Uitgaven

Intensiveringen

Amendement Koekkoek

Het kabinet heeft in de Voorjaarsnota 2025 aangekondigd dat de structurele financiering voor het programma Nationale Parken vanaf 2026 wordt stopgezet. Dit amendement19 draait de voorgenomen ombuiging van 23,7 miljoen euro terug. Het betreft de jaren 2026-2030; voor 2026 gaat het om 1,8 miljoen euro, voor 2027 om 6 miljoen euro en voor de jaren 2028, 2029 en 2030 gaat het om 5,3 miljoen euro per jaar.

Amendement Kostić

Dit amendement20 maakt middelen vrij om een bijdrage te leveren aan Spreekbuis Wildopvang en Dierenambulances, met een jaarlijkse financiering van 0,9 miljoen euro voor de periode 2025-2029.

Startpakket AP Agrarische sector

Deze intensivering is met een nota van wijziging21 al verwerkt met de eerste suppletoire begroting van LVVN. Er wordt budget overgeheveld vanuit de enveloppe agrarische sector op de AP naar de begroting van LVVN. De Ministeriële Commissie Economie en Natuurherstel heeft op 25 april ingestemd met een eerste pakket maatregelen22. Hierbij zijn incidentele middelen vrijgemaakt voor vrijwillige beëindiging, doelsturing, extensivering melkvee, en natuurherstel. Dit is over de periode 2025-2030 cumulatief 1,6 miljard euro.

Agrarische sector en Agrarisch Natuurbeheer (nominaal onverdeeld)

Voor de stikstofaanpak stelt het kabinet in aanvulling op het Startpakket 2,6 miljard euro incidenteel en circa 300 miljoen euro structureel ter beschikking. Met deze mutatie wordt vrijwel het volledige budget op de Aanvullende Post dat beschikbaar is voor de agrarische sector en agrarisch natuurbeheer overgeheveld naar het nominaal onverdeeld artikel (artikel 51). Over de invulling van deze middelen wordt de Kamer apart door het kabinet geïnformeerd.

Alternatieve maatregel rode diesel

Voor investeringen in het landbouwbeleid is 146 miljoen euro structureel op de LVVN-begroting ter beschikking gesteld als alternatief voor de rode dieselmaatregel uit het Hoofdlijnenakkoord. Het gaat daarbij om middelen voor robotisering en digitalisering (137 miljoen euro tot en met 2030), de regeling verduurzaming landbouwvoertuigen (16,6 miljoen euro tot en met 2030), klimaatadaptatie en bodem (51,2 miljoen euro tot en met 2030), het Nationaal Groenfonds (136 miljoen euro tot en met 2030), het programma BoerenPerspectief en Taboer (37,5 miljoen euro tot en met 2030) en het Gemeenschappelijk Landbouwbeleid (206 miljoen euro tot en met 2030).

Startpakket AP ANB

Deze intensivering is met een nota van wijziging al verwerkt met de eerste suppletoire begroting van LVVN. Er wordt budget overgeheveld vanuit de enveloppe agrarisch natuurbeheer (ANB) op de AP naar de begroting van LVVN. De Ministeriële Commissie Economie en Natuurherstel heeft op 25 april ingestemd met een eerste pakket maatregelen. Hiervoor is 212,5 miljoen euro structureel overgemaakt voor agrarisch natuurbeheer en natuurmonitoring.

Overige intensiveringen

Dit betreft een aantal overige intensiveringen, waaronder een pilot met Artificial Intelligence ten behoeve van bedrijfsvoering (6,1 miljoen euro in 2025).

Ombuigingen

Amendement Kostić

Dit amendement maakt middelen vrij om een bijdrage te leveren aan Spreekbuis Wildopvang en Dierenambulances, met een jaarlijkse financiering van 0,9 miljoen euro voor de periode 2025-2029. Hiervoor wordt 4,5 miljoen euro omgebogen op het Lbv-budget.

Amendement Koekkoek

Het kabinet heeft in de Voorjaarsnota 2025 aangekondigd dat de structurele financiering voor het programma Nationale Parken vanaf 2026 wordt stopgezet. Dit amendement draait de voorgenomen ombuiging van 23,7 miljoen euro terug. Hiervoor wordt 23,7 miljoen euro omgebogen op het Landelijke beëindigingsregeling veehouderijlocaties (Lbv)-budget.

Amendement van Kent

De dekking voor het amendement van Kent23 op de begroting van Sociale Zaken en Werkgelegenheid is gevonden in het incidenteel taakstellend verlagen van de uitgaven aan externe inhuur in 2026. Deze dekking is verspreid over meerdere begrotingen. De begroting van LVVN is in 2026 incidenteel verlaagd met 0,6 miljoen euro ten behoeve van het compenseren van medewerkers bij sociaal-ontwikkelbedrijven in 2025.

Overige ombuigingen

Dit betreft een aantal overige ombuigingen, waaronder ombuigingen op het Nationaal Kennisprogramma Stikstof (NKS) (4,3 miljoen euro), budget voor doelsturing waterkwaliteit (2 miljoen euro) en verscheidene kleine ombuigingen ten behoeve van bedrijfsvoering (samen met de ministeries EZ en KGG).

Kasschuiven

Kasschuif nationale grondbank

De uitvoering van grondaankopen door de Grondbank is vertraagd. Aankooptrajecten hebben veelal een doorlooptijd van minimaal zes maanden. Het bedrag van 20 miljoen euro dat in 2025 niet wordt uitgegeven wordt naar verwachting in 2027 benut. Voor 2026 staan voldoende middelen op de begroting.

Kasschuif Lbv, Lbv-plus en Lbv kleinere sectoren

Het ritme van de uitbetaling van de middelen voor de Landelijke beëindigingsregeling veehouderijlocaties, Landelijke beëindigingsregeling veehouderijlocaties Plus en Beëindigingsregeling kleinere veehouderijsectoren zijn afhankelijk van de aanvragen tot uitbetalingen door de deelnemers van de regeling. Deze schuif zet de middelen in het ritme van de meest recente raming van het moment van uitgave van de middelen.

Kasschuif extensiveringsregeling

Door vertraging van de openstelling van de regeling zullen er dit jaar geen uitbetalingen meer plaatsvinden. De middelen voor 2025 (206 miljoen euro) worden daarom naar 2026 tot en met 2029 doorgeschoven.

Overige kasschuiven

Deze post betreft overige kasschuiven ter waarde van 170 miljoen euro. Het gaat hierbij om kasschuiven voor onder andere de Rijksdienst voor Ondernemend Nederland (RVO) (23 miljoen euro), ANB (15 miljoen euro) en het Groeifonds (13 miljoen euro).

Overboekingen met andere begrotingen

Herijkingstekort ANB

Met deze overboeking van 22 miljoen euro in 2025 naar het Provinciefonds wordt een financiële impuls aan de subsidie Agrarisch natuur- en landschapsbeheer (ANLb) gegeven, waarmee het tekort bij uitbetaling voor beheerjaar 2024 wordt gedekt.

Overige overboekingen

Deze post betreft een aantal overboekingen, waaronder overboekingen naar het Provinciefonds voor de aanpak van de wolf (4,5 miljoen euro), voor de aanpak invasieve exoten (2,2 miljoen euro) en Subsidiestelsel Natuur en Landschap (SNL)-monitoring (1,3 miljoen euro).

Technisch

Veluwe en de Peel (inzet middelen)

Deze mutatie betreft het overhevelen van budget voor de stikstofaanpak in de Veluwe en de Peel van nominaal verdeeld artikel (artikel 51) naar de betreffende beleidsartikelen. Met deze mutatie wordt het budget op de beleidsartikelen opgeboekt en kunnen de middelen worden ingezet.

Veluwe en de Peel (nominaal onverdeeld)

Deze mutatie betreft het overhevelen van budget voor de stikstofaanpak in de Veluwe en de Peel van nominaal onverdeeld artikel (artikel 51) naar de betreffende beleidsartikelen. Met deze mutatie wordt het budget van artikel 51 afgeboekt.

Overig technisch

Dit betreft een aantal technische mutaties, voornamelijk desalderingen. In 2025 is het incidenteel hoger, het gaat hier onder andere om een afrekening van de RVO (23,4 miljoen euro) en een financiële correctie vanwege de onjuiste subsidieverstrekking aan FresQ (20,7 miljoen euro).

Ontvangsten

Kasschuiven

Dit betreft een kasschuif van 12 miljoen euro uit 2026 die naar 2029 wordt geschoven.

Technisch

Dit betreft een aantal technische mutaties, voornamelijk desalderingen. In 2025 is het incidenteel hoger, het gaat hier onder andere om een afrekening van de RVO (23,4 miljoen euro) en een financiële correctie vanwege de onjuiste subsidieverstrekking aan FresQ (20,7 miljoen euro).