Aandeel in uitgaven IXB (x € 1 000)

Aandeel in ontvangsten IXB (x € 1 000)

Aandeel in niet-belastingontvangsten IXB (x € 1 000)

Inhoudsopgave blz.

A. ALGEMEEN

1. AANBIEDING VAN HET JAARVERSLAG EN VERZOEK TOT DECHARGEVERLENING

Aanbieding van het jaarverslag en verzoek tot dechargeverlening van de Minister van Financiën aan de Voorzitters van de Eerste en de Tweede Kamer van de Staten-Generaal

Hierbij bied ik, mede namens de staatssecretaris van Financiën, het departementale jaarverslag over het jaar 2006 van het Ministerie van Financiën aan.

Onder verwijzing naar de artikelen 63 en 64 van de Comptabiliteitswet 2001 verzoek ik de beide Kamers van de Staten-Generaal de Minister van Financiën decharge te verlenen over het in het jaar 2006 gevoerde financiële beheer met betrekking tot de uitvoering van de begroting van het Ministerie van Financiën.

Ten behoeve van de oordeelsvorming van de Staten-Generaal over dit verzoek tot dechargeverlening is door de Algemene Rekenkamer als externe controleur op grond van artikel 82 van de Comptabiliteitswet 2001 een rapport opgesteld van haar bevindingen en haar oordeel met betrekking tot:

a. het gevoerde financieel en materieel beheer;

b. de ten behoeve van dat beheer bijgehouden administraties;

c. de financiële informatie in de jaarverslagen en jaarrekeningen;

d. de departementale saldibalansen;

e. de totstandkoming van de informatie over het gevoerde beleid en de bedrijfsvoering;

f. de in het jaarverslag opgenomen informatie over het gevoerde beleid en de bedrijfsvoering van het ministerie van Financiën.

Dit rapport wordt separaat door de Algemene Rekenkamer aan de Staten-Generaal aangeboden.

Bij het besluit tot dechargeverlening dienen, naast het onderhavige jaarverslag en het hierboven genoemde rapport van de Algemene Rekenkamer, de volgende, wettelijk voorgeschreven, stukken te worden betrokken:

a. Het Financieel jaarverslag van het Rijk over 2006; dit jaarverslag wordt separaat aangeboden.

b. De slotwet van het ministerie van Financiën over het jaar 2006; de slotwet is als afzonderlijk kamerstuk gepubliceerd.

Het besluit tot dechargeverlening kan niet worden genomen, voordat de betrokken slotwet is aangenomen;

c. Het rapport van de Algemene Rekenkamer over het jaar 2006 met betrekking tot de onderzoeken, bedoeld in artikel 83 van de Comptabiliteitswet 2001. Dit rapport, dat betrekking heeft op het onderzoek van de centrale administratie van ’s Rijks schatkist en van het Financieel jaarverslag van het Rijk, wordt separaat door de Algemene Rekenkamer aangeboden.

d. De verklaring van goedkeuring van de Algemene Rekenkamer met betrekking tot de in het Financieel Jaarverslag van het Rijk over 2006 opgenomen rekening van uitgaven en ontvangsten van het Rijk over 2006 alsmede met betrekking tot de Saldibalans van het Rijk over 2006 (de verklaring van goedkeuring, bedoeld in artikel 83, derde lid, van de Comptabiliteitswet 2001).

Het besluit tot dechargeverlening kan niet worden genomen, voordat de verklaring van goedkeuring van de Algemene Rekenkamer is ontvangen.

Dechargeverlening door de Tweede Kamer

Onder verwijzing naar artikel 64 van de Comptabiliteitswet 2001 verklaart de voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal dat de Tweede Kamer aan het hiervoor gedane verzoek tot dechargeverlening tegemoet is gekomen door een daartoe strekkend besluit, genomen in de vergadering van

De Voorzitter van de Tweede Kamer,

Handtekening:

Datum:

Op grond van artikel 64, tweede lid van de Comptabiliteitswet 2001 wordt dit originele exemplaar van het onderhavige jaarverslag, na ondertekening van de hierboven opgenomen verklaring, ter behandeling doorgezonden aan de voorzitter van de Eerste Kamer.

Dechargeverlening door de Eerste Kamer

Onder verwijzing naar artikel 64 van de Comptabiliteitswet 2001 verklaart de voorzitter van de Eerste Kamer der Staten-Generaal dat de Eerste Kamer aan het hiervoor gedane verzoek tot dechargeverlening tegemoet is gekomen door een daartoe strekkend besluit, genomen in de vergadering van

De Voorzitter van de Eerste Kamer,

Handtekening:

Datum:

Op grond van artikel 64, derde lid van de Comptabiliteitswet 2001 wordt dit originele exemplaar van het onderhavige jaarverslag, na ondertekening van de hierboven opgenomen verklaring, doorgezonden aan de Minister van Financiën.

2. LEESWIJZER

Algemeen

De begrotingshoofdstukken IXA (Nationale Schuld) en IXB (Financiën) en BTW-Compensatiefonds omvatten het beleidsterrein van het ministerie van Financiën. In de jaarverslagen worden de gerealiseerde beleidsdoelen, activiteiten en de ingezette middelen ten opzichte van de ontwerpbegroting 2006 verantwoord.

Dit jaarverslag heeft betrekking op IXB. De focus ligt op beleidsmatige hoofdpunten. Waar relevant wordt verwezen naar Kamerstukken. Voor een toelichting op de belastingontvangsten wordt verwezen naar het Financieel Jaarverslag van het Rijk.

De IXB-beleidsartikelen (4.1 t/m 4.7) en niet-beleidsartikelen (5.1 en 5.2) zijn de volgende:

4.1  Belastingen

4.2  Financiële markten

4.3  Financieringsactiviteiten publiek-private sector

4.4  Internationale financiële betrekkingen

4.5  Exportkredietverzekering en investeringsgaranties

4.6  Beheer materiële activa

4.7  Financieel-economisch beleid van de overheid

5.1  Algemeen

5.2  Nominaal en onvoorzien.

Opbouw jaarverslag

Na het deel Algemeen, (aanbieding van het jaarverslag/dechargeverlening en leeswijzer, paragrafen 1 en 2), bestaat de kern van het jaarverslag uit het Beleidsverslag (paragrafen 3 t/m 6) en de Jaarrekening (paragrafen 7 t/m 9). Tot slot zijn 3 bijlagen opgenomen.

In paragraaf 3 wordt op hoofdlijnen verslag gedaan van de bereikte resultaten van de beleidsprioriteiten uit de beleidsagenda van de ontwerpbegroting 2006.

Paragraaf 4 bevat de beleidsartikelen, bestaande uit 3 paragrafen:

– Algemene beleidsdoelstelling;

– Budgettaire gevolgen van beleid en een financiële toelichting op hoofdlijnen. Deze informatie betreft de toelichting op de verantwoordingsstaat uit de jaarrekening;

– Operationele doelstellingen met een tabel waarin de mate van realisatie van de in de ontwerpbegroting aangekondigde activiteiten worden vermeld (realisatie ja/nee). In de beleidsmatige (niet-financiële) toelichting wordt, waar relevant, nader ingegaan op de belangrijkste beleidsresultaten en op opmerkelijke verschillen ten opzichte van de ontwerpbegroting.

In paragraaf 5 komen de niet-beleidsartikelen aan bod.

Paragraaf 6 is de bedrijfsvoeringsparagraaf. Hier wordt artikelsgewijs ingegaan op de bedrijfsvoeringsvraagstukken die zich gedurende het begrotingsjaar hebben voorgedaan. De bedrijfsvoeringsparagraaf heeft het karakter van een uitzonderingsrapportage.

De jaarrekening bestaat uit paragraaf 7 (verantwoordingsstaten IXB en Domeinen Roerende Zaken), paragraaf 8 saldibalans en paragraaf 9 baten-lastendienst Domeinen Roerende Zaken. Bijlage 1 bevat een overzicht van zelfstandige bestuursorganen (ZBO’s) en rechtspersonen met een wettelijke taak (RWT’s) waarvoor Financiën beleidsmatig verantwoordelijk is.

In bijlage 2 wordt gerapporteerd over de aanbevelingen van de Algemene Rekenkamer bij het jaarverslag 2005, de gedane toezeggingen en de stand van zaken. In bijlage 3 staat informatie omtrent de topinkomens.

B. BELEIDSVERSLAG

3. BELEIDSPRIORITEITEN

In de ontwerpbegroting IXB 2006 zijn de beleidsprioriteiten van het kabinet op het terrein van het ministerie van Financiën voor 2006 gepresenteerd. In paragraaf 3.1 is een tabel met toelichting opgenomen met daarin de prestaties die in 2006 zijn behaald.

3.1 Verantwoording beleidsprioriteiten

Toelichting

Houdbare overheidsfinanciën; trendmatig begrotingsbeleid

Ten opzichte van de ingediende begroting 2006 is er sprake van een positieve ontwikkeling. In de begroting 2006 werd nog uitgegaan van een feitelijk EMU-tekort voor 2006 van 1,8% BBP en een structureel tekort (geschoond voor conjuncturele effecten) van 1,1% BBP. Inmiddels is de inschatting dat er in 2006 sprake zal zijn van een feitelijk overschot van 0,6% BBP en een structureel overschot van 0,9% BBP. Deze verbetering vloeit vooral voort uit meevallers bij de belastingontvangsten en gasbaten. Hiermee blijft het structurele tekort van 2006 ook binnen de voor 2007 gestelde doelstelling van een maximaal tekort van 0,5% BBP. Zie voor een nadere toelichting het Financieel Jaarverslag van het Rijk.

Corporate Governance

Op het terrein van corporate governance is de laatste jaren belangrijke vooruitgang geboekt. De nieuwe wetgeving op het terrein van corporate governance (per 1 oktober 2004), met daarin de wettelijke verankering van de Nederlandse corporate governance code, heeft een sterk positieve invloed gehad op de corporate governance structuur van de Nederlandse beursgenoteerde ondernemingen. Het kabinet heeft zich in zijn beleidsprogramma 2003–2007 ten doel gesteld het Nederlandse bedrijfsleven in 2007 in internationale vergelijkingen in de kopgroep te brengen op de gebieden «rechten en plichten van aandeelhouders», «transparantie» en «board structuur en kwaliteit».

De Commissie Frijns heeft, tegelijk met het monitoringrapport1, een separaat consultatiedocument publiek gemaakt waarin o.a. wordt ingegaan op de relatie tussen besturen en aandeelhouders. De Commissie Frijns hoopt in het voorjaar van 2007 vanuit de markt reacties te krijgen op dit document, daarna zullen zeer waarschijnlijk beleidsmatige aanbevelingen volgen.

Beursgenoteerde vennootschappen leven de Corporate Governance Code steeds beter na. De Code blijkt in de praktijk goed bruikbaar: het nalevingspercentage door vennootschappen is gemiddeld 96%; het toepassingspercentage komt op 92%. Er zijn echter ook kritiekpunten:

• Op het gebied van het beloningsbeleid is de transparantie gering. Het beloningsbeleid en de uitkomsten ervan dienen in inzichtelijke en begrijpelijke termen aan de aandeelhoudersvergadering te worden voorgelegd. Het is de taak van de raad van commissarissen daarvoor te zorgen.

• De nalevingcijfers van de Code door institutionele beleggers zijn gemiddeld slechts 30%. De Commissie betreurt dit, zeker gezien het feit dat de effectiviteit van de Code steunt op een actieve houding van aandeelhouders.

• De Code biedt ruimte aan ondernemingen om zich weerbaar op te stellen tegen activistische aandeelhouders. De Commissie benadrukt de integrale verantwoordelijkheid van bestuur en raad van commissarissen voor de onderneming. De Commissie staat positief tegenover een verlaging van de meldingsplichtdrempel van 5% naar 3% in combinatie met het invoeren van de verplichting voor 5%-aandeelhouders om hun intentie bekend te maken. Een verbetering van de communicatie tussen aandeelhouders en onderneming ook buiten de AVA acht de Commissie zinvol.

Verder heeft de Staat met betrekking tot energiebedrijven Essent, Eneco en Nuon en met betrekking tot haar eigen deelnemingen waaronder BNG en NWB overleg gevoerd met onder andere provincies en gemeenten. Dit heeft zich vertaald in aanpassingen van het beloningsbeleid bij haar eigen deelnemingen (deels ook voor Essent, Eneco en Nuon, alhoewel Financiën geen aandeelhouder is).

Tot slot ziet Financiën nauwlettend toe op de implementatie en naleving van de Code Tabaksblat bij haar deelnemingen, waaronder ook het beloningsbeleid.

Modernisering Vennootschapsbelasting

Op 24 mei 2006 is het wetsvoorstel «Wet werken aan winst» ingediend ter realisering van de doelstelling uit de nota over de toekomst van de vennootschapsbelasting getiteld «Werken aan Winst, naar een laag tarief en een brede grondslag». Op 28 november heeft de Eerste Kamer het voorstel aangenomen, waardoor per 1 januari o.a. de belastingen op winst omlaag gaan. De vennootschapsbelasting gaat omlaag van de oorspronkelijk geplande 29,1 procent naar 25,5 procent. Voor kleinere winsten gaan aparte tarieven gelden. De dividendbelasting gaat omlaag van 25 procent naar 15 procent. Ondernemers die inkomstenbelasting betalen, krijgen te maken met de MKB-winstvrijstelling. Dit betekent dat 10 procent van hun winstinkomen niet belast zal worden. Daarnaast is er een octrooibox en rentebox voorgesteld met speciale tarieven. Naast deze tariefverlaging is de Vpb-grondslag aangepast. Zo zullen compensabele verliezen tot 9 jaar vooruitgeschoven kunnen worden terwijl dat nu nog onbeperkt mogelijk is. De achterwaartse verliescompensatie wordt beperkt tot 1 jaar, terwijl dat nu nog 3 jaar is. Daarnaast is de fiscale afschrijving op vastgoed versoberd.

Invoeren huur- en zorgtoeslag

Met ingang van het begrotingsjaar 2006 voert de Belastingdienst de huur- en zorgtoeslag uit. De eerste periode is de inspanning er vooral op gericht geweest dat een ieder die er recht op heeft ook daadwerkelijk een toeslag ontvangt. In de rest van 2006 heeft de focus gelegen op het toekennen van het juiste bedrag van de toeslag en het juist verstrekken van de eerste voorschotten 2007. De uitvoering van de regelingen over 2006 is niet zonder problemen verlopen. Hierop wordt in de bedrijfsvoeringsparagraaf nader ingegaan.

Loonaangifte

Vanaf 1 januari 2006 doen werkgevers en andere inhoudingsplichtigen, zoals uitkeringsinstanties en pensioenfondsen, één gecombineerde, digitale aangifte voor loonbelasting, premies volksverzekeringen, premies werknemersverzekeringen en de inkomensafhankelijke bijdrage Zorgverzekeringswet. De Belastingdienst verzorgt voortaan de heffing en inning, wint bij werkgevers de gegevens in van werknemers en geeft die door aan de polisadministratie van het Uitvoeringsinstituut werknemersverzekeringen (UWV). De invoering van dit proces van loonheffing is niet zonder problemen verlopen. In de bedrijfsvoeringsparagraaf wordt hierop nader ingegaan.

Complexiteitsreductie

Door de jaren heen is de complexiteit van de geautomatiseerde ondersteuning van de Belastingdienstactiviteiten enorm toegenomen. Vanwege de risico’s die de Belastingdienst daardoor loopt ten aanzien van de continuïteit van de geautomatiseerde processen, is besloten een meerjarig programma op te zetten om tot een grondige herinrichting van de ICT-infrastructuur te komen. In de bedrijfsvoeringsparagraaf wordt hier nader op ingegaan.

Reductie administratieve lasten

Doelstelling van het kabinet is om uiterlijk per 2007 een kwart van de administratieve lasten voor het bedrijfsleven te reduceren. Van deze doelstelling is tot en met 2006 rijksbreed € 2,6 mld. gerealiseerd (zie voor een nadere toelichting het Financieel Jaarverslag van het Rijk 2006). Het behalen van een kwart vermindering administratieve lasten in 2007 ligt op schema. In de brief «Dit willen we nog even kwijt» (...) is het eerder in de Miljoenennota 2006 verwachte beeld over 2006 bijgesteld van 19% naar 16%. De verklaring hiervoor is dat maatregelen die verwacht werden in 2006 nu verwacht worden in 2007.

Daarnaast zijn er in 2006 extra maatregelen genomen die de merkbaarheid van het pakket door het bedrijfsleven moeten vergroten zoals de Statistiekvakantie, Vaste Verandermomenten, Samenwerkende Inspecties en de gemeentelijke aanpak. Zie «de ondernemer centraal» (Kamerstukken II 2005/06, 29 515, nr. 135) en «Dit willen we nog even kwijt» (Kamerstukken II 2006/07, 29 515, nr. 162).

Alle informatie, inclusief de genoemde brieven is terug te vinden op www.administratievelasten.nl.

In 2006 is op basis van het Nederlandse standaardkosten model om administratieve lasten te meten een Europees model vastgesteld. Ook stelt de Europese Commissie reductietaakstellingen van 25% op Europees niveau voor.

Voor Financiën komt het realisatiebeeld naar de stand per 31 december 2006 vrijwel overeen met het reductiebeeld dat is opgenomen in de rapportage van oktober 2006 aan de Tweede Kamer over administratieve lasten voor bedrijven (Kamerstukken II 2006/07, 29 515, nr. 162). Deze rapportage is op 26 oktober 2006 met de Tweede Kamer besproken. De totale reductie tot en met 2007 komt voor Financiën uit op € 917 mln. in plaats van op € 915 mln. In 2006 is daarvan € 140 mln. gerealiseerd. De in 2006 gerealiseerde reductie blijkt uit het hierna opgenomen overzicht.

* Dit zijn daadwerkelijk gerealiseerde reducties van de administratieve lasten die niet waren voorgenomen in 2006.

Een aantal posten van de voorgenomen reductie 2006 verschuift naar de realisatie 2007. Dit betreft de volgende posten:

• Volstaan met fiscale jaarrekening voor kleine rechtspersonen (vervallen commerciële jaarrekening) (– € 75 mln. in 2006, € 75 mln. in 2007)

• Wijzigingen in de Algemene wet inzake rijksbelastingen, de Invorderingswet 1990 en de Wet belastingen op milieugrondslag (– € 4,2 mln. in 2006, € 0,005 mln. in 2007)

• Beperken insiderbegrip in complianceregeling Wet toezicht effectenverkeer (– € 5,5 mln. in 2006, € 5,5 mln. in 2007)

• Afschaffen doorlopende verplichting buitenbeursinstellingen Wet toezicht effectenverkeer (– € 8,2 mln. in 2006, € 8,2 mln. in 2007)

• Versoepelen identificatie- en verificatieplicht Wet identificatie dienstverlening (– € 4 mln. in 2006, € 4 mln. in 2007)

• 3e witwasrichtlijn (€ 3 mln. in 2006, – € 3 mln. in 2007).

4. BELEIDSARTIKELEN

4.1 Belastingen

4.1.1 Fiscaal beleid en wetgeving

Algemene beleidsdoelstelling:

Het ontwerpen van beleid gericht op het genereren van inkomsten en het realiseren van niet-fiscale doelstellingen van het overheidsbeleid.

Doelbereiking en maatschappelijke effecten

Er is beleid ontwikkeld voor de financiering van overheidsbeleid, er zijn structuurversterkende maatregelen genomen en het fiscale instrument is ingezet voor de realisatie van niet-fiscale doelstellingen. Dit volgt uit de maatregelen die zijn voortgevloeid uit onder andere het Belastingplan 2007 (Kamerstukken II 2006/07, 30 804, nr. 2), de «Wet werken aan winst» (Kamerstukken II 2005/06, 30 572, nr. 2) en de «Paarse Krokodil» (Kamerstukken II 2005/06, 30 577, nr. 2) en worden onder de operationele doelstellingen nader toegelicht.

Succesfactoren

De kwaliteit van de fiscale wet- en regelgeving en de belastingmoraal hebben er aan bijgedragen dat de algemene doelstelling is behaald. Dit blijkt onder andere uit de tabel «Effectindicatoren strategische doelstelling». Tevens heeft de politiek een bijdrage geleverd door de parlementaire behandeling van voornoemde wetsvoorstellen in 2006 af te ronden.

4.1.2 Operationele doelstellingen

4.1.2.1 Doelstelling 1; Het genereren van inkomsten

Doelbereiking

In het Belastingplan 2007 zijn fiscale maatregelen voor 2007 opgenomen op het gebied van arbeidsmarkt- en inkomensbeleid, economische infrastructuur, milieu en mobiliteit, de aanpassing van de omzetbelasting aan Europese jurisprudentie en de werkgeversbijdrage in de kosten van kinderopvang. Verschillende heffingskortingen zijn verhoogd, het gecombineerde tarief voor inkomstenbelasting en premies volksverzekeringen gaat omlaag van 34,15 procent naar 33,65 procent in de eerste schijf en van 41,45 procent naar 41,40 procent in de tweede schijf, de afdrachtvermindering onderwijs onderdeel startkwalificatie (belastingvoordeel voor werkgevers die hun werknemers in de gelegenheid stellen een startkwalificatie te halen) is verhoogd van € 1 500 naar € 3 000 en binnen de afdrachtvermindering onderwijs is een nieuwe afdrachtvermindering voor werkgevers die stages aanbieden voor leerlingen in de beroepsopleidende leerweg op MBO-1 en MBO-2 niveau ingevoerd. De afdrachtvermindering wordt € 1 200 als het hele jaar stage wordt gelopen. Verder is de regeling «dienstverlening aan huis» geïntroduceerd: een particulier mag drie dagen per week persoonlijke diensten (zoals schoonmaken, tuinonderhoud, hond uitlaten, verzorging, strijken of op kinderen passen) laten verrichten zonder loonbelasting of premies voor werknemersverzekeringen in te houden. Uiteraard moet de dienstverlener zijn verdiensten wel jaarlijks opgeven in zijn aangifte inkomstenbelasting. In het Belastingplan is eveneens geregeld dat werknemers die een procedure volgen waarbij zij hun elders verworven competenties (EVC) omzetten in een diploma, eerder in aanmerking komen voor belastingvoordeel. Ook is een fiscale prikkel geregeld voor (gedeeltelijk) arbeidsongeschikten die een bedrijf willen beginnen maar niet aan het voor de zelfstandigenaftrek benodigde aantal uren van 1 225 per jaar komen. Zij krijgen een aparte aftrekpost van € 12 000, € 8 000 en € 4 000 voor het eerste, tweede, respectievelijk derde jaar. Deze maatregel past binnen het kabinetsbeleid om starten vanuit een uitkering te bevorderen.

4.1.2.2 Operationele doelstelling 2: Het realiseren van niet-fiscale doelstellingen

Doelbereiking

De internationale concurrentiepositie van Nederland stond de afgelopen jaren onder druk. Met ingang van 2007 wordt opnieuw een belangrijke bijdrage geleverd aan een verbetering van het ondernemingsklimaat in Nederland. Zoals omschreven onder de beleidsprioriteiten is het wetsvoorstel «Wet werken aan winst» ingediend ter realisering van de doelstelling uit de nota over de toekomst van de vennootschapsbelasting getiteld «Werken aan Winst, naar een laag tarief en een brede grondslag». De «Wet werken aan winst» is op 3 oktober en 28 november 2006 aangenomen door respectievelijk de Tweede en Eerste Kamer. Naast deze wetgeving die bijdraagt aan een sterke economie en herstel van de concurrentiekracht van Nederland, vermindert de wet «Paarse Krokodil» administratieve lasten en neemt irritatiepunten van werkgevers in de loonheffing weg. Deze wet is op 31 oktober en 12 december 2006 aangenomen door respectievelijk de Tweede en Eerste Kamer. Enkele ingevoerde maatregelen zijn: vereenvoudiging regelingen telefoon en internet, verruiming vaste reiskostenvergoeding, afschaffing normbijtelling fietsregeling en verruiming regeling bedrijfsfitness. Tot slot is ultimo december 2006 het advies van de Raad van State ontvangen op het wetsvoorstel «aanpassingswet algemene douanewet» dat begin 2007 is aangeboden aan de Tweede Kamer (Kamerstukken II 2006/07, 30 979, nr. 2).

4.1.2.3 Operationele doelstelling 3: Het verzorgen van wetgeving ter ondersteuning van de uitvoering van niet-fiscale taken door de belastingdienst

Doelbereiking

Het wetsvoorstel «versterking fiscale rechtshandhaving» (Kamerstukken II 2005/06, 30 322, nr. 2) is in 2006 in Tweede Kamer aan de orde gekomen. In 2007 wordt de behandeling van het wetsvoorstel voortgezet. Daarnaast is nadere regelgeving ter implementatie van de AWIR neergelegd in de «Paarse Krokodil» (Kamerstukken II 2005/06, 30 577, nr. 2) alsmede in het wetsvoorstel «fiscale onderhoudswet 2007» (Kamerstukken II 2006/07, 30 943, nr. 2).

4.1.2.4 Operationele doelstelling 4: Het evalueren van fiscale wet- en regelgeving

Doelbereiking

Ultimo 2006 is de helft van de belastinguitgaven geëvalueerd. In 2007 en 2008 worden de overige belastinguitgaven geëvalueerd. Het evaluatieprogramma is opgenomen in bijlage 5 bij de Miljoenennota 2007.

4.1.3 Belastingdienst

Algemene beleidsdoelstelling

De Belastingdienst operationaliseert het fiscale beleid, en voor zover nodig dat op andere beleidsterreinen, door middel van zijn algemene uitvoeringsdoelstelling:

Het onderhouden en versterken van de bereidheid van burgers en bedrijven tot nakoming van hun wettelijke verplichtingen ten aanzien van de Belastingdienst.

Doelbereiking en succesfactoren

Door betere dienstverlening, meer toezicht, en vooral zichtbaar toezicht wordt door de Belastingdienst gewerkt aan versterking van de belastingmoraal.

Onderstaande tabel geeft een indicatie van de compliance.

De percentages zijn ontleend aan onderzoeken onder particulieren en ondernemers in het kader van de Fiscale Monitor. Hun mening wordt beïnvloed door de prestaties van de Belastingdienst, maar ook andere maatschappelijke en individuele factoren spelen daarbij een rol. Daardoor is het lastig om aan te geven waardoor streefwaarden niet zijn gehaald.

Met kleine verschillen tussen de jaarlijkse cijfers, bewegen de cijfers zich de laatste jaren rond een bepaalde hoogte.

Tabel budgettaire gevolgen van beleid

Toelichting bij tabel budgettaire gevolgen van beleid

Uitgaven

Programma-uitgaven (+ € 3,4 mln.)

Het verschil wordt als volgt verklaard:

– Waarderingskosten WOZ (+ € 7,9 mln.)

Een aantal gemeenten heeft in 2005 geen einddeclaratie ingediend in het kader van de vangnetregeling 1999–2002. Deze uitgaven hebben (voor een deel) in 2006 plaatsgevonden.

– Proceskostenvergoeding (– € 5,9 mln.)

Belastingplichtigen komen in aanmerking voor een teruggaaf van bezwaarkosten indien zij in het gelijk worden gesteld bij een bezwaarprocedure. Het beroep op deze teruggaaf is achtergebleven bij de raming.

– Diversen (+ € 1,4 mln.)

Dit betreft het saldo van verschillende kleinere posten.

Heffings- en invorderingsrente (– € 164,4 mln.)

Bij de verdeling van heffings- en invorderingsrente van IB/PVV aanslagen over inkomstenbelasting en premieheffing wordt een verdeelsleutel gehanteerd. Als gevolg van de eind 2006 definitief vastgestelde sleutel over het belastingjaar 2002 is een omvangrijke verschuiving opgetreden van de Rijksbegroting (IXB) naar de fondsen (– € 195 mln.). Daarnaast is in 2006 meer rente uitbetaald als gevolg van de hoger dan voorziene stand van het rentetarief (+ € 30,6 mln.).

Apparaatsuitgaven (+ € 231,9 mln.)

Het verschil wordt als volgt verklaard:

– Loon- en prijsbijstelling (+ € 58 mln.)

Voor de compensatie van gestegen lonen en prijzen.

– Automatiseringsuitgaven (+ € 83 mln.)

Voor de reductie van de ICT-complexiteit, het tegen gunstige voorwaarden meerjarig afkopen van gebruiksrechten op software en de plannen voor Vooringevulde Aangifte. Tevens voor de automatiseringskosten voor de strategische projecten Toeslagen en SUB (Samenwerking Uitvoering Werknemersverzekeringen Belastingdienst). Verder zijn extra middelen ingezet voor het waarborgen van de juistheid en de volledigheid van de loonaangifte gegevens bij het Uitvoeringsinstituut Werknemersverzekeringen (UWV) en voor een bijdrage aan de Gemeenschappelijke Beheer Organisaties (GBO) in het kader van E-overheid.

– Taakuitbreiding (+ € 35 mln.)

Voor taakuitbreiding als gevolg van nieuwe fiscale wetgeving zoals Belastingplan 2006 en de uitvoering VpB-pakket. Ook waren extra middelen nodig voor investeringen in detectiesystemen voor de Douane vanwege uitbreiding van controles van de uitgaande goederenstroom.

– Overboekingen van en naar andere departementen (+ € 18 mln.)

Voor het project XBRL (eXtensible Business Reporting Language) met als doel administratieve lastenverlichting bedrijfsleven en diverse overboekingen van en naar andere departementen voor uitvoeringskosten van o.a. huurliberalisatie, kindertoeslag, ontwikkeling landelijke voorziening van de Basisregistratie voor Adressen en Gebouwen en bestrijding vogelgriep.

– Personele uitgaven (+ € 16 mln.)

Voor de instroom van nieuwe medewerkers (voor met name versterken van het toezicht) na het opheffen van de vacaturestop en de inzet van extra uitzendkrachten.

– Opleidingen (+ € 7 mln.)

Voor de ontwikkeling en uitvoering van een opleidingsprogramma ten behoeve van de extra medewerkers in het toezicht.

– Dienstverlening (– € 4 mln.)

Door minder uitbesteding aan derden bij de afhandeling van het telefonische aanbod bij de Belastingtelefoon.

– Overig (+ € 18,9 mln.)

Voor technische aanpassingen die voortkomen uit veranderingen in de zorgverzekeringswet, extra werkzaamheden voor derden zoals Gemeenschappelijk Beheer Organisatie (GBO), P-direkt en buitenlandse bijstand en het saldo van een aantal kleinere mutaties.

Ontvangsten

Voor een toelichting op de belastingontvangsten wordt verwezen naar het Financieel Jaarverslag van het Rijk.

Programmaontvangsten (– € 9,1 mln.)

Het verschil wordt als volgt verklaard:

– Ontvangsten kosten vervolging (– € 2,9 mln.)

Lagere ontvangsten van doorberekende vervolgingskosten. Als gevolg van de voorspoedige economische ontwikkeling hoeven minder dwanginvorderingsmaatregelen getroffen te worden.

– Ontvangsten schikkingen en administratieve boetes (– € 6,2 mln.)

Lagere boeteontvangsten (– € 24 mln.) als gevolg van de herverdeling over het belastingjaar 2002 tussen het Rijk en de fondsen aan de hand van de eind 2005 definitief vastgestelde verdeelsleutel en hogere opbrengsten (+ € 17,8 mln.) als gevolg van enkele incidentele schikkingen.

Heffings- en invorderingsrente (– € 196,7 mln.)

Bij de verdeling van heffings- en invorderingsrente van IB/PVV aanslagen over IB en premieheffing wordt een verdeelsleutel gehanteerd. Als gevolg van de eind 2006 definitief vastgestelde sleutel over het belastingjaar 2002 is een verschuiving (– € 240 mln.) opgetreden van de Rijksbegroting (IXB) ten gunste van de fondsen. Daarnaast is in 2006 meer rente (+ € 43,3 mln.) ontvangen als gevolg van de hogere stand van het rentetarief en de hogere vaststelling van definitieve aanslagen vennootschapsbelasting.

Apparaatsontvangsten (+ € 25 mln.)

Het verschil wordt als volgt verklaard:

– Verrichte werkzaamheden Belastingdienst (+ € 2,9 mln.)

De meerontvangsten op dit onderdeel hebben betrekking op de legesgelden voor het registreren van akten en inzage in of uittreksels uit registers.

– Overige apparaatontvangsten (+ € 22,1 mln.)

Er zijn meer werkzaamheden verricht voor derden (o.a. DiGiD) waarvoor kosten zijn doorberekend.

4.1.4 Operationele doelstellingen

4.1.4.1 Operationele doelstelling 1: Belastingplichtigen, premieplichtigen en rechthebbenden van toeslagen dienstverlening aanbieden op de manier die hen past.

Doelbereiking

Net als in voorgaande jaren leverde de Belastingdienst dienstverlening door middel van (elektronische) aangiftebiljetten, hulp bij aangifte, toelichtingen, brieven, aanslagen, brochures en advertenties, maar ook door bereikbaarheid en informatieverstrekking per telefoon of internet.

Toelichting activiteiten

Verbeteren kwaliteit BelastingTelefoon

De reorganisatie heeft ertoe geleid dat de telefoontjes nu uitsluitend binnenkomen op de callcenters van de Belastingtelefoon. Deze zijn landelijk verspreid en ze bedienen gespecialiseerde werkstromen. Deze werkstromen zijn: particulieren, ondernemingen, toeslagen, auto, Douane en buitenland.

De bereikbaarheid is verbeterd. Dit geldt nog niet voor de kwaliteit van de antwoorden. Om eenduidigheid in de beantwoording van vragen te bevorderen is dialoogondersteuning geïntroduceerd, maar dat heeft nog niet geleid tot ervaren tevredenheid bij burgers en ondernemers. De kwaliteit van de gevoerde gesprekken zijn maandelijks gemonitord en verricht door zowel interne kwaliteitsmetingen als het NIPO. De kritische resultaten zijn gebruikt voor de permanente educatie en coaching van de medewerkers.

Ontwikkelen van een persoonlijk digitaal domein

Het in 2005 in gebruik genomen persoonlijke domein voor ondernemers is in 2006 uitgebreid met informatie over en aangiftemogelijkheden voor de loonheffing.

Op het gebied van het persoonlijke digitale domein voor burgers is in 2006 onderzoek uitgevoerd en is de technische haalbaarheid beproefd voor grootschalig gebruik. Er is besloten aan te sluiten bij het overheidsloket Persoonlijke Internetpagina.

Verbeteren van de kwaliteit van de algemene informatie op de website

De websites van de Belastingdienst (www.belastingdienst.nl, www.douane.nl enwww.toeslagen.nl) zijn verbeterd op basis van de uitkomsten van een uitgebreid gebruikersonderzoek. Het zoekgemak en de begrijpelijkheid van de sites kan volgens gebruikers verder worden verbeterd. De site www.belastingdienst.nl is geschikt gemaakt voor mensen met een functiebeperking.

Inrichten van een baliefunctie voor de inkomensafhankelijke toeslagen

Bij de aanvraag van toeslagen wordt ook hulp geboden via informatiepunten in het land. Voor de inrichting van deze baliefunctie is nauw samengewerkt met andere organisaties, zoals de vak- en ouderenbonden, de gemeenten, de woningbouwcorporaties, kinderopvangorganisaties en sociale raadslieden. Met deze organisaties zijn gezamenlijke informatiepunten ingericht.

Prestatiegegevens

Het totale aantal afgehandelde gesprekken en de telefonische bereikbaarheid is ten opzichte van 2005 gestegen respectievelijk verbeterd. De door de provider niet doorgeschakelde telefoontjes in verband met (technische en/of planning) capaciteitsproblemen zijn nog niet meegenomen in de cijfers maar hebben naar verwachting wel invloed op de ervaren bereikbaarheid door burgers en ondernemers.

De effecten van de dienstverlening, in de vorm van de mate van klanttevredenheid, worden jaarlijks gemeten in de zogenoemde Fiscale Monitor, waar aan burgers en bedrijven hun mening over verschillende onderwerpen wordt gevraagd.

Bij de «ervaren snelheid afhandeling» waren het vooral particuliere belastingplichtigen die vonden dat het behandelen van aangiftes door de Belastingdienst traag verliep. De oplegging van definitieve aanslagen heeft ook in 2006 vertraging opgelopen. Naast particulieren waren ook ondernemers van mening dat het terugbetalen van geld, in vergelijking met vorig jaar, minder snel verliep. De score van «ervaren bereikbaarheid» is weer terug op het historische gemiddelde.

4.1.4.2 Operationele doelstelling 2: Door toezicht en opsporing bevorderen dat belastingplichtigen, premieplichtigen en rechthebbenden op toeslagen hun wettelijke verplichtingen nakomen.

Doelbereiking

De Belastingdienst heeft in 2006 een begin gemaakt met de intensivering van het toezicht. Door in vergelijking met 2005 meer boekenonderzoeken te doen, is de zichtbaarheid van het toezicht toegenomen. Daarnaast zijn in 2006 extra inspanningen gepleegd op het gebied van invordering.

Toelichting activiteiten

Intensivering van risicogerichte en zichtbare controles

In het kader van de intensivering van de risicogerichte en zichtbare controles is het aantal boekenonderzoeken in 2006 toegenomen naar 42 000, het correctiepercentage is echter gedaald.

Opsporen van onbekende belastingplichtigen

In 2006 zijn er landelijke en regionale acties en projecten geweest, waarmee door gericht opsporen tot dusver onbekende belastingplichtigen zijn gevonden. Enkele van de meest in het oog lopende landelijke acties zijn: de fiscale behandeling van door buitenlandse bedrijven aan werknemers in Nederland toegekende aandelenoptierechten, de geldstromen in de afval- en schrootbranche, het gebruik van rode gasolie in de pleziervaart en de inkomstenbronnen van windhappers.

Aanpak van malafide belastingplichtigen

In 2006 zijn nog enkele nieuwe samenwerkingsconvenanten met gemeenten met een handhavingstekort afgesloten. Ook zijn oudere convenanten uit 2004 verlengd. Bij een aantal gemeenten, waaronder enkele met een fiscaal handhavingstekort, lukt het nog steeds niet om bestuurlijk de handen op elkaar te krijgen voor een convenant. In die gevallen is een integrale aanpak lastig te bewerkstelligen.

Intensiveren van de invordering

De versterkte aandacht voor het invorderingsproces heeft er in 2006 toe bijgedragen dat de betalingsachterstand van belastingplichtigen is teruggelopen. De betalingsachterstand van alle belastingmiddelen daalde in 2006 met € 300 miljoen naar een totaal van € 3,6 miljard.

Ontwikkelen en implementeren van horizontaal toezicht

In het kader van horizontaal toezicht is de Belastingdienst in 2005 gestart met een pilot met twintig grote bedrijven. In 2006 zijn met deze bedrijven individuele handhavingsconvenanten afgesloten. Gezien de positieve ervaringen is de pilot in 2006 uitgebreid met ruim twintig ondernemingen.

In 2006 is gestart met het programma Horizontaal Toezicht bij middelgrote en kleine bedrijven. Hiervoor werkt de Belastingdienst ondermeer samen met het VNO/NCW en MKB Nederland. Inmiddels zijn contacten gelegd met een aantal brancheorganisaties en intermediairs. Met negen organisaties vinden gesprekken plaats ter voorbereiding op het afsluiten van een overeenkomst. Met zes andere organisaties is de Belastingdienst in een oriënterende fase. Daarnaast is er een drietal oriënterende gesprekken geweest met intermediairs, waarvan er één concreet is omgezet in een pilot.

Bij de Douane krijgt horizontaal toezicht vorm in het project Certificering. Hiermee komt de nadruk te liggen op een gezamenlijke verantwoordelijkheid van Belastingdienst en bedrijven voor veilig en betrouwbaar goederenvervoer. In 2006 is een pilot gestart met tien grote bedrijven.

Misbruik en oneigenlijk gebruik

Belastingheffing is gevoelig voor misbruik en oneigenlijk gebruik (M&O), omdat de hoogte van de heffing en de verplichting tot betalen afhankelijk zijn van gegevens die belastingplichtigen zelf verstrekken. De belastinginkomsten zijn als gevolg van M&O onvolledig. Bij alle uit te voeren fiscale taken wordt de Belastingdienst in meer of mindere mate geconfronteerd met de problematiek van M&O. Het tegengaan van M&O bij de uitvoering van wet- en regelgeving vormt een geïntegreerd onderdeel van het rechtshandhavingsbeleid. In het Beheersverslag van de Belastingdienst wordt dit meer uitgebreid toegelicht.

* Tot en met 2005 werd de term «Nihilscore» gehanteerd.

Correctiepercentage inkomstenbelasting (IB)

Het gemiddelde correctiepercentage IB (dit is het aantal correcties in verhouding tot het aantal definitieve aanslagen) is in 2006 gestegen naar 8,7% . Het correctiepercentage van 8,7 is inclusief de navorderingsaanslagen; exclusief de navorderingsaanslagen komt het percentage uit op 7,9. Ook het aantal gecorrigeerde aanslagen is in 2006 gestegen naar 580 000. De streefwaarde is daarmee gerealiseerd.

Correctiepercentage vennootschapsbelasting (Vpb)

Het gemiddelde correctiepercentage Vpb is in 2006 gedaald naar 4,7%. De doelstelling is daarmee niet gerealiseerd. Het correctiepercentage van 4,7 is inclusief de navorderingsaanslagen; exclusief de navorderingsaanslagen komt het percentage uit op 3,4.

De streefwaarde is daarmee niet gerealiseerd. Wel is het aantal gecorrigeerde aangiften Vpb in 2006 (16 000) gelijk aan het aantal gecorrigeerde aangiften Vpb in 2005.

Opgemerkt kan worden dat het correctiepercentage Vpb in 2005 enigszins vertekend is. Als gevolg van kinderziekten met het toenmalige nieuwe systeem van elektronische aangifte zijn er in 2005 aanzienlijk minder Vpb aanslagen opgelegd dan gepland. Wat het correctiepercentage in 2005 positief beïnvloed heeft.

Ook in vergelijking met het jaar 2004 en de streefwaarde voor 2006 levert het beeld op van een te laag gerealiseerd correctiepercentage.

Correcties veldtoetsen

Een controle met nihilscore is een controle die geen resultaat oplevert. Een laag percentage nihilscore is een indicatie voor effectief toezicht. Het percentage nihilscore is in 2006 echter gestegen naar 41,7%, de doelstelling is daarmee niet gerealiseerd.

Een verklaring hiervoor is dat de Belastingdienst in 2006 vooral heeft ingezet op zichtbaar toezicht wat tot uiting komt in meer boekenonderzoeken, die in de meeste gevallen niet tot meer correcties hebben geleid.

Het aantal boekenonderzoeken met een correctie (Vpb/IH/LH/OB) is in 2006 (24 200) licht gestegen ten opzichte van 2005 (23 300).

Correctiepercentage invoerrechten/accijnzen

Het gemiddelde correctiepercentage van invoerrechten en accijnzen is in 2006 gestegen naar 15,7% (2005: 13,5%). De doelstelling is daarmee gerealiseerd.

Percentage achterstand invordering

Het percentage achterstand invordering is in 2006 licht gedaald ten opzichte van 2005.

Percentage processen-verbaal dat leidt tot veroordeling/transactie

Het percentage van processen verbaal, gevolgd door een veroordeling of transactie, is in 2006 licht gestegen naar 81%. De doelstelling van 86% is daarmee niet gerealiseerd.

Ervaren pakkans

In hoeverre de belastingplichtigen aan hun verplichtingen voldoen, is mede afhankelijk van de mate waarin zij zelf beleven dat het toezichtproces van de Belastingdienst effectief is. In het kader van de jaarlijkse Fiscale Monitor is gemeten wat de door belastingplichtigen ervaren kans is, dat de Belastingdienst ontdekt dat iemand in een aangifte onjuiste informatie opgeeft. Deze kans wordt gemeten bij particulieren, ondernemers en douaneklanten. De indicator is een gemiddelde van deze groepen. De ervaren pakkans is in 2006 niet gewijzigd ten opzichte van 2005, waarmee de streefwaarde van 70% niet is gehaald.

4.1.4.3 Operationele doelstelling 3: Het leveren van een bijdrage aan de bescherming van de samenleving tegen ongewenste goederen.

Doelbereiking

Naast fiscaal toezicht voerde de Belastingdienst op een aantal niet-fiscale terreinen toezicht- en opsporingstaken uit. Deze taken hadden tot doel de samenleving te beschermen tegen ongewenste goederen. De Douane controleerde de goederenstromen die het land binnenkomen, werden doorgevoerd en/of het land hebben verlaten op het gebied van veiligheid, gezondheid, economie en milieu (VGEM).

Aan verdovende middelen zijn bijna 12 000 kilo in beslag genomen. En er zijn bijna 35 000 (imitatie)wapens in beslag genomen. Door de FIOD en Douane zijn ruim 116 mln. sigaretten in beslag genomen en bijna 11 000 kilo tabak.

De FIOD-ECD had een opsporingstaak op de terreinen van het intellectueel eigendom, de financiële integriteit en de fraude met goederen. Er zijn 251 processen verbaal door de FIOD opgemaakt.

Toelichting activiteiten

Verbreden en intensiveren van het toezicht op de hele logistieke keten, bij grensoverschrijdend goederenverkeer

Mede door de gezamenlijke grenspatrouilles is in 2006 een lijn ingezet van verschuiving van controle in het binnenland naar buitengrenzen.

In de havens zijn er meer ladingscancontroles uitgevoerd en is er fors geïnvesteerd in meer detectiemiddelen, zowel op de inkomende als de uitgaande goederenstroom. Het aantal gerealiseerde uren mobiel toezicht is hoger geworden omdat er extra inzet nodig was voor de gezamenlijke controles intensivering toezicht buitengrens en de extra inzet bij passagierscontrole op vogelgriep.

Het doel van de Europese applicatie «ECS» is om elektronisch te kunnen vaststellen dat goederen op correcte wijze daadwerkelijk het grondgebied van de EU hebben verlaten. Met behulp van ECS kunnen uitgaande zendingen elektronisch (Pré-Departure) worden geselecteerd voor controle. Bij de voorbereiding in 2006 is uitvoerig met het bedrijfsleven afspraken over wederzijdse verantwoordelijkheden gemaakt.

Ontwikkelen van een intelligence-functie gericht op de risicobeheersing van het grensoverschrijdend goederenvervoer

Het aangiftesysteem Sagitta Binnenbrengen is landelijk ingevoerd bij alle zeehavens en zorgt ervoor dat de Douane ruim voor aankomst in Nederland informatie heeft over de goederen. Daardoor kunnen eerder en betere risicoselecties worden gemaakt op verdachte containers.

Intensiveren van de samenwerking met de douanediensten binnen en buiten de EU

Er is bijstand verleend aan (toekomstige) EU-lidstaten om dienstonderdelen en (douane-) systemen effectiever en efficiënter te laten functioneren en compatibel te maken met Europese systemen. Douaneattachés gevestigd in het buitenland en landenspecialisten gevestigd in Rotterdam (DIC) verrichten op tactisch en operationeel niveau intensief overleg. De Amerikaanse Douane steunt nu op de controleaanpak van de Nederlandse Douane, waardoor de «Green-Lane» een feit is geworden.

Intensiveren van de samenwerking met Nederlandse handhavingsorganisaties op het gebied van veiligheid, gezondheid, economie en milieu (VGEM)

Bij het herontwerp (de «redesign») van de controles op de luchthaven Schiphol zijn de controles op zowel de vracht als de passagiers centraal gesteld. Het afgelopen jaar is in dit kader samengewerkt met private en publieke belanghebbenden op de luchthaven. Dagelijks zijn gecombineerde patrouilles aan de buitengrens uitgevoerd door gezamenlijke teams van de Douane, de Koninklijke Marechaussee en de Zeehavenpolitie Rotterdam.

Door de extra controle Vogelgriep zijn de bevindingen bij de controles op Veiligheid, Gezondheid, Economie en Milieu (VGEM) gestegen ten opzichte van de planning. Een correctie kan leiden tot een bekeuring of een proces verbaal. Bij «eenvoudige» overtredingen een bekeuring en bij «ernstiger» een proces verbaal.

* AKM=Audits Kleine Middelen

De joint audit Reorganisatie Belastingdienst was aangekondigd in de brief van de staatssecretaris aan de Tweede Kamer van 15 mei 2006 (Kamerstukken II 2005/06, 30 300 IXB, nr. 39). De AKM Kapitaalsbelasting is ingetrokken, omdat deze belasting in 2006 is afgeschaft. In plaats van een AKM Landinrichtingsrente is een quick scan uitgevoerd.

4.2 Financiële markten

4.2.1 Algemene beleidsdoelstelling

Het bevorderen van goed functionerende en internationaal concurrerende financiële markten en integriteit van het financiële stelsel.

Doelbereiking en maatschappelijke effecten

Dit beleid beoogt marktverstoringen te voorkomen respectievelijk weg te nemen. Dit gebeurt door het stimuleren van betere benutting van de door transparantie beschikbare informatie, het tegengaan van de schuldenproblematiek, het ontplooien van initiatieven ter verbetering van de financiële geschooldheid en het bundelen, stimuleren en meer toegankelijk maken van informatie, zodat de consument de eigen verantwoordelijkheid beter waar kan maken.

In juni 2006 zijn de herziene richtlijn banken en de herziene richtlijn kapitaaltoereikendheid gepubliceerd. Deze richtlijnen effectueren het Basel 2 kapitaalakkoord voor de Europese Unie. De belangrijkste vernieuwing is dat de solvabiliteitsvereisten voor banken en beleggingsondernemingen meer afhankelijk zijn van de daadwerkelijk gelopen risico’s. In 2006 is veel inspanning geleverd om de richtlijnen tijdig (per 1 januari 2007) in de Wet op het financieel toezicht en de daarbij behorende lagere regelgeving te implementeren. Het daartoe strekkende wetsvoorstel en ontwerpbesluit zijn inmiddels in het Staatsblad gepubliceerd (Stb 2006, nr. 613 respectievelijk Stb 2006, nr. 662).

Begin 2006 hebben de lidstaten afgesproken om verder te werken aan het harmoniseren van de nationale regelingen voor crisismanagement en informatie-uitwisseling. In Nederland zijn daarom in 2006 afspraken gemaakt tussen Financiën en DNB over informatie-uitwisseling tijdens een mogelijke financiële crisis en in normale omstandigheden. In april 2006 heeft de eerste EU-brede financiële crisismanagementoefening plaatsgevonden. Tijdens deze oefening, waaraan alle centrale banken, ministeries van Financiën en toezichthouders uit de lidstaten deelnamen, werd het Memorandum of Understanding inzake crisismanagement uit juni 2005 getest. Uit de oefening werd geconcludeerd dat de informatie-uitwisseling over het algemeen goed was verlopen, maar dat er in het algemeen ruimte voor verbetering is. Daarnaast maakte de oefening duidelijk dat het in Europees verband oplossen van een financiële crisis een belangrijk punt voor de toekomst is. De samenwerking wordt in 2007 voortgezet.

Mede naar aanleiding van het faillissement van Van der Hoop Bankiers N.V. eind 2005 is de vergoeding op grond van het depositogarantiestelsel verhoogd van € 20 000 naar € 40 000 en is een eigen risico ingevoerd. Van der Hoop is de eerste Nederlandse bank in twintig jaar die failliet is gegaan. Het verhogen van het depositogarantiestelsel heeft geen gevolgen voor de rijksbegroting.

Succesfactoren

Het merendeel van de doelstellingen voor 2006 zijn gerealiseerd. Door de voortijdige val van het kabinet Balkenende III zijn echter enkele wetsontwerpen aangehouden voor behandeling, onder meer «Wet tuchtrechtspraak accountants (Wta)» en implementatie «Europese richtlijn inzake overnamebiedingen».

Tabel budgettaire gevolgen van beleid

Toelichting bij tabel budgettaire gevolgen van beleid

Verplichtingen

Garantie schatkistbankieren Autoriteit Financiële Markten (AFM) (+ € 7,0 mln.)

Om zich te kunnen voorbereiden op nieuwe toezichttaken moet de AFM kosten maken, die pas vanaf het moment van inwerkingtreding van de betreffende wet kunnen worden doorberekend. De AFM is voor de (voor)-financiering van de voorbereidingskosten aangewezen op een schatkistfaciliteit. Deze debetfaciliteit is haar als deelneemster aan geïntegreerd middelenbeheer aangeboden (Comptabiliteitswet 2001, artikel 45 e.v.) onder voorwaarde dat het vakministerie de betaling van het opgenomen bedrag, verhoogt met verschuldigde rente en kosten, garandeert.

Het resterende verplichtingenverschil heeft betrekking op uitgaven die hierna worden toegelicht.

Uitgaven

Bijdrage toezicht AFM (+ € 12,0 mln.)

Het verschil is het gevolg van een gewijzigde vaststelling van de hoogte van de bijdrage.

Per 1 januari 2004 is een nieuw financieringsregiem in werking getreden voor het toezicht op de financiële markten. De kosten van dat toezicht worden, indachtig het profijtbeginsel, grotendeels gedragen door marktpartijen. De Staat heeft zich verantwoordelijk gesteld voor de financiering van daartoe aangeduide handhavingsactiviteiten en keert jaarlijks een overheidsbijdrage uit aan de financiële toezichthouders. De hoogte van de bijdrage werd aanvankelijk berekend met behulp van een vast percentage gekoppeld aan het bedrag van de totale toezichtskosten. Thans is de bijdrage gekoppeld aan de werkelijk kosten die voor bekostiging door de overheid in aanmerking komen.

Bijdrage toezicht DNB (+ € 16,0 mln.)

De beheerstaken in het kader van het aandeelhouderschap van de Staat in DNB en de raming en verantwoording van de winstafdracht door DNB zijn met ingang van 2006 opgenomen bij art. 3 Financieringsactiviteiten publiek-private sector. De overheidsbijdrage, die in de begroting 2006 in de afdracht van DNB was verdisconteerd, wordt opgenomen op art. 2 Financiële Markten. Dit leidt tot een structureel hogere uitgave van ongeveer € 16 mln. waar een structureel hogere winstafdracht door DNB van een zelfde omvang tegenover staat.

Afname munten in circulatie (+ € 13,9 mln.)

In 2006 was er sprake van een grote instroom van 1- en 2-euromunten, waardoor per saldo het bedrag aan toename munten in circulatie niet werd gerealiseerd. In totaal is de nominale waarde van de munten in circulatie gedaald met € 33,9 mln. (€ 20 mln. minder ontvangsten en € 13,9 mln. meer op afname munten in circulatie).

Retouren guldenmunten (+ € 4,8 mln.)

Als gevolg van de campagne «Maak euro’s van uw guldens» is er bij De Nederlandsche Bank een groot aantal guldenmunten retour ontvangen. Het succes van de campagne heeft geleid tot veel meer ingeleverde guldenmunten dan aanvankelijk was begroot.

Muntcirculatie (– € 6,0 mln.)

In 2006 werd voor de uitgifte van bijzondere munten minder zilver ingekocht dan begroot. Dit komt doordat voor de aanmaak van rondellen zilver is gebruikt van retour ontvangen zilveren munten, zowel guldenmunten als euromunten. Daarnaast heeft de Koninklijke Nederlandse Munt minder euromunten geslagen dan oorspronkelijk was verwacht. Dit wordt veroorzaakt door een netto instroom van euromunten naar Nederland.

Ontvangsten

Toename munten in circulatie (– € 20,0 mln.)

Zie uitgaven, afname munten in circulatie.

Winstuitkering DNB (– € 667,0 mln.)

De winstuitkering van DNB wordt per 2006 verantwoord op het beleidsartikel 3 Financieringsactiviteiten publiek-private sector (zie tevens uitgaventoelichting «bijdrage toezicht DNB»).

Overige programma-ontvangsten (+ € 4,6 mln.)

Met ingang van 1 januari 2006 is de door de Staat geboden herverzekeringsdekking aan de Nederlandse Herverzekeringsmaatschappij voor Terrorismeschaden (NHT) verlengd. De dekking is teruggebracht van € 100 mln. tot € 50 mln.

De hogere ontvangsten betreffen de premie-ontvangsten voor 2006 (+ € 2,4 mln.) en retourontvangsten van toezichthouders naar aanleiding van een nacalculatie van in 2005 verleende voorschotten (+ € 2,2 mln.).

4.2.2 Operationele doelstelling

4.2.2.1 Operationele doelstelling 1: Het bevorderen van goed functionerende en internationaal concurrerende financiële markten

Doelbereiking

De Wet op het financieel toezicht (Wft) is per 1 januari in werking getreden (Stb.2006, 475). Tegelijkertijd met de Wet zijn ook 12 Algemene maatregelen van bestuur in werking getreden. Naast de Wft zijn ook grote wetgevingsprojecten als de Wet toezicht accountantsorganisaties (Stb.2006, 70), de Wet melding zeggenschap en kapitaalbelang in effectenuitgevende instellingen en de Wet toezicht financiële verslaggeving (Stb.2006, nr. 569) in werking getreden.

In 2006 zijn door het Ministerie van Financiën, in samenwerking met andere ministeries, diverse maatregelen genomen om het Nederlandse vestigingsklimaat voor financiële instellingen verder te verbeteren. Deze maatregelen betreffen onder meer de afschaffing van de kapitaalsbelasting en de publicatie van een besluit inzake het fonds voor gemene rekening (zie brief aan Tweede Kamer van 27 maart 2006, nr. CPP2005/2729M, Stcrt. nr. 65). Dit besluit faciliteert asset pooling door institutionele beleggers1. Ook zijn de fundamenten gelegd voor het instellen van een centraal aanspreekpunt met de financiële toezichthouders en andere ministeries voor vragen van de financiële sector over beleid en regelgeving. Daarnaast vindt nu structureel overleg plaats tussen de Minister, de sector en de financiële toezichthouders waardoor inspanningen van private en publieke partijen snel en efficiënt worden gebundeld.

Toelichting

Implementatie van de Europese richtlijn inzake overnamebiedingen

Implementatie van de richtlijn heeft niet in 2006 kunnen plaatsvinden doordat de parlementaire behandeling van het wetsvoorstel langer heeft geduurd dan voorzien (Kamerstukken II 2006/07, 30 419).

Implementatie wetsvoorstel tot introductie van een regeling voor een vrijgestelde beleggingsinstelling en aanpassing van de eisen voor beleggingsinstellingen met uitdelingsverplichting

Het wetsvoorstel tot introductie van een regeling voor een vrijgestelde beleggingsinstelling en aanpassing van de eisen voor beleggingsinstellingen met uitdelingsverplichting (Kamerstukken II 2006/07, 30 533) is ingediend bij de Tweede Kamer. Dit wetsvoorstel bevordert het fiscale regime voor het in Nederland introduceren van nieuwe beleggingsfondsen en versoepelt de eisen die worden gesteld aan de reeds bestaande fiscale beleggingsinstelling.

* Gebaseerd op het halfjaarlijkse scorebord van de interne markt van de Europese Commissie. Het percentage geeft aan welk deel van de Europese richtlijnen uit het Actieplan Financiële Diensten (FSAP), die op dat moment van kracht zijn, zijn omgezet in nationale wetgeving.

** Op 1 januari 2007 heeft Financiën wel alle richtlijnen geïmplementeerd.

4.2.2.2 Operationele doelstelling 2: Het bevorderen van de integriteit van het financiële stelsel door het stellen van randvoorwaarden voor onder meer anti-witwaswet- en regelgeving en voor het toezicht op de financiële sector

Toelichting

Bestrijding van witwassen en terrorismefinanciering

De Kamer is geïnformeerd over de kosten van geldovermakingen door migranten (Kamerstukken II 2005/06, 26 234, nr. 56). Het wetsvoorstel voor een geïntegreerde witwaswet bevindt zich in een gevorderd stadium. Naar verwachting zal het wetsvoorstel medio 2007 bij de Kamer worden ingediend. Als input voor het wetsvoorstel heeft een onderzoek plaatsgevonden hoe identificatieverplichtingen zo efficiënt mogelijk ingericht kunnen worden.

De herziening van de Noodwet financieel verkeer is uitgesteld vanwege de werkzaamheden aan de Wet op het financieel toezicht (Wft). In het kader van de bescherming van vitale infrastructuur is de financiële sector per 1 mei 2006 aangesloten op het alerteringssysteem terrorismebestrijding.

4.2.2.3 Operationele doelstelling 3: Het zorgdragen voor een goed functionerend muntwezen via een ongestoorde muntvoorziening van voldoende munten met als randvoorwaarde kosteneffectiviteit.

Doelbereiking

Om een goede werking van het betalingsverkeer te bevorderen wordt voldaan aan de muntvraag van het publiek en verder worden bijzondere euromunten uitgegeven. In 2006 zijn 60 mln. 5 eurocent munten aangemaakt om aan de vraag naar deze munten te kunnen voldoen. Van de andere denominaties waren de voorraden voldoende om aan de vraag te voldoen. Als gevolg van de in 2005 door de detailhandel gestarte afronding op 5 cent zijn in 2006 munten van 1 en 2 eurocent teruggevloeid. Verder zijn in 2006 drie bijzondere munten van 5-euro uitgegeven. Een munt ter gelegenheid van 400 jaar Nederland-Australië, een ter gelegenheid van het Rembrandt-jaar en een munt ter gelegenheid van 200 jaar Belastingdienst.

Toelichting

In 2006 zijn geen ingeleverde guldenmunten ontwaard. De guldenmunten die in oktober, november en december zijn ingeleverd naar aanleiding van campagne «Maak euro’s van uw guldens», zullen in 2007 worden ontwaard. Dat de realisatie in 2007 zal plaatsvinden, komt met name door het succes van de campagne die heeft geleid tot veel meer ingeleverde guldenmunten dan aanvankelijk voorzien.

4.2.3 Overzicht onderzoek naar de doelmatigheid en doeltreffendheid van beleid

Evaluatie risico-georiënteerd toezicht

Door de latere inwerkingtreding van de Wet op het financieel toezicht was het niet zinvol dit onderzoek te laten plaatsvinden. Het onderzoek staat nu geprogrammeerd voor 2008.

FATF-evaluatie

Deze evaluatie door het Financial Action Taskforce vindt later plaats omdat de integriteitwetgeving nog betrekkelijk nieuw is. Het onderzoek staat nu geprogrammeerd voor 2008.

Evaluatie muntendistributie

De resultaten van dit onderzoek worden in de loop van 2007 verwacht.

4.3 Financieringsactiviteiten publiek-private sector

4.3.1 Algemene beleidsdoelstelling

Bevorderen van bedrijfseconomische doelmatigheid en optimaal financieel resultaat bij verwerven, afstoten en beheer van de activa van de Staat

Doelbereiking en maatschappelijke effecten

Het Ministerie van Financiën is verantwoordelijk voor het aandeelhouderschap van de meerderheid aan staatsdeelnemingen. Mede door de centralisatie van het beheer van staatsdeelnemingen binnen de rijksoverheid bij het Ministerie van Financiën, is het aandeelhouderschap van de deelnemingen verder geprofessionaliseerd. In 2006 heeft het accent gelegen op het afstoten van deelnemingen en het toezien op een efficiënte vermogensstructuur van de deelnemingen. In dit licht moet in algemene zin worden opgemerkt dat de mogelijkheden om de algemene beleidsdoelstelling te behalen (mede) bepaald worden door andere partijen. Zo is het behalen van de doelstelling ziend op het verwerven en afstoten van Staatsdeelnemingen afhankelijk van de mogelijkheid om de uitgangspunten van het deelnemingenbeleid1 toe te passen binnen de politieke besluitvorming. Voor afstoting en beheer van deelnemingen geldt dat Financiën doorgaans afhankelijk is van de houding van medeaandeelhouders (in het bijzonder in het geval van minderheidsbelangen), de deelnemingen zelf en andere stakeholders zoals vakdepartementen. Daarnaast is Financiën bij het beheren van deelnemingen en bij het realiseren van de centrale doelstelling van beheer, namelijk waardeoptimalisatie, vaak afhankelijk van het op de deelneming van toepassing zijnde beleidsmatige kader (bijvoorbeeld in het geval van de stichtingen Holland Casino en de Staatsloterij ziet het (regulerings)kader onder meer toe op het reguleren en beheersen van kansspelen met bijzondere aandacht voor het tegengaan van kansspelverslaving, het beschermen van de consument en het tegengaan van illegaliteit en criminaliteit).

Naast de financiële activa in de vorm van staatsdeelnemingen richt het Ministerie van Financiën zich ook op het bevorderen van bedrijfseconomische doelmatigheid en optimaal financieel resultaat bij andere, materiële activa van de Staat. Hiervoor ontwikkelt het Ministerie van Financiën momenteel het activabeleid en stimuleert het Ministerie van Financiën de verdere toepassing van PPS-instrumenten, zoals implementatie van PPC-toetsen en het hanteren van DBFM(O)-contracten2.

Succesfactoren

Voor het bevorderen van doelmatigheid en optimaal financieel resultaat bij verwerven en afstoten van staatsdeelnemingen zijn de uitgangspunten van het staatsdeelnemingenbeleid leidend. Hierin houdt de Staat rekening met de belangen van andere betrokken partijen (zoals medeaandeelhouders). In het beheer van deelnemingen staat Financiën zakelijkheid voor en probeert hieraan invulling te geven binnen de beleidsmatige kaders die de staatsdeelnemingen betreffen of raken.

Tabel budgettaire gevolgen van beleid

Toelichting bij tabel budgettaire gevolgen van beleid

Verplichtingen

Uitvoeringskosten Staatsdeelnemingen (+ € 4,1 mln.)

Door de verkoop van Staatsdeelnemingen vallen de verplichtingen hoger uit dan geraamd.

Uitgaven

Regeling Bijzondere Financiering (BF) (– € 10,1 mln.)

Doordat er in 2006 geen deelnemende bedrijven failliet zijn gegaan is er geen beroep gedaan op de Regeling BF.

Uitvoeringskosten Staatsdeelnemingen (+ € 4,9 mln.)

Het verschil wordt verklaard door de uitvoeringskosten die samenhangen met de verkoop van staatsdeelnemingen die hebben plaatsgevonden.

Ontvangsten

Regeling BF/PPM (– € 5,6 mln.)

Door het stopzetten van de Regeling BF/PPM in 2005 zijn de ontvangsten uit garantieprovisie en restituties lager dan geraamd.

Opbrengst onttrekking vermogenstitels (+ € 423,1 mln.)

In 2006 heeft de Bank Nederlandse Gemeenten (BNG) een deel van haar reserves uitgekeerd aan haar aandeelhouders. Dit heeft tot extra ontvangsten geleid van € 250 mln. Tevens heeft UCN in 2006 een superdividend uitgekeerd van € 173,1 mln.

Dividend Staatsdeelnemingen (+ € 124,9 mln.)

De hogere ontvangst betreft regulier dividend. Het verschil wordt verklaard door een hogere ontvangst betreffende een aantal staatsdeelnemingen, waaronder BNG (+ € 19 mln.), NS (+ € 66 mln.), Westerscheldetunnel (+ € 16 mln.) en de Gasunie (+ € 17 mln.).

Winstuitkering DNB (+ € 72,7 mln.)

In 2006 heeft er een overheveling plaatsgevonden (van beleidsartikel 2 naar beleidsartikel 3) van de beheerstaken in het kader van het aandeelhouderschap van de Staat in DNB. Op beleidsartikel 2 is als raming in de Ontwerpbegroting € 667 mln. opgenomen. De realisatie op beleidsartikel 3 bedraagt € 739,7 mln. Het verschil van € 72,7 mln. wordt voor het grootste gedeelte verklaard door zowel rente-effecten op de kapitaalmarkt als op de geldmarkt.

Opbrengst Vermogenstitels (+ € 3 127,4 mln.)

In 2006 zijn aandelen ADC (+ € 25 000), Nozema (+ € 45 mln.), KPN (+ € 1,6 mld.) en TNT (+ € 1,5 mld.) verkocht. Voor een uitgebreide toelichting van de opbrengst vermogenstitels wordt verwezen naar het transactieoverzicht (zie volgende pagina).

Rente en aflossing div. leningen (+ € 17,2 mln.)

In 2006 is circa € 17,2 mln. ontvangen aan Herzieningsbaten KPN. Voor achtergrondinformatie wordt verwezen naar Kamerstukken II 1997/98, 25 950, nr. 2.

Terugstorting Agio (– € 7,6 mln.)

De Nederlandse Staat is samen met de provincie Zeeland (4,6%) eigenaar van de Westerscheldetunnel. Uit hoofde van het aandeelhouderschap heeft de Staat tijdens de bouw van de tunnel agio gestort. Naast dividend stort de WST ieder jaar agio terug vanuit de bij uitgifte van aandelen ontstane agioreserve. Dit jaar is er minder agio ontvangen op het aandelenkapitaal dan geraamd. Dit komt doordat er in 2006 meer dividend is uitgekeerd dan geraamd.

Afdrachten Holland Casino (– € 17,2 mln.)

Door de verhoging van de kansspelbelasting is de afdracht van Holland Casino in 2006 lager uitgevallen dan geraamd.

Afdrachten Staatsloterij (+ € 21,4 mln.)

De hogere ontvangst van de Staatsloterij heeft twee oorzaken. Ten eerste is er sprake van groei, door de verbeterde economische situatie. Daarnaast is de hogere ontvangst van de Staatsloterij veroorzaakt door meevallende verkopen van Oudejaarsloten.

4.3.2 Operationele doelstellingen

4.3.2.1 Operationele doelstelling 1: Realiseren van optimaal resultaat bij het beheren, aangaan en afstoten van Staatsdeelnemingen.

Doelbereiking

1. In 2006 is een aantal verkooptransacties uitgevoerd waarvan de aandelenverkoop van KPN en TNT de meest in het oog springende zijn. Hierin is maximalisatie van de verkoopopbrengst leidend geweest. Verder is op 24 mei 2006 het CF Kantoor voor Staatsobligaties geliquideerd1 en bestaat de deelneming Saranne B.V. per december 2006 voort als dochtermaatschappij van TenneT2.

  Ook is gewerkt aan voorbereiding en uitvoering van het aangaan van deelnemingen in de Zuidas en het Havenbedrijf Rotterdam. Onderstaande tabel gaat in op de verkopen die in 2006 hebben plaatsgevonden.

2. In algemene zin geldt dat de Staat zich als zakelijk aandeelhouder opstelt in discussies met deelnemingen over het te behalen rendement, de kapitaalstructuur, etc. De superdividenduitkeringen door BNG zijn hier een voorbeeld van3. Hierin is de Staat afhankelijk van de opstelling van de deelneming en van medeaandeelhouders wanneer de Staat geen 100% aandeelhouder is.

3. Ook in 2006 is in overleg getreden met de (voorzitter van de) Raad van Commissarissen, omdat die mede namens de aandeelhouder direct toezicht houdt op de Raad van Bestuur van de deelnemingen.

4. In voorkomende gevallen dat de corporate governance van de deelnemingen belemmeringen vormt voor het behalen van deze operationele doelstelling, probeert Financiën hierin wijzigingen aan te brengen (denk hierbij aan de statuten van ondernemingen). Verder ziet Financiën nauwlettend toe op implementatie en naleving van de Code Tabaksblat bij de deelnemingen.

4.3.2.2 Operationele doelstelling 2: Het afwikkelen van een kredietportefeuille die is aangegaan onder de Regeling Bijzondere Financiering ten behoeve van het verhelpen van knelpunten in de kapitaalmarkt voor Nederlandse ondernemingen.

Doelbereiking

In 2005 is gestart met het afbeheren van de kredietportefeuille, waarmee in 2006 is doorgegaan. Naar verwachting zal deze portefeuille uiterlijk in 2013 afbeheerd zijn en beëindigd worden.

4.3.2.3 Operationele doelstelling 3: Het bewerkstelligen van een optimale opbrengst van bijzondere marktgerelateerde operaties door (bedrijfseconomisch) advies en ondersteuning te bieden aan departementen die bijzondere marktgerelateerde operaties uitvoeren.

Doelbereiking

Met bijzondere marktgerelateerde operaties worden veilingen van activa zoals etherfrequenties bedoeld, waarvoor niet een ander departement of andere directie binnen het Ministerie van Financiën de voor de veiling noodzakelijke expertise kan inbrengen. Dergelijke veilingen van activa hebben zich in 2006 niet voorgedaan. De voorziene uitgifte van frequentievergunningen voor de toepassing van digitale radio (T-DAB) is na overleg met de Tweede Kamer uitgesteld. Gesteld kan worden dat het realiseren van deze activiteit afhangt van het moment dat het ministerie door het vakdepartement wordt betrokken bij een dergelijke veiling.

4.3.2.4 Operationele doelstelling 4: Het stimuleren van de toepassing van publiek private samenwerking bij de totstandkoming van overheidsinvesteringen, daar waar dat dezelfde kwaliteit voor minder geld of voor hetzelfde geld meer kwaliteit oplevert.

Doelbereiking

Het kabinet streeft naar bedrijfseconomisch doelmatige inzet van publieke middelen bij overheidsinvesteringen. Het doel is het realiseren van een betere prijs-kwaliteitverhouding wanneer publiek geld wordt ingezet voor investeringen in infrastructuur, rijksgebouwen en gebiedsontwikkeling. Oftewel: meerwaarde door meer kwaliteit voor dezelfde prijs of dezelfde kwaliteit voor een lagere prijs. Publiek Private Samenwerking (PPS), waaronder de Design-Build-Finance-Maintain-Operate contracten vallen, is één van de instrumenten waarop de overheid die gewenste doelmatigheid kan bereiken.

Voor de bovengenoemde activiteiten wordt als prestatie-indicator het aantal goed toegepaste PPC’s gehanteerd. PPC staat voor Public Private Comparator en is een afwegingsinstrument, waarmee een zorgvuldige keuze gemaakt kan worden uit verschillende uitvoeringsvormen. PPS moet als alternatief altijd worden meegenomen. Hiermee bereikt het kabinet dat PPS bij elk project boven de afgesproken grootte serieus bekeken wordt. Departementen besluiten op basis van een PPC of zij al dan niet overgaan tot toepassing van PPS1. In het onderstaande overzicht staan het aantal uitgevoerde PPC’s per sector:

Deze tabel laat het aantal uitgevoerde PPC’s over de jaren heen zien. Ten opzichte van 2005 is er in 2006 een daling te constateren. De uitvoering van PPC’s is afhankelijk van het aantal projecten, die zich in een bepaald jaar aandienen. Het aantal projecten, waartoe tot PPS wordt overgegaan, blijft laag (zie hierna).

Toelichting activiteiten

PPS in de verschillende fases structureel onderdeel te maken van besluitvorming bij overheidsinvesteringen. Dit is sectoroverstijgend.

De toepassing van de PPC-toets laat ten opzichte van 2005 een daling zien. In 2006 zijn 10 PPC’s uitgevoerd ten opzichte van 15 in 2005. Gesteld kan worden dat door de verplichte toepassing van de PPC-toets PPS onderdeel is gaan uitmaken van de besluitvorming bij overheidsinvesteringen. Het aantal projecten, waarin bouwdepartementen op basis van een PPC tot toepassing van PPS (DBFMO) besluiten, blijft laag. Aan de Tweede Kamer zal over de toepassing van de PPC, het resultaat daarvan en de afwegingen daarbij, transparanter worden gerapporteerd: het Ministerie van V&W zal hierover verslag doen bij haar begroting.

Van de 6 PPC’s die door Rijkswaterstaat zijn uitgevoerd, is bij 1 project besloten tot toepassing van DBFMO (A12 Ring Utrecht). Bij de Rijksgebouwendienst zijn 2 PPC-toetsen uitgevoerd. Geen van beide heeft geleid tot toepassing van DBFMO. Bij besluitvorming worden als redenen opgegeven dat er sprake is van: een te lage opbrengst, te hoge risico’s, te grote complexiteit en/of te veel kans op vertraging. Financiën werkt eraan om deze beelden te corrigeren en PPC/PPS-instrumentarium te herzien. Uit de praktijk blijkt dat PPC-ramingen vaak aan de voorzichtige kant zijn.

Het Ministerie van Defensie heeft het instrument van de PPC-toets nog niet zijn besluitvorming ingebed. De PPC-toets is in 2006 opgepakt in de scholen- en ziekenhuissector.1

De evaluatie van het deelnemingenbeleid is uitgesteld tot nader orde. Dit houdt verband met de uitgangspunten van het deelnemingenbeleid en politieke besluitvorming hieromtrent.

4.4 Internationale financiële betrekkingen

4.4.1. Algemene beleidsdoelstelling

Het bevorderen van een financieel-economisch gezond en welvarend Europa en een evenwichtige internationale financieel-economische ontwikkeling.

Doelbereiking en maatschappelijke effecten

Nederland draagt bij aan de bevordering van een financieel-economisch gezond en welvarend Europa door bijvoorbeeld in internationale overleggen de aandacht te vestigen op de noodzaak tot begrotingsdiscipline ook in economisch goede tijden zodat lidstaten hun begrotingstekorten verkleinen en wegwerken. Toepassing van het nieuwe Stabiliteits- en Groeipact (zie jaarverslag 2005) en de door Nederland gevoede continue nadruk op budgettaire verbetering hebben er in 2006 mede toe bijgedragen dat meerdere lidstaten waaronder Frankrijk en Duitsland, hun excessieve tekort hebben weggewerkt.

Nederland heeft daarnaast bijgedragen aan een evenwichtige internationaal financieel-economische ontwikkeling door een actieve bijdrage te leveren aan beleidsdiscussies op Europees en mondiaal niveau. Ook heeft Nederland zich ingezet voor het vergroten van de bijdrage die verschillende Internationale Financiële Instellingen (IFI’s) leveren aan een evenwichtige financieel-economische ontwikkeling. Hierbij is zowel aandacht besteed aan het beleid van de individuele instellingen als aan de rol die IFI’s in de hedendaagse wereld behoren te spelen.

Succesfactoren

De combinatie van een gunstige conjunctuur en voortgaande begrotingsconsolidatie heeft in 2006 gezorgd voor een verdere daling van het overheidstekort en -schuld in het eurogebied. Zowel in de EU als in het eurogebied verbeterde het structurele tekort (saldo geschoond voor conjunctuur en eenmalige maatregelen) in 2006, respectievelijk met 0,4 en 0,3 procentpunt (Europese Commissie, Economic forecasts autumn 2006, Brussel). De gunstige economische omstandigheden hielpen ook bij het realiseren van een evenwichtige internationale financieel-economische ontwikkeling.

Budgettaire gevolgen van beleid

Toelichting bij tabel budgettaire gevolgen van beleid

Verplichtingen (– € 71,0 mln.)

Het verschil heeft voornamelijk betrekking op de aankoop van extra aandelen van de Afrikaanse Ontwikkelingsbank (AfDB, + € 21,6 mln., waarvan € 20,0 mln. garantieverplichting), de extra middelenaanvulling van het Afrikaanse Ontwikkelingsfonds (AfDF, + € 20,5 mln.) en het onbenut blijven van de stelpostraming voor de mogelijke deelneming door DNB in de door de Bank voor Internationale Betalingen (BIS) te verstrekken kredietfaciliteiten, omdat DNB geen beroep heeft gedaan op de betreffende garantieovereenkomst (– € 113,4 mln.).

Nederland heeft besloten om vrijgevallen aandelen van de AfDB te kopen om het Nederlandse aandeel in de bank (voorheen 0,758%; nu 0,869%) beter in lijn te brengen met het economische gewicht van Nederland. Tot de extra middelenaanvulling werd besloten om het financieringsgat van AfDF-X (gedeeltelijk) op te vullen. De in december door Nederland georganiseerde Midterm Review van AfDF-X was een geëigend moment om dat te doen. Deze twee verplichtingen werden vooral ook aangegaan om de AfDB-president Kaberuka, wiens hervormingsbeleid gesteund wordt door Nederland, te ondersteunen. Het aangaan van beide verplichtingen verhoogt bovendien het Nederlandse stemaandeel bij de AfDB/F.

Programma-uitgaven (– € 45,4 mln.)

De lagere uitgaven hebben betrekking op aangepaste verzilveringsschema’s van diverse fondsen eind 2005 en eind 2006 (– € 67,1 mln.), de extra middelenaanvulling van het Afrikaanse Ontwikkelingsfonds (AfDF, + € 20,5 mln.), de aankoop van extra aandelen van de Afrikaanse Ontwikkelingsbank (AfDB, + € 0,3 mln.) en de betalingen aan de Europese Investeringsbank in verband met het inroepen van garanties uit hoofde van de overeenkomst van Cotonou (+ € 0,9 mln.).

4.4.2 Operationele doelstellingen

4.4.2.1 Operationele doelstelling 1: Het bevorderen van een gezonde en stabiele monetaire en budgettaire ontwikkeling van de Europese Unie en haar lidstaten.

Doelbereiking

Nederland heeft, middels zijn activiteiten, bijgedragen aan een gezonde en stabiele monetaire en budgettaire ontwikkeling van de EU en haar lidstaten. Kortheidshalve zij verwezen naar: een EU-begroting voor 2007 (zie Kamerstukken II 2006/07, 21 501-07, nr. 545);

de uitwerking en verdere vastlegging van de afspraken omtrent de Financiële Perspectieven 2007–2013 van de Europese Raad in december 2005 (zie voor meer informatie Kamerstukken II 2005/06, 21 501-20, nr. 302; Kamerstukken II 2005/06, 21 501-02, nr. 685); de toetreding van Slovenië tot de euro (zie Kamerstukken II 2005/06, 25 107, nr. 77 en Kamerstukken II 2005/06, 21 501-07, nr. 531);

meer aandacht door diverse lidstaten voor de noodzaak tot begrotingsdiscipline in economisch goede tijden, zodat in de toekomst het eurogebied financieel-economisch gezond blijft (zie Ecofin-verslagen).

Toelichting

Nederland heeft in 2006 geen aanvragen voor deelname aan ERM-II behandeld omdat er geen aanvragen voor deelname zijn gedaan. Wel zijn begin 2006 de eerste aanvragen voor toetreding tot de eurozone ingediend (zij verwezen naar Kamerstukken II 2005/06, 25 107, nr. 77 en Kamerstukken II 2005/06, 21 501-07, nr. 531).

4.4.2.2 Operationele doelstelling 2: Het bevorderen van een evenwichtige internationale financieel-economische ontwikkeling. Essentieel daarbij is behoud van de financiële soliditeit en samenhang in het opereren van de Internationale Financiële Instellingen (IFI’s).

Doelbereiking

Nederland heeft bijgedragen aan een evenwichtige internationaal financieel-economische ontwikkeling door een actieve bijdrage te leveren aan beleidsdiscussies op Europees en mondiaal niveau. Zo zijn in 2006 op Europees niveau, o.a. in de Alternate Euro Working Group waarvan Nederland momenteel de voorzitter levert, discussies gestart over het concurrentie-aanpassingskanaal binnen het eurogebied (loon- en prijsflexibiliteit), de ontwikkeling van de huizenmarkt en de rol van het eurogebied bij het oplossen van de mondiale betalingsbalansonevenwichtigheden (economische rol relatief beperkt, maar constructieve opstelling wenselijk). Dit laatste is mede ingegeven door de mondiale discussie die wordt gevoerd via de in 2006 gestarte multilaterale consultatieprocedure van het IMF. Ook is op mondiaal niveau discussie gevoerd over de olieprijs, gelet op het bereiken van recordhoogten medio 2006.

Ook heeft Nederland zich ingezet voor het vergroten van de bijdrage die verschillende Internationale Financiële Instellingen (IFI’s) leveren aan een evenwichtige financieel-economische ontwikkeling. Op het niveau van de individuele IFI’s heeft Nederland oog gehouden op de financiële stabiliteit en de tot standkoming van goed beleid. Zo is er in 2006 (ondermeer op aandringen van Nederland) een discussie gestart over de inkomenspositie van het IMF om toekomstige problemen te voorkomen. Begin februari 2007 heeft een commissie van vooraanstaande personen hierover een rapport uitgebracht1. Dit rapport kan gezien worden als de eerste stap op weg naar een besluit over een nieuwe, duurzame financieringswijze van het IMF.

Daarnaast heeft Nederland ook de aandacht gevestigd op de vraag welke rol IFI’s zouden moeten spelen in de hedendaagse wereld. In het kader daarvan heeft een werkgroep binnen Financiën een rapport opgesteld over de rol van internationale financiële instellingen in midden-inkomenslanden, waarin aanbevelingen worden gedaan ten aanzien van de activiteiten van en de samenwerking tussen deze instellingen. Op basis van dit rapport is vervolgens met het ministerie van Buitenlandse Zaken en De Nederlandsche Bank een Nederlandse beleidslijn opgesteld die is uitgedragen bij diverse internationale vergaderingen en in bilaterale overleggen met andere landen, en ook de komende tijd waar relevant zal worden ingezet. Een aantal van de Nederlandse aanbevelingen is reeds overgenomen of worden overwogen door instellingen zoals de Wereldbank.

Daarnaast heeft Nederland ingezet op de naleving door alle IFI’s van het schuldhoudbaarheidsraamwerk. In IDA-kader is het raamwerk in de tweede helft van 2006 nader verfijnd. De leden hebben het Afrikaanse ontwikkelingsfonds (AfDF) bij de Mid-Term Review vergadering van december 2006 aangespoord om deze verfijningen op korte termijn ook door te voeren. Het Aziatische ontwikkelingsfonds (AsDF) heeft op haar beurt bij de Mid-Term Review vergadering van december 2006, mede op aandringen van Nederland, besloten om het IDA schuldhoudbaarheidsraamwerk per 1 januari 2007 te gaan toepassen.

Bron: Financial Statements van de verschillende IFI’s

Toelichting

Uit onze geregelde contacten met de verschillende IFI’s is gebleken dat geen van deze IFI’s in 2006 de best mogelijke credit rating (AAA) heeft verloren. Dit duidt erop dat de financiële posities van de IFI’s nog steeds gezond zijn.

4.4.3 Overzicht afgeronde onderzoeken

4.5. Exportkredietverzekering en investeringsgaranties

4.5.1 Algemene beleidsdoelstelling

Het bijdragen aan een goed functionerende en complete markt voor verzekering van risico’s verbonden aan export en investeringen in het buitenland.

Doelbereiking en maatschappelijke effecten

Ten behoeve van de algemene doelstelling zijn de exportkredietverzekering (EKV) en de Tijdelijke Regeling herverzekering Investeringen (TRhi) in 2006 als instrumenten ingezet.

Het jaar 2006 heeft in het teken gestaan van de afronding van het Pauwenhofproces, de periodieke evaluatie van de faciliteit en de ontwikkeling van instrumenten ten behoeve van actief risicobeheer. In het internationale overlegcircuit is onder andere succesvol gewerkt aan nieuwe regels op het gebied van omkoping, milieu en schuldhoudbaarheid.

Succesfactoren

In 2006 zijn in aanvulling op de private markt kostendekkende herverzekeringsfaciliteiten aangeboden door de Staat en is er in internationaal verband gestreefd naar minimalisering van concurrentieverstoring.

Verplichtingen

In de begroting is een stelpostraming opgenomen voor de maximaal te verstrekken garanties (verplichtingenplafond). Het verschil tussen de begroting en realisatie geeft aan welk bedrag onbesteed is gebleven.

Uitgaven

Schade-uitkering EKV (– € 108,5 mln.)

Mede door de verbeterde economische situatie zijn er minder claims ingediend op de lopende verzekeringsportefeuille. De schade-uitkeringen vallen hierdoor veel lager uit dan verwacht.

Uitvoeringskosten DNB-EXIM (+ € 2,7 mln.)

In 2006 heeft er een overheveling plaatsgevonden (van beleidsartikel 3 naar beleidsartikel 5) van de beheerstaken in het kader van de uitvoeringskosten van DNB-EXIM ten behoeve van de exportkredietfaciliteit.

Ontvangsten

Premies EKV (+ € 30,2 mln.)

De premieontvangsten vallen hoger uit dan verwacht, als gevolg van het in verzekering nemen van enkele grote transacties met een hoge premieontvangst.

Schaderestituties EKV (+ € 684,3 mln.)

In 2006 zijn in de Club van Parijs omvangrijke vervroegde aflossingen ontvangen van onder andere Nigeria, Rusland en Algerije. Mede hierdoor zijn de gerealiseerde schaderestituties substantieel hoger dan begroot.

4.5.2 Operationele doelstellingen

4.5.2.1. Operationele doelstelling 1

Het doelmatig, klantgericht en transparant uitvoeren van herverzekeringsfaciliteiten voor risico’s verbonden aan export en investeringen in het buitenland, waarbij uitgangspunt is dat de faciliteiten van de Staat aanvullend zijn op de markt.

Doelbereiking

In 2006 is verder gewerkt aan de afronding van het Pauwenhofproces1, dat nu nagenoeg volledig is geïmplementeerd. Dit is een proces om te komen tot een efficiëntere uitvoering van de exportkredietverzekeringsfaciliteit. Er wordt nog gewerkt aan de formele afronding van alle afspraken die in het kader van het Pauwenhofproces zijn gemaakt.

De periodieke evaluatie van de faciliteit over de periode 2000–2006 is afgerond. Voornaamste onderdelen daarvan vormen de aanbevelingen uit de voorgaande evaluatie uit 2000. Het blijkt dat op alle aanbevelingen verbetering is bereikt. Daarnaast zijn uit de evaluatie 3 nieuwe belangrijke aandachtspunten naar voren gekomen: 1) invoering portefeuillemodel, 2) het betrekken van zoveel mogelijk landen bij de internationale spelregels door middel van deelname aan internationale fora en 3) het monitoren van de door andere overheden geboden faciliteiten op het vlak van EKV en TRhi.

In 2006 is gekeken naar de mogelijkheden om samen met private partijen en andere exportkredietverzekeraars bestaande risico’s uit te plaatsen. Directe aanleiding was het knellende landenplafond voor Indonesië. Begin 2006 was er sprake van een overschrijding van het landenplafond (en dus de absolute landennorm) voor Indonesië. De overschrijding is afgebouwd door middel van een zogenaamde obligoswapovereenkomst van € 50 mln. met de Deense exportkredietverzekeraar EKF. De obligoswap is vooruitlopend op de aanpassing van de Kaderwet financiële verstrekkingen uitgevoerd. Daarom is de Tweede Kamer voorafgaand aan de transactie geïnformeerd over de obligoswap. De benodigde wijziging van de Kaderwet wordt zeer waarschijnlijk dit jaar of begin volgend jaar aan de Tweede Kamer voorgelegd. Tevens zijn herverzekeringsovereenkomsten met verzekeraar Zürich de Belgische exportkredietverzekeraar ONDD afgesloten. In 2006 zijn verder overigens geen andere landennormen overschreden.

Verder hebben afgelopen jaar veel ontwikkelingen plaatsgevonden in het productenpalet met het oog op doelmatigheid, klantgerichtheid en transparantie. Zo zijn er twee nieuwe herverzekeringsovereenkomsten getekend met exportkredietverzekeraars US EXIM (Verenigde Staten) en EFIC (Australië). Tevens is een faciliteit ingesteld voor het bankwezen, specifiek gericht op de verzekering van risico’s van het MKB. Ten aanzien van deze specifieke risico’s is er sprake van marktfalen vanwege onder andere de nieuwe vereisten voor banken in het kader van het prudentiële toezicht (Basel II). Daarnaast is de koersrisicoverzekering aangepast, zodat deze beter aansluit bij de behoefte van de eindgebruikers door onder meer toegenomen flexibiliteit. Zo wordt de mogelijkheid geboden een vrijwillig eigen risico aan te gaan. Ook wordt meer flexibiliteit geboden aan exporteurs door het versoepelen van de regelgeving omtrent aanbetalingen. Ten slotte hebben exporteurs sinds 2006 de mogelijkheid de administratieve lasten en liquiditeitsnadelen voortvloeiend uit het eigen-risicodeel in schuldenregelingen te beperken. Dit kan door via Atradius het eigen risico te verkopen aan een private partij.

Toelichting activiteiten

Pas sinds enkele jaren biedt de Staat mogelijkheden voor Nederlandse bedrijven om gebruik te maken van MIGA. In 2006 zijn onder MIGA geen garanties afgegeven aangezien er geen vraag naar was.

* Doorlooptijden worden door Atradius DSB gemeten en op maandelijkse basis gerapporteerd aan de Staat.

Cumulatief uitstaand obligo

Bovenstaande figuur geeft het cumulatief uitstaande obligo van de EKV en de TRhi weer. In 2006 is het totale obligo toegenomen als gevolg van een stijging van het aantal afgesloten verzekerde orders. Het aantal potentiële orders bleef nagenoeg gelijk.

Doelmatige uitvoering van de inzet van de herverzekeringsfaciliteiten wordt mede gemeten aan de hand van doorlooptijden1 van verzekeringsaanvragen. In het afgelopen jaar is de doorlooptijd uitgekomen op 57 werkdagen. Daarmee is de streefwaarde, die naar aanleiding van het Pauwenhofproces naar beneden is bijgesteld, niet gerealiseerd. De overschrijding van de norm voor de totale doorlooptijd ligt vooral in de tijd die het opvragen van additionele informatie kost.

4.5.2.2. Operationele doelstelling 2

Een kostendekkende uitvoering van het pakket aan herverzekeringsfaciliteiten.

Doelbereiking

De totale exportkredietverzekeringsfaciliteit van de Staat dient kostendekkend te zijn. Dit is internationaal vastgelegd in onder meer WTO en OESO kader. Kostendekkendheid houdt in dat de opbrengsten (premies en recuperaties) voldoende moeten zijn om de kosten van de faciliteit (schade-uitkeringen en uitvoeringskosten) over een lange termijn te dekken. Ongeoorloofde staatssteun wordt daarmee voorkomen. De kostendekkendheid wordt bepaald met behulp van het model bedrijfseconomische resultaatsbepaling (BERB). De uitkomsten van dat model geven aan dat over de periode 1999–2006 de inkomsten uit de polissen voldoende zijn geweest om de kosten te dekken. Cumulatief is in deze 7-jaars periode een positief resultaat van circa € 50 mln. behaald. Dit resultaat is onder andere het gevolg van het huidige gunstige economische klimaat. Uit scenario’s is gebleken dat bij een economische crisis waarbij één of meer van de voor de portefeuille belangrijke landen in de problemen komen het positieve resultaat al snel verdwijnt. Nu kan dan ook zeker nog niet gesproken worden van een structureel positief resultaat. De afgelopen jaren hebben de Nederlandse exporteurs overigens al kunnen profiteren van enkele premieverlagingen. Door de verbeterde internationale beoordeling van de kredietwaardigheid van landen als Indonesië, Mexico en Rusland zijn de minimumpremies die in OESO-verband worden afgesproken verlaagd. Nederland hanteert vrijwel altijd deze minimumpremies voor het landenrisico. Daarnaast is een aantal premie-opslagen voor de Nederlandse exporteurs verlaagd.

Prestatiegegevens

De resultaten van BERB zijn in bovenstaande tekst verwerkt.

4.5.2.3. Operationele doelstelling 3

Het minimaliseren van concurrentieverstoring tussen landen met als inzet minimalisering van overheidssteun.

Doelbereiking

Teneinde te voorkomen dat exportkredietverzekeringsfaciliteiten gesteund door overheden leiden tot concurrentieverstoring en tot oneigenlijke vormen van staatssteun neemt Nederland actief deel aan internationale fora zoals de OESO, WTO en EU. In 2006 is gewerkt aan convergentie van debiteurenpremies en zijn de onderhandelingen over de omkopingsrichtlijnen succesvol afgerond. Tevens is op het gebied van maatschappelijk verantwoord ondernemen gewerkt aan het aanpassen van de regels die betrekking hebben op milieu. Tot slot was Nederland in 2006 initiatiefnemer in het opzetten van het Responsable Lending Initiave binnen de Export Credits Group van de OESO om de schuldhoudbaarheidsproblematiek beter te kunnen aanpakken.

Sinds 2003 maakt de Staat gebruik van de «benchmark-exercitie», waarbij de Nederlandse EKV faciliteit op een aantal punten wordt vergeleken met gelijksoortige faciliteiten voor de belangrijkste concurrenten van Nederlandse exporteurs. In 2006 is deze benchmark-exercitie geëvalueerd. Dit heeft geleid tot enkele aanpassingen. Ten eerste heeft een uitbreiding van het aantal benchmarklanden van 8 naar 10 plaatsgevonden (Nederland, België, Frankrijk, Duitsland, Spanje, Italië, het VK, Denemarken, Zweden en de VS). Ten tweede is een indicator voor gebruiksvriendelijkheid toegevoegd. Ten slotte is besloten de benchmark-exercitie te kwantificeren zodat duidelijk zichtbaar wordt op welke punten in de Nederlandse EKV verbetering mogelijk is.

De uitkomst van de benchmark-exercitie over het jaar 2006 is dat Nederland zich momenteel op een vijfde positie bevindt binnen de groep van 10 benchmarklanden. Conform de uitkomsten van de evaluatie komt naar voren dat de laatste jaren binnen de Nederlandse EKV faciliteit het productassortiment zich goed heeft ontwikkeld, met name als het gaat om producten die aansluiten op specifieke behoeften van banken en exporteurs. Om de aansluiting bij de internationale ontwikkelingen niet te verliezen zal ook in de komende periode aandacht blijven bestaan voor de verdere vernieuwing en verbetering van het productenaanbod. Aandachtspunten die uit de benchmark naar voren komen zijn de wijze waarop met het nationaal belang (buitenlands bestanddeel) wordt omgegaan en de doorlooptijden. Op het punt van nationaal belang heeft in 2006 een verruiming van het beleid plaatsgevonden. Er is een scoretabel voor het nationaal belang opgesteld waarmee Atradius DSB kan bepalen of het wenselijk is om transacties met een hoog buitenlands bestanddeel te accepteren. Het beleid dat op dit punt wordt gehanteerd door de benchmarklanden zal nauwlettend worden gevolgd, hierbij zal ook gebruik worden gemaakt van de ervaringen van exporteurs. Zoals aangekondigd in de recente evaluatie EKV, zullen in 2007 maatregelen worden getroffen om een daadwerkelijke verlaging in de doorlooptijden te realiseren.

Prestatiegegevens

De resultaten van de benchmark-exercitie zijn in bovenstaande tekst verwerkt.

4.5.3 Overzicht afgeronde onderzoeken

4.6 Beheer materiële activa

4.6.1 Algemene beleidsdoelstelling

Het doelmatig verwerven, beheren en vervreemden van roerende en onroerende zaken voor het Rijk en het bevorderen van een optimale allocatie van onroerende zaken voor het Rijk.

Doelbereiking en maatschappelijke effecten

In 2006 is een Interdepartementaal Beleidsonderzoek (IBO) beheerfuncties vastgoed Rijk uitgevoerd. Op basis van de resultaten van dit onderzoek heeft het Kabinet onder meer aangegeven welke voorwaarden verbeterd kunnen worden om een slagvaardig, professioneel en toekomstvast functioneren van het rijksvastgoedstelstel te waarborgen. Het Kabinet heeft tevens het advies van het IBO overgenomen om de voorgenomen fusie van DLG/BBL en Domeinen niet door te zetten. Het IBO erkent de voordelen die aanleiding waren voor de fusie, maar ziet ook duidelijke nadelen waarom een fusie nu niet oppertuun is. Met name zijn er de mogelijke consequenties van de decentralisatie in het kader van de Wet Inrichting Landelijk Gebied voor de positie van DLG. Wanneer nu voor een fusiedienst wordt gekozen, dan wordt daarmee in de toekomst een decentralisatie van de uitvoeringsorganisatie uitgesloten. De dienst Domeinen zal nu als zelfstandig opererende dienst verder gaan. In het kader van verdere professionalisering van het rijksvastgoedstelsel zal het Kabinet nader uitwerken hoe financiële en juridische kennis bij Domeinen wordt samengevoegd zodat privaatrechtelijke aankoop, verkoop, verpachtingen en andere ingebruikgevingen in een professionele organisatie worden uitgevoerd (zie Kamerstukken II 2005/06, 30 253, nrs. 2 en 3).

Voorts is een nieuw Beleidskader voor anticiperend- en ontwikkelingsgericht handelen tot stand gebracht (zie Kamerstukken II 2006/07, 27 581, nr. 29).

Met het oog op een doelmatig verwerven, beheren en vervreemden en het bevorderen van een optimale allocatie van onroerende zaken voor het Rijk is het Gemeenschappelijk ontwikkelingsbedrijf (GOB) van start gegaan (zie ook Kamerstukken II 2005/06, 27 581, nr. 27).

Succesfactoren

Voornaamste factoren die de financiële resultaten van een doelmatig vermogensbeheer beïnvloeden zijn de algemeen economische situatie, de ontwikkeling van grondprijzen en het aantal inbeslaggenomen goederen. Bij de complexere grondreallocaties is het proces van belangenafstemming van grote invloed op de snelheid van realisatie. Betreffende voornoemde succesfactoren zijn in 2006 geen ontwikkelingen te melden die van invloed zijn geweest op de realisaties van dit begrotingsjaar.

Tabel budgettaire gevolgen van beleid

Toelichting bij tabel budgettaire gevolgen van beleid

Uitgaven

Onderhoud en beheerskosten (+ € 4,5 mln.)

Het verschil wordt verklaard door de extra verkooptaakstelling agrarische domeingronden (onder meer voor bodemverontreinigingonderzoeken) en door de verwerving en onderhoud van onroerend goed.

Anticiperende aankopen (– € 25,0 mln.)

Er zijn geen leningen verstrekt ten laste van de leenfaciliteit. De Rijksgebouwendienst heeft conform het Beleidskader voor anticiperend handelen een beroep gedaan op de eigen leenfaciliteit.

Ontvangsten

Verkoop roerende zaken (+ € 8,0 mln.)

De hogere realisatie is het gevolg van een incidentele verkoop van inbeslaggenomen mobiele telefoontoestellen.

Verkoop onroerende zaken (+ € 79,3 mln.)

Het verschil kan als volgt worden verklaard:

– hogere realisatie van de resterende taakstelling agrarische domeingronden (+ € 53,1 mln.)

  Begin 2006 is besloten een groter deel van deze taakstelling in de tijd naar voren te halen (+ € 65 mln in 2006, – € 65 mln. in 2007). De taakstelling voor 2006 kwam daarmee op € 161,4 mln. Uiteindelijk is ten opzichte van deze bijgestelde raming € 10 mln. minder gerealiseerd, omdat diverse verkopen in de laatste maanden van 2006 zijn vertraagd in verband met het voordeel dat de kopers hebben bij het vervallen van de overdrachtsbelasting per 1 januari 2007. Deze verkopen zijn in 2007 gerealiseerd.

– niet geraamde verkoopopbrengsten van ambassadegebouwen (+ € 26,2 mln.).

Beheersontvangsten (+ € 19,6 mln.)

De hogere ontvangsten hangen vooral samen met hogere opbrengsten uit gunningen voor zandwinning (+ € 8,3 mln.), verhuur van zandoverslagplaatsen (+ € 5,0 mln.) en pachtopbrengsten (+ € 1,7 mln).

Overige programma-ontvangsten (+ € 19,5 mln.)

Het verschil betreft voornamelijk niet geraamde ontvangsten uit een schuldsaneringovereenkomst met het Havenschap Moerdijk (+ € 5,3 mln.), een hogere vergoeding van de Rijksgebouwendienst voor het eigenarendeel van de zakelijke lasten (+ € 1,9 mln.) en ontvangsten uit de veiling van benzinestations (+ € 10,2 mln.).

4.6.2 Operationele doelstellingen

4.6.2.1 Operationele doelstelling 1: Efficiënte bewaring en vervreemding van roerende zaken van de Staat.

Toelichting

Doelstelling van het Landelijk Beslaghuis is een effectieve en efficiënte integrale verwerking van strafrechtelijke inbeslaggenomen voorwerpen, waarbij tevens de integriteit wordt geborgd.

Dit resultaat wordt behaald door middel van het sneller nemen van beslissingen door het Openbaar Ministerie over door de Politie inbeslaggenomen voorwerpen, met als gevolg daarvan minder lang bewaren van inbeslaggenomen voorwerpen bij de Politie, gekoppeld aan een snellere overdracht aan Domeinen Roerende Zaken en een correcte centrale registratie.

In de brief van 23 mei 2005 aan de Tweede Kamer (Kamerstukken II 2004/05, 28 884, nr. 4) staat dat het Landelijk Beslaghuis zal worden ingevoerd in 2006. Dit is nog niet gerealiseerd doordat overleg met de ketenpartners (Openbaar Ministerie en Politie) meer tijd heeft gekost dan verwacht.

Echter om zo min mogelijk vertraging op te lopen is vanaf 1 december 2006 het Landelijk Beslaghuis ingevoerd in de regio Rotterdam. In 2006 is een passend automatiseringsregister gebouwd, de koppelingen van dit Landelijk BeslagRegister naar de ketenpartners, inclusief het testen zal gereed zijn op 1 april 2007. Vanaf deze datum zal de invoering in Rotterdam ondersteund worden door dit Landelijk BeslagRegister.

Domeinen Roerende Zaken zal dit automatiseringsysteem gaan beheren. Het convenant voor deze extra dienstverlening van Domeinen Roerende Zaken is vooralsnog niet aangepast. De afspraken hierover tussen Politie, Openbaar Ministerie en Domeinen Roerende Zaken zijn in 2006 gemaakt. In 2006 is Domeinen Roerende Zaken tevens gestart om de interne bedrijfsvoering en de werkinstructies voor dit beheer op orde te krijgen, Domeinen Roerende Zaken ligt goed op schema met deze aanpassingen.

De resterende parketten, regiokorpsen en vestigingen van Domeinen Roerende Zaken gaan de werkwijze van het Landelijk Beslaghuis inclusief de benodigde automatiseringsondersteuning in de zomer van 2007 invoeren. Daarmee is de landelijke invoering een feit.

Politie, Openbaar Ministerie en Domeinen Roerende Zaken hebben zich gezamenlijk bereid verklaard om na de afronding van de invoering van deze fase, het Landelijk Beslaghuis na de zomer verder te gaan uitbreiden. Bij de volgende fase kunnen speciale goederen en/of speciale bewaarders gekoppeld worden aan de werkwijze van het Landelijk Beslaghuis.

3. In beslag genomen vuurwerk wordt door Domeinen Roerende Zaken opgeslagen op het militaire terrein «Ulicoten» van Defensie. Domeinen Roerende Zaken heeft op 1 december jl. de milieuvergunning van Defensie overgenomen en hiermee is de dienstverlening van Defensie beëindigd.

Domeinen Roerende Zaken heeft een nieuwe milieuvergunning bij VROM aangevraagd. Om deze milieuvergunning te verkrijgen moet het militaire terrein dat oorspronkelijk bedoeld was voor de opslag van munitie aangepast worden aan de specifieke eisen van VROM voor de opslag van vuurwerk. De planning is dat begin maart 2007 de RGD start met de bouwwerkzaamheden om de bunkers op Ulicoten die gebouwd zijn voor de opslag van munitie aan te passen voor de opslag van vuurwerk. Als eerste zullen er voorbereidingen worden getroffen om een sprinklerinstallatie aan te leggen.

Tot de nieuwe milieuvergunning verkregen is, zal het vuurwerk worden opgeslagen volgens de eisen uit de milieuvergunning die door Domeinen Roerende Zaken van Defensie is overgenomen.

* Zie voor de toelichting bij de eerste drie prestatiegegevens de paragraaf «doelmatigheidsindicatoren» van de Baten- en lastenparagraaf Domeinen Roerende Zaken. Het volgende klanttevredenheidsonderzoek zal in 2007 plaatsvinden.

4.6.3.2 Operationele doelstelling 2: efficiënt beheren en vervreemden van onroerende zaken van de Staat.

Doelbereiking

In 2006 is het Interdepartementaal Beleidsonderzoek beheerfunctie vastgoed Rijk afgerond. Op basis van de resultaten van dit onderzoek heeft het kabinet besloten om de voorgenomen fusie tussen de dienst Domeinen en de dienst Landelijk Gebied nu niet door te zetten.

Het Kabinet ondersteunt wel het streven om de dienst Domeinen per 1 januari 2008 om te vormen tot een batenlastendienst. De status batenlastendienst draagt bij aan een transparante bedrijfsvoering en bevordert de samenwerking met de andere Rijksvastgoeddiensten, die al baten-lastendienst zijn (Zie Kamerstukken II 2005/06, 30 253, nr. 3, blz. 6 en Kamerstukken II 2006/07, 30 800, nr. 2, blz. 59).

Toelichting

Verkoop niet strategische erfpachtgronden

Voor de jaren 2004–2007 zijn extra ontvangstentaakstellingen ingeboekt. De oorspronkelijk in de begroting 2006 gemelde taakstelling is tussentijds op grond van geactualiseerde verkoopramingen opgehoogd tot een bedrag van € 142,5 mln.

Doordat in de laatste maanden van 2006 een aantal verkopen doorgeschoven is naar 2007, is uiteindelijk in 2006 € 132 mln. gerealiseerd.

Onderstaande tabel bevat prestatie-indicatoren over de efficiëntie van de bedrijfsvoering en de kwaliteit van de dienstverlening.

Klanttevredenheid

Het klantonderzoek is in 2006 gestart, echter de afronding vindt in het eerste kwartaal van 2007 plaats.

4.6.3.3. Operationele doelstelling 3: optimaal handelen in vastgoed in samenwerking met andere departementen

Doelbereiking

In de loop van het verslagjaar zijn opnieuw stappen gezet die bijdragen aan een optimaal handelen in vastgoed in samenwerking met andere departementen.

In 2006 was een budget van € 25 mln. beschikbaar voor het verstrekken van rentedragende geldleningen voor het doen van anticiperende aankopen. Hiervan is echter geen gebruik gemaakt.

Zoals al in het vooruitzicht gesteld in de brief van 15 september 2005 (zie Kamerstukken II 2004/05, 27 581, nr. 23) is bij Voorjaarsnota 2006 (zie Kamerstukken II 2005/06, 30 560 IXB, nr. 2, blz. 14–15) aangekondigd dat de bestaande leenfaciliteit voor anticiperende aankopen wordt verbreed tot leenfaciliteit voor anticiperende aankopen en gebiedsontwikkeling.

Daarnaast zijn op 21 november 2006 de hoofdlijnen van een nieuw Beleidskader voor anticiperend en ontwikkelingsgericht handelen in vastgoed naar de Kamer verzonden (zie Kamerstukken II 2006/07, 27 581, nr. 29). In dit nieuwe Beleidskader zijn ook de voorwaarden opgenomen waaronder een beroep mag worden gedaan op de leenfaciliteit voor anticiperende aankopen en gebiedsontwikkeling.

Op 18 april 2006 is de Regeling Materieelbeheer Rijksoverheid 2006 vastgesteld (Stcrt. 26 april 2006, nr. 8). Deze bevat o.a. een nieuw reallocatiebeleid voor overtollig rijksvastgoed.

Tenslotte is in 2006 verder gewerkt aan een beleidskader voor onder meer bedrijfseconomisch doelmatig(er) aankopen, ontwikkelen, beheren en verkopen van (rijks)vastgoed. Voor dit beleidskader (Nota Activabeleid genaamd, zie ook Kamerstukken II 2004/05, 27 581, nr. 23) zal naar verwachting in de loop van 2007 nadere informatie naar de Kamer worden verstuurd.

Uitwisseling van vastgoedplannen en -informatie (o.a. omtrent bezit) tussen departementen vindt sinds het begin 2006 plaats via het (rijks)overheidsintranet (Rijksweb).

Tussen de Dienst Landelijk Gebied enerzijds en Rijkswaterstaat respectievelijk Domeinen Onroerende Zaken anderzijds zijn samenwerkingsovereenkomsten afgesloten.

In de loop van dit jaar is het GOB officieel van start gegaan (zie ook Kamerstukken II 2005/06, 27 581, nr. 27).

Het verder stimuleren van het uniformeren van processen, procedures en contracten, het bevorderen van de adoptie van uitvoerende activiteiten en het leveren van een bijdrage aan de opzet en uitbouw van shared-service organisatie(s) voor uitvoerende activiteiten heeft in 2006 buiten het bovenstaande nog geen nieuwe resultaten opgeleverd. Een groot deel van de aandacht van de vastgoeddiensten ging uit naar (de resultaten van) het Interdepartementaal Beleidsonderzoek (IBO) beheerfuncties vastgoed Rijksoverheid.

Toelichting

Vanwege de uitvoering van het IBO onderzoek, dat ook elders in de verantwoording wordt genoemd, is aan de uitvoering Werkprogramma RVR op punten afstemming (incl. uniformering), adoptie en bundeling van (i.e. realisatie van shared-service(s) voor) uitvoerende activiteiten in de laatste maanden van 2005 – de begroting dateert van medio 2005 – en in 2006 minder invulling gegeven,

Het aantal projecten waarbij het GOB sinds haar oprichting is ingeschakeld (zgn. fase 3 projecten), lag op 31 december 2006 op 3.

De omvang van het beroep op de leenfaciliteit door diverse departementen was op 31 december 2006 € 0,–. De laatste nog uitstaande lening is in de loop van 2006 vervroegd afgelost. Er zijn geen nieuwe leningen verstrekt.

4.6.4. Overzicht afgeronde onderzoeken naar de doelmatigheid en doeltreffendheid van beleid

De oorspronkelijk voor 2008 geplande Evaluatie functioneren RVR/VG en Evaluatie leenfaciliteit voor departementen worden doorgeschoven naar 2010 conform het Kabinetsstandpunt naar aanleiding van het eindrapport van het interdepartementale beleidsonderzoek (IBO) beheerfuncties vastgoed Rijk en gaan op in de hierin aangekondigde beoordeling van het gehele rijksvastgoedstelsel.

4.7 Financieel-economisch beleid van de overheid

4.7.1 Algemene beleidsdoelstelling

Het bevorderen van doelmatig, doeltreffend en rechtmatig overheidsbeleid binnen overeengekomen beleidsprioriteiten, gericht op houdbare overheidsfinanciën.

Doelbereiking en maatschappelijk effect

Als indicatie voor het antwoord of de doelstelling is bereikt kunnen de volgende gegevens dienen:

• Door toepassing van de regels budgetdiscipline zijn de uitgaven en de lasten binnen het totale kader gebleven.

• Het feitelijke EMU-saldo is royaal binnen de 3%-tekort grens uit het verdrag van Maastricht en het Groei- en Stabiliteitspact gebleven en komt uit op een overschot van 0,6% BBP.

• Er is sprake van een structureel overschot in de begroting 2006 van 1,1% BBP. In de begroting voor 2006 werd nog een tekort geraamd van 0,9% BBP.

• Van de gerealiseerde verplichtingen, uitgaven en ontvangsten op de rijksbegroting is meer dan 99% rechtmatig.

• De reductie van de administratieve lasten met een kwart in 2007 ligt op schema. Per eind 2006 zijn de lasten met € 2,6 mld. beperkt.

Succesfactoren

Factoren welke bijgedragen hebben aan het behalen van de doelstelling zijn:

– de economische omstandigheden;

– de kwaliteit van het beleid en de kwaliteit van de financiële functie;

– het naleven van afspraken.

Budgettaire gevolgen van beleid

Tabel budgettaire gevolgen (x €1 000)

Toelichting bij tabel budgettaire gevolgen van beleid

Uitgaven

De hogere apparaatsuitgaven worden grotendeels verklaard door de verlenging van de werkzaamheden van de projectdirecties IPAL (Interdepartementale Projectdirectie Administratieve Lasten) en ACTAL (Adviescollege toetsing administratieve lasten). Voorts hebben de EDP Audit Pool en de Rijksacademie voor Financiën en Economie meer werkzaamheden uitgevoerd; de hiermee verband houdende uitgaven worden doorberekend (zie ontvangsten). Ten slotte zijn niet geraamde werkzaamheden in verband met de schuldensanering van de Antillen verricht.

Ontvangsten

De hogere ontvangsten hangen samen met toegenomen werkzaamheden bij de EAP Audit Pool en de Rijksacademie voor Financiën en Economie (zie uitgaven).

4.7.2 Operationele doelstellingen

4.7.2.1 Operationele doelstelling 1: Het terugbrengen van het structurele EMU-tekort tot ½% BBP in 2007.

Doelbereiking

Net als vorig jaar zijn de uitgaven binnen het gestelde totaalkader gebleven. Tegenover een overschrijding van het kader Zorg staat een onderschrijding van de kaders Rijksbegroting-eng en SZA. Ook de lasten blijven binnen het gestelde kader voor de vierjaarsperiode. In het Financieel Jaarverslag van het rijk wordt uitgebreider ingegaan op de kadertoetsing.

Verder heeft de studiegroep begrotingsruimte in het rapport «Vergrijzing en houdbaarheid» een advies uitgebracht over de houdbaarheid van de overheidsfinanciën op termijn en de begrotingsregels geëvalueerd. Dit rapport is in juni 2006 aan de Staten-Generaal aangeboden.

Voorts heeft in 2006 een evaluatie plaatsgevonden van de normeringsmethodiek van de financiën van de lokale overheid. De uitkomsten hiervan zijn in september 2006 aangeboden aan de Staten-Generaal.

De evaluatie van het BTW-compensatiefonds is in 2005 gestart. Op basis van de evaluatie is de definitieve uitname uit het gemeente- en provinciefonds vastgesteld. Voorts worden op basis van de evaluatie vereenvoudigingen doorgevoerd in 2007 en 2008 om de administratieve lasten met circa 40% te reduceren.

Het structurele tekort reduceren met een 0,5% BBP per jaar, richting een tekort van maximaal 0,5% BBP in 2007

Het structurele saldo, dat is het feitelijk saldo geschoond voor conjuncturele effecten, is sinds 2003 in een rap tempo verbeterd. In 2003 was er nog sprake van een structureel tekort van 2,3% BBP. In 2006 is inmiddels sprake van een overschot van 1,1% BBP, waar in de begroting voor 2006 nog werd uitgegaan van een tekort van 0,9% BBP. Deze verbetering is onder andere het gevolg van hoger dan geraamde belastingontvangsten en gasbaten.

4.7.2.2 Operationele doelstelling 2: Het toetsen van beleidsvoorstellen en het aandragen van alternatieven.

Doelbereiking

Voor de begrotingsvoorbereiding en de formatie is door de IRF een ombuigingslijst opgesteld. Naar aanleiding van een motie van het kamerlid van Oudenallen is een site opgezet waar burgers hun eigen ombuigingsideeën kunnen inbrengen:www.bezuinigenkunjezelf.nl

4.7.2.3 Operationele doelstelling 3: Het bevorderen van een resultaatgerichte en rechtmatige bedrijfsvoering bij het Rijk

Doelbereiking

Op basis van het Interdepartementale Beleidsonderzoek «Regeldruk en controletoren» (Kamerstukken II 2004/05, 29 950, nr. 1) is in 2005 een aanvang gemaakt met de vermindering van de financiële regeldruk. In 2006 is op basis hiervan een beleidsnotitie naar de Kamer gestuurd voor de aanpassing van de Comptabiliteitswet 2001 en lagere regelgeving. Daarnaast is de lagere regelgeving aangepast: de regelgeving op gebied van baten-lastendiensten is – na overleg met de Tweede Kamer – vereenvoudigd en gebundeld en is het instellingstraject geflexibiliseerd (verwachte inwerkingtreding: eerste kwartaal van 2007). De Regeling departementale begrotingsadministratie is geactualiseerd en aangepast tot een beknopte regeling met alleen voorschriften om tijdig kwalitatief goede financiele informatie op te leveren voor Tweede Kamer, Algemene Rekenkamer en de interne sturing binnen het Rijk (verwachte inwerkingtreding: eerste kwartaal van 2007).

Verder zijn in 2006 veertien diensten begeleid in een veranderingstraject om een baten-lastenstelsel te gaan voeren. Van deze veertien diensten zijn er vier in 2006 of per 1 januari 2007 van start gegaan als baten-lastendienst. Vier zullen naar verwachting in 2008 van start gaan. Bij vier diensten was sprake van voortlopende begeleiding na formele instelling. Bij twee diensten is de hertoets afgerond. Op verzoek van de Tweede Kamer (motie Mastwijk) heeft het kabinet een plan van aanpak opgesteld voor een pilot met de invoering van een baten-lastenstelsel bij het kerndepartement van LNV (Kamerstukken II 2004/05, 29 540, nr. 101). De pilot loopt en zal duidelijk moeten maken of een meer integrale invoering van een baten-lastenstelsel voor de rijksoverheid voldoende meerwaarde heeft. De eerste resultaten zijn te verwachten in de zomer van 2008. Een evaluatie van de pilot is voorzien in 2009.

Tevens zijn twee rijksbrede benchmarkonderzoeken gestart. Eén onderzoek naar het rijksbreed beeld van Audit Committees en één onderzoek naar het rijksbreed beeld van de controle op de totstandkoming van de niet-financiële informatie. Ter vermindering van de verantwoordingslasten en de verbetering van het financieel beheer van Europese gelden zijn in 2006 initiatieven gestart tot de invoering van de Nationale Verklaring voor de verantwoording van de besteding van EU-fondsen. Ter voorbereiding is een centrale audit- en een centrale certificeringsautoriteit ingesteld en zijn vanuit Financiën de nodige inspanningen verricht om de Nationale Verklaring als voorbeeld te laten gelden voor andere lidstaten. In 2007 zal voor het eerst een Nationale Verklaring worden afgegeven over een deel van de uitgaven. In reactie op het Kwaliteitsplan auditfunctie Rijksoverheid is het Projectbureau Forensische Accountancy Rijksoverheid opgericht. Het projectbureau onderzoekt de behoefte en mogelijkheden tot het bundelen van de binnen de overheid aanwezige kennis en capaciteit op het gebied van forensische accountancy. In juni 2007 verschijnt de eindrapportage van het project.

Kernelement van IBO regeldruk en controletoren is, tenslotte, dat de manager weer aan het stuur van de bedrijfsprocessen moet zitten. Hiertoe heeft Financiën in 2006 de departementen de mogelijkheden op het gebied van deregulering en de toepassing van risicomanagement nader onder de aandacht gebracht. In samenhang met risicomanagement is het mogelijk gerichter audits uit te voeren, waarbij single audit/single information de voorkeur geniet. Dat laatste gebied ziet toe op vereenvoudiging van de verantwoording door mede overheden en aan de overheid gelieerde organisaties en instellingen.

4.7.2.4 Operationele doelstelling 4: Een vermindering van de administratieve lasten voor het bedrijfsleven in de huidige kabinetsperiode met een kwart in 2007 ten opzichte van 31 december 2002.

Doelbereiking

Naast het reductieprogramma van een kwart van de administratieve lasten zijn er in 2006 extra reductiemaatregelen genomen die de merkbaarheid van het pakket door het bedrijfsleven moeten vergroten zoals de Statistiekvakantie, Vaste Verandermomenten, Samenwerkende Inspecties en de gemeentelijke aanpak. Zie vermindering administratieve lasten: «de ondernemer centraal» Kamerstukken II, 2005/06, 29 515, nr. 135 en vermindering administratieve lasten: «Dit willen we nog even kwijt .. » Kamerstukken II 2006/07, 29 515, nr. 162.

Alle informatie, inclusief de genoemde brieven, is terug te vinden opwww.administratievelasten.nl.

In 2006 is op basis van het Nederlandse standaardkosten model om administratieve lasten te meten een Europees model vastgesteld. Met dit model meet de Commissie nu de huidige lasten die de EU veroorzaakt en de administratieve lasten van nieuwe wetgeving. Daarnaast heeft de Europese Raad op 9 maart 2007 besloten de administratieve lasten door de Europese regelgeving in de periode tot 2012 met 25 procent te verminderen.

Beleidsdoorlichtingen

Met het oog op de huidige kabinetsperiode heeft een beleidsdoorlichting plaatsgevonden. De studiegroep begrotingsruimte in het rapport «Vergrijzing en houdbaarheid» een advies uitgebracht over de houdbaarheid van de overheidsfinanciën op termijn en de begrotingsregels geëvalueerd. Dit rapport is in juni 2006 aan de Staten-Generaal aangeboden.

Rapport Normering financiering van de lokale overheden

In 2006 heeft voorts een evaluatie plaatsgevonden van de normeringsmethodiek van de financiën van de lokale overheid. De uitkomsten hiervan zijn in september 2006 aangeboden aan de Staten-Generaal.

Evaluatie BTW-compensatiefonds

De evaluatie van het BTW-compensatiefonds is in 2005 gestart. Op basis van de evaluatie is de definitieve uitname uit het gemeente- en provinciefonds vastgesteld. Voorts worden op basis van de evaluatie vereenvoudigingen doorgevoerd in 2007 en 2008 om administratieve lasten met circa 40% te reduceren.

Risico-analyse administratieve lastendruk

De risico-analyse naar de tijdige realisatie van de substantiële reductiemaatregelen is afgerond. De resultaten zijn positief. De belangrijkste bevinding van het rapport is dat de beoogde reductie voor het overgrote deel zal worden behaald. Daar waar nodig zijn extra beheersmaatregelen genomen.

5. NIET-BELEIDSARTIKELEN

5.1 Algemeen

5.1.1 Budgettaire gevolgen

Tabel budgettaire gevolgen (x € 1 000)

Verplichtingen en uitgaven

Apparaatsuitgaven (+ € 6,0 mln.)

De hogere uitgaven worden verklaard door meerdere relatief kleine verschillen zoals een voorlichtingscampagne over het inleveren van de laatste guldenmunten, aanschaf van pc’s en hogere servicekosten van de tijdelijke huisvesting van het ministerie.

Apparaatsontvangsten (+ 10,0 mln.)

Het verschil wordt voornamelijk verklaard door een retourontvangst van de Rijksgebouwendienst (Rgd) in verband met niet gedaan onderhoud aan het pand van het ministerie van Financiën aan het Korte Voorhout (€ 3,9 mln.), een teruggave van het UWV voor teveel betaalde WAO-premies over oude jaren in verband met het in dienst hebben van arbeidsgehandicapten (€ 2,5 mln.) en betalingen van andere departementen voor het Facilitair Salaris Centrum (€ 1,8 mln.).

Project PPS Renovatie Korte Voorhout (KV7)

Voor het project «PPS Renovatie KV7» is op 2 november 2006 de overeenkomst tussen Staat en een consortium getekend voor de renovatie van de huisvesting aan het Korte Voorhout. Tevens is met deze overeenkomst het gebouwonderhoud en een pakket aan facilitaire diensten uitbesteed voor een periode van 25 jaar na ingebruikneming van het gebouw. Dit is het eerste project in Nederland waarbij Rijkshuisvesting door middel van publiek private samenwerking is ingevuld. De netto-contante-waarde van de overeenkomst is € 175 mln. Dit levert een berekende besparing op ten opzichte van een traditionele aanpak van ongeveer 15%. De vergoeding aan het consortium voor onderhoud en exploitatie van het Korte Voorhout vanaf de oplevering van het gerenoveerde KV7 eind 2008, wordt geraamd op ca. € 17 mln.

5.2 Nominaal en onvoorzien

5.2.1 Budgettaire gevolgen

Verplichtingen en uitgaven

Onvoorzien

De raming in de ontwerpbegroting was bedoeld om eventuele onzekere ontwikkelingen op te vangen. Dit bedrag is ingezet ter dekking van specifieke problematiek binnen de begroting IXB.

6. BEDRIJFSVOERINGSPARAGRAAF

Inleiding

Financiën besteedt op een gestructureerde wijze aandacht aan de bedrijfsvoering. Op basis van de periodieke informatie over de beleids- en bedrijfsvoeringsprocessen en de risico’s die daarbij aan het licht treden, wordt systematisch bewaakt of het ministerie zijn doelstellingen op doelmatige en rechtmatige wijze realiseert. Waar nodig wordt bijgestuurd.

Over het bereiken van de doelstellingen van Financiën over 2006 wordt in het jaarverslag bij de beleidsartikelen verantwoording afgelegd. In deze bedrijfsvoeringsparagraaf (die betrekking heeft op IXA en IXB) wordt artikelsgewijs ingegaan op de bedrijfsvoeringsvraagstukken die zich gedurende het begrotingsjaar hebben voorgedaan en waarvan informatieverstrekking voor het inzicht en de oordeelsvorming door de Tweede Kamer van belang is.

Artikel 1: Belastingen

De Belastingdienst heeft ook het afgelopen jaar het nodige op zijn bord gehad. De implementatie van nieuwe taken, soms onder grote tijdsdruk, heeft het afgelopen jaar onevenredig veel aandacht vereist. Daarbij valt met name te denken aan de geïntegreerde inning van loonbelasting en premies werknemersverzekeringen en de uitkering van de huur-, zorg- en kinderopvangtoeslag. Met die cumulatie van nieuwe taken, die hier en daar voor de Belastingdienst geheel nieuwe werkprocessen impliceerden, is in feite de grens van wat de dienst bij elkaar aan kon overschreden.

De Belastingdienst heeft het nakomen van politiek gedane toezeggingen en de belangen van belastingplichtigen of toeslaggerechtigden, als zij voor de keuze stond, voorrang gegeven. Dat heeft op onderdelen geleid tot een dwingende noodzaak nadere prioriteiten te stellen. Bijvoorbeeld de keuze voor tijdigheid boven nauwkeurigheid in de sfeer van de toeslagen. Waar dat aan de orde was, hebben de minister en staatssecretaris de Tweede Kamer daarover geïnformeerd. De te grote belasting van de Belastingdienst heeft bovendien geleid tot omstandigheden die nu maken dat een aantal werkprocessen in het afgelopen jaar niet als ordelijk en beheerst te kenschetsen is. Dat zal in het onderstaande worden toegelicht.

Het is de Belastingdienst desondanks gelukt de belangrijkste doelen voor 2006 te realiseren.

Rechtmatigheid van de begrotingsuitvoering

Toeslagen

Huur- en zorgtoeslag

De invoering van de huur- en zorgtoeslag is niet verlopen zoals gepland. Zo bleek in december 2005 dat niet alle aanvragen zonder meer verwerkbaar waren door het toeslagensysteem. Deels hing dit samen met onvolkomenheden in de aanvraag door burgers, deels met onvolkomenheden in de geautomatiseerde systemen voor de toeslagen. Om te borgen dat alle aanvragers toch op tijd een toeslag zouden ontvangen is in circa 940 000 gevallen een voorlopig voorschot uitbetaald. Dit voorschot kon niet gebaseerd worden op alle gegevens uit de aanvraag.

Met de gekozen werkwijze werd bij de afdoening van de aanvragen voorrang gegeven aan het borgen van de tijdige betaling aan de belanghebbenden boven het vaststellen van de exacte hoogte van de toeslag. Om de aanvragen waarop een voorlopige voorschotbetaling had plaatsgevonden alsnog regulier te verwerken, zijn in het eerste halfjaar van 2006 herstelacties uitgevoerd. Deze hielden in dat in veruit de meeste gevallen het voorschot werd aangesloten op de gegevens uit de aanvraag en dat er op basis van een bijgestelde beschikking een herziening plaats vond van de resterende voorschotten van het berekeningsjaar. Waar een terugbetalingsverplichting ontstond, bestond de mogelijkheid van een betalingsregeling of, in bijzondere gevallen, van een betalingsregeling «op maat».

Ook liep de verwerking van mutaties van aanvragers en nieuwe (eerste) aanvragers vertraging op. Niet alle aanvragen bleken verwerkbaar door het toeslagensysteem. Ook hier is voorrang gegeven aan het borgen van de tijdige betaling aan de belanghebbenden boven het vaststellen van de juiste verwerking van de aanvraag. Voor aanvragers die tussen wal en schip dreigden te vallen is in geval van onverwerkbare aanvragen de mogelijkheid geboden voor spoedbetalingen. In geval van acute financiële problemen kunnen de aanvragers gebruik maken van een superspoedbetaling.

Voor het eerste toeslagjaar 2006 werden op basis van aanvragen van rechthebbenden circa 1 mln. huurtoeslagen en circa 5 mln. zorgtoeslagen toegekend. De Belastingdienst moest deze aanvragen verwerken, beschikkingen opmaken en deze aan rechthebbenden verstrekken en voor maandelijkse uitbetaling zorg dragen. Uitgangspunt was dat aanvragers uitbetaald kregen conform de aanvraag.

Een dergelijk grootschalig aanvraag- en uitvoeringsproces is kwetsbaar en vergt veel gewenning, omdat het veel vraagt van de burger en van de uitvoeringsorganisatie. Een gering percentage aan niet goed verwerkbare aanvragen en op zichzelf kleine verstoringen in de ondersteunende automatiseringssystemen hebben in een zo grootschalig proces toch voor veel toeslaggerechtigden gevolgen gehad. Dit laatste bleek bijvoorbeeld uit het beroep op de belastingtelefoon op piekmomenten en uit het aantal bezwaren en klachten.

In december 2005 is, in overleg met de drie beleidsdepartementen, voor het berekeningsjaar 2006 een plan van aanpak voor het toezicht opgesteld. Als gevolg van de nadruk in het eerste halfjaar 2006 op herstelacties om de initiële toeslaguitbetalingen in goede banen te leiden, is toezicht in deze periode voor huur- en zorgtoeslag niet gerealiseerd zoals voorgenomen was in het plan van aanpak. In het tweede halfjaar van 2006 is, na overleg met de beleidsdepartementen, een bijgesteld plan van aanpak voor de uitvoering van het toezicht op de huur- en zorgtoeslag opgesteld. De fasering in de tijd is gewijzigd. De toezichtsfocus is daarbij inhoudelijk identiek gebleven.

De keuze om iedere uitzondering in de wet- en regelgeving in de programmatuur van het geautomatiseerde systeem op te nemen, heeft geleid tot een zeer complex en nog instabiel systeem. Aanvragen en mutaties konden niet altijd direct door het systeem verwerkt worden en het maken van betrouwbare selecties voor toezicht was moeilijk. Tevens was het moeilijk om betrouwbare begrotings- en beleidsinformatie te genereren. Door de Belastingdienst en de betrokken beleidsdepartementen wordt in dit verband, binnen de grenzen van het mogelijke, gewerkt aan acceptabele oplossingen.

De Belastingdienst heeft besloten om het toeslagensysteem te herbouwen. Daarbij zullen de architectuur en inrichting die voortvloeien uit de bredere Belastingdienstoperatie «Complexiteitsreductie» leidend zijn. Met de herbouw zal circa twee jaar gemoeid zijn.

Naleving van wet- en regelgeving huur- en zorgtoeslag

De betalingen voor de huurtoeslag worden door VROM op beleidsartikel 02 «Betaalbaarheid van het wonen» (begrotingshoofdstuk XI) verantwoord. De betalingen voor de zorgtoeslag worden door VWS verantwoord op het beleidsartikel 38 «Tegemoetkomingen in zorgkosten» (begrotingshoofdstuk XVI). De Comptabiliteitswet en onderliggende regelgeving schrijft voor dat in de bedrijfsvoeringparagraaf expliciet verantwoording moet worden afgelegd over de naleving van wet- en regelgeving indien de tolerantiegrenzen (1% voor fouten en 3% voor onzekerheden) worden overschreden.

De conclusie luidt dat de verstrekte voorschotten huurtoeslag in 2006 circa € 74 mln. (circa 3,5%) te hoog zijn geweest. Dit betekent hoger dan het niveau van voorschotten indien er conform aanvragen zou zijn uitbetaald. Dit verschil wordt met name veroorzaakt door onjuist verwerkte of niet verwerkte mutaties op reeds ingediende aanvragen. De te hoge verstrekte voorschotten zullen in 2007 zoveel mogelijk bij de definitieve vaststelling van het toeslagrecht 2006 worden gecorrigeerd.

De conclusie luidt dat de verstrekte voorschotten zorgtoeslag in 2006, circa € 60 mln. (circa 2,5%) te hoog zijn geweest. Dit betekent hoger dan het niveau van voorschotten indien er conform aanvragen zou zijn uitbetaald. Het betrof met name aanvragen waarbij de opgegeven toeslagpartner eveneens voorkomt in een andere aanvraag als aanvrager (dubbele toeslagbetrokkenheid) en onjuist of nog niet verwerkte mutaties. Ook is er bij de zorgtoeslag voor circa € 20 mln. (circa 1%) aan voorschotten verstrekt, waarvan de aanvraag niet voldeed aan het formele vormvereiste van een handtekening van de aanvrager of de zorgtoeslagpartner. De te hoge verstrekte voorschotten zullen in 2007 zoveel mogelijk bij de definitieve vaststelling van het toeslagrecht 2006 worden gecorrigeerd.

Voor zowel de huurtoeslag als de zorgtoeslag wordt vastgesteld dat deze niet voldoen aan de eis van nauwkeurigheid. Dit komt tot uitdrukking in het overschrijden van de tolerantiegrenzen daarvoor. Toegelicht zijn de redenen daarvoor. De Tweede Kamer is geïnformeerd over het voorrang geven aan tijdige betaling van toeslagen en dat dit ten koste is gegaan van het voldoen aan de eis van nauwkeurigheid.

Kinderopvangtoeslag

De Belastingdienst kende in 2006 de kinderopvangtoeslag 2005 definitief toe op basis van de Wet Kinderopvang (WKO). Daarnaast zijn voorschotten uitgekeerd voor de kinderopvangtoeslag 2006 en 2007 op basis van de Regeling Kinderopvangtoeslag (RKT).

Het wettelijke kader voor de kinderopvangtoeslag vanaf 2006 is ten opzichte van 2005 veranderd. Dit heeft ertoe geleid dat een vernieuwd geautomatiseerd systeem is ingevoerd, het Regeling KinderopvangToeslag systeem (RKT-systeem). In 2006 is daarom niet verder geïnvesteerd in het oplossen van de beperkingen in het WKO-systeem en het genereren van betrouwbare bestuurlijke informatie over de effecten van het uitgevoerde toezicht 2005. De prioriteit wordt gelegd bij het verkrijgen van betrouwbare begrotings- en beleidsinformatie uit het RKT-systeem.

Door de Belastingdienst is bij de afwikkeling van de Wet Kinderopvangtoeslag 2005 geen toezicht uitgevoerd op de door aanvragers opgegeven werkgeversbijdrage 2005. De afwegingen daarvoor waren het niet onnodig veroorzaken van administratieve lasten en de inschatting van lage risico’s bij de werkgeversbijdragen. Uit aanvullend onderzoek tijdens de bevoorschottingsfase van de kinderopvangtoeslag 2005 is gebleken dat de opgave van de werkgeversbijdrage een grotere foutgevoeligheid bevat dan vooraf was ingeschat. Op grond hiervan is door de Staatssecretaris besloten tot een renseigneringsplicht voor de wet kinderopvang vanaf het berekeningsjaar 2006.

Het verdere toezicht op de kinderopvangtoeslag is nagenoeg geheel uitgevoerd conform het vooraf vastgestelde toezichtsbeleid. De uitwerking van de effecten van het toezicht kan worden verbeterd.

De risico-selectiemodule in het systeem RKT is in maart 2006 opgeleverd. Het toezicht op de verstrekte voorschotten kinderopvang 2006 had betrekking op de ingezonden mutaties vanaf april 2006. De controle op de initiële aanvragen waarop geen mutatie na april 2006 is ingediend, is voorzien voor behandeling in het eerste halfjaar 2007. Voor RKT geldt tot slot dat de bestuurlijke informatievoorziening en de aansluiting met de financiële administratie kan verbeteren.

Naleving van wet- en regelgeving kinderopvangtoeslag

De betalingen in verband met de uitvoering van de Wet Kinderopvang worden door SZW op beleidsartikel 25 Arbeid en zorg (begrotingshoofdstuk XV) verantwoord. De Comptabiliteitswet en onderliggende regelgeving schrijft voor dat in de bedrijfsvoeringparagraaf expliciet verantwoording moet worden afgelegd over de naleving van wet- en regelgeving indien de tolerantiegrenzen (1% voor fouten en 3% voor onzekerheden) worden overschreden.

Voor de uitvoering van de Wet kinderopvang 2005 luidt de conclusie dat geen toezicht is uitgevoerd op de werkgeversbijdrage. Dit betekent dat voor de groep toeslagen waarin deze factor van belang is, sprake is van onzekerheid over de rechtmatigheid van de in 2006 definitief afgerekende posten. Hetzelfde geldt voor de nog in 2007 over 2005 definitief af te rekenen posten. De maximale onzekerheid voor het totaal bedraagt circa € 78 mln. (circa 11%).

Financieel beheer

Loonaangifte 2006

Vanaf 1 januari 2006 doen werkgevers en andere inhoudingsplichtigen, zoals uitkeringsinstanties en pensioenfondsen, één gecombineerde, digitale aangifte voor loonbelasting, premies volksverzekeringen, premies werknemersverzekeringen en de inkomensafhankelijke bijdrage Zorgverzekeringswet. De Belastingdienst verzorgt voortaan de heffing en inning, wint bij werkgevers de gegevens in van werknemers en geeft die door aan de polisadministratie van het UWV.

De Belastingdienst boekt in de administratie alle betalingen op loonaangiften op een tussenrekening om deze vervolgens geautomatiseerd te confronteren met de in de loonaangifte aangegeven bedragen. Doordat de nieuw ontwikkelde programmatuur voor deze geautomatiseerde confrontatie in 2006 nog niet goed functioneerde, en niet alle aangiften in het geautomatiseerde systeem konden worden verwerkt, konden veel betalingen nog niet definitief verantwoord worden. Het saldo van de tussenrekening is als gevolg daarvan gedurende het jaar opgelopen tot een niveau van circa € 24,3 mld. Een normaal niveau per ultimo 2006 zou circa€ 4 mld. hebben bedragen. Van het bedrag van € 24,3 mld. is in 2007 tot op heden circa € 23 mld. verklaard. Voor wat betreft de resterende € 1,3 mld. bestaat nog onzekerheid omtrent de juiste verantwoording.

De Belastingdienst lost de geschetste problematiek in het eerste halfjaar van 2007 op.

Tevens konden met de nieuwe programmatuur nog geen naheffingsaanslagen worden opgelegd.

Om dit te ondervangen is in de tweede helft van 2006 een handmatig naheffingsproces ingericht voor inhoudingsplichtigen die geen aangifte hebben gedaan of hun aangiften niet of niet volledig hebben betaald. Deze werkzaamheden lopen door tot medio 2007.

Door de latere start van de werkzaamheden wordt € 0,6 mld. aan naheffingsaanslagen in 2007, in plaats van 2006, geïnd. Daarnaast hebben inhoudingsplichtigen zelf in 2006 meer op correctieaangiften afgedragen, waardoor in 2007 € 0,3 mld. minder hoeft te worden nageheven. Per saldo treedt derhalve een kasschuif op van € 0,3 mld. naar 2007.

De afdracht van premies aan UWV, CVZ en SVB heeft op reguliere wijze (op basis van de kasontvangsten en de overeengekomen verdeelsleutels) plaatsgevonden. Door de vertraging in het opleggen en ontvangen van betalingen op naheffingen geldt dat ook voor deze organisaties sprake zal zijn van een kasschuif.

Voor de loonaangifte 2006 is een coulanceregeling getroffen, waardoor gedurende het invoeringsjaar geen boetes worden opgelegd bij te late indiening van de aangiften. Daarnaast zijn ook bij de naheffing maar in een beperkt aantal gevallen boetes opgelegd. Als gevolg hiervan is in totaal voor circa € 30 mln. aan administratieve boeten niet opgelegd.

Naar verwachting kan vanaf het tijdvak januari 2007 de confrontatie tussen aangiften en betalingen geautomatiseerd plaatsvinden en kunnen de naheffingsaanslagen geautomatiseerd worden opgelegd.

Toezicht

De laatste jaren zijn sommige resultaten van het toezicht verminderd doordat er menskracht is verschoven naar dienstverlening en administratieve processen. Het betreft dan vooral het aantal boekenonderzoeken. Daarvoor zijn meerdere redenen.

Een gemiddeld boekenonderzoek vergt meer inzet van tijd dan jaren geleden. Het telefonieaanbod is de laatste jaren fors gestegen. Er is sprake van een voortdurende groei van administratief werk (zoals meer bezwaarschriften, opvoeren van opgerichte bedrijven en afvoeren bij bedrijfsbeëindigingen).

Ook de nieuwe processen heffing/inning werknemerspremies en toeslagen leiden tot meer administratief werk. Omdat zowel administratieve processen als dienstverleningsprocessen nog niet adequaat met automatisering kunnen worden ondersteund, betekent extra werk op deze processen eveneens extra benodigde capaciteit. Bij gelijkblijvende personele capaciteit betekent dit dat één en ander ten koste is gegaan van het toezichtsproces.

De Belastingdienst wil, zoals in de brief van 15 mei 2006 (30 300 IXB, nr. 39) door de staatssecretaris van Financiën aangegeven, het toezicht versterken. De inmiddels ingezette voorbereidingen op deze versterking koersen op een segmentering naar ZGO (zeer grote ondernemingen), MGO (middelgrote ondernemingen), MKB en particulieren en een specifieke normering op de te onderscheiden toezichtvormen, zoals de kantoortoetsen, de veldtoetsen (de verschillende vormen van controles bij bedrijven), de controles in het kader van acties en horizontaal toezicht. Vooruitlopend op het Bedrijfsplan 2007–2011 heeft de minister van Financiën op 29 november 2006 (30 800 IXB, nr.13) de Tweede Kamer bij brief nader geïnformeerd over het toezicht door de Belastingdienst voor 2007.

De versterking van het toezicht wordt de komende jaren mogelijk gemaakt door zowel het besluit van de vervroegde opheffing van de vacaturestop in april 2006 als de in de Voorjaarsnota 2006 voorziene uitbreiding met enkele honderden arbeidsplaatsen in 2007 en 2008.

Daarmee wordt tevens de vanaf 2010 en verdere jaren bovenmatige uitstroom (in verband met de leeftijdsopbouw van het personeelsbestand) tijdig opgevangen.

Het toezicht op de assurantiebelasting is, wat betreft de verzekeringsmaatschappijen, voor een groot deel geconcentreerd op één regio. Het toezicht op de assurantietussenpersonen is een taak van alle regio’s. De laatste groep is overigens de laatste jaren in aantal toegenomen.

Er is over 2006 wat betreft de boekenonderzoeken, op de afdracht van de assurantiebelasting door de verzekeringsmaatschappijen, slechts een beperkte inspanning geleverd1. Een reden hiervoor is dat de fiscaal-technische risico’s gering zijn omdat de regelgeving eenvoudig is. Een andere reden is dat de materiële risico’s laag worden ingeschat. Gelet op het toezicht op de assurantiebelasting over de afgelopen jaren zal, mede op basis van een nadere risicoanalyse, de controledichtheid over 2007 vergroot worden.

Interne beheersing

Comptabele Administraties

In de tweede helft van 2006 heeft om doelmatigheidsredenen een reorganisatie plaatsgevonden van de comptabele administraties. Als onderdeel van de Belastingdienst/Centrale Administratie is de unit Centrale Comptabiliteit (UCC) gestart; dit onder gelijktijdige opheffing van de lokale afdelingen bij de belastingregio’s. Aanloopproblemen leidden aanvankelijk tot omvangrijke achterstanden bij enkele belangrijke werkstromen. Belangrijke factoren hierbij waren het onverwacht hoge werkaanbod, de benodigde tijd voor begeleiding van nieuwe medewerkers en het inregelen van de communicatie en afstemming met regio’s.

Ultimo 2006 waren de achterstanden voor een belangrijk deel ingelopen. Bij de jaarafsluiting heeft UCC nog onvoldoende afstemmingen tussen de diverse administraties uitgevoerd. De taakverdeling binnen UCC is inmiddels aangepast waardoor deze afstemmingen beter belegd zijn.

Teruggaven en verminderingen

De Belastingdienst heeft ten aanzien van de beheersing van (hoge) teruggaven en verminderingen een aantal procedures ingesteld die moeten borgen dat deze juist en volledig plaatsvinden. Over 2006 is bij de accountantscontrole vastgesteld dat deze niet altijd goed hebben gewerkt. De strikte naleving zal over 2007 worden bewaakt.

Wet ter bevordering van speur- en ontwikkelingswerk

De Belastingdienst is begrotingsverantwoordelijk voor de uitgaven in het kader van de Wet ter bevordering van speur- en ontwikkelingswerk (WBSO)1. Aanvragen voor de zogenaamde «S&O-verklaring» kunnen bij SenterNovem worden ingediend. Met de S&O-verklaring kunnen ondernemers een afdrachtsvermindering claimen op de loonheffing. Zelfstandigen kunnen een aftrek claimen op de inkomstenbelasting. SenterNovem is verantwoordelijk voor het beleid en nagenoeg de gehele uitvoering van de WBSO. De Belastingdienst is momenteel in samenwerking met SenterNovem en de accountantsdiensten bezig een convenant op te stellen waarin invulling gegeven wordt aan de wederzijdse verantwoordelijkheden. Afgesproken wordt ondermeer dat SenterNovem zich in haar jaarverslag verantwoordt over het gevoerde toezichtsbeleid en dit jaarverslag (tijdig) ter beschikking stelt aan de Belastingdienst. Het convenant zal naar het zich laat aanzien op korte termijn ondertekend worden.

De enige uitvoerende activiteit, die voor de Belastingdienst vanaf 2006 resteert, is het vaststellen dat de gevraagde verminderingen en aftrekken gelijk zijn aan de door SenterNovem afgegeven beschikkingen. De Belastingdienst zal deze afstemming over het jaar 2006 medio 2007 afronden.

Overige aspecten van de bedrijfsvoering

Complexiteitsreductie automatisering

Door de jaren heen is de complexiteit van de geautomatiseerde ondersteuning van de Belastingdienstactiviteiten enorm toegenomen. Dit weerspiegelt zich in een veelvoud van koppelingen tussen de verschillende systemen alsook in steeds hogere beheers- en ontwikkelingslasten. Daarmee loopt de Belastingdienst risico’s ten aanzien van de continuïteit van de geautomatiseerde processen. Bovendien is de Belastingdienst steeds minder goed in staat om nieuwe noodzakelijke ontwikkelingen, zoals het uitwisselen van gegevens met andere partijen, snel een plaats te kunnen geven in zijn informatiehuishouding.

Om deze redenen is besloten een meerjarig programma op te zetten om tot een grondige herinrichting van de ICT-infrastructuur te komen. Daarin worden twee fasen onderscheiden, één voor de korte termijn en één voor de lange termijn. Fase 1 is erop gericht de continuïteit van de huidige Belastingdienstprocessen voor de komende jaren te kunnen garanderen en het kunnen blijven realiseren van noodzakelijke, politiek-bestuurlijke wensen, zoals wetswijzigingen. De ontwikkeling van generieke basisvoorzieningen staan centraal in deze fase. Fase 2 richt zich op structurele verbeteringen die de flexibiliteit en adaptiviteit van de informatievoorziening vergroten, tegen lagere kosten. Aan de Kamer is in dit kader een plan van aanpak toegezegd. Met het hele project zal zo’n 5 tot 10 jaar gemoeid zijn.

Artikel 2 IX-A Kasbeheer

Financieel en materieel beheer

In 2005 en eerdere jaren zijn er fouten en verschillen geconstateerd in de begrotingsadministratie van het geïntegreerd middelenbeheer. In 2005 zijn deze voor een groot deel hersteld. In 2006 was een evaluatie gepland van het gehele boekings- en verantwoordingsproces en de interne controle hierop. Op basis van deze evaluatie hadden verbeteringen doorgevoerd moeten worden. Mede door personele wijzigingen is er in 2006 onvoldoende voortgang geweest bij de evaluatie en het realiseren van verbeteringen. Hierdoor kon niet op eenvoudige wijze de jaarafsluiting worden vervaardigd. Intensieve handmatig bewerking van door het geautomatiseerde systeem geleverde informatie was nodig voor de bepaling van de eindstanden van de saldibalansposten «Nog te betalen en nog te ontvangen renten». De genoemde evaluatie wordt in 2007 voortgezet, waarbij bezien wordt welke verbeteringen in het geautomatiseerde systeem nodig zijn om wel tot een eenvoudige jaarafsluiting te komen. In 2007 zullen de geconstateerde problemen opgelost worden.

Conclusie

Op de hierbovengenoemde punten is in 2006 geen sprake geweest van bedrijfsprocessen, die als (voldoende) ordelijk en beheerst zouden kunnen worden gekenmerkt. Voor het overige is bij het Ministerie van Financiën over het begrotingsjaar 2006 sprake geweest van beheerste bedrijfsprocessen. Deze bedrijfsprocessen voorzien tevens in waarborgen voor een rechtmatige begrotingsuitvoering, inclusief een toereikend M&O-beleid. Wat betreft de hierboven genoemde uitzonderingen zijn maatregelen getroffen om de bedrijfsvoering te verbeteren.

C. JAARREKENING

7. VERANTWOORDINGSSTAAT

Verantwoordingsstaat 2006 van het Ministerie van Financiën (IXB) (x € 1000)

¹ De gerealiseerde bedragen zijn steeds naar boven afgerond.

Mij bekend,

De Minister van Financiën,

De financiële en niet-financiële toelichting op de departementale verantwoordingsstaat is opgenomen in het beleidsverslag.

8. SALDIBALANS

MINISTERIE VAN FINANCIËN (IXB)

SALDIBALANS PER 31 DECEMBER 2006 (bedragen x € 1000)

8.1 Toelichting bij de saldibalans per 31 december 2006 van het ministerie van Financiën (begroting IXB)

Algemene toelichting

Alle bedragen zijn opgenomen tegen nominale waarden en vermeld in duizenden euro’s tenzij anders vermeld. In de tabellen zijn specificaties cursief weergegeven. Belangrijke posten worden hieronder nader toegelicht. Hierbij is de nummering van de saldibalans aangehouden.

Specifieke toelichting per saldibalanspost

3. Liquide middelen

De liquide middelen bestaan uit de saldi op bank- en girorekeningen en de bij kasbeheerders aanwezige kasgelden.

4. Rekening-courant Rijkshoofdboekhouding

Deze post geeft de financiële verhouding met het Rijkshoofdboekhouding weer. De bedragen zijn in overeenstemming met de opgave van het Rijkshoofdboekhouding ultimo 2006.

5. Uitgaven buiten begrotingsverband

De stand ultimo 2006 heeft betrekking op diverse uitgaven en de financiële verhouding met Atradius.

6. Ontvangsten buiten begrotingsverband

De stand ultimo 2006 heeft grotendeels betrekking op te betalen bedragen uit hoofde van provinciale opcenten, eurovignetten, afdrachten ABP en afdrachten loonheffing, alsmede op bedragen die de Belastingdienst en Domeinen nog moeten verrekenen met derden.

7. Openstaande rechten

Deze post kan als volgt worden gespecificeerd.

Toelichting openstaande rechten

Belastingvorderingen

De belangrijkste posten van de ultimo 2006 openstaande belastingvorderingen zijn vorderingen inzake:

* (bedragen in mld.)

Het volgende overzicht geeft aan in welk jaar de belastingvorderingen zijn ontstaan.

Belastingvorderingen in procenten

Van het totale te vorderen bedrag zal uiteindelijk een aanzienlijk gedeelte niet inbaar zijn. Bij 44,4% van de openstaande vorderingen is de betalingstermijn verstreken. Van deze achterstandsposten is 54,9 % aan te merken als betwist, bijvoorbeeld omdat een bezwaarschrift is ingediend. Ook van de niet-betwiste rechten met een betalingsachterstand zal een gedeelte niet of moeilijk inbaar zijn, bijvoorbeeld als gevolg van faillissementen.

Naast de niet direct invorderbare conserverende aanslagen (€ 1,5 mld.) zijn als rechten de openstaande belastingvorderingen ( 22,8 mld.) opgenomen. Dit betreft het nominale bedrag van de in de debiteurenadministraties van de Belastingdienst geregistreerde openstaande invorderingsopdrachten. Deze zijn gecorrigeerd voor de betalingen die ultimo 2006 waren ontvangen maar nog niet waren verwerkt in de debiteurenadministraties (overloop € 2,5 mld.).

Vorderingen Domeinen

De vorderingen van Domeinen bestaan voor circa 99% uit strategische verkopen roerende zaken.

Van het totale openstaande bedrag aan strategische debiteuren vervalt € 554.5 mln. tot 2009 en vanaf 2009 vervalt er € 495.5 mln.

Een bedrag van € 1,7 mln. is voorlopig buiten invordering gesteld.

Niet uit de saldibalans blijkende vordering

Tot de voorwaardelijke vorderingen kan het saldo van de Maintenance Of Value (MOV) posities worden gerekend (betreft internationale instellingen). De stand van de MOV-posities bedroeg ultimo 2006 € 94,2 mln. Het saldo van de MOV-posities kan afhankelijk van wisselkoersfluctuaties een vordering dan wel een verplichting voorstellen. Door de aandeelhouders van de internationale instellingen is echter besloten dat er geen uitkering van de MOV-verplichtingen zal plaatsvinden. Zodoende zullen er geen financiële transacties op basis van de MOV plaatsvinden, tenzij de aandeelhouders besluiten deze bevriezing op te heffen (wat erg onwaarschijnlijk is).

8. Extra-comptabele vorderingen

Deze post kan als volgt worden gespecificeerd.

Toelichting extra-comptabele vorderingen

Geconditioneerde vorderingen exportkredietverzekering (Atradius)

Verreweg het grootste deel van de geconditioneerde vorderingen (excl. consolidatierente) op Atradius ad € 1,2 mld. is opgenomen in consolidatie-overeenkomsten in het kader van de Club van Parijs. Vorderingen begrepen in consolidatie-overeenkomsten zijn door landen erkende schulden waar een betalingsregeling voor geldt en kunnen derhalve worden beschouwd als recuperabel. Landen zijn echter niet altijd in staat de betalingsverplichtingen uit hoofde van zo’n regeling na te komen. In die gevallen worden doorgaans herconsolidaties afgesloten. Hierdoor verschuift de geplande ontvangst van provenu’s door Atradius naar de toekomst. Dit betekent dat de afdracht aan de Staat van ontvangen provenu’s overeenkomstig verschuift. In de Club van Parijs is gesproken over verdergaande kwijtschelding van schulden van de allerarmste landen (Heavily Indebted Poor Countries (HIPC)). Als gevolg hiervan zullen deze landen in aanmerking komen voor verdergaande kwijtschelding van hun schulden uit hoofde van de exportkredietverzekering.

Leningen

Het bedrag van de leningen heeft betrekking op de Postbank N.V.

Aangezien de volledige Kliq-groep in faillissement is, zijn de openstaande leningen ultimo 2006 op basis van het voorzichtigheidsbeginsel op nihil gewaardeerd.

Geconditioneerde vorderingen BF-regeling (NIB)

De rechten van de Staat jegens derden (te weten de kredietnemers van de NIB) ter zake van reeds afgedekte kredieten in het kader van de BF-regeling worden beschouwd als geconditioneerde vorderingen. Zodra de ondernemingen weer voldoende liquide zijn, moet het door de Staat afgedekte krediet worden terugbetaald. In het verleden is gebleken dat slechts een gering bedrag uiteindelijk wordt gerestitueerd (vanwege faillissement e.d.).

9. Schulden

De schuld heeft betrekking op een te hoge afdracht van de staatsloterij aan Financiën.

10. Voorschotten

Deze post kan als volgt worden gespecificeerd.

Toeslagen

Deze post bestaat uit kinderopvangtoeslag (€ 1 445 mln.), huurtoeslag (€ 2 144 mln.) en zorgtoeslag(€ 2 672 mln.).

De voorschotten toeslagen zijn als volgt opgebouwd.

De uitkering van toeslagen is gevoelig voor misbruik en oneigenlijk gebruik (M&O), omdat de hoogte van de toeslag afhankelijk is van gegevens die toeslaggerechtigden zelf verstrekken. Het tegengaan van M&O bij de uitvoering van de wet- en regelgeving vormt een geïntegreerd onderdeel van het rechtshandhavingsbeleid. In het Beheersverslag van de Belastingdienst wordt dit meer uitgebreid toegelicht.

Personeel en Materieel

Deze post betreft voorschotten aan personeel betreffende vooruitbetalingen van reis- en verblijfkosten en studiekosten. Daarnaast hebben deze voorschotten betrekking op betalingen aan leveranciers waarvan de goederen/diensten nog geleverd dienen te worden.

WOZ

De voorschotten WOZ betreffen het restant van de aan de gemeenten in 2003 en 2004 verstrekte voorschotten in het kader van de vangnetregeling 1999 t/m 2002. Definitieve afrekening zal naar verwachting in 2007 plaats vinden.

Overige voorschotten

Voor 67 727 mln. betreft het ambtshalve voorschotten uitbetaald op de evenredige bijdrage verdeling (EBV). Deze voorschotten zijn uitbetaald aan burgers bij wie meer dan het maximum aan inkomensafhankelijke bijdrage in het kader van de zorgverzekeringswet is ingehouden.

11.1 Openstaande garantieverplichtingen

Deze post kan als volgt worden gespecificeerd.

Toelichting openstaande garantieverplichtingen

Deelnemingen

• IMF: DNB neemt namens de Staat, onder Staatsgarantie, deel in het kapitaal van het Internationale Monetaire Fonds (IMF).

• Ontwikkelingsbanken (Wereldbank, Regionale Ontwikkelingsbanken, EIB, EBRD, MENA, MIGA) en NWB: dit betreft het garantiekapitaal (de niet volgestorte aandelen) inzake de deelneming van de Staat in het kapitaal van de betreffende banken. Slechts indien de banken in ernstige financiële problemen komen, kan om storting (vol- of bijstorting) van het garantiekapitaal worden gevraagd.

Kernongevallen (WAKO)

De Staat dient, voor zover de vergoedingen uit anderen hoofde niet toereikend zijn om schade ten gevolge van een kernongeval te vergoeden, aanvullend openbare middelen beschikbaar te stellen. Momenteel zijn er in Nederland zeven kerninstallaties in de zin van de WAKO. Afhankelijk van het bedrag waarvoor de onderscheiden kerninstallaties aansprakelijk zijn, verschilt het door de Staat maximaal beschikbaar te stellen bedrag tussen € 1 785 mln. en € 2 100 mln. per kernongeval.

Herverzekeringen

De openstaande verplichting betreft voornamelijk het risico (obligo) van de Staat als herverzekeraar uit hoofde van de door Atradius verzekerde kredieten en koersrisico’s. Daarnaast betreft de openstaande verplichting het risico uit hoofde van de door Atradius verzekerde investeringen in het kader van de regeling Herverzekering Investeringen (RHI incl. WHI).

Niet in de balans opgenomen garantieverplichting.

De Staat heeft op grond van haar overeenkomst met de FMO (overeenkomst Staat-FMO van 16 november 1998) instandhoudingsverplichtingen ten opzichte van de FMO na eventuele uitputting van haar Reserverekening Algemene Risico’s (RAR Fonds) en bij onvoldoende dekking van bijzondere bedrijfsrisico’s. Deze verplichtingen zijn vastgelegd in artikel 7 van de overeenkomst Staat-FMO. Daarnaast heeft de Staat op grond van artikel 8 van haar overeenkomst met FMO nog andere financiële zekerheidsverplichtingen ten opzichte van FMO.

11.2 Openstaande betalingsverplichtingen

Deze post kan als volgt worden gespecificeerd.

12. Deelnemingen

De post deelnemingen bestaat uit de aandelen in Nederlandse ondernemingen en de aandelen in internationale instellingen. De deelnemingen zijn als volgt gewaardeerd:

• Nederlandse ondernemingen: op basis van de historische aanschafwaarde, m.u.v. de staatsdeelnemingen waarvoor de historische aanschafwaarde onbekend is (deze zijn gewaardeerd tegen de nominale waarde). Ultimo 2006 is Tennet gewaardeerd op nominale waarde. De waardering van Tennet ultimo 2005 is gebaseerd op het jaarverslag EZ 2003, Kamerstukken II 2003/04, 29 540, nr. 28.

• Internationale instellingen: op basis van het gestorte kapitaal (oorspronkelijke aankoopprijs) en nog te storten kapitaal uit hoofde van een betalingsverplichting (paid-in capital). Voor het restant dat niet als deelneming is opgenomen, is een garantieverplichting verstrekt (callable capital), die onder saldibalanspost 11 is opgenomen.

Komend jaar wordt door Financiën gewerkt aan het kunnen overstappen van de methodiek van historische kostprijs naar een methodiek die meer inzicht geeft in de waardeontwikkeling van de deelnemingen.

De deelnemingen kunnen als volgt gespecificeerd worden. In de laatste kolom van het overzicht is het deelnemingspercentage ultimo 2006 vermeld.

Toelichting deelnemingen

Naar aanleiding van de nota ’Deelnemingenbeleid Rijksoverheid’ is voorgesteld om het beheer van deelnemingen zoveel mogelijk samen te brengen op één plaats binnen de Rijksoverheid. Gekozen daarbij is voor het ministerie van Financiën, dat reeds een coördinerende functie rond de staatsdeelnemingen heeft.

Niet in de saldibalans opgenomen deelnemingen

Zowel de Staatsloterij (SENS) als Holland Casino hebben de juridische status van stichting. Het kansspelbeleid met de daaraan gekoppelde vergunningen behoren toe aan het ministerie van Justitie. Het ministerie van Financiën onderhoudt de financiële betrekkingen. Financiën ontvangt de opbrengsten en houdt toezicht conform de statuten.

9. BATEN-LASTENDIENST DOMEINEN ROERENDE ZAKEN

Algemeen

Domeinen Roerende Zaken (DRZ) heeft in het boekjaar 2006 een netto-resultaat van € 2,3 mln. geboekt.

DRZ voegt conform de regeling baten- en lastendiensten, 5% van de omzet toe aan haar exploitatie-reserve. De mutatie in het exploitatieresultaat is in 2006 5% * € 16 043 546 is € 802 177. Het onverdeelde resultaat is hoger dan deze 5% en het overschot wordt in 2007 met de IXB-begroting verrekend.

1. Staat van baten en lasten

Toelichting baten

Opbrengst overige departementen

Deze post betreft met name opbrengsten inzake de logistieke kerntaken vervoer, verwerking, opslag en vernietiging van in beslaggenomen goederen ten behoeve van het Openbaar Ministerie (klassiek en conservatoir beslag, € 9,9 mln.) en het Ministerie van Financiën (fiscaal beslag douane, € 0,3 mln.). De omzetmutatie ten opzichte van de oorspronkelijke begroting komt tot stand door:

• het achterblijven van vernietiging van vuurwerk door problemen bij de afvalverwerker, AVR te Amsterdam, en knelpunten in de verstrekking van vervoersvergunningen (– € 0,2 mln.). Hierdoor is circa 100 000 kilo vuurwerk niet in 2006 vernietigd.

• toename van de afname van het aantal m² en uren binnen de uitvoering van het conservatoir beslag (€ 0,3 mln.) In 2006 zijn 12% meer partijen verwerkt, stijging 1 600 m³.

• in 2006 zijn nieuwe contracten met het Agentschap Telecom en CJIB (€ 0,1 mln.) afgesloten.

De opbrengsten in relatie tot het schonen van datadragers (besluit Ministerraad december 2000) is tevens onder deze categorie opbrengsten opgenomen. In 2006 zijn 20 000 extra harde schijven geschoond (€ 0.4 mln.) in verband met een grote opdracht van de Belastingdienst.

Opbrengst derden

De opbrengsten inzake de kerntaak verkoop is een uitvloeisel van de Regeling Materieel Beheer en zijn opgenomen onder deze categorie. De gerealiseerde opbrengsten zijn positief beïnvloed door de niet geraamde, incidentele verkoop van 54 000 stuks in beslaggenomen mobiele telefoons en de verkoop van het onderzoeksvaartuig de Ms. Tydeman. De hiermee verband houdende extra opbrengsten in de vorm van opgelden bedragen € 1,3 mln. respectievelijk € 0,2 mln. bij een opgeld percentage van 15% op de geboden prijs.

Toelichting lasten

Materiële uitgaven

De materiële lasten bevatten lopende exploitatielasten. De hoofdbestanddelen zijn: huisvesting € 5,0 mln., service level agreement, zijnde ingekochte dienstverlening door het kerndepartement en huur van het automatiseringssysteem € 1,1 mln., vernietigingskosten € 1,0 mln. en overige apparaat-lasten € 1,2 mln. De apparaatuitgaven blijven achter ten opzichte van de ontwerpbegroting door:

• Huisvestingskosten – € 1,1 mln.

DRZ is samen gehuisvest met het Domeinen Informatie Centrum (DINC) in één pand. De ontvangen huisvestingsvergoeding van € 0,2 mln. was niet geraamd.

De in 2006 geplande verhuizing van het hoofdkantoor naar de Waterloseweg te Apeldoorn heeft in 2006 niet plaatsgevonden. Hierdoor zijn de geraamde huur en verhuiskosten niet gemaakt waardoor een vrijval van € 0,3 mln. heeft plaatsgevonden.

Voor de vuurwerk opslaglocatie te Ulicoten was een gebruikersvergoeding geraamd van € 0,3 mln. Het project te Ulicoten is nog niet afgerond waardoor de verplichting tot betaling van de gebruikersvergoeding is komen te vervallen.

In verband met het gedwongen vertrek op de huidige locatie te Amsterdam en de beslissing deze regio eenheid te integreren in de regio eenheid te Bleiswijk is een deel van de gebruikersvergoeding te Amsterdam vrijgevallen € 0,3 mln. Dit bedrag is door de RGD in mindering gebracht op de te betalen gebruikersvergoeding. Dit bedrag is via dotatie aan de voorziening gereserveerd ter financiering van de verhuizing en aanpassing van de kantoorpanden te Bleiswijk.

• Service Level Agreement (SLA) – € 0,2 mln.

In verband met het beperken van het aantal SAP aansluitingen heeft DRZ de waarde van de SLA met het DINC met € 0,1 mln. verlaagd. De SLA met het kerndepartement is met – € 0,1 mln. verlaagd doordat kosten die in de ontwerpbegroting zijn opgenomen in de SLA door DRZ zelf zijn betaald. In 2007 vindt herijking van de contracten plaats.

• Vernietigingskosten – € 0,2 mln.

Het vernietigen van vuurwerk heeft stagnatie opgelopen door problemen bij de afvalverwerker AVR te Amsterdam en door problemen in het verkrijgen van vergunningen om vuurwerk te mogen transporteren. Hierdoor zijn minder partijen vuurwerk vernietigd. Van de geraamde 150 ton te vernietigen vuurwerk is slechts 50 ton vuurwerk einde 2006 vernietigd.

Dotaties voorzieningen

Er zijn voorzieningen getroffen voor:

• Voorziening «schadeclaims»

Deze voorziening heeft betrekking op de bedrijfsvoering van vóór de instelling van de baten- en lastendienst DRZ. De waarde van de claims bedraagt € 768 000.

• Voorziening «verhuizing»

Deze voorziening is getroffen in verband met gedwongen verhuizing van de regio Amsterdam naar regio eenheid Bleiswijk. Zij wordt aangewend ter financiering van verhuiskosten en aanpassing van de kantoren te Bleiswijk. De waarde bedraagt € 245 000.

• Voorziening «letselschade»

Op de regio eenheid Hoogeveen heeft een bedrijfsongeval plaatsgevonden. In verband met de hoogte van een mogelijke schadeclaim is € 50 000 gedoteerd aan de voorziening.

• Voorziening «sprinkler»

Deze voorziening is getroffen om de huidige sprinkler aan te passen naar de gewenste bedrijfsvoering en de hierbij behorende vereiste brandveiligheidsnormen. De waarde van de voorziening bedraagt € 125 000.

2. Balans per 31 december 2006

Toelichting activa

Debiteuren

De uitstaande vorderingen zijn courant (< 30 dagen) en hebben betrekking op de logistieke dienstverlening. Het aantal posten dat ouder is dan 30 dagen is 87 en vertegenwoordigt een waarde van € 145 488. De debiteuren zijn opgenomen tegen nominale waarde.

Bij de post debiteuren wordt rekening gehouden met het vermoedelijke oninbare deel. Het vermoedelijke oninbare deel is bepaald op € 19 000 waarbij vorderingen ouder dan zes maanden voor vijftig procent worden voorzien.

Liquide middelen

Het aangehouden tegoed bij de Rijkshoofdboekhouding is gesplitst in een depositotegoed (€ 1,0 mln.) en rekening-couranttegoed (€ 3,7 mln.). Het rekening courant saldo wordt aangehouden ten behoeve van betaling van RGD huren op 1 januari (€ 2,1 mln.) en te betalen bedragen inzake project Ulicoten B (€ 1,5 mln.)

Toelichting passiva

Nog te betalen bedragen

De stijging van de nog te betalen bedragen is voornamelijk veroorzaakt door verplichtingen inzake het in 2006 opgestarte project «Ulicoten». De financiering van de verbouwing volgens milieurichtlijnen van de vuurwerkopslagplaats te Ulicoten bedraagt € 1 519 716.

Niet uit de balans blijkende verplichtingen

Voor de huisvesting is Domeinen Roerende Zaken langdurige gebruiksovereenkomsten aangegaan met de Rijksgebouwendienst en de Directie Domeinen. De waarde van deze verplichting bedraagt per 31 december 2006 € 25,7 mln.

3. Kasstroomoverzicht

4. Doelmatigheidsindicatoren

Domeinen Roerende Zaken rapporteert in haar Balanced Scorecard over de volgende indicatoren:

• Kostendekkendheid bewaartaak Norm 100%

• Kostendekkendheid verkooptaak Norm 100%

• Gemiddelde bezettingsgraad Norm 80%

• Ontwikkeling kostprijs per direct/declarabel uur Norm € 99 per uur

• Ontwikkeling kostprijs per m³ Norm € 118 per m³

In de volgende tekst wordt ingegaan op de ontwikkeling van deze indicatoren in 2006.

Kostendekkendheid bewaartaak – realisatie 88% / norm 100%

De bewaartaak heeft in 2006 een kostendekking van 88% gerealiseerd. Hierdoor is kostendekking in 2006 niet bereikt.

De belangrijkste oorzaak van het achterblijven op de doelstelling is het aantal minder afgenomen m³ (– 3 000 m³) door Justitie/Openbaar Ministerie (OM). De overcapaciteit is in 2006 aan het OM in rekening gebracht conform gemaakte afspraken (€ 1,2 mln.). De opbrengst van de overcapaciteit komt niet ten gunste aan de bewaartaak, maar draagt bij aan de totale kostendekkendheid van DRZ. Met het sluiten van regio eenheid Amsterdam wil DRZ de kostendekkendheid van de bewaartaak positief beïnvloeden.

Kostendekkendheid verkooptaak – realisatie 146%/norm 100%

De verkooptaak heeft haar operaties in 2006 kostendekkend uitgevoerd waardoor een kostendekkingspercentage van 146% is bereikt.

De verkoop van mobiele telefoons heeft een grote bijdrage geleverd aan deze kostendekking. Zonder deze extra inkomsten (€ 1 275 643 extra opgeld in openbare verkopingen) zou de kostendekkendheid dalen naar 108%. Daarnaast is de verkoop van het vaartuig Ms. Tydeman goed voor extra opgeld ad. € 138 750. Deze verkoop meegerekend daalt de kostendekkendheid verder naar 104%.

Gemiddelde bezettingsgraad – realisatie 62%/80%

De gemiddelde bezettingsgraad wordt gevormd door het beschikbaar aantal m³ binnen en buitenterrein. De capaciteit wordt niet volledig benut door met name afname van de vraag naar m³ bij het OM en door structurele overcapaciteit. Er is sprake van overcapaciteit bij met name de vestigingen Amsterdam en Bleiswijk. Regio Amsterdam wordt ultimo 2007 gesloten. Met deze maatregel wil DRZ de bezettingsgraad verhogen. In bijgaand overzicht wordt informatie gegeven wat de gemiddelde bezetting bij de bewaar eenheden van DRZ in 2006 was.

Ontwikkeling kostprijs per direct/declarabel uur

In het document doelmatigheidsindicatoren zijn de volgende indicatoren opgenomen:

Verkooptaak

Het uurtarief valt € 3 hoger uit ten opzichte van de doelstelling. Dit wordt veroorzaakt door het hoger uitvallen van de volgende kostenposten:

• Vervanging van langdurig zieke werknemers waardoor uitzendkrachten zijn ingehuurd.

• In 2006 zijn de kosten met betrekking tot het service level agreement (SLA) gedecentraliseerd. De verkooptaak neemt een groot deel van de kosten voor haar rekening. Dit was niet voorzien in de doelstelling.

• Meer inhuur van m³ bij de bewaareenheid Hoogeveen in verband met verkoop van computer apparatuur.

• Stijging overige kosten.

Bewaartaak

Het uurtarief valt € 3 lager uit, dit is gerealiseerd door:

• ontvangst van afdrachtvermindering op door DRZ geïnitieerde bedrijfscursussen

• verlaging overhead te Apeldoorn in de huisvestingskosten.

Ontwikkeling kostprijs per m³

Binnen en buiten

De daling van de kostprijs per m³ (– € 9) houdt direct verband met de door DRZ genomen beslissing om de regio eenheid Amsterdam per ultimo 2007 te sluiten en de regio eenheid niet te herhuisvesten op een nieuwe locatie. Met de RGD is een nieuwe interne verhuurovereenkomst afgesloten waardoor een restitutie heeft plaatsgevonden van een deel van de gebruikersvergoeding van 2006, onder aftrek van de ontwikkelingskosten met betrekking tot het stopzetten van de in ontwikkeling zijnde herhuisvesting plannen.

D. BIJLAGEN

BIJLAGE 1: TOEZICHTRELATIES ZBO’S/RWT’S