In 2020 is tussen de Zeeuwse partijen en het Kabinet het pakket Wind in de zeilen ofwel het bestuursakkoord Compensatiepakket marinierskazerne tot stand gekomen (Kamerstukken II 2019/20, 33358, nr. 28). Dit pakket heeft een omvang van circa € 651,9 mln. voor de periode van 2020 tot en met 2030. In artikel 2.10 van het bestuursakkoord is afgesproken dat de Rijksbijdrage aan de afgesproken maatregelen inzichtelijk wordt gemaakt in een overzicht bij de begroting en daarmee het jaarverslag van het Ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties.

Onderstaand overzicht van het jaarverslag 2021 is opgesteld op basis van de verstrekte informatie van de betreffende departementen. In het overzicht is uitgegaan van de ontwerpbegroting 2021. Gedurende het jaar 2021 hebben er nog grote verschuivingen in de budgetten plaatsgevonden. In de derde voortgangsrapportage van de uitvoeringsregisseur is het financieel overzicht van de ontwerpbegroting 2022 opgenomen (Kamerstukken II 2020/21, 33358, nr. 37).

Toelichting

1. Law Delta

Kenniscentrum ondermijning

De strategische kennisunit ondermijning heeft als doel het verkrijgen van een integraal, gezaghebbend strategisch beeld, dat inzicht geeft in de aard, omvang, trends en ontwikkelingen in fenomenen van georganiseerde, ondermijnende criminaliteit. Voor het opstellen van dit strategisch beeld wordt geabstraheerde informatie gebruikt van opsporings-, handhaving en toezichtdiensten, waaronder informatie van het Multidisciplinair Interventie Team (MIT), en uit lokale, regionale, nationale en internationale informatiebronnen.

2. Bereikbaarheid

Aanleg extra infrastructuur

De uitgaven waren in 2021 voorzien, maar achteraf bleek dat een ander kasritme benodigd was. Het Ministerie van Infrastructuur en Waterstaat (IenW) heeft dit in de tweede suppletoire begroting aan de Tweede Kamer gemeld.

Ontwikkeling stationsgebied Vlissingen

In 2021 is een eerste ‘voorlopig ontwerp’ met de beoogde functies van het stationsgebied van Vlissingen opgesteld. Aan de hand van dit ontwerp worden gesprekken gevoerd met de verschillende stakeholders. In 2022 zal het voorlopig ontwerp worden doorontwikkeld tot een definitief ontwerp. Van daaruit worden de benodigde ruimtelijke en infrastructurele aanpassingen met een bijbehorende kostenraming in kaart gebracht en vindt de verdere technische uitwerking plaats. In het afgelopen jaar is voor de ontwikkeling van de stationsomgeving Vlissingen € 5 mln. overgeboekt vanuit artikel 16 van de begroting van het Ministerie van IenW (XII) naar de begroting van het Ministerie van BZK (VII). Dit bedrag is vervolgens via een specifieke uitkering naar de Gemeente Vlissingen overgemaakt.

Slimme mobiliteit

In 2021 is de lijst met initiatieven voor pilotprojecten in het kader van Slimme mobiliteit verder uitgewerkt. Dit heeft geresulteerd in de selectie van de eerste ronde projecten. Het betreft twee pilotprojecten die gereed zijn voor uitvoering. Begin 2022 starten deze projecten. Vanuit artikel 16 van de begroting van het Ministerie van IenW (XII) is € 5 mln. overgeboekt naar de begroting van BZK (VII). Voor de jaren 2021-2025 stond initieel € 1 mln. per jaar gereserveerd. In 2021 is nu het gehele bedrag in een keer via een specifieke uitkering naar de Provincie Zeeland overgemaakt.

3. Delta Kenniscentrum

Delta Kenniscentrum

Het gaat hier om compensatiemiddelen voor provincie Zeeland op de Aanvullende Post bij Financiën. De middelen worden in de huidige fase ingezet voor het betalen van de opdracht aan de Kwartiermakers. Hierin wordt toegewerkt naar een breed gedragen Projectplan voor de oprichting van een Delta Kenniscentrum (DKC) in Zeeland. Om dit te bereiken vraagt meer tijd dan in het bestuursakkoord Wind in de Zeilen was voorzien. Zodra het Projectplan voor het DKC gereed is kan worden besloten over de besteding van de gereserveerde compensatiemiddelen voor het DKC. Onbestede middelen van 2021 zijn doorgeschoven naar 2022.

Kwartiermakersfase

Het gaat hier om compensatiemiddelen voor provincie Zeeland op de Aanvullende Post bij Financiën. De middelen worden in de huidige fase ingezet voor het betalen van de opdracht aan de Kwartiermakers. Deze kwartiermakers houden zich bezig met het onderzoeken van mogelijkheden voor een Delta Climatecentrum in Provincie Zeeland en de wijze van financiering daarvan.

4. Eerstelijnszorg

Toekomstgerichte zorginfrastructuur

Medio 2021 is het kasritme aangepast om aan te sluiten bij de verwachte besteding van de subsidieregeling. Intertemporeel blijft € 3,2 mln. beschikbaar voor de toekomstgerichte zorginfrastructuur.

Huisartsen / Physical Assistant

Er zijn conform planning 15 artsen gestart met de huisartsenopleiding in Zeeland. Dit wordt betaald uit de beschikbaarheidsbijdragen Medische Vervolgopleidingen. Omdat de bedragen nog niet zijn vastgesteld betreft het een voorlopig bedrag.

Gezondheidscentrum Vlissingen/Walcheren

Medio 2021 is het kasritme aangepast om aan te sluiten bij de verwachte besteding van de subsidieregeling. Intertemporeel blijft € 5,0 mln. beschikbaar voor gezondheidscentrum Vlissingen/Walcheren.

5/6. Industrie en haven Onderzoek industrie/haven

Onderzoek industrie/haven

De € 0,15 mln. is voor onderzoek dat deel uit maakt van de maatregel Industrie en haven van het compensatiepakket Wind in de Zeilen. Dit betreft een onderzoek naar de verdere optimalisatie van de Carbon Capture and Storage keten (ondergrondse CO2-opslag) in het industriecluster van het havengebied North Sea Port.

Onderzoek naar 380 KV (EZK)

Voor een gezonde concurrentiepositie en voor het behalen van de klimaatdoelstellingen is het voor de Zeeuwse industrie en haven essentieel om tijdig en tegen dezelfde kosten als andere Nederlandse industrieën gebruik te kunnen maken van verzwaring van het elektriciteitsnet. Voor de productie van groene waterstof en mogelijke elektrificatie van de krakers bij DOW is de noodzaak van een extra aantakking van een 380 kV richting Zeeuws-Vlaanderen onderzocht.

In 2021 en begin 2022 heeft onder leiding van het havenbedrijf North Sea Port een verkenning plaatsgevonden door TenneT, het Ministerie van EZK, Smart Delta Resources en de Provincie Zeeland naar nut en noodzaak van een 380 kV-ontsluiting richting Zeeuws-Vlaanderen. Op basis van de resultaten van de verkenning zijn in de Cluster Energie Strategie (CES) voor de Schelde-Delta regio (SDR, 2021) en de beoordeling daarvan (PIDI, 2021) nut en noodzaak voor de aanleg van 380 kV infrastructuur naar en in Zeeuws-Vlaanderen onderbouwd.

In november 2021 is het project opgenomen in het Meerjarenprogramma Infrastructuur Energie en Klimaat (MIEK). De verkenning in het kader van het Compensatiepakket Wind in de Zeilen is afgerond. Vervolg vindt plaats in kader van het MIEK.

Onderzoek industrie/haven (BZK)

Budget is bedoeld voor twee onderzoeken die beide deel uitmaken van de maatregel Industrie en haven van het compensatiepakket Wind in de Zeilen. Het betreft een onderzoek naar de verdere ontwikkeling van de waterstofhub in het industriecluster van het grensoverschrijdend havengebied North Sea Port en een onderzoek naar mogelijkheden om de positie van het havenbedrijf North Sea Port te versterken. De ontwikkeling van de waterstofhub maakt onderdeel uit van een van de vier hoofdprogramma’s die door Smart Delta Resources wordt ontwikkeld ten behoeve van de realisatie van de Klimaatdoelstellingen voor de industrie in 2030 en 2050 (€ 0,2 mln.). Het onderzoek naar het versterken van de positie van het havenbedrijf wordt mede gebaseerd op de nieuwe strategische visie van het havenbedrijf North Seaport en heeft onder andere betrekking op het inventariseren van mogelijkheden voor het faciliteren van realisatie klimaatdoelen in het havengebied (€ 0,2 mln.).

7. Versterken Investeringsfonds Zeeland

Versterken Investeringsfonds Zeeland

Met het vergroten van het investeringsvermogen van het Investeringsfonds Zeeland vergroot Zeeland structureel de kans op een meer succes­volle acquisitie en doorgroei van innovatieve bedrijvigheid. Het biedt kansrijke innovatieve starters, scale-ups en groeiende ondernemingen, die onder andere ontstaan als spin-off van het te ontwikkelen Delta kenniscentrum, een beter groeiperspectief.

Dit bevordert cluster­vorming en resulteert in een toename van meer hoogwaardige werkgelegenheid. Zo wordt Zeeland aantrekkelijker voor hoger opgeleiden en voor andere potentiële bedrijven en daarmee wordt het vestigingsklimaat verbeterd. Het totale budget voor het versterken van investeringsfonds Zeeland (€ 20 mln.) zou verdeeld worden over de jaren 2020 t/m 2023. Doordat het voorproces pas in 2021 afgerond was is het bedrag dat begroot stond in 2020 (€ 5 mln.) ook in 2021 gestort waardoor de realisatie van 2021 € 5 mln. hoger uitkwam dan begroot.

8. Kenniswerf

Kenniswerf

De Kenniswerf in Vlissingen is het gebied tussen het station, het nieuwe stadsdeel Scheldekwartier en de historische binnenstad. Het gebied ontwikkelt zich van een verouderd industriegebied naar een volwaardig stadsdeel waar kennis, innovatie en ondernemerschap centraal staan. Om de vestiging van bedrijven mogelijk te maken en verder te versnellen is voor de fysieke ontwikkeling van de Kenniswerf een eenmalige investering van € 15 mln. toegezegd om het gebied verder te revitaliseren. Begin 2021 is € 1 mln. naar Vlissingen overgemaakt voor het opstellen van een ontwikkelplan. Dit plan is inmiddels opgesteld en goedgekeurd door het Ministerie van BZK en Financiën. Vervolgens heeft BZK in december 2021 de resterende € 14 mln. aan Vlissingen overgemaakt. Hiermee kan de uitvoeringsfase starten.

9. Aardgasvrije wijken

Aardgasvrije wijk Vlissingen

Dit betreft budget voor een proeftuin aardgasvrije wijken in de gemeente Vlissingen. Gemeente Vlissingen heeft begin november 2021 een aanvraag ingediend bij het Programma Aardgasvrije wijken (PAW) om kennis en ervaring op te doen voor de wijkgerichte aanpak van de energie- en warmtetransitie. Toekenning vindt in maart 2022 plaats. Daarom is het bedrag van € 4 mln. overgeheveld van 2021 naar 2022.

10. Werkzoekenden naar werk in de regio

Arbeidsmarktregio Zeeland

In 2021 is incidenteel € 1 mln. toegekend aan de gemeente Vlissingen ten behoeve van het onderdeel arbeidsmarkt. Doel is een extra impuls voor het (om)scholen van werkzoekenden in de regio, zodat de creatie van nieuwe banen uit het compensatiepakket ook voor deze groep nieuw en meer perspectief biedt.

De uitwerking en uitvoering van het onderdeel ‘Arbeidsmarkt – impuls werkzoekenden’ krijgt conform planning gedurende de periode 2021 tot en met 2022-2023 zijn beslag. Zoveel als mogelijk in afstemming en samenwerking met werkgevers/branches en in lijn met de andere onderdelen van Wind in de Zeilen zoals de zorg.

11. Ontvlechten Evides en PZEM

Evides

Voor de afhandeling van de ontvlechting van Evides uit de Provinciale Zeeuwsche Electriciteits-Maatschappij (PZEM) heeft het Rijk in 2021 besloten een incidentele bijdrage van € 10 mln. aan de provincie Zeeland te leveren voor de aankoop van de aandelen Evides, waarmee de provincie haar weerstandsvermogen kan ophogen ten behoeve van de garantie op de lening voor de aankoop van Evides. Dit bedrag volgt bovenop het eerder afgesproken pakket Wind in de zeilen. In 2021 is het eerste deel van dit bedrag (€ 6,25 mln.) naar de provincie overgemaakt.