De Nederlandse Emissieautoriteit (NEa) is de onafhankelijke nationale autoriteit voor de uitvoering van en het toezicht op marktinstrumenten die bijdragen aan een klimaatneutrale samenleving. De NEa ondersteunt de uitvoering van het Europese Emissiehandelssysteem (EU ETS) en de uitvoeringssystematiek Energie voor Vervoer (EV) in Nederland en houdt daar toezicht op. Dat doet de NEa door bedrijven te informeren, te adviseren en door toezicht te houden.

Daarnaast is de NEa onder andere de uitvoerder van de nationale CO₂-heffing, de Carbon Border Adjustment Mechanism (CBAM) en de Inframarginale Elektriciteitsheffing (IME) en ziet NEa toe op de Wet verbod op kolen bij elektriciteitsproductie en het Besluit conformiteitsbeoordeling vaste biomassa voor energietoepassingen. De uitvoering van de wettelijke taken van het agentschap NEa valt onder de eindverantwoordelijkheid van het bestuur van de NEa dat een ZBO is.

Toelichting op de baten

Vanaf de ontwerpbegroting 2026 zijn baten verdeeld over activiteiten, in plaats van over ministeries. De NEa voert ongeveer 20 verschillende taken uit. Deze taken zijn in de begroting gebundeld in de volgende 5 activiteiten:

Beprijzing uitstoot

Het Europese emissiehandelssysteem (EU ETS) is een marktinstrument waarmee de Europese Unie de uitstoot van broeikasgassen kosteneffectief wil verminderen om zo haar klimaatdoelstellingen te realiseren. De handel in emissierechten is de handel in emissieruimte: het recht om een bepaalde hoeveelheid broeikasgassen uit te stoten. Doordat vragers en aanbieders handelen in emissierechten, krijgt broeikasgasuitstoot een prijs. ETS is inmiddels uitgebreid van industriële installaties naar Luchtvaart, Zeevaart, gebouwde omgeving en transport. De baten zijn een vergoeding voor de kosten. De groei in 2026 van de baten is dus het volg van stijgende kosten. Deze stijging is deels het gevolg van aangenomen medewerkers in 2025, die in 2026 voor een heel jaar meetellen in de begroting. Daarnaast worden er voor luchtvaart en zeevaart in 2026 extra medewerkers aangenomen.

Bevordering van de inzet van hernieuwbare energie

Alle EU-lidstaten zijn verplicht om zich in te spannen voor een toenemend aandeel hernieuwbare energie in het vervoer. Daarbij zijn brandstofleveranciers verplicht om de uitstoot van broeikasgas van hun brandstoffen te verminderen. Dit wordt uitgebreid van vervoer naar luchtvaart, zeevaart en industrie. Ook volgt een bijmengverplichting voor groen gas. Deze uitbreidingen zorgen voor een stijging van de begroting.

Tweedelijnstoezicht

Voor een aantal taken voert NEa tweedelijnstoezicht uit of is NEa de beoogd toezichthouder. Dit betreft toezicht op duurzaamheid vaste biomassa voor energietoepassingen (de bijstookregeling), toezicht op certificeringsorganen voor de REDIII, Toezicht op duurzaamheidskader biogrondstoffen en toezicht op het certificeringskader voor koolstofverwijdering (het Carbon Removal Certification Framework). De baten zijn een vergoeding voor de kosten. De groei vanaf 2026 van de baten is dus het gevolg van stijgende kosten. Deze kosten stijgen omdat door toenemende werkzaamheden voor deze vier taken extra medewerkers moeten worden aangenomen.

Reductiemaatregelen import

Om ervoor te zorgen dat er eerlijke concurrentie plaatsvindt tussen Europese bedrijven en bedrijven buiten de EU worden diverse maatregelen genomen, waaronder CBAM en de methaanverordening. Vanaf 1 januari 2026 moeten geregistreerde importeurs een prijs gaan betalen voor de CO2 die is uitgestoten bij de productie van de geïmporteerde CBAM-goederen. De Methaanverordening voorziet in verschillende verplichtingen voor importeurs, waaronder de rapportageverplichtingen en de verplichting om de methaanintensiteit van geïmporteerde goederen te rapporteren. De NEa is samen met de Douane verantwoordelijk voor de uitvoering van deze regelingen. De omzet is een vergoeding voor de kosten. De daling van de baten is dus een gevolg van een daling van de kosten. Dit betreft de kosten van CBAM. In 2025 is er een piek in de kosten omdat dan de importeurs die onder de regeling vallen moeten worden getoetst om toegelaten te worden tot het systeem.

IME

De Europese Commissie heeft op 6 oktober 2022—als gevolg van de destijds uitzonderlijk hoge energieprijzen—een noodverordening uitgevaardigd die de Europese lidstaten verplicht een pakket aan noodmaatregelen te nemen, waaronder een heffing op de marktinkomsten van elektriciteitsproducenten boven een vastgesteld bedrag: de inframarginale elektriciteitsheffing (IME). De omzet is een vergoeding voor de kosten. De daling van de baten is dus een gevolg van een daling van de kosten. Dit is een tijdelijk project waarvan de verwachte kosten jaarlijks dalen.

Baten vanuit moederdepartement

De baten vanuit KGG zijn een vergoeding voor het leveren van producten en diensten betreffende wettelijke en niet wettelijke taken vanuit ETS, werkzaamheden voortkomend uit de Richtlijnen voor hernieuwbare energie en brandstoffenkwaliteit en werkzaamheden voor het project Inframarginale Elektriciteitsheffing (IME).

De baten zijn in 2025 aanzienlijk gestegen, als gevolg van nieuwe taken zoals ETS Luchtvaart en Zeevaart en de bijmengverplichting groen gas. Vanaf 2026 stijgen de baten nog door extra medewerkers voor groen gas, maar is ook een daling zichtbaar als gevolg de daling van de inhuur voor het tijdelijke project IME en de daling van uitbesteding van werkzaamheden voor ETS2 en ETS Zeevaart. Per saldo blijven de totale baten vanaf 2026 redelijk gelijk.

Baten vanuit overige departementen

De baten vanuit overige departementen bestaat uit baten van het Ministerie van Infrastructuur en Waterstaat (IenW) en het Ministerie van Financiën.

De baten vanuit IenW (€7,9 mln. in 2026) betreffen de wettelijke of daarmee sterk verbonden taken op het gebied van Energie voor Vervoer (EV). In 2026 zijn de baten met bijna € 1 mln gestegen ten opzichte van de begroting 2025 als gevolg van nieuwe projecten Fuel EU Maritime en Refuel EU Aviation. De circulaire plastic norm gaat niet door, hiervoor zijn vanaf 2026 geen kosten meer begroot.

De baten van het Ministerie van Financiën (€ 5,4 mln in 2026) betreffen de uitvoering van Carbon Border Adjustment Mechanism (CBAM), het mechanisme voor koolstofcorrectie aan de Europese buitengrens. De uitvoering van deze taak is gestart in 2025. De werkzaamheden voor de toelating van CBAM aangevers wordt uitbesteed, die kosten van uitbesteding dalen de jaren na 2025.

Toelichting op de lasten

Personele kosten

De personele kosten stijgen ten opzichte van de begroting 2025 met € 3,1 mln. Dit betreft vooral de stijging van de kosten van eigen personeel (€ 5,4 mln), omdat er extra personeel wordt aangenomen voor de nieuwe taken.

Daarnaast dalen de kosten van de inhuur op termijn. Voor het tijdelijke project IME wordt in 2025 veel ingehuurd, de jaren erop dalen deze kosten.

Materiele kosten

De stijging van de materiele kosten (€ 0,5 mln) zit vooral in de stijging van de bijdragen aan SSO’s. De bijdragen aan SSO’s stijgen door de toename van het aantal medewerkers bij de NEa.

Kosten uitbesteed werk

De werkzaamheden voor de toelating van CBAM aangevers en de beoordeling van de monitoringplannen van ETS Zeevaart en ETS2 worden uitbesteed. Hierdoor zijn de uitbestedingskosten in 2025 gestegen. De jaren erna dalen deze kosten weer, omdat dan de werkzaamheden zijn afgerond.

Afschrijvingskosten

De afschrijvingskosten op immateriële activa zijn gebaseerd op de activering van kosten voor de bouw van het Emissiehandel portaal (EHP), het CO₂ Heffingsregister (CHeR) en het Register Energie voor Vervoer (REV). Vanwege ontwikkeling van nieuwe software voor de nieuwe taken nemen de afschrijvingskosten in 2026 tot en met 2027 toe.

Toelichting

Operationele kasstroom

De operationele kasstroom bestaat uit het geraamde saldo van baten en lasten gecorrigeerd voor afschrijvingen en vooruit ontvangen en vooruit betaalde bedragen.

Investeringskasstroom

De investering betreft de doorontwikkeling van het Register Energie voor Vervoer (REV 5.0) en de ontwikkeling van diverse software ten behoeve nieuwe taken zoals hernieuwbare waterstof in de industrie en de bijmengverplichting groen gas.

Financieringskasstroom

Het beroep op de leenfaciliteit wordt gedaan voor hierboven vermelde investeringen.

Toelichting

Uitgangspunt van de NEa is dat zij op een doelmatige wijze haar rol als bevoegd gezag voor emissiehandel, hernieuwbare energie voor vervoer en brandstofkwaliteit binnen Nederland vervult. In bovenstaande tabel zijn de indicatoren voor de komende jaren weergegeven.

Omdat NEa per 1 januari 2025 is overgestapt naar inputbekostiging met afrekening op basis van werkelijke personele en materiële kosten, is er geen sprake meer van tarieven. Daarom is het gemiddeld uurtarief uit de tabel gehaald. Ook de specificatie van de omzet is uit de tabel gehaald, omdat die nu in de baten is weergegeven.

FTE-totaal (exclusief externe inhuur)

Hier wordt de groei weergegeven van het aantal medewerkers, weergegeven in fte (full time equivalent, dus gecorrigeerd voor deeltijd werken). De groei is toegelicht bij de personele kosten.

Saldo van baten en lasten na resultaatbestemming (%)

De NEa streeft er naar om geen winst of verlies te maken en dus een winst van € 0 te halen.

Geaggregeerd % vergunningsaanvragen en -mutaties afgehandeld binnen wettelijke termijn Emissiehandel

Het gaat hier om het percentage vergunningsaanvragen en -mutaties dat binnen de wettelijke termijn van 4 maanden is afgehandeld.

Voortgang toezichtsprogramma Emissiehandel

Dit betreft de voortgang van het gepland toezicht, dat bestaat uit inspecties en bureautoezicht.

Opleveringsdatum Rapportage Energie voor vervoer in Nederland jaar t-1

De NEa is wettelijk verplicht om jaarlijks de Rapportage Hernieuwbare Energie voor Vervoer in Nederland te publiceren. Deze rapportage bevat informatie over de totale hoeveelheid ingeboekte hernieuwbare energie in het kader van Energie voor Vervoer in een kalenderjaar.

Voortgang toezichtsprogramma Energie voor Vervoerzalm

Dit betreft de voortgang van het gepland toezicht, dat bestaat uit inspecties en bureautoezicht.