Uitgaven

Meevallers

Voorwaardelijke toelating

De verwachte uitgaven aan de regeling Voorwaardelijke toelating worden bijgesteld (-8 miljoen euro) omdat het geneesmiddel Nusinersen in 2025 niet instroomt in de regeling.

Actualisatie Wlz buiten kader

De geraamde uitgaven voor onderdelen van de Wlz die buiten het Wlz-kader vallen, zijn geactualiseerd op basis van recente gegevens van het Zorginstituut en de NZa (-10 miljoen euro structureel).

Actualisatie Wlz-kader

Het kader van de Wet langdurige zorg (Wlz) is geactualiseerd op basis van de julibrief van de NZa.  Deze bijstellingen resulteren in een totale meevaller van incidenteel 711 miljoen euro en structureel 184 miljoen euro. 

Actualisatie Zvw

De geraamde uitgaven binnen de Zorgverzekeringswet (Zvw) zijn geactualiseerd op basis van de meest recente uitvoeringsinformatie van het Zorginstituut en de Nederlandse Zorgautoriteit (NZa). Deze bijstellingen resulteren in een totale meevaller van 994 miljoen euro in 2025. In de akkoordsectoren vonden onderschrijdingen plaats in de wijkverpleging (-407 miljoen euro), de medisch-specialistische zorg (-206 miljoen euro), de huisartsenzorg (-126 miljoen euro) en de multidisciplinaire zorgverlening (-40 miljoen euro) en was er een overschrijding in de GGZ (84 miljoen euro). De niet-akkoordsectoren lieten een per saldo meevaller zien van 300 miljoen euro, met als grootste bijstellingen de grensoverschrijdende zorg (-74 miljoen euro), de tandheelkundige zorg (-51 miljoen euro) en de apotheekzorg (-47 miljoen euro).

AZWA: actualisatie wijkverpleging

In het Aanvullend Zorg- en Welzijnsakkoord (AZWA) is afgesproken vanaf 2027 140 miljoen euro onderschrijding in de wijkverpleging structureel te verwerken.  

Intensiveringen

AZWA: Overheveling AP transformatiemiddelen

De transformatiemiddelen in 2027 en 2028 zijn met de begroting 2025 tijdelijk op de Aanvullende Post geplaatst. Op basis van het onderhandelaarsakkoord AZWA komen deze middelen weer beschikbaar op de VWS-begroting (942 miljoen euro).

AZWA: overige intensiveringen

In het AZWA is afgesproken om structureel 70 miljoen euro beschikbaar te stellen voor regionale eerstelijnssamenwerkingsverbanden (RESV’s). Ook blijven er voor IC-opschaling middelen beschikbaar die buiten het MSZ-kader gereserveerd worden (structureel 35 miljoen euro). Daarnaast is voor medische preventie in de jaren 2027 en 2028 45 miljoen euro per jaar gereserveerd voor de ontwikkelagenda met medische preventiemaatregelen.

HLO: Overheveling AP envelop ouderenzorg

Ter behoeve van het HLO wordt er in totaal 660 miljoen euro overgeheveld vanuit de envelop ouderenzorg op de Aanvullende Post.

HLO: overige intensiveringen

Vanuit het HLO wordt een bedrag van 50 miljoen euro structureel beschikbaar gesteld als dekking voor de afspraken die binnen het AZWA worden gemaakt over opleiden buiten het ziekenhuis. In de periode 2027-2029 komt daarnaast een bedrag van 40 miljoen euro per jaar beschikbaar voor regiobudgetten HLO. Zorgkantoren zetten deze in om de brede transformatie die wordt voorzien in het kader van HLO te ondersteunen.

HLO: Verzachting tariefmaatregelen

De tariefmaatregelen in de Wlz worden verzacht met bedragen tussen de 242 miljoen euro en 264 miljoen euro in de periode 2026-2030 en met 250 miljoen euro structureel vanaf 2031, zoals afgesproken in het HLO.

Wlz behandeling

De voorhang van de tariefmaatregel Wlz-behandeling (gehandicaptenzorg) is controversieel verklaard. De tariefkorting kan daarom in 2026 geen doorgang vinden. Dit leidt tot een besparingsverlies van 88 miljoen euro in 2026.

Wlz meerjarig contracteren (motie Dobbe/Westerveld)

De aangenomen motie Dobbe en Westerveld vraagt om het incidenteel terugdraaien van de tariefmaatregel meerjarig contracteren in de gehandicaptenzorg (ghz) en de langdurige ggz (ggz-w). Het terugdraaien van de tariefmaatregel kost 65 miljoen euro in 2026.

Overige intensiveringen

Voor het opnemen van twee doelgroepen in de aanspraak op gespecialiseerde langdurige zorg (traject «laag volume hoog complex» (LVHC)) wordt 11 miljoen euro structureel beschikbaar gesteld. Ook wordt er structureel 12 miljoen euro extra beschikbaar gesteld voor vrouwenopvang en incidenteel 6,8 miljoen euro in 2025 voor Algemene Dagelijkse Levensverrichtingen (ADL).

Ombuigingen

AZWA: dekking vanuit remgeld eigen risico

Op grond van het AZWA wordt structureel 230 miljoen euro van het eigen risico remgeldeffect ingezet voor investeringen in het sociaal domein, medische preventie en opleiden. Incidenteel wordt er in zowel 2027 als 2028 400 miljoen euro van het remgeld ingezet voor de doorbraakmiddelen. Deze worden op de Aanvullende Post geplaatst.

AZWA: overige dekking

De AZWA-afspraken worden beleidsmatig gedekt vanuit verschillende bronnen. Zo zijn afspraken gemaakt over de groeipaden van de betreffende sectoren in combinatie met het inzetten van de resterende gereserveerde groeiruimte (structureel € 105 miljoen) om de afspraken uit het AZWA te financieren. Ook worden er middelen vanuit het Hoodlijnenakkoord Ouderenzorg (HLO) beschikbaar gesteld voor de AZWA-afspraken over opleiden buiten het ziekenhuis (structureel 50 miljoen euro), worden de resterende middelen voor Meer tijd voor de Patiënt (31 miljoen euro structureel) ingezet en wordt er structureel 5 miljoen euro overgeheveld naar de VWS-begroting om AI in te zetten bij bevolkingsonderzoeken naar borstkanker. Daarnaast wordt een deel van de AZWA-afspraken incidenteel gefinancierd vanuit de Integraal Zorgakkoord (IZA)-transformatiemiddelen (346 miljoen euro).

HLO: bijdrage vanuit envelop ouderenzorg

Ter dekking van intensiveringen in het HLO wordt er in totaal 660 miljoen euro overgeheveld vanuit de envelop investeren in betere ouderenzorg op de Aanvullende Post.

HLO: overige dekking

In het HLO is afgesproken dat 'thuis als het kan’ en ‘zorg op maat´ het uitgangpunt worden bij Wlz-ouderenzorg. Dat geldt, vooruitlopend op de wetswijziging per 2028, ook voor de zorginkoop in 2027. Dit levert een besparing op die oploopt van 129 miljoen euro in 2027 tot 388 miljoen euro structureel vanaf 2030. Rekening houdend met lagere eigen bijdragen gaat het netto om 120 miljoen euro in 2027, oplopend tot 360 miljoen euro in 2030. Daarnaast worden de tijdelijke transitiemiddelen (14 miljoen euro per jaar in de periode 2027-2030) voor de versnelde opschaling van digitale zorg in de Wlz ingezet ter verzachting van de tariefmaatregelen in de Wlz.

Overige inzet envelop ouderenzorg

Er wordt 65 miljoen euro uit de envelop ouderenzorg op de Aanvullende Post ingezet voor het uitvoeren van de motie Dobbe Westerveld. Daarnaast wordt er structureel 8 miljoen euro uit dezelfde envelop ingezet voor het toevoegen van twee doelgroepen in de aanspraak op gespecialiseerde langdurige zorg (traject «laag volume hoog complex» (LVHC).

Overige ombuigingen

Dit betreft diverse kleinere extensiveringen ter dekking van intensiveringen op de begroting van VWS. Er wordt onder andere een deel van de resterende middelen voor pandemische paraatheid in de Zvw (cumulatief 30,8 miljoen euro) ingezet ter dekking voor weerbare zorg.

Kasschuiven

AZWA: transformatiemiddelen

Om de afspraken uit het AZWA mogelijk te maken zijn de transformatiemiddelen in een passend ritme gezet.

Kasschuif envelop ouderenzorg

De middelen uit de envelop ouderenzorg zijn pas vanaf 2027 beschikbaar. De motie Dobbe Westerveld vraagt om het incidenteel terugdraaien van een tariefmaatregel in 2026. Om uitvoering te kunnen geven aan de motie heeft er een kasschuif van 65 miljoen euro van 2027 naar 2026 plaatsgevonden.

Overige kasschuiven

Binnen de nog beschikbare middelen voor pandemische paraatheid wordt er vanuit 2026 8,4 miljoen euro kasgeschoven naar 2028 en 3,4 miljoen euro naar 2029. Daarnaast vindt er een schuif plaats van 0,5 miljoen vanuit 2025 naar 2027 vanwege het uitstel van de pilot antimicrobiële resistentie (AMR).

Overboekingen met andere begrotingen

Overboekingen naar Gemeentefonds

De volumegroei voor beschermd wonen (14,9 miljoen euro structureel) en de middelen voor vrouwenopvang (12 miljoen euro structureel) worden overgeheveld naar het Gemeentefonds.  

Overige overboekingen met andere begrotingen

Er vinden meerdere overhevelingen plaats vanuit de premiegefinancierde middelen naar de begrotingsgefinancierde middelen.

Kadercorrecties

Actualisatie Zvw

De geraamde uitgaven binnen de Zorgverzekeringswet (Zvw) zijn geactualiseerd op basis van de meest recente informatie van het Zorginstituut en de Nederlandse Zorgautoriteit (NZa). Dit betreft de meerjarige bijstellingen voor de niet-akkoord sectoren vanaf 2026 (-139 miljoen euro structureel). Conform de begrotingsregels wordt deze budgettaire ruimte binnen de Zvw ingezet voor lastenverlichting. Hiervoor wordt het uitgavenkader gecorrigeerd.

Actualisatie loon- en prijsbijstelling o.b.v. MEV

De raming van de loon-en prijsontwikkeling in de zorg (Zvw, Wlz en de Wmo) is aangepast op basis van actuele macro-economische inzichten van de Macro Economische Verkenning 2026 (MEV). Daarnaast is de jaarlijkse technische aanpassing van de grondslag verwerkt. De grondslag is verlegd naar de stand van de ontwerpbegroting 2026.

Verwerking MLT 2027-2030

De ramingen voor loon-, prijs- en volumeontwikkelingen zijn vanaf 2025 geactualiseerd op basis van de recente middellange-termijnverkenning (MLT) 2027-2030 van het CPB.

Technisch

Technisch

Er zijn enkele budgetneutrale schuiven verwerkt binnen de premiegefinancierde middelen. 

Ontvangsten

Meevallers

Actualisatie eigen bijdrage Wlz

De geraamde ontvangsten voor de eigen bijdrage Wlz zijn geactualiseerd op basis van recente gegevens van het Zorginstituut. De ontvangsten vallen 15 miljoen euro structureel hoger uit.

Intensiveringen

HLO: Derving eigen bijdrage

Als gevolg van de maatregel vereenvoudiging van leveringsvormen voor zorg thuis uit het HLO wordt de raming van de eigen bijdrage in de Wlz met structureel 28 miljoen euro verlaagd.

Oplossing keteneffecten bij nabetalingen

Nabetalingen over uitkeringen kunnen leiden tot een piekinkomen in het jaar van de nabetaling. Dit piekinkomen kan zorgen voor lagere inkomensafhankelijke inkomensondersteuning en (hogere) terugvorderingen. Om deze ongewenste keteneffecten te verhelpen, worden nabetalingen vanaf 2028 niet langer meegenomen in het toetsingsinkomen. Dit zorgt voor hogere uitkeringslasten. Deze mutatie van structureel ‒ 2 miljoen euro betreft de effecten op de eigen bijdrage Wlz.

Kadercorrecties

Verwerking MLT 2027-2030

De raming van het eigen risico Zvw en de eigen bijdragen Wlz is aangepast op basis van de technische verwerking van de middellange termijnverkenning (MLT) 2027-2030 van het CPB.

Doorwerking Zvw-uitgaven op eigen risico

De raming voor het eigen risico is geactualiseerd op basis van de actualisatie van de Zvw-uitgaven.