Algemeen

De uitgaven op de begroting van BZK kennen een daling gedurende de meerjarenperiode. Dit wordt grotendeels verklaard door de uitgaven aan het artikel 15. Een veilig Groningen met perspectief. Deze zijn in 2025 goed voor meer dan de helft van de uitgaven van de BZK-begroting, maar lopen daarna af tot ruim een kwart. Ook de uitgaven aan het centrale apparaat, het op één na grootste artikel, lopen gedurende de meerjarige periode af.

Toelichting per artikel

Artikel 1. Openbaar bestuur en democratie

Op dit artikel staan middelen voor het versterken van een slagvaardig en betrouwbaar openbaar bestuur en een democratisch bestel. De uitgaven zijn toegenomen door de doorverdeling van de envelop Goed Bestuur en Versterking Rechtsstaat uit het Hoofdlijnenakkoord. De middelen op artikel 1 afkomstig uit deze envelop kennen een piek in 2027 en lopen vervolgens iets af.

Artikel 2. Nationale veiligheid

De uitgaven aan de AIVD zijn gestegen doordat de middelen uit de envelop veiligheid uit het Hoofdlijnenakkoord, die nog op het artikel onverdeeld op de JenV-begroting stonden, zijn doorverdeeld naar de BZK begroting.

Artikel 6. Overheidsdienstverlening en informatiesamenleving

Dit betreffen uitgaven op digitaal terrein en dienen ter bevordering van een hoogwaardige, toegankelijke en betrouwbare digitale overheidsdienstverlening. De uitgaven op dit artikel kennen een oploop in 2028 doordat de middelen voor de hoogwaardige dienstverlening één overheid (circa 100 miljoen euro) ten behoeve van gemeenten, vanaf dat jaar nog op de BZK-begroting staan.

Artikel 7. Werkgevers-en bedrijfsvoeringsbeleid

Artikel 7 kent voornamelijk (structurele) opdrachtenbudgetten die als doel hebben de bedrijfsvoering, informatiehuishouding en het werkgeverschap van het Rijk te verbeteren. BZK heeft op deze onderwerpen een coördinerende en/of regisserende rol. De uitgaven op artikel 7 blijven nagenoeg gelijk over de meerjarenperiode.

Artikel 11. Centraal Apparaat

De uitgaven op het apparaatsartikel op de BZK-begroting financieren het personeel, materieel en externe inhuur van de ministeries van BZK. Dit artikel kent voor een deel incidenteel budget, waardoor de uitgaven aflopen. Daarnaast zijn de uitgaven in 2026 lager dan 2025 omdat de beleidsdirecties van het ministerie van Volkshuisvesting en Ruimtelijke Ordening vanaf 2026 zijn overgegaan naar het gesplitste departement.

Artikel 12. Algemeen

De incidentele uitgaven op dit artikel zijn voor een groot deel toe te schrijven aan de kwijtschelding van publieke schulden. Daar is nog bijna 200 miljoen euro cumulatief voor gereserveerd tot en met 2028. Dit verklaart de daling in de beschikbare middelen vanaf 2029.

Artikel 13. Nog onverdeeld

Na doorverdeling van de enveloppe goed bestuur en sterke rechtsstaat van het Hoofdlijnenakkoord, voor het constitutioneel hof (en de Kiesraad) staan er geen middelen meer op Artikel 13.

Artikel 14. Slavernijverleden: fonds en herdenkingscomité

In 2023 is het begrotingsartikel 14 voor het slavernijverleden in het leven geroepen. Dit betreft de bijdragen van diverse departementen ter financiering van een pakket maatregelen in het kader van het slavernijverleden. In de begeleidende kabinetsreactie op het rapport van de Dialooggroep slavernijverleden heeft het kabinet incidenteel 200 miljoen euro beschikbaar gemaakt, die ten goede komt aan verschillende maatregelen en maatschappelijke initiatieven. De middelen voor het Caribisch deel van het Koninkrijk (66 miljoen euro) zijn overgeboekt naar Koninkrijksrelaties. Daarnaast zijn ook een groot deel van de middelen van de beleidsinitiatieven in Europees Nederland overgeboekt naar andere begrotingen. De middelen die zijn bestemd voor Suriname (66 miljoen euro) staan grotendeels nog wel op de BZK-begroting. Voor het jaarlijks herdenken maakt het kabinet 8 miljoen euro structureel vrij.

Artikel 15. Een veilig Groningen met perspectief

De uitgaven op artikel 15 bestaan uit de betalingen van schadevergoedingen en de versterkingsoperatie voor gedupeerden van aardbevingen door gaswinning, de bijdragen aan RVO en het IMG voor de uitvoering van de schadeafhandeling en de uitgaven voor het bieden van perspectief voor de regio. De schadevergoedingen en daarbij behorende uitvoeringskosten worden betaald door BZK en een jaar later doorbelast aan de NAM. Deze posten zijn daarom ook aan de ontvangstenkant van de BZK-begroting opgenomen, maar lopen niet gelijk met de uitgaven. Naar aanleiding van de kabinetsreactie op de parlementaire enquête aardgaswinning Groningen zullen ook in de komende jaren middelen worden toegevoegd aan de BZK-begroting, die op dit moment nog op de Aanvullende Post van Financiën staan. Dit verklaart deels de aflopende reeks. Daarnaast is de planning dat de versterkingsoperatie in 2030-2032 wordt afgerond.