De ministers moeten in de bedrijfsvoeringsparagraaf van hun jaarverslag fouten en onzekerheden in de rechtmatigheid (onrechtmatigheden) melden, als het bedrag daarvan boven een bepaalde grens (rapporteringstolerantie) ligt.
In 2024 is de rechtmatigheid binnen de grenzen van de gehanteerde rapporteringstoleranties voor een begrotingshoofdstuk, de saldibalans en de samenvattende verantwoordingsstaat van agentschappen gebleven, met uitzondering van de volgende acht begrotingshoofdstukken:
– VI. Justitie en Veiligheid
– VII. Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties
– IXB. Financiën
– XIII. Economische Zaken en Klimaat
– XVI. Volksgezondheid, Welzijn en Sport
– XVII. Buitenlandse Handel en Ontwikkelingssamenwerking
– A. Mobiliteitsfonds
– L. Nationaal Groeifonds
Dit is gelijk aan het aantal overschrijdingen van deze rapporteringstoleranties als in 2023.
De onrechtmatigheden betekenen meestal niet dat sprake is van fraude, maar dat de financiële transacties niet volgens de geldende procedures van de regelgeving zijn uitgevoerd of verantwoord. Of dat onvoldoende informatie beschikbaar is om de rechtmatigheid aan te tonen.
De onrechtmatigheden bij de verplichtingen zijn uitgesplitst naar meest voorkomende categorieën. Zo is beter inzicht bij welke onderwerpen de meeste problematiek zich voordoet en kunnen verbetermaatregelen gerichter worden ingezet. In figuur 3.2.3 is het percentage onrechtmatigheden uitgesplitst naar categorie opgenomen.
Figuur 3.2.3 Uitsplitsing onrechtmatigheden verplichtingen 2024
De categorie «Overig» bevat voor het grootste deel de optelsom van de geconstateerde onrechtmatigheden bij de departementen waar geen sprake is van overschrijding van tolerantiegrenzen.
De belangrijkste geconstateerde onrechtmatigheden in 2024 bij de verplichtingen en uitgaven bij de ministeries en bij de agentschappen zijn gerelateerd aan:
– het niet (geheel) naleven van (Europese) aanbestedingsregels;
– onvoldoende uitgewerkt beleid om misbruik en oneigenlijk gebruik tegen te gaan;
– het niet (goed) naleven van wet- en regelgeving van subsidies en staatssteun;
– het niet (geheel) naleven van (eigen specifieke) financiële regelgeving;
– het niet met zekerheid kunnen vaststellen dat de prestatie geleverd is.
Naast de inzichten uit de oorzaken van de onrechtmatigheden wordt tevens een analyse gemaakt van de belangrijkste bevindingen in de bedrijfsvoering van de Auditdienst Rijk en de geconstateerde onvolkomenheden van de Algemene Rekenkamer.
Bevindingen Auditdienst Rijk
Met ingang van 2024 geeft de Auditdienst Rijk bij hun bevindingen een prioritering aan in plaats van een weging. Door de wijziging in systematiek is een vergelijking met voorgaande jaren niet mogelijk. Wel blijkt dat een belangrijk deel van de bevindingen tekortkomingen in de financiële bedrijfsvoering betreft, zoals onvoldoende onderbouwing bij afgegeven prestatieverklaringen en risico's rondom misbruik en oneigenlijk gebruik, maar ook bevindingen gerelateerd aan inkoopbeheer.
Onvolkomenheden Algemene Rekenkamer
De Algemene Rekenkamer kent een onvolkomenheid toe indien een bedrijfsvoeringsproces van een ministerie niet goed is ingericht of wordt uitgevoerd. In totaal heeft de Algemene Rekenkamer 40 onvolkomenheden (36 in 2023) geconstateerd in 2024, waarvan 18 onvolkomenheden in het financieel beheer (17 in 2023). Over 2024 zijn daarnaast drie ernstige onvolkomenheden gerapporteerd. Figuur 3.2.5 laat de ontwikkeling van het aantal onvolkomenheden naar hoofdcategorie over de jaren 2022 tot en met 2024 zien.
Figuur 3.2.5 Ontwikkeling onvolkomenheden 2022 ‒ 2024
De onvolkomenheden in het financieel beheer zijn onder te verdelen in een aantal subcategorieën. In onderstaande figuur 3.2.6 is de ontwikkeling van deze subcategorieën binnen het financieel beheer over de jaren 2022 tot en met 2024 opgenomen. Daaruit blijkt dat de meeste onvolkomenheden in het financieel beheer op het gebied van inkoopbeheer (11) zijn.
Figuur 3.2.6 Onderverdeling onvolkomenheden financieel beheer
