De kwaliteit van het onderwijs wordt gewaarborgd door de beschikbaarheid van voldoende personeel van voldoende kwaliteit voor alle onderwijsdeelnemers.
De Ministers zijn verantwoordelijk voor een onderwijsstelsel dat zodanig functioneert dat het onderwijs aansluit bij de talenten en ambities van individuele leerlingen/studenten en bij de behoefte van de maatschappij. De leraar, de schoolleider en ondersteunend personeel zijn daarbij cruciaal.
Financieren
De Ministers dragen bij aan het personeelsbeleid op scholen door het (mee)financieren van (mogelijkheden tot) werven, matchen, opleiden, begeleiden en professionaliseren. Dit gebeurt via aanvullende bekostiging en subsidies.
Stimuleren
De Ministers zijn verantwoordelijk voor het stelsel: borgen van de kwaliteit, toegankelijkheid en doelmatigheid van het stelsel. De tekorten in het onderwijs vormen een risico voor de kwaliteit en toegankelijkheid. Daarom heeft de Minister voor Primair- en Voortgezet Onderwijs een Onderwijsakkoord gesloten met de sociale partners in het primair- en voortgezet onderwijs over het verbeteren van het salaris, verminderen van de werkdruk en de ontwikkeling van personeel (Kamerstukken II 2021/22, 35925, nr. 184). Daarnaast hebben de Ministers gezamenlijk een lerarenstrategie uitgewerkt en naar de Kamer gestuurd om tekorten aan te pakken en te werken aan de kwaliteit van het onderwijs.
Indicatoren/kengetallen
De indicatoren/kengetallen voor het arbeidsmarkt- en personeelsbeleid worden beschreven in het beleidsverslag en op OCW in Cijfers.
De belangrijkste wijzigingen op het gebied van leraren worden toegelicht in het onderdeel beleidsprioriteiten.
2022 | 2023 | 2024 | 2025 | 2026 | 2027 | 2028 | |
|---|---|---|---|---|---|---|---|
Verplichtingen | 190.290 | 212.119 | 242.989 | 238.932 | 244.071 | 259.284 | 257.711 |
Uitgaven | 183.311 | 198.518 | 254.489 | 249.432 | 251.071 | 259.284 | 257.711 |
Bekostiging | 44.111 | 37.680 | 95.951 | 98.703 | 101.403 | 115.703 | 115.703 |
Tegemoetkoming kosten opleidingsscholen | 44.111 | 37.680 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 |
Tekorten regio's | 0 | 0 | 95.951 | 98.703 | 101.403 | 115.703 | 115.703 |
Subsidies (regelingen) | 133.281 | 154.042 | 152.048 | 143.503 | 142.034 | 135.949 | 134.363 |
Lerarenbeurs | 65.386 | 62.717 | 64.837 | 59.394 | 59.393 | 59.394 | 59.394 |
Zijinstroom | 47.652 | 72.924 | 82.831 | 79.578 | 78.210 | 72.124 | 70.538 |
Wet Beroep leraar en Lerarenregister | 197 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 |
Aanpak lerarentekort | 18.416 | 14.249 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 |
Overige subsidies | 1.630 | 4.152 | 4.380 | 4.531 | 4.431 | 4.431 | 4.431 |
Opdrachten | 2.729 | 3.103 | 2.664 | 3.439 | 3.689 | 3.689 | 3.689 |
Opdrachten | 2.729 | 3.103 | 2.664 | 3.439 | 3.689 | 3.689 | 3.689 |
Bijdrage aan agentschappen | 3.190 | 3.693 | 3.826 | 3.787 | 3.945 | 3.943 | 3.956 |
Dienst Uitvoering Onderwijs | 3.190 | 3.693 | 3.826 | 3.787 | 3.945 | 3.943 | 3.956 |
Ontvangsten | 5.241 | 6.500 | 7.000 | 7.000 | 7.000 | 7.000 | 7.000 |
Budgetflexibiliteit
2024 | |
|---|---|
juridisch verplicht | 69,4% |
bestuurlijk gebonden | 0,0% |
beleidsmatig gereserveerd | 27,9% |
nog niet ingevuld/vrij te besteden | 2,7% |
Van het totale budget voor artikel 9 is in 2024 69,4 procent juridisch verplicht.
Bekostiging
Van het beschikbare budget voor 2024 is 100 procent juridisch verplicht. Dit betreft de bekostiging voor de onderwijsregio's op grond van de gepubliceerde regeling.
Subsidies
Van het beschikbare budget voor 2024 is 49,2 procent juridisch verplicht. Dit betreft subsidies die worden verstrekt op grond van gepubliceerde subsidieregelingen.
Opdrachten
Van het beschikbare budget voor 2024 is 73,2 procent juridisch verplicht op grond van in 2023 of eerder gesloten overeenkomsten voor onderzoek, uitvoering van regelingen en communicatie. Dit betreft divers onderzoek in het kader van de arbeidsmarkt. Het resterende deel is niet-juridisch verplicht budget bestemd om beleidsprioriteiten van het kabinet op het terrein van leraren (professionalisering onderwijspersoneel en aansluiting onderwijs op behoefte arbeidsmarkt) verder te ondersteunen.
Bijdrage aan agentschappen
Het budget voor 2024 is 100 procent juridisch verplicht op basis van managementafspraken tussen het bestuursdepartement en de uitvoeringsorganisatie Dienst Uitvoering Onderwijs voor dat jaar.
Bekostiging
Tekorten regio's
In dit nieuwe hoofdbudget voor de onderwijsregio's zijn de middelen van de aanpak lerarentekort en de tegemoetkoming kosten opleidingsscholen samengevoegd. Het beschikbare bedrag in 2024 is € 96,0 miljoen.
Subsidies
Lerarenbeurs
Voor 2024 is er € 64,8 miljoen beschikbaar voor de subsidieregeling lerarenbeurs. De subsidie – voor zowel studiekosten als studieverlof – kan worden aangevraagd door leraren in het primair onderwijs (po), voortgezet onderwijs (vo), middelbaar beroepsonderwijs (mbo) en hoger beroepsonderwijs (hbo) voor het volgen van een geaccrediteerde bachelor- of masteropleiding.
Zijinstroom
Onder dit budget vallen vijf verschillende subsidieregelingen:
1. de regeling zijinstroom: voor 2024 is € 54,2 miljoen beschikbaar voor een subsidie voor de opleiding en begeleiding van zijinstromers in het po, vo en mbo via het traject zijinstroom in het beroep. Daarvan is € 15,0 miljoen beschikbaar gekomen vanuit het coalitieakkoord om het subsidiebedrag per zijinstromer te verhogen;
2. de regeling korte scholingstrajecten vo: een (toekomstig) leraar in het vo heeft de mogelijkheid om de juiste bevoegdheid te behalen om les te mogen geven in het vo. Hiervoor is € 2,4 miljoen beschikbaar;
3. de regeling onderwijspersoneel opleiding tot leraar: er is € 18,6 miljoen beschikbaar voor de subsidieregeling die als doel heeft om het lerarentekort te verminderen door te bevorderen dat meer onderwijsassistenten en onderwijsondersteunend personeel de opleiding tot leraar gaan doen. Voor de uitbreiding met het vo (vanaf 2023) zijn middelen beschikbaar gekomen vanuit het coalitieakkoord.
4. de regeling mbo-instructeursbeurs: de subsidie – voor zowel studiekosten als studieverlof – kan worden aangevraagd door instructeurs in het mbo voor het volgen van een associate degree of een bacheloropleiding. Hiervoor is € 1,8 miljoen beschikbaar;
5. zijinstroom schoolleiders van buiten: de regeling, met een omvang van € 2,0 miljoen, geeft schoolbesturen een subsidie voor de opleiding en begeleiding van mensen van buiten het onderwijs die schoolleider worden.
Overige subsidies
Vanuit het Regeerakkoord is circa € 1,0 miljoen beschikbaar voor een programma om statushouders met lesbevoegdheid in eigen land in Nederland bevoegd in te zetten. Daarnaast zijn er subsidies voor specifieke projecten zoals de herijking bekwaamheidseisen.
Opdrachten
Ter ondersteuning, monitoring en evaluatie van het beleid wordt expertise ingehuurd op het terrein van communicatie, onderzoek en het maken van ramingen.
Bijdrage aan agentschappen
Dienst Uitvoering Onderwijs
De Dienst Uitvoering Onderwijs (DUO) is de uitvoeringsorganisatie van het Ministerie van OCW. DUO levert producten en diensten op het terrein van bekostiging van instellingen, financiering van studenten en informatievoorziening. Het betreft het aandeel in de uitvoeringskosten van DUO voor dit begrotingsartikel.