Hieronder worden de belangrijkste beleidsmatige mutaties ten opzichte van de vastgestelde begroting 2023 toegelicht. Een verdere toelichting op de mutaties is opgenomen in de verdiepingsbijlage van deze begroting.

Toelichting

1. Hulpgoederen Oekraïne

Na de doorbraak van de Kachovka-dam in juni van dit jaar, heeft Oekraïne het Kabinet verzocht hulpgoederen te leveren om de gevolgen van de doorbraak te bestrijden. Het Kabinet heeft besloten om noodhulp aan te bieden, in de vorm van in-kind goederen: 22 vletten via de Nationale Reddingsbrigade en 40 boten, 75 waterpompen, 20 reddingsboeien, 370 reddingsvesten en 120 waadpakken. Het betreft goederen die via de Unie van Waterschappen beschikbaar zijn gesteld, en die het ministerie van IenW heeft overgenomen en vervolgens gedoneerd aan Oekraïne. Het pakket heeft een omvang van maximaal € 4,7 miljoen en is bekostigd uit de reservering van € 2,5 miljard die het kabinet heeft getroffen voor steun aan Oekraïne in 2023. Eventueel resterende middelen zullen bij het eerstvolgende begrotingsmoment worden overgeheveld naar de begroting van het Ministerie van BuZa. (Kamerstuk 2022-2023, 36045, nr. 165).

2. Schoon en Emissieloos Bouwen

Dit betreft een aanvulling vanuit de Aanvullende Post voor het bestaande programma Schoon en Emissieloos Bouwen (SEB). Hiervan wordt cumulatief € 90,0 miljoen toegevoegd aan artikel 14 voor de betreffende subsidieregeling. De rest van de middelen wordt overgeboekt naar het Mobiliteitsfonds voor de Rijksdiensten, het Kennis Opschaling Praktijktoepassingsprogramma, en de SPUK SEB.

3. Vergroening Reisgedrag (incl. kasschuif)

Voor het programma Vergroening Reisgedrag is cumulatief € 114,7 miljoen overgeboekt vanuit de Aanvullende Post. Dit betreft uitgaven voor verschillende manieren om duurzaam reisvervoer en –gedrag te stimuleren, bijv. rond opschalen deelmobiliteit, veranderingen in de cultuur en werkwijzen, en versterken fietsinfra. De opgenomen reeks is inclusief kasschuif waarmee de middelen in het juiste ritme worden gezet.

4. Bijstelling beschikbaarheidsvergoeding OV (COVID-maatregel)

Dit betreft de bijstelling van de raming van de benodigde generale middelen voor de beschikbaarheidsvergoeding OV regeling 2022 op basis van de actuele monitorinformatie en de jaarrekening 2022 (€ 4,9 miljoen).

5. Kasschuif schaderegeling Stint

Bij de internetconsultatie van de schadevergoeding Stint is vertraging opgelopen waardoor de openstelling later dan verwacht zal plaatsvinden. De verwachte uitgaven dit jaar zijn daardoor vertraagd naar 2024. Hierdoor zal een deel van het budget (€ 16,0 miljoen) pas na de jaarwisseling tot uitkering komen.

6. Kasschuif arbeidsvoorwaardenmiddelen ILT

De resterende arbeidsvoorwaardenmiddelen van € 4,1 miljoen in 2023 worden doorgeschoven naar 2024, zodat in 2024 de relevante middelen beschikbaar zijn om aan het verhoogde mandaat te kunnen voldoen.

7. Kasschuif NGF-project Luchtvaart in Transitie

Binnen Luchtvaart in Transitie is een subsidie beschikbaar voor de verschillende deelprojecten. Doordat een aantal subsidieaanvragen zijn goedgekeurd, kan een deel van de subsidies reeds in 2023 worden beschikt i.p.v. in latere jaren. Met deze kasschuif worden middelen vanuit latere jaren naar voren gehaald (waarvan € 64,2 miljoen naar 2023), waardoor het kasritme beter aansluit op de prognose van de uitbetaling die het project heeft.

8. Overboekingen ministeries

9. Overboekingen HXII/fondsen

Per saldo is € 2,5 miljard overgeboekt vanuit Hoofdstuk XII naar het Mobiliteitsfonds en € 471,6 miljoen naar het Deltafonds in de periode 2023 t/m 2028. Voor beide fondsen gaat het met name om de toedeling van de loon- en prijsbijstelling (cumulatief € 456,6 miljoen naar het DF en € 2,6 miljard naar het MF). Daarnaast zijn de omvangrijkste overboeking met het MF een overboeking van cumulatief € 110,0 miljoen naar Hoofdstuk XII voor de terugsluis Vrachtwagenheffing wat onder andere wordt ingezet voor de subsidie AanZet en een bijdrage van cumulatief € 65,0 miljoen aan het Transitievangnet OV (TVOV) op Hoofdstuk XII. Voor het DF betreft de omvangrijkste mutatie de overboeking van de middelen uit het Coalitieakkoord voor de thema’s cybersecurity, economische veiligheid (EV) en vitaal (cumulatief 17,8 miljoen in 2023 t/m 2028).

10. Kaderaanpassing fondsen

Dit betreft de kaderaanpassingen op de fondsen. Met deze kaderaanpassingen worden de uitgavenkaders op het MF en DF weer in balans gebracht met de programmering. Zie onderdeel 2.5 in de Begroting 2024 van het Mobiliteitsfonds en onderdeel 2 in de Begroting 2024 van het Deltafonds voor een nadere toelichting over de overprogrammering.

11. Omvorming Prorail

De begroting 2023 was gebaseerd op het voornemen om ProRail met ingang van 1 januari 2024 om te vormen tot een publiekrechtelijk zelfstandig bestuursorgaan (ZBO). Dit is niet langer haalbaar, omdat het wetsvoorstel nog door de Kamer behandeld moet worden en ProRail erna nog een aanloopfase nodig heeft voor de implementatie hiervan. Op dit moment wordt uitgegaan van een omvorming per 1 januari 2025. De budgettaire verwerking blijft uiteraard mede afhankelijk van de parlementaire behandeling van het wetsvoorstel. Deze effecten worden budgettair neutraal in de Rijksbegroting opgenomen. In de Rijksbegroting worden de inkomsten- en uitgavenramingen opgehoogd: eenmalig hogere belastinginkomsten en eenmalig hogere uitgaven op de begroting van het Ministerie van IenW. Deze bedragen zijn gelijk aan elkaar, waardoor deze correctie budgettair neutraal uitpakt voor de Rijksbegroting.

12. Kasschuif Woningbouw

Dit betreft de kasschuif omtrent de Korte Termijn woningbouwmiddelen en vindt plaats op het Mobiliteitsfonds op artikel 14. De verwachting is dat niet alle aanvragen die voor 2023 voorzien zijn, ook betaald kunnen worden.

Toelichting

• 1. De ontvangsten van de Autoriteit Wonen worden op een later moment met woningcorporaties verrekend. In lijn met de Comptabiliteitswet 2016 wordt het saldo van deze verrekeningen met ingang van deze begroting buiten begrotingsverband geboekt.

• 2. Dit betreft de desaldering van de GIS-4 heffing (€ 11,0 miljoen). Deze heffing loopt via de ontvangsten.