Uitgaven

Tegenvallers

Tegenvallers

Onder deze post vallen meerdere tegenvallers van beperkte budgettaire omvang. Hieronder valt een tegenvaller op de Toeslagenwet (TW), die volgt uit een bijstelling op basis van de cMEV raming van het Centraal Planbureau (CPB). Het CPB verwacht een stijging van de werkloze beroepsbevolking, waardoor het verwachte aantal TW-aanvullingen stijgt.

Meevallers

Wet op het Kindgebonden Budget (WKB)

De verwachte uitgaven aan het kindgebonden budget (WKB) worden structureel naar beneden bijgesteld. Onderliggend spelen er daarbij verschillende tegengestelde effecten. Enerzijds stijgen de structurele uitgaven aan WKB namelijk op basis van de cMEV-raming. Dit komt onder meer doordat de prognose voor de tabelcorrectiefactor (de relevante indexatiefactor voor de WKB) door het CPB naar boven is bijgesteld, waardoor de afbouwgrens voor paren en de vermogensgrenzen meerjarig hoger uitkomen dan eerder verwacht, met hogere WKB-uitgaven tot gevolg. Anderzijds is er een technische correctie gedaan vanwege de bij Voorjaarsnota genomen maatregelen op het kindgebonden budget (het inrichten van een extra knikpunt en het verlagen van de vermogensgrenzen), omdat er nog geen onderscheid was gemaakt tussen nabetalingen en terugontvangsten. Dit leidt tot minder uitgaven aan WKB. Per saldo leiden de bijstellingen tot lagere uitgaven aan het kindgebonden budget in 2030.

Kinderopvangtoeslag (KOT)

De uitgaven aan de kinderopvangtoeslag worden naar beneden bijgesteld op basis van twee ontwikkelingen. Ten eerste komt de werkloze beroepsbevolking op basis van de cMEV-raming van het CPB hoger uit dan eerder werd verwacht. Dit leidt tot minder gebruik van kinderopvang en als gevolg daarvan ook tot lagere uitgaven aan de kinderopvangtoeslag. Daarnaast vindt er een correctie plaats op de jaarlijkse indexatie. Bij het op prijsniveau 2025 brengen van de uitgaven aan de kinderopvangtoeslag was er nog geen rekening mee gehouden dat de nabetalingen over de periode tot en met 2024 niet meestijgen. Dit wordt nu gecorrigeerd, met lagere uitgaven als gevolg.

Overige meevallers

Deze post betreft correcties op de loon- en prijsbijstelling van de SPUK inburgering en van de SPUK Besluit bijstandverlening zelfstandigen (Bbz). Er bleken minder middelen nodig voor indexatie dan eerder verwacht.

Ombuigingen

Ombuigingen

Deze post bevat de verwerking van de dekking van het amendement Van Kent ten behoeve van medewerkers van sociaal-ontwikkelbedrijven. Dit amendement betreft het taakstellend verlagen van het budget voor externe inhuur bij alle departementen. Voor de begroting SZW betekent dit in 2026 een ombuiging van 503 duizend euro.

Intensiveringen

Amendement Van Kent t.b.v. werk-ontwikkelbedrijven

Conform het amendement Van Kent wordt in 2025 40 miljoen euro toegevoegd aan de SZW-begroting ten behoeve van het compenseren van medewerkers van sociaal-ontwikkelbedrijven voor inkomensverlies als gevolg van een combinatie van fiscale maatregelen en de reguliere indexatie van de inkomstenbelasting.

Amendement Grinwis / Ceder t.b.v. Tijdelijk Noodfonds Energie

Bij VJN is amendement Grinwis aangenomen om in 2025 50 miljoen euro extra beschikbaar te stellen voor het Tijdelijk Noodfonds Energie (TNE). Door de publiek-private constructie is aanvullende financiering vanuit het Rijk niet mogelijk, omdat de benodigde aanvullende private financiering niet beschikbaar is. Deze middelen worden nu naar 2027 geschoven om ze toe te kunnen voegen aan de middelen voor een publiek energiefonds zoals beoogd binnen het Social Climate Fund.

Besparingsverlies Werkloosheidswet (WW)

In de begroting is een besparingsverlies als gevolg van een jaar uitstel van de WW-duurverkorting verwerkt omdat de ingangsdatum 2027 niet uitvoerbaar is voor het UWV. Op hoofdstuk 15, Sociale Zaken en Werkgelegenheid, levert dit een besparing op door lagere uitgaven op de Toeslagenwet, Wet inkomensvoorziening oudere werklozen en bijstand. Op hoofdstuk 40, Sociale Verzekeringen, zijn er hogere uitgaven op de WW en de Werkhervatting Gedeeltelijk Arbeidsgeschikten. Per saldo vallen de uitgaven met circa 384 miljoen euro hoger uit.

Compensatie inkomens sociaal-ontwikkelbedrijven

Deze maatregel maakt geld vrij voor de compensatie aan medewerkers van sociaal ontwikkelbedrijven in de jaren 2026 t/m 2028. Eerder is bij VJN het amendement Van Kent (SP) aangenomen, waarbij voor 2025 geld is vrijgemaakt om medewerkers van sociaal ontwikkelbedrijven te compenseren voor inkomensverlies als gevolg van een combinatie van fiscale maatregelen en de reguliere indexatie van de inkomstenbelasting. De middelen worden verstrekt via het gemeentefonds. Het is vervolgens aan gemeenten om dit ten goede te laten komen aan de medewerkers van de sociaal-ontwikkelbedrijven.

Energiefonds 2026

Er wordt voor 2026 60 miljoen euro overgeheveld naar de SZW-begroting vanaf de Aanvullende Post, voor het nieuw op te richten publieke energiefonds. Dit is onderdeel van de cofinanciering van het nieuw op te richten publieke energiefonds zoals opgenomen in de Nederlandse aanvraag voor het Social Climate Fund.

Overige intensiveringen

Deze post betreft een bijstelling van het kasritme voor de invulling van de apparaatstaakstelling uit het HLA. De invulling van de taakstelling in 2029 en 2030 is groter dan benodigd, deze middelen worden daarom gebruikt om de resterende taakstelling voor 2028 te dekken. Ook worden er middelen in 2025 en 2026 beschikbaar gesteld voor SZW voor externe inhuur in het kader van het Herstel- en Veerkrachtplan.

Kasschuiven

Kasschuif ingroeipad kinderopvang

Op de begroting van SZW zijn middelen gereserveerd om geleidelijk toe te groeien naar de nieuwe financiering voor de kinderopvang en voor de invoering daarvan per 2029. Om deze middelen in het juiste kasritme te plaatsen wordt een deel van het budget herverdeeld over de jaren 2025 tot en met 2030.

Overige kasschuiven

Deze betreft verschillende kasschuiven van beperkte budgettaire omvang. Zo wordt voor 10 miljoen euro uit 2026 naar 2025 geschoven voor de MDIEU-regeling voor uitgaven die in 2025 al worden verwacht. Ook is er een kasschuif naar aanleiding van de herijking van de uitvoeringstoetsen van Vbar en Flex. Door vertraging worden er in eerdere jaren minder uitgaven verwacht, maar in latere jaren juist meer dan eerder werd voorzien.

Overboekingen met andere begrotingen

Overboeking terugdraaien niet-indexeren maximum uurprijzen

Bij Voorjaarsnota is besloten het niet-indexeren van de maximum uurprijzen in 2026 voor de kinderopvang terug te draaien. Deze overboeking met het hoofdstuk Koppeling Uitkeringen van de SZW-begroting zorgt voor de verdeling van de budgettaire gevolgen van het terugdraaien over de verschillende hoofdstukken van de SZW-begroting.

Overboeking juridische ondersteuning arbeidsmigranten

Ten behoeve van de uitvoering van de aanbevelingen van het Aanjaagteam Bescherming Arbeidsmigranten, worden middelen overgeboekt naar het ministerie van Justitie en Veiligheid voor de juridische ondersteuning van arbeidsmigranten. Deze middelen worden onder andere gebruikt voor ondersteuning van het Juridisch Loket bij het bieden van advies en ondersteuning aan arbeidsmigranten.

Overboeking uitvoeringskosten opheffen handhavingsmoratorium

Per 1 januari 2025 is het Handhavingsmoratorium op schijnzelfstandigheid opgeheven. Met deze overboeking worden middelen voor de uitvoeringskosten die met dit besluit samenhangen overgeboekt naar de begroting van Financiën ten behoeve van de Belastingdienst.

Overboeking rijksbijdrage beschut werk

Bij de Voorjaarsnota is besloten tot een ophoging van de rijksbijdrage beschut werk aan het Gemeentefonds voor de forfaitaire loonkostensub­ sidie beschut werk. Om dit toe te kunnen voegen aan het budget voor bijstand en loonkostensubsidies (SPUK) is een wetswijziging met beoogde inwerkingtreding per 1 januari 2028. Tot die tijd zullen de extra middelen via de rijksbijdrage beschut werk aan gemeenten toegekend worden. Dit gebeurt met deze overboeking.

Overboeking implementatie Participatiewet in balans

Voor de implementatie van het wetsvoorstel Participatiewet in balans, worden door gemeenten implementatiekosten gemaakt. Met deze overboeking worden hiervoor middelen overgeboekt naar het Gemeentefonds.

Overboeking sociale agenda Groningen

In de kabinetsreactie op de parlementaire enquête aardgaswinning, is de ontwikkeling van een sociale agenda aangekondigd. Met deze overboeking wordt de bijdrage van SZW aan deze sociale agenda overgeboekt naar de begroting van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties.

Overboeking versterking arbeidsmarktregio's

Met deze overboeking worden middelen overgeboekt naar het Gemeentefonds ter ondersteuning van arbeidsmarktregio’s. Binnen de arbeidsmarktregio’s werken gemeenten, UWV en sociale partners samen aan dienstverlening gericht op werkgevers en werkzoekenden.

Overige overboekingen met andere begrotingen

Onder deze post vallen meerdere overboekingen van beperkte budgettaire omvang naar andere begrotingen. Hieronder valt een overboeking naar de begroting van Volksgezondheid, Welzijn en Sport voor het programma Innovatieve Arbozorg van cumulatief circa 11 miljoen euro. Met dit programma wordt gewerkt aan preventie van werkgerelateerde ongevallen. Ook worden er middelen overgeboekt naar de begroting van Volkshuisvesting en Ruimtelijke Ordening voor het thema financiële educatie binnen de specifieke uitkering (SPUK) Kansrijke Wijk. Met deze SPUK worden middelen beschikbaar gesteld om in specifieke gebieden de leefbaarheid en veiligheid te verbeteren.

Kadercorrecties

Niet-beleidsmatige mutaties bijstand

Op basis van uitvoeringsinformatie van gemeenten en de recente economische raming van het CPB is het macrobudget bijgesteld. Op basis van de uitvoeringsinformatie wordt het macrobudget opwaarts bijgesteld met 5 miljoen euro in 2025, dit loopt op tot 7 miljoen euro in 2030. De geraamde werkloze beroepsbevolking zorgt voor een opwaartse bijstelling van 2 miljoen euro in 2025. In 2027 leidt dit tot een neerwaartse bijstelling van 12 miljoen euro en in 2030 gaat het om een opwaartse bijstelling van 30 miljoen euro. Per saldo leiden deze effecten tot hogere uitgaven vanaf 2025, met een tijdelijke daling in 2027, waarna dit richting 2030 weer oploopt. Voor deze mutatie wordt het uitgavenplafond gecorrigeerd.

Technisch

Verdelen nominale ontwikkeling

De uitkeringshoogte van de regelingen op de SZW-begroting wordt aangepast aan de loon- en prijsontwikkeling. Met deze mutaties worden deze regelingen overgezet naar prijspeil 2025.

Desalderingen

Deze post betreft een gelijktijdige bijstelling van uitgaven en ontvangsten op het apparaatsbudget.

Herverkaveling inburgering

Deze post betreft een reeks boekingen voor het terugboeken van inburgering van Justitie en Veiligheid naar de begroting van SZW.

Uitsplitsing ingroeipadmiddelen KOT tussen uitgaven en ontvangsten

Op de SZW-begroting zijn middelen gereserveerd om geleidelijk toe te groeien naar het nieuwe financieringsstelsel voor de kinderopvang. De middelen waren bij Voorjaarsnota nog niet volledig uitgesplitst naar uitgaven en ontvangsten. Met deze mutatie wordt dit alsnog gedaan.

Niet-kaderrelevant  

Rijksbijdragen        

Deze post bestaat uit verschillende mutaties van rijksbijdragen aan sociale fondsen. De uitgaven aan de Bijdrage in de Kosten van Kortingen (BIKK) AOW zijn meerjarig naar beneden bijgesteld, voornamelijk omdat het aandeel van de volksverzekeringen in de heffingskortingen is gedaald. De geraamde bijdrage aan het AOW Ouderdomsfonds veranderd voornamelijk doordat de geraamde premie-inkomsten zijn bijgesteld. In 2028 en 2029 zorgt dit voor een hogere rijksbijdrage, in de andere jaren wordt de rijksbijdrage nu iets lager geraamd.

Ontvangsten

Tegenvallers

Wet op het Kindgebonden Budget (WKB)

De verwachte terugontvangsten van het kindgebonden budget worden per saldo naar beneden bijgesteld. Dit heeft voornamelijk te maken met de technische verwerking van de bij Voorjaarsnota genomen maatregelen op het kindgebonden budget (het inrichten van een extra knikpunt en het verlagen van de vermogensgrenzen). Omdat er structureel minder uitgaven aan de WKB zijn, worden er structureel ook minder terugontvangsten verwacht. De verwerking van de cMEV-raming van het CPB leidt juist tot iets hogere verwachte terugontvangsten. Per saldo worden de verwachte terugontvangsten in 2030 naar beneden bijgesteld.

Meevallers

Kinderopvangtoeslag (KOT)

De verwachte terugontvangsten van de kinderopvangtoeslag worden per saldo naar boven bijgesteld. Dit betreft voornamelijk een correctie op de toegepaste indexatie. Bij de indexatie voor 2025 zijn de ontvangsten nog niet op prijsniveau 2025 gebracht. Dit wordt nu gecorrigeerd. Als gevolg van het nieuwe prijspeil komen de ontvangsten over de toeslagjaren 2025 en verder hoger uit. De verwerking van de cMEV-raming van het CPB leidt juist tot iets lagere verwachte terugontvangsten. Per saldo worden de geraamde terugontvangsten naar boven bijgesteld.

Technisch

Verdelen nominale ontwikkeling

De uitkeringshoogte van de regelingen op de SZW-begroting wordt aangepast aan de loon- en prijsontwikkeling. Met deze mutaties worden deze regelingen overgezet naar prijspeil 2025.

Desalderingen

Deze post betreft een gelijktijdige bijstelling van uitgaven en ontvangsten op het apparaatsbudget.

Herverkaveling inburgering

Deze post betreft een reeks boekingen voor het terugboeken van inburgering van Justitie en Veiligheid naar de begroting van SZW.

Uitsplitsing ingroeipadmiddelen KOT tussen uitgaven en ontvangsten

Op de SZW-begroting zijn middelen gereserveerd om geleidelijk toe te groeien naar het nieuwe financieringsstelsel voor de kinderopvang. De middelen waren bij Voorjaarsnota nog niet volledig uitgesplitst naar uitgaven en ontvangsten. Met deze mutatie wordt dit alsnog gedaan.

Niet-kaderrelevant

Werkgeversbijdrage kinderopvang

Werkgevers dragen bij aan de kosten van de kinderopvangtoeslag. De werkgeversbijdrage kinderopvang is een vast percentage van de totale loonsom. De totale loonsom is naar boven bijgesteld naar aanleiding van de MEV-raming van het CPB. Dit leidt tot hogere ontvangsten op de werkgeversbijdrage kinderopvang.