Uitgaven

Tegenvallers

De uitvoeringskosten van de Tijdelijke Tegemoetkoming Blokaansluitingen (TTB) vallen hoger uit dan eerder geraamd. Er is meer inzet van de Belastingdienst nodig voor het nacontroletraject, omdat bedrijven minder dan verwacht gebruik maken van een deskundige derde. Dit leidt tot enige vertraging in de vaststelling, waardoor de werkzaamheden deels doorlopen naar 2026.

Intensiveringen

Schadeafhandeling mijnbouwschade Limburg

Voor de instelling van de tijdelijke organisatie van het Instituut Mijnbouwschade Limburg (IML) wordt 30 miljoen euro overgeheveld van de Aanvullende Post. Het IML krijgt als taak om de tegemoetkomingsregeling voor particuliere woningeneigenaren die getroffen zijn door mijnbouwschade uit te voeren, zodat zij hulp kunnen krijgen bij het herstel van schade.

Subsidies elektriciteitsnet Aruba en Curaçao

Voor de uitbreiding en verzwaring van het elektriciteitsnet op Aruba en Curaçao wordt 116 miljoen euro overgeheveld vanaf de Aanvullende Post. De middelen zijn randvoorwaardelijk voor het reduceren van CO₂.

Uitvoeringskosten Nederlandse Emissieautoriteit

Vanwege aflopende budgetten van de Nederlandse Emissieautoriteit (NEa) wordt er 48 miljoen euro van de Aanvullende Post ingezet voor de uitvoeringskosten van de NEa in de periode 2026 t/m 2030. De uitvoeringskosten in de periode 2031 t/m 2043 worden gedekt uit de inkomsten van de ETS2 opt-in (het Europese handelssysteem voor CO2-emissie).

Overige intensiveringen

Dit betreft resterende loon- en prijsbijstelling die wordt overgeheveld van de Aanvullende Post.

Ombuigingen

Dekking ontvangstenderving Wind op Zee Zeevonk

Vanwege veranderde marktomstandigheden bij de uitrol van Wind op Zee is een nieuwe overeenkomst gesloten met het consortium Zeevonk over de realisatie van een nieuw windpark. Hierbij is het financiële bod dat Zeevonk aan de Staat betaalt verlaagd. Dit leidt tot een ontvangstenderving van 100 miljoen euro binnen de meerjarenperiode (zie ontvangsten). Binnen de meerjarenperiode wordt dit gedekt door een bijstelling op de middelen voor Demo 1 (waterstof).

Generaal dossier

Verliesverrekening ontvangsten Mijnbouwwet

Op grond van de Mijnbouwwet is verliesverrekening mogelijk voor het winstaandeel dat mijnbouwbedrijven moeten afdragen aan de Staat. Omdat de verwachte winsten neerwaarts zijn bijgesteld vindt de verliesverrekening eerder plaats.

Kasschuiven

Subsidies elektriciteitsnet Aruba en Curaçao

De middelen voor de uitbreiding en verzwaring van het elektriciteitsnet op Aruba en Curaçao worden in het juiste ritme gezet, zodat dit jaar al gestart kan worden met de verduurzamingsprojecten op de eilanden.

NGF-project NieuweWarmteNu!

Voor het Nationaal Groeifonds (NGF) project NieuweWarmteNu! worden de middelen naar latere jaren geschoven, omdat er vertraging is opgetreden bij verschillende deelprojecten.

Capaciteit decentrale overheden voor klimaat- en energiebeleid

Dit betreft een kasschuif op de middelen voor de regeling Capaciteit decentrale overheden voor klimaat- en energiebeleid. Conform voorstel van onder andere de Vereniging Nederlandse Gemeenten worden middelen uit 2026 geschoven naar latere jaren. De middelen komen ten goede van de regio’s van de Nationale Agenda Laadinfrastructuur.

Opschalingsinstrument waterstof

Vanwege vertraging in de uitrol van het waterstofnetwerk op land is de verwachting dat de eerste volumes via het H2 global instrumentarium later zullen aanlanden dan 2027. De middelen worden daarom naar 2030 geschoven. Daarnaast is er vertraging in de uitwerking van een waterstofregeling. Deze middelen worden daarom ook naar 2030 geschoven. Vanwege langere looptijd van de beoordeling bij de Rijksdienst voor Ondernemend Nederland (RVO) is de uitgavenprognose voor de subsidie opschaling waterstof naar beneden bijgesteld in 2025. Uitgaven zullen daarom in 2026 plaatsvinden.

Investeringen verduurzaming industrie

In deze reeks zitten de kasschuiven voor de overgehevelde Klimaatfondsmiddelen die bestemd zijn voor verduurzaming van de industrie. Zo wordt er voor de Versnelde Klimaatinvesteringen Industrie (VEKI) 65 miljoen euro uit 2025 naar latere jaren geschoven. Deze schuif dient ertoe om de resterende middelen zo te alloceren dat er nog twee publicaties kunnen plaatsvinden in 2025 en 2026 en uitfinanciering kan plaatsvinden in het ritme van de regeling zoals voorzien. Voor de Nationale Investeringsregeling Klimaatprojecten Industrie (NIKI) wordt 84 miljoen euro uit 2025 naar latere jaren geschoven. De openstelling van de NIKI zal dusdanig laat in 2025 plaatsvinden dat RVO mogelijk niet meer kan beschikken in het lopende jaar. Hierdoor zullen er in 2025 geen kasvoorschotten en verplichtingen meer worden verleend en wordt de raming hierop aangepast.

Uitbreiding vultaak EBN gasopslagen vulseizoen 2026-2027

Voor het behalen van de Europese en nationale vuldoelstellingen voor de gasopslagen wordt de vultaak voor EBN voor het vulseizoen 2026-2027 uitgebreid naar de gasopslagen Norg en Grijpskerk. Hiervoor is aanvullend 367 miljoen euro gereserveerd. De uitbreiding van de vultaak wordt gefinancierd met een opslag op de transporttarieven van GasUnie in 2027 t/m 2030. De ontvangsten van deze heffing worden met een desaldering ingezet voor de benodigde subsidie en vervolgens in het juiste kasritme gezet. Wanneer de uitbreiding in de vultaak niet leidt tot nettokosten, wordt de bijbehorende heffing in de toekomst verlaagd.

Reservering Wind op Zee

Om de reservering van de middelen voor de subsidiëring van 2 gigawatt voor Wind op Zee in het juiste ritme te zetten wordt er cumulatief 181 miljoen euro naar latere jaren geschoven (t/m 2040).

Overige kasschuiven

Deze post bevat diverse kleinere kasschuiven. Zo worden bijvoorbeeld de middelen voor maatwerkfinanciering voor de bedrijven Nobian en AnQore naar achter geschoven, zodat deze aansluiten bij het verwachte moment van uitfinanciering.

Overboekingen met andere begrotingen

Toekenningen uit Klimaatfonds Pakket voor Groene Groei

Bij het Pakket voor Groene Groei is er 2,6 miljard euro overgeheveld vanuit het Klimaatfonds, waarvan ruim 2,2 miljard euro naar de begroting van KGG. Het grootste deel wordt overgeheveld vanuit het perceel Gebouwde omgeving, namelijk voor het Nationaal Isolatieprogramma (793 miljoen euro) en de stimulering van hybride warmtepompen (369 miljoen euro). Andere grote toekenningen zijn voor de verlenging van de Indirecte Kostencompensatie (IKC) ETS in 2025 t/m 2027 (497 miljoen euro) en de Nationale Investeringsregeling Klimaatprojecten Industrie (NIKI) (213 miljoen euro). De verwerking van het Pakket voor Groene Groei is gebeurd via een Nota van Wijziging bij de 1^e suppletoire begrotingen van de betreffende departementen en het Klimaatfonds.

Toekenningen uit Klimaatfonds Miljoenennota 2026

Er is ten opzichte van de 1^e suppletoire begroting voor 2,1 miljard euro euro uit het Klimaatfonds overgeheveld. Enkele grotere overhevelingen zijn onder andere 1,1 miljard euro ten behoeve van prioritaire dekking voor diverse problematiek Wind op Zee en de verlenging van de Indirecte kostencompensatie ETS (IKC ETS) in 2028. Ook wordt er 197 miljoen euro voor gebiedsinvesteringen bij projecten aan de hoogspanningsinfrastructuur (naar de begroting van KGG) overgeheveld. Daarnaast is er 40 miljoen euro overgeheveld naar de begroting van KGG voor uitvoeringskosten op het gebeid van kernenergie, en 81 miljoen euro naar IenW (ook voor het RIVM en de ANVS). Voor de maatwerkafspraken met de bedrijven Cosun en AnQore en steun aan een andere bedrijf is er in totaal 136 miljoen euro overgeheveld. Tevens worden middelen overgeheveld voor een subsidie aan GasUnie voor het warmtetransportnet WarmtelinQ (195 miljoen euro) en worden middelen overgeheveld om een garantieregeling voor de aanleg van warmtenetten uit te werken (175 miljoen euro).

Bijdrage KGG aan maatregel 29 Nij Begun

Het kabinet heeft besloten dat een deel van het budget van de Investeringssubsidie duurzame energie en energiebesparing (ISDE) overgeheveld wordt naar de VRO-begroting voor maatregel 29 uit de kabinetsreactie op de Parlementaire Enquête Aardgaswinning Groningen (‘Nij Begun’). Maatregel 29 is de verduurzaming van het aardbevingsgebied in Groningen en Noord-Drenthe. Bij de Voorjaarsnota 2025 is hiervoor al 17 miljoen euro in 2025 en 23 miljoen euro in 2026 overgeboekt van KGG naar VRO. Bij Miljoenennota wordt het resterende bedrag van 98 miljoen euro overgeboekt.

Terugboekingen naar Klimaatfonds Miljoenennota 2026

Conform afspraken zoals vastgelegd bij de Tijdelijke wet Klimaatfonds, worden overtollige middelen die uit het Klimaatfonds zijn overgeheveld, teruggestort in het fonds. In totaal gaat het om 486 miljoen euro. De grootste terugboeking betreft middelen die bedoeld waren voor een demonstratieproject elektrolyse offshore (274 miljoen euro), omdat dit project niet doorgaat. Daarnaast is er voor 77 miljoen euro omgebogen op de middelen voor de regeling Versnelde klimaatinvesteringen industrie (VEKI). Dit is teruggestort in het Klimaatfonds. Deze middelen zijn ingezet voor andere maatregelen binnen het perceel Verduurzaming industrie van het Klimaatfonds. De uitvoeringskosten hiervoor zijn niet meer benodigd. Voor het jaar 2025 is er vanaf de begroting van KGG 135 miljoen euro aan onderuitputting teruggestort in het Klimaatfonds. Dit bedrag is daar gelijk afgeboekt als meevaller. Dit houdt in dat deze middelen meelopen in de eindejaarsmarge en worden teruggestort in het fonds bij de Voorjaarsnota 2026. Op deze manier lopen deze middelen weer mee in het algemene proces van de fondsbesluitvorming, en kunnen ze weer ten goede komen aan maatregelen op het gebied van klimaat en energie.

Overhevelingen uitvoeringskosten klimaat medeoverheden

In het Hoofdlijnenakkoord is afgesproken om Specifieke Uitkeringen over te hevelen naar het Gemeentefonds en Provinciefonds. Voor de regeling capaciteit decentrale overheden voor klimaat- en energiebeleid (CDOKE) wordt er in 2026 694 miljoen euro overgeheveld naar het Gemeentefonds en Provinciefonds. Ook wordt er 10 miljoen euro in het Provinciefonds gestort voor netcongestie. Ten slotte wordt er 19 miljoen euro in het Btw-compensatiefonds gestort.

Terugboekingen naar Klimaatfonds Pakket voor Groene Groei

Conform afspraken zoals vastgelegd bij de Tijdelijke wet Klimaatfonds, worden overtollige middelen die uit het Klimaatfonds zijn overgeheveld, teruggestort in het fonds. Dergelijke terugstortingen waren ook onderdeel van het Pakket voor Groene Groei. De verwerking hiervan is dus ook gebeurd met de Nota van Wijziging bij de 1^e suppletoire begrotingen van KGG en het Klimaatfonds. Vanuit de begroting van KGG is 180 miljoen euro teruggestort in het fonds afkomstig uit de Warmtenetten investeringssubsidie (WIS), als gevolg van een update van de raming. Daarnaast bleek 16 miljoen euro niet nodig voor de maatwerkafspraak met Nobian en is 63 miljoen euro oorspronkelijk bedoeld voor de maatregel ‘batterijverplichting zonneparken’ teruggestort, waardoor deze konden worden benut voor de nieuwe maatregel ‘industrial demand side response’.

Overige overboekingen met andere begrotingen

Dit betreft onder andere de overheveling van een deel van de loon- en prijsbijstelling naar de begroting van Economische Zaken. Deze middelen worden ingezet ter dekking van KGG-problematiek waarvan de budgetten op de EZ-begroting staan, vooral apparaatsuitgaven. Ook worden er middelen overgeheveld naar het Provinciefonds voor de versterking van de uitvoeringscapaciteit voor vergunningverlening door omgevingsdiensten aan de bedrijven die onderdeel zijn van de maatwerkaanpak verduurzaming industrie.

Technisch

Uitbreiding vultaak EBN gasopslagen vulseizoen 2026-2027

De uitbreiding van de vultaak wordt gefinancierd met een opslag op de transporttarieven van GasUnie in 2027 t/m 2030. De ontvangsten van deze heffing worden met een desaldering ingezet voor de benodigde subsidie en vervolgens in het juiste kasritme gezet.

Overig technisch

Dit betreft onder andere een desaldering waarbij de resterende middelen van de opdracht voor 2024 voor de Rijksdienst voor Ondernemend Nederland zijn terugontvangen en zijn ingezet voor de bekostiging van de opdracht voor 2025.

Niet-kaderrelevant

Lening EBN vultaak gasopslagen

EBN ontvangt een lening voor de vultaak van de gasopslagen. De lening is bedoeld voor de aankoop van gas en voor aanvullende zekerheidsstortingen wanneer de gasprijs snel oploopt. De lening wordt terugbetaald in 2027 (zie ontvangsten).

Ontvangsten

Tegenvallers

In 2025 staat een ontvangst van 5 miljoen euro geraamd voor het NGF-project GroenvermogenNL. Dit bedrag is echter al in 2024 ontvangen, waardoor de raming nu naar beneden wordt bijgesteld.

Intensiveringen

Ontvangstenderving Wind op Zee Zeevonk

Vanwege veranderde marktomstandigheden bij de uitrol van wind op zee is een nieuwe overeenkomst gesloten met het consortium Zeevonk over de realisatie van een nieuw windpark. Hierbij is het financiële bod dat Zeevonk aan de Staat betaalt verlaagd. Dit leidt tot een ontvangstenderving.

Generaal dossier

Gasbaten

De gasbaten bestaan uit de dividenduitkering van EBN en ontvangsten op basis van Mijnbouwwet. Ten opzichte van de raming bij Voorjaarsnota 2025 is het dividend van EBN vanaf 2026 volledig afgeboekt. Als gevolg van de verslechtering van de financiële resultaten door een (in 2025 en 2026) lagere gasprijs en door hogere kosten, zal EBN de komende jaren naar verwachting geen dividend uitkeren. De resultaten van EBN worden als voorspeller gebruikt voor de te verwachten ontvangsten uit de Mijnbouwwet. In lijn met de verwachtingen van EBN zijn de ontvangsten naar beneden bijgesteld.

Technisch

Uitbreiding vultaak EBN gasopslagen vulseizoen 2026-2027

De uitbreiding van de vultaak wordt gefinancierd met een opslag op de transporttarieven van GasUnie in 2027 t/m 2030. De ontvangsten van deze heffing worden met een desaldering ingezet voor de benodigde subsidie en vervolgens in het juiste kasritme gezet.

Overig technisch

Dit betreft onder andere een desaldering waarbij de resterende middelen van de opdracht voor 2024 voor de Rijksdienst voor Ondernemend Nederland zijn terugontvangen en zijn ingezet voor de bekostiging van de opdracht voor 2025.

Niet-kaderrelevant

Bijstelling ETS-ontvangsten

Vanwege een daling van de verwachte prijzen van de rechten onder het Europese handelssysteem voor CO2-emissie (EU ETS) worden de ETS-opbrengsten neerwaarts bijgesteld.

ETS2 opt-in glastuinbouw

In het Pakket voor Groene Groei heeft het kabinet besloten tot invoering van de ETS2 opt-in glastuinbouw (het Europese handelssysteem voor CO2-emissie). Vanaf de start van het ETS2-systeem in 2027 levert dit aanvullende ETS2-inkomsten op. Deze inkomsten zijn bij Miljoenennota 2026 verwerkt in het inkomstenkader.

Kadercorrectie afboeken opbrengsten CO2-heffing industrie

Het kabinet heeft besloten tot een aanpassing van de CO2-heffing voor de industrie per 1 januari 2026. Dit leidt tot lagere ontvangsten van cumulatief 274 miljoen euro in de periode 2026 t/m 2028, omdat de CO2-heffing t/m 2028 in de begroting was verwerkt. De terugsluis van de opbrengsten van de CO2-heffing wordt eveneens afgeboekt (zie uitgaven Klimaatfonds), waardoor er geen saldo-effect is.

Bijstelling CO2-heffing industrie

Het kabinet heeft besloten tot een aanpassing van de CO2-heffing voor de industrie per 1 januari 2026. De verwachte inkomsten – voor en na de aanpassing – zijn daarom opnieuw geraamd op basis van de laatste ontwikkelingen van de CO2-emissies en de laatste ramingen van het Planbureau voor de Leefomgeving.

Verhoging CO2-heffing AVI's

Het kabinet heeft besloten tot het verhogen van de CO2-heffing voor de afvalverbrandingsinstallaties (AVI's) waardoor de verwachte opbrengsten stijgen. Omdat deze heffing ingaat vanaf 2027, leidt deze verhoging tot extra ontvangsten vanaf 2027.