Op 24 februari 2025 was het drie jaar geleden dat Rusland de grootschalige invasie van Oekraïne startte. Ook in 2024 heeft het kabinet Oekraïne ondersteund. De Russische agressieoorlog heeft immers niet alleen voor Oekraïne desastreuze humanitaire en financieel-economische gevolgen, maar vormt ook een serieuze bedreiging voor de veiligheid en de macro-economische stabiliteit in Europa.

In 2024 is er in totaal 6,3 miljard euro uitgegeven aan de ondersteuning aan Oekraïne, zowel binnen de grenzen van Oekraïne als in Nederland. De internationale steun bestaat uit een combinatie van militaire en niet-militaire ondersteuning in Oekraïne. In 2024 is hiervoor 3,3 miljard euro beschikbaar gesteld. Daarnaast is in Nederland aan 123.000 Oekraïense ontheemden een veilige haven geboden. Ze worden opgevangen, ondersteund en krijgen de mogelijkheid om te werken en naar school te gaan. De kosten voor deze binnenlandse regelingen zijn 2,9 miljard euro in 2024.

Internationale steun

Militaire ondersteuning

Het ministerie van Defensie verleent steun aan Oekraïne door het leveren van militaire goederen. Sinds het uitbreken van de oorlog in 2022 is voor circa 10,4 miljard euro aan militaire goederen beschikbaar gesteld (gemiddeld 3,5 miljard euro). In 2024 is 2,5 miljard euro uitgegeven. Dit betreft met name munitieleveringen en (wapen)systemen als tanks en radarstations. De geraamde uitgaven zijn niet allemaal gerealiseerd in 2024 (877 miljoen euro). Dit kwam met name omdat de krapte op de defensiemarkt tot lange levertijden leidt en geplande leveringen in samenwerking met andere landen meer tijd in beslag namen om tot stand te komen dan verwacht. Om die reden is 750 miljoen euro naar latere jaren geschoven met een Nota van Wijziging op de Defensiebegroting van 2025.

Niet-militaire steun

In 2024 hebben de ministers van Buitenlandse Zaken (BZ) en Buitenlandse Handel en Ontwikkelingshulp (BHO) met twee pakketten steun verleend aan Oekraïne. Nederland heeft onder andere steun geboden op het gebied van energie, transport, huisvesting en wederopbouw. Daarnaast heeft Nederland bijgedragen aan steunprogramma’s van verschillende internationale financiële instellingen, waaronder de Europese Vredesfaciliteit, de Oekraïnefaciliteit, de Wereldbank en de European Bank for Reconstruction and Development (EBRD).

Binnenlandse regelingen

Opvang ontheemden

In 2024 is voor opvang van Oekraïense ontheemden in totaal 2,6 miljard euro uitgegeven. Mede dankzij de inzet van ketenpartners is het gelukt om in 2024 in de opvang van ruim 123.000 ontheemden te voorzien. Hiervan zijn circa 92.000 ontheemden opgevangen in gemeentelijke opvanglocaties. In 2024 heeft een kostprijsonderzoek plaatsgevonden om de bekostiging van gemeenten aan te laten sluiten bij de werkelijke kosten. Hierop is de Bekostigingsregeling opvang ontheemden Oekraïne per 1 januari 2025 aangepast. Vanaf 1 juli 2024 is voorzien in regelgeving zodat werkende ontheemden een eigen bijdrage betalen voor de gemeentelijke opvang. Daarnaast is het aanmeldproces aangescherpt door het stellen van termijnen waarbinnen Oekraïense ontheemden zich bij de IND moeten melden. Ook is in 2024 de Tijdelijke wet opvang ontheemden aangenomen in de Eerste en Tweede Kamer.

Zorg

In 2024 is 223 miljoen euro uitgegeven aan medische zorg voor Oekraïense ontheemden. De Regeling Medische zorg Ontheemden uit Oekraïne (RMO) voorziet hier onder andere in. Ook hebben gemeenten in 2024 compensatie ontvangen voor de meerkosten die zij maken bij de uitvoering van de gemeentelijke zorgtaken voor Oekraïense ontheemden.

Onderwijs

In 2024 is 75 miljoen euro uitgegeven aan onderwijs voor Oekraïense vluchtelingen. De reguliere nieuwkomersbekostiging is uitgebreid, zodat ook Oekraïense leerlingen hiervan gebruik kunnen maken.

Leveringszekerheid

Om de leveringszekerheid van gas te borgen, is een vulgraadverplichting afgesproken. Omdat in de huidige marktomstandigheden marktprikkels voor het vullen van de berging in Bergermeer kunnen ontbreken, is Energie Beheer Nederland (EBN) aangewezen om voor rekening van de overheid gas op te slaan in de gasberging in Bergermeer. Hiervoor heeft de overheid 83 miljoen euro betaald aan EBN in 2024.