Toelichting uitgaven

Meevallers

Verlofregelingen

Er is sprake van een meerjarige meevaller op de uitgaven voor de verlofregelingen door het lagere geraamde aantal geboortes in de nieuwe CBS-geboorteprognose.

Algemene Ouderdomswet (AOW)

Op basis van de nieuwe CBS-bevolkingsprognose heeft de SVB een nieuwe prognose gemaakt van de AOW. Voor de komende jaren betekent dit een neerwaartse bijstelling. Uit de laatste bevolkingsprognose van het CBS blijkt namelijk dat de levensverwachting toeneemt, maar een volledig herstel naar de trend van voor de coronapandemie wordt niet meer verwacht.

Overige meevallers

Onder deze post vallen de uitgaven voor de inkomensondersteuning AOW (IOAOW) en voor de WAO en WAZ. Zowel de uitgaven voor IOAOW als de WAO kennen een kleine meevaller na aanleiding van de realisatiecijfers van respectievelijk het SVB en het UWV;

Tegenvallers

Compensatie transitievergoeding bij langdurige arbeidsongeschiktheid (CRTV-LAO)

Er zijn in 2023 meer aanvragen binnengekomen voor de compensatieregelingen transitievergoeding. Deze stijging, ruim 50 miljoen euro, is verwerkt in de ramingen voor 2024 en verder.

Uitvoeringkosten UWV/SVB

Door een structurele budgetneutrale schuif van de rijksgefinancierde uitvoeringskosten van de SVB op hoofdstuk 15 naar de premiegefinancierde uitvoeringskosten op hoofdstuk 40, worden de uitvoeringskosten op hoofdstuk 40 naar boven bijgesteld. De schuif is een resultaat van de prijsherijking van het lightmodel, op basis waarvan de financiering van de uitvoeringsorganisaties wordt bepaald. Op basis van de macro-economische verwachtingen van het CPB en de januarinota van het UWV, worden de uitvoeringskosten verder naar boven bijgesteld.

Ziektewet (ZW)

De uitgaven aan de Ziektewet zijn naar boven bijgesteld. De meerjarige opwaartse bijstelling wordt veroorzaakt doordat een hoger beroep op de ZW wordt verwacht. Dit komt met name door de verwerking van de meest recente economische verwachtingen van het CPB (CEP), waaruit blijkt dat de werkzame beroepsbevolking toeneemt en daardoor meer beroep op de ZW wordt verwacht.

Wet Werk en Inkomen naar Arbeidsvermogen (WIA)

Dit betreft een per saldo tegenvaller die bestaat uit een aflopende meevaller (van 167 miljoen euro in 2024 naar 82 miljoen euro in 2029) in de regeling Werkhervatting Gedeeltelijk Arbeidsgeschikten (WGA) en een oplopende tegenvaller (van 60 miljoen euro in 2024 naar 172 miljoen euro in 2029) in de regeling Inkomensvoorziening Volledig Arbeidsongeschikten (IVA). De tegenvaller in de IVA wordt veroorzaakt door een hogere verwachte instroom en een hogere doorstroom vanuit de WGA naar de IVA. De meevaller in de WGA wordt veroorzaakt door een bijstelling van de te hoge indexatie in de raming van de uitkeringslasten en de hogere doorstroom van de WGA naar de IVA.

Overige tegenvallers

Deze post bestaat uit een bijstelling voor de Algemene Nabestaandenwet die resulteert in hogere uitgaven (2 miljoen in 2029) en uit hogere uitgaven voor de Compensatieregeling Transitievergoeding MKB (0,4 miljoen structureel).

Intensiveringen

Uitspraak Centrale Raad van Beroep (CRvB) WIA

De CRvB heeft op 29 november 2023 geoordeeld dat een loonloos tijdvak afkomstig uit de WW op verzoek gecorrigeerd moet worden vanaf de datum van de uitspraak. Aan deze uitspraak wordt gehoor gegeven door de maatregel ‘loonloze tijdvakken’, die bij Voorjaarsnota 2023 is geregeld voor nieuwe instroom, nu ook te laten gelden voor het zittend bestand van de WIA. Hierdoor nemen de WIA uitgaven toe, maar hoeft er minder TW-aanvulling verstrekt te worden. De uitgaven nemen per saldo in 2024 naar verwachting toe met ongeveer 41 miljoen euro en lopen richting 2071 geleidelijk af naar 0 euro (cumulatief 443 miljoen euro).

Overige intensiveringen

Het Wetsvoorstel proactieve dienstverlening moet een grondslag bieden voor gegevensuitwisseling, zodat uitvoerders belanghebbenden proactief en gericht kunnen informeren over het mogelijke recht op inkomensondersteuning. Er wordt een reservering getroffen voor de extra uitvoeringskosten voor uitvoerders om hiermee aan de slag te gaan. Ook zijn er extra uitgaven door de uitspraak van de Centrale Raad voor Beroep (CRvB) waardoor PGB-dienstverleners onder de Regeling dienstverlening aan huis (Rdah) worden aangemerkt als werknemers. Hiermee ontstaan er bij verschillende regelingen extra uitgaven aan de werknemersverzekeringen.

Ombuigingen

Overige ombuigingen

Deze post bevat hoofdzakelijk de vrijval op de WIA-regeling door de herijking van de maatregel loonloze tijdvakken. Op basis van vernieuwde inzichten blijkt dat de kosten van deze maatregel lager uitvallen dan eerder begroot.

Overboekingen met andere begrotingen

Amendement verhoging Wml

De verhoging van het Wettelijk minimumloon (Wml) met 1,2% per 1 juli 2024 cf. amendement Van der Lee (36410-XV-7) leidt tot een verhoging van de uitgaven aan een groot aantal regelingen die gekoppeld zijn aan het Wml. De verhoging van het Wml zorgt voor een bijstelling van de uitgaven van de uitkeringsregelingen op de begrotingen van Sociale Zaken en Werkgelegenheid met in totaal 838 miljoen euro in 2029. Deze middelen zijn verdeeld naar de uitkeringsregelingen gekoppeld aan het Wml op Hoofdstuk 15 (102 miljoen euro in 2029), Hoofdstuk 40 (596 miljoen euro in 2029) en Hoofdstuk 83 (141 miljoen euro in 2029). 

Overige overboekingen met andere begrotingen

Deze post betreft een aantal overboekingen, waaronder een overboeking om de middelen voor uitvoeringskosten voor het UWV op te hogen.

Extrapolatie

Met de extrapolatie wordt de begrotingsstand in het extrapolatiejaar 2029 (t+5) toegevoegd aan de begroting van de Sociale Verzekeringen.

Technisch

Plafondcorrectie nominale ontwikkeling

De raming van de nominale ontwikkeling (verwachte indexatie van de uitkeringsregelingen onder uitgavenplafond Sociale Zekerheid aan de loon- en prijsontwikkeling) is geactualiseerd op basis van de recente economische raming van het CPB. Dit leidt tot een opwaartse bijstelling van de nominale ontwikkeling ten opzichte van de Miljoenennota 2024.

Plafondcorrectie WW

Het uitgavenplafond wordt gecorrigeerd voor conjuncturele mutaties in de WW. Op basis van uitvoeringsinformatie van het UWV en op basis van de recente economische raming van het CPB is de raming van de WW-uitgaven per saldo neerwaarts bijgesteld ten opzichte van de Miljoenennota 2024. De meevaller wordt met name verklaard door de neerwaartse bijstelling van de werkloze beroepsbevolking.

Overig technisch

Er wordt er een kadercorrectie verwerkt voor structurele uitvoeringskosten bij het UWV voor de Wet personeelsbehoud bij crisis (Wpc). Ook wordt een kadercorrectie verwerkt voor minder uitgaven op de Ziektewet (ZW). Dit komt doordat er meer werkgevers eigenrisicodrager zijn, waardoor er minder werknemers publiek verzekerd zijn voor de ZW. Doordat minder werknemers publiek verzekerd zijn, wordt het uitgavenplafond neerwaarts bijgesteld.

Toelichting ontvangsten

Extrapolatie

Extrapolatie

Met de extrapolatie wordt de begrotingsstand in het extrapolatiejaar 2029 (t+5) toegevoegd aan de begroting van de Sociale Verzekeringen.

Technisch

Werkloosheidswet (WW)

Overheidswerkgevers zijn eigenrisicodragers voor de WW. De WW-uitgaven worden door UWV verhaald op deze werkgevers. De raming van de ontvangsten uit verhaal is voor 2024 naar beneden bijgesteld op grond van uitvoeringsinformatie van UWV.