Base description which applies to whole site

ARTIKEL 1. RAAD VAN STATE

A Algemene doelstelling

De Raad van State heeft de taak om als adviseur voor wetgever en bestuur en als hoogste algemene bestuursrechter bij te dragen aan behoud en versterking van de democratische rechtsstaat en daarbinnen aan de eenheid, legitimiteit en kwaliteit van het openbaar bestuur in brede zin, alsmede aan de rechtsbescherming van de burger.

De Grondwet en de Wet op de Raad van State vormen het wettelijk kader, waarbinnen de Raad van State zijn taken verricht. Het Statuut voor het Koninkrijk der Nederlanden vormt de grondslag voor zijn werkzaamheden als Raad van State van het Koninkrijk.

B Rol en verantwoordelijkheid

De Minister van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties is verantwoordelijk voor de beschikbaarheid van een voldoende begroting en verantwoordelijk voor het beheer van de begroting van de Overige Hoge Colleges van Staat en Kabinetten van de Gouverneurs. De Colleges voeren zelf het beheer over hun begroting of hun begrotingsdeel. Over de inhoud van dit beheer bestaan afspraken (de zogenoemde beheerafspraken) tussen de Minister en de Colleges, waarin recht gedaan wordt aan hun staatsrechtelijke positie.1

C Beleidswijzigingen

Splitsing Raad van State en concentratie bestuursrechtspraak

In de brief2 van 26 juni 2014 aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal hebben de Ministers van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties en Veiligheid en Justitie het voornemen kenbaar gemaakt om een aantal maatregelen te treffen met betrekking tot het functioneel scheiden van de adviserende en rechtsprekende taken van de Raad van State. Eveneens is in deze brief kenbaar gemaakt dat in de visie van het kabinet de rechtsmacht van geschillen die thans tot de competentie behoren van het College van Beroep voor het Bedrijfsleven zal kunnen overgaan naar het domein van de Afdeling bestuursrechtspraak van de Raad van State.

Een tweetal maatregelen dat in de brief van 26 juni 2014 genoemd werd, vergt geen wetswijziging. Deze maatregelen betreffen een uitsplitsing van de begroting van de Raad van State van de kosten voor wetgevingsadvisering en de kosten voor bestuursrechtspraak en een in de presentatie naar het publiek zichtbare scheiding tussen wetgevingsadvisering en bestuursrechtspraak.

De consequenties voor de bedrijfsvoering van het functioneel scheiden van de adviserende en rechtsprekende taken van de Raad van State worden in 2016 verder in kaart gebracht. Daarbij wordt onder meer gekeken naar de gevolgen van de afbouw van dubbelbenoemingen, alsmede naar de gevolgen van de voor het publiek zichtbare scheiding («twee voordeuren»). De in de tabel «Budgettaire gevolgen van beleid» gepresenteerde uitgavenreeksen zijn gebaseerd op een ongewijzigde bedrijfsvoering, waarin nog geen rekening is gehouden met deze consequenties. De gevolgen van deze wijzigingen zijn evenmin verwerkt in tabellen over de gemiddelde doorlooptijden (tabel 1.2) en de instroom van zaken bij de Afdeling bestuursrechtspraak (tabel 1.3).

Wijziging van de Vreemdelingenwet 2000 ter implementatie van Richtlijn 2013/32/EU (Procedure- en Opvangrichtlijn)

Op 27 november 2014 is een wetsvoorstel3 tot wijziging van de Vreemdelingenwet aangeboden aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal. De implementatie van de Procedurerichtlijn leidt tot een verzwaring van de werklast van de Afdeling bestuursrechtspraak. De gevolgen hiervan voor de Afdeling Bestuursrechtspraak worden meegenomen in de voor 2016 geplande periodieke herijking van de bekostiging van de Vreemdelingenkamer.

D1 Budgettaire gevolgen van beleid

Beleidsartikel 1 Raad van State

Budgettaire gevolgen van beleid (bedragen x € 1.000)
   

2014

2015

2016

2017

2018

2019

2020

Verplichtingen:

58.577

58.276

54.031

52.512

52.399

52.390

52.508

                 

Uitgaven:

58.521

58.276

54.031

52.512

52.399

52.390

52.508

                 

1.1

Advisering

0

0

6.819

6.919

6.905

6.903

6.903

                 

1.2

Bestuursrechtspraak

0

0

47.212

45.593

45.494

45.487

45.605

                 

1.3

Raad van State

58.521

58.276

0

0

0

0

0

                 

Ontvangsten:

2.560

1.996

1.950

1.950

1.950

1.950

1.950

E Toelichting artikelonderdeel

1.1 Advisering

De Afdeling advisering

Taak van de Afdeling advisering is het op de meest doelmatige en kwalitatief goede wijze afdoen van binnengekomen adviesaanvragen en verzoeken om voorlichting. Tijdigheid, kenbaarheid en voorspelbaarheid zijn daarbij belangrijke kernbegrippen.

In onderstaande tabel zijn de realisatie 2014 en voor de jaren 2015 e.v. de planning van de afhandeling van adviesaanvragen door de Afdeling advisering weergegeven.

Tabel 1.1
Afhandeling adviesaanvragen (in aantallen)
 

2014

2015

2016

2017

2018

2019

2020

Instroom

488

550

550

550

550

550

550

Uitstroom

492

550

550

550

550

550

550

De gemiddelde instroom van adviesaanvragen ligt gedurende een reeks van jaren tussen de circa 500 en 600 per jaar. Het gemiddelde is nu aangehouden voor de te verwachte instroom van zaken.

1.2 Bestuursrechtspraak

De Afdeling bestuursrechtspraak

Taak van de Afdeling bestuursrechtspraak is het op de meest doelmatige en kwalitatief goede wijze afdoen van binnengekomen zaken. Tijdigheid, kenbaarheid en voorspelbaarheid en bruikbare rechtsvorming zijn daarbij belangrijke aspecten.

De Afdeling bestuursrechtspraak bestaat uit drie kamers: de Ruimtelijke-ordeningskamer, de Algemene kamer en de Vreemdelingenkamer. In onderstaande tabel is de realisatie van de afhandeling van zaken door de Afdeling bestuursrechtspraak weergegeven. De gemiddelde doorlooptijden van alle afdoeningen (hoofdzaken en Voorlopige Voorzieningen) zijn weergegeven.

Tabel 1.2
Norm en gerealiseerde gemiddelde doorlooptijden van alle afdoeningen (in weken)
 

Norm doorlooptijd

Realisatie

2014

Realisatie

2013

Ruimtelijke-ordeningskamer

52

29

28

Algemene kamer

40

30

33

Vreemdelingenkamer

23

13

24

       

Totaal Bestuursrechtspraak

 

21

27

Instroom van zaken

In de onderstaande tabel is de gerealiseerde uitstroom van zaken in 2014 en de instroomverwachting voor 2015 en verdere jaren voor de Ruimtelijke-ordeningskamer, de Algemene kamer en de Vreemdelingenkamer weergegeven.

Tabel 1.3
Uitstroom 2014 en instroom 2015 e.v. van zaken Afdeling bestuursrechtspraak
(in aantallen)
 

2014

2015

2016

2017

2018

2019

2020

Ruimtelijke-ordeningskamer

2.215

1.950

1.950

1.950

1.950

1.950

1.950

Algemene kamer

3.941

3.800

3.800

3.800

3.800

3.800

3.800

Vreemdelingenkamer

6.650

7.470

6.910

6.670

6.670

6.660

6.660

Taakstelling

In de meerjarenreeks van de begroting 2016 is de taakstelling materieel en personeel uit het regeerakkoord Rutte II verwerkt. Deze taakstelling begint in 2016 en loopt op tot € 2,2 mln. structureel (4,4%) vanaf 2018. Tussen de Minister van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties en de Vice-President van de Raad van State bestaat sinds de begrotingsvoorbereiding 2014 een verschil van inzicht met betrekking tot de invulling van deze taakstelling. Gegeven de aard van de werkzaamheden en de daarmee samenhangende samenstelling van het personeelsbestand ontbreekt het de Raad van State vrijwel aan mogelijkheden om zonder wijzigingen in de wet- en regelgeving een taakstelling van een dergelijke omvang in te vullen.

Het kabinet staat op het standpunt dat iedereen moet bijdragen aan de bezuinigingen en dat de Raad van State hiervan niet gevrijwaard kan worden. Het kabinet gaat er dan ook van uit dat de Raad van State haar inspanningsverplichting op zich neemt.

Op 28 april 2015 heeft in het kader van de beheersafspraken overleg plaatsgevonden tussen de Minister van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties en de Vice-President van de

Raad van State. Dit overleg zal worden voortgezet.

De Raad van State onderkent de noodzaak om een bijdrage te leveren en om mee te denken over maatregelen die een financiële matiging van maatschappelijke kosten tot gevolg hebben. Die maatregelen hangen wat de Raad betreft samen met een optimaal gebruik van kennis, mensen en middelen binnen de Raad en het optimaal gebruik maken van synergie- en schaalvoordelen, ook binnen de bestuursrechtspraak. Overigens heeft de Raad van State daartoe ook voorstellen gedaan.

Ontvangsten

De ontvangsten van de Raad van State bestaan voornamelijk uit griffierechten.

1

Comptabiliteitswet 2001, artikel 19.

2

Kamerstukken 2013 – 2014, 29 279, nr. 200

3

Kamerstukken 2014 – 2015, 34 088, nr 1 e.v.

Licence