Een hoogwaardig en adequaat aanbod van netwerken en diensten voor elektronische communicatie en post.

Het behalen van de algemene doelstelling werd in 2010 beïnvloed door de volgende factoren:

• • Concurrentie op de kabelmarkt. In 2009 heeft de Europese Commissie de belemmeringen voor concurrentie op de kabelmarkt weggenomen. Hierna heeft de OPTA het besluit genomen dat de kabelmarkt in Nederland moest worden opengesteld voor nieuwe toetreders. Dit besluit werd in augustus 2010 door de rechter vernietigd. De OPTA werkt aan een nieuw besluit.

• • Internationale ontwikkelingen. In mei 2010 presenteerde eurocommissaris Kroes de Europese Digitale Agenda. Deze agenda heeft zeven doelstellingen: één digitale interne markt, verbetering van ICT-normalisatie en -interoperabiliteit, versterking van het vertrouwen in en de beveiliging van ICT, verbetering van toegang tot snel en supersnel internet, opvoeren van toponderzoek en topinnovatie op het gebied van ICT, verbetering digitale vaardigheden en gebruik van het ICT-potentieel ten bate van de maatschappij. Een kabinetsreactie is in oktober naar de Tweede Kamer gestuurd 94. De Digitale Agenda.nl – die voor 1 mei 2011 naar de Tweede Kamer wordt gestuurd – neemt de doelstellingen van de Europese Commissie mee.

Toelichting

De Information Society Index is een breed samengestelde index die de basisvoorwaarden voor informatiemaatschappij meet. De score is gebaseerd op de categorieën PC’s, ICT-uitgaven, internetgebruik, e-commerce, breedband, mobiel, opleidingsniveaus en burgerlijke vrijheden.

De daling in 2009 is mede te verklaren doordat IDC in dat jaar de wegingsindex heeft aangepast. In 2010 is Nederland gezakt van de negende naar de twaalfde plaats. De scores van de landen op plaatsen zes tot en met twaalf liggen echter dicht op elkaar. De landen die Nederland hebben ingehaald – Zuid-Korea, Hong Kong en Nieuw Zeeland – zijn landen met een grotere economische groei in de afgelopen periode.

Bijdrage aan Internationale organisaties

Het verschil wordt veroorzaakt door een vier jaarlijkse verplichting aan de International Telecommunication Union (ITU). Eens in de vier jaar organiseert de ITU een conferentie. In 2010 is deze ook georganiseerd waarbij de benodigde verplichtingenruimte uit de jaren 2011 t/m 2013 naar 2010 is verschoven. In 2010 is een committering voor 4 jaar aangegaan.

PRIMA

In het kader van het nieuwe Regeerakkoord zijn de FES-middelen overgeheveld naar de departementale begrotingen. In dit kader is € 10 mln toegevoegd aan het programma PRIMA (Programma Implementatie ICT agenda). EL&I is coördinerend ministerie en beheert de PRIMA – gelden.

ICT-flankerend beleid en administratieve lasten

Markt en Spelregels

Een efficiënt werkende communicatie- en postmarkt

Wijziging Hoofdstuk 3 Telecommunicatiewet

Het wetsvoorstel ter implementatie van de Nota Frequentiebeleid 2005 (wijziging hst. 3 van de Telecommunicatiewet) is in 2010 niet in werking getreden. De plenaire behandeling van dit wetsvoorstel is door de Tweede Kamer enkele malen uitgesteld. Verder is het wetsvoorstel gewijzigd met een Vierde en Vijfde Nota van wijziging (in verband met SMS-diensten en in verband met verduidelijking van de wijze van toekennen van frequentieruimte aan de Publieke Omroep). Op 24 september is er een Tweede Nader Verslag uitgebracht door de Tweede Kamer en is er op 11 november door de Minister van EL&I een nota naar aanleiding van dit verslag uitgebracht.

Herziening R&TTE-richtlijn

De R&TTE-richtlijn (Radio and Telecommunications Terminal Equipment) heeft betrekking op radio- en randapparatuur en regelt het toelating- en verhandelingsregime voor vrijwel alle telecommunicatieapparatuur op de Europese markt. In de begroting 2010 was voorzien dat in 2010 de Europese Commissie het initiatief zou nemen om de richtlijn te herzien. Hoewel de voorbereidingen in 2009 al zijn gestart, zal de herziening van de richtlijn pas in 2011 plaatsvinden. Het Nederlandse standpunt is in 2009 al voorbereid en zal in de vorm van een position paper voorafgaande aan de herziening met de Nederlandse belanghebbenden worden gedeeld.

Wijziging Hoofdstuk 4 van de Telecomwet

In 2010 is uitgebreid gekeken naar de noodzaak van een revisie van hoofdstuk 4 van de Telecommunicatiewet (Tw). Besloten is geen aparte herziening van dit hoofdstuk door te voeren. Wel zijn er voorbereidingen getroffen voor het wijzigen van regelgeving (onder meer in hoofdstuk 4 van de Tw, maar ook lagere regelgeving) om de bevoegdheden van OPTA te verduidelijken en aan te scherpen. De betreffende aanpassingen worden bij een eerstvolgend passend wetswijzigingstraject meegenomen. Aanpassing van lagere regelgeving staat gepland in 2011.

Toelichting

In 2010 is één vergunningcategorie afgeschaft (de categorie «tijdelijk gesloten netten») en is één vergunningcategorie toegevoegd (de categorie «baken voor helikopter»), waardoor de waarde van het aantal vergunningcategorieën ongewijzigd is gebleven ten opzichte van de waarde van 2009.

Toelichting

Een veilig en betrouwbaar elektronisch- en postnetwerk

Telecom en Nationale Veiligheid

Toelichting

Een kwaliteitseis die aan de universele dienst wordt gesteld is dat 95% van de brieven binnen 24 uur wordt bezorgd. De OPTA controleert jaarlijks of TNT (als verantwoordelijke marktpartij voor de universele dienst) zich aan deze wettelijke normen houdt. Voor 2009 en 2010 zijn deze cijfers nog niet beschikbaar.

Programmatisch pakket

Ontwikkeling van innovatieve voorzieningen, digitalisering van omroeptoepassingen, faciliteren van producten en diensten voor elektronische communicatie en benutting ervan door de consument, het bedrijfsleven en de (semi-)publieke sector.

Om meer economisch en maatschappelijk rendement te behalen met ICT, faciliteert de overheid de ontwikkeling en benutting van voorzieningen, producten en diensten voor elektronische communicatie en de digitalisering van omroeptoepassingen. In 2010 is aan het stimuleren van het gebruik en innovatie op het gebied van mobiele communicatietoepassingen vorm gegeven door middel van het uitgeven van de vergunningen voor de 2,6 GHz. Door de vergunningverlening van de 2,6 GHz is de ontwikkeling van mobiel breedband in Nederland verder gestimuleerd. Daarmee is de Nederlandse positie als digitale toegangspoort tot Europa verder versterkt.

Nederland Open in Verbinding

In 2010 heeft het programmabureau overheidsorganisaties volop gesteund en gefaciliteerd bij de uitvoering van het actieplan Nederland Open in Verbinding (NOiV). Een onderzoek van de Rijksuniversiteit Groningen naar de werkelijke uitwerking van het actieplan laat zien dat ondanks dat het «pas toe of leg uit» regime voor open standaarden pas twee jaar in werking is bij de helft van de aanbestedingen door de rijksoverheid wel een voorkeur voor open source software werd uitgesproken. Bovendien wordt bij de helft van de in totaal 80 aanbestedingen om open standaarden gevraagd. De «pas toe of leg uit lijst» is in 2010 verder gegroeid. In 2011 gaat het actieplan zijn laatste jaar in, de diensten en producten van het programmabureau worden geborgd zodat overheidsorganisaties zelf verder aan de slag kunnen met implementatie van open standaarden en open source software. Zoals toegezegd zal in oktober 2011 de voortgangsrapportage en evaluatie NOiV naar de Kamer worden gestuurd.

Analoge en digitale etherradio

Besluitvorming over het verlengings- en digitaliseringsbeleid inzake etherradio heeft uiteindelijk begin 2011 door het nieuwe Kabinet plaatsgevonden 98. Dit betekent dat de vergunningen in juni 2011 verlengd zullen worden en dat de twee aan de staat teruggevallen vergunningen in augustus 2011 opnieuw verleend zullen worden.

3,5 GHz-band

Uitgifte van de 3,5 GHz-band heeft in Nederland (nog) niet plaatsgevonden. Door de Nederlandse overheid worden al meer dan 25 jaar satellietsignalen onderschept in de frequentieband 3 400–3 600 MHz in het kader van taken die de nationale veiligheid raken. Het onbeperkt inzetten van terrestrische systemen die elektronische communicatiediensten (mobiel breedband) kunnen verschaffen zal tot een voor de overheid onacceptabele mate van interferentie leiden. De Europese Commissie is hierover door de regering geïnformeerd.

Mobiele communicatie/GSM

De vergunningen uit de 900 en 1 800 MHz band die 26 februari 2013 aflopen, worden niet verlengd maar in het voorjaar van 2012 opnieuw uitgegeven. In 2011 worden de veilingregeling en ontwerpvergunningen gepubliceerd voor frequenties voor mobiele communicatie uit de 800 (digitaal dividend), 900 en 1 800 MHz band en worden de nodige overige voorbereidingen voor de veiling getroffen. Het uitgiftebeleid stoelt op de Strategische Nota mobiele communicatie die in december 2010 in de Tweede Kamer is aanvaard. Deze nota96 geeft de langere termijn visie van de overheid op de uitgifte van frequenties. Het biedt bestaande en (potentieel) nieuwe marktpartijen duidelijkheid ten behoeve de door hen te nemen strategische investeringsbeslissingen. Kernpunten van de nota zijn het versneld vrijmaken van de 800 MHz-band voor het gebruik van mobiele communicatie en het gedeeltelijk reserveren van deze nieuwe band voor nieuwkomers. Dit geeft de mogelijkheid dat er een nieuwe speler zal toetreden tot de markt voor mobiele communicatie en daarmee worden concurrentie en innovatie bevorderd. Deze visie bouwt voort op de nota Frequentiebeleid 100,waarmee er meer aandacht is gekomen voor verdere flexibilisering. Aanbieders kunnen voortaan zelf kiezen welke diensten zij willen aanbieden en welke technologie zij daarvoor willen gebruiken. Hiermee kunnen zij sneller inspelen op nieuwe ontwikkelingen. De overheid legt daarbij zo min mogelijk eisen of beperkingen op, waardoor meer innovatie mogelijk is en bedrijven ruimte krijgen om te ondernemen.

Tussentijdse evaluatie Rijksbrede ICT-agenda

De komst van een nieuw kabinet heeft geleid tot een herijking van het ICT-beleid. De nieuwe ICT-agenda – Digitale Agenda.nl – zal vóór 1 mei 2011 worden aangeboden aan de Tweede Kamer. In de Digitale Agenda.nl worden de ervaringen met het voorgaande beleid gekoppeld aan de kaders van het huidige regeerakkoord en de Digital Agenda van de Europese Commissie en zullen acties worden uitgezet voor de komende jaren. Deze zullen in nauwe samenwerking tussen overheid en bedrijfsleven worden uitgevoerd, voortbouwend op onder andere de constructieve samenwerking tussen overheid en bedrijven bij de World Congress on Information Technologies die in mei 2010 in Amsterdam werd gehouden. Op verzoek van de Tweede Kamer is in september 2010 gemeld hoe de ICT-Agenda 2008–2011 aansluit op de Europese Digital Agenda94. Hierover heeft op 1 december 2010 een Algemeen Overleg plaatsgevonden.

Toelichting

• 1. De in de begroting 2011 aangekondigde stagnatie van het bezoekenaantal in 2010 als gevolg van een nieuw contentmanagementsysteem is uitgebleven. Het aantal bezoeken is in 2010 met meer dan 74 000 gestegen. Er heeft daarnaast een correctie plaatsgevonden op het in het jaarverslag 2009 en begroting 2011 opgenomen aantal in het kader van dubbeltellingen.

• 2. Deze prestatie-indicator geeft het aantal betalende en aantal netwerkpartners weer binnen het programma Digivaardig & Digibewust. Hoe meer partners, des te meer draagvlak binnen het programma en hoe breder de activiteiten. Het aantal partners overstijgt de initiële verwachtingen en is in 2010 gestegen naar 72.

• 3. Deze prestatie-indicator meet hoe vaak de websites binnen het programma Digivaardig & Digibewust bezocht worden en daarmee de doelgroep en het netwerk bereikt worden. Ook hier is een stijging waar te nemen. Er heeft daarnaast een correctie plaatsgevonden op het in begroting 2011 voor 2009 opgenomen aantal.

Toelichting

• 1. Nederland wil in de top blijven op het gebied van breedband, zowel op het gebied van netwerken als op het gebied van diensten. Al jaren staat Nederland op de tweede plaats voor wat betreft het aantal breedbandaansluitingen op DSL, Kabel, glasvezel en andere breedbandnetwerken per 100 inwoners, achter Denemarken. In de periode tussen eind 2007 en juni 2010 is het aantal breedbandaansluitingen per 100 inwoners in Nederland gestegen van 34,8 naar 37,8.

• 2. Er is na 2008 geen European e-business readiness index meer verschenen. Vanaf de begroting 2012 zal een vervangend kengetal worden opgenomen.

Toelichting

• – De beleidsdoorlichtingen voor 10.2 en 10.3 zijn in de begroting opgenomen onder de naam «Waarborgen publieke belangen» en «Stimuleren voorzieningen, producten en diensten».

• – De beleidsdoorlichting van 10.2 en van 10.3 wordt gecombineerd uitgevoerd en is in het najaar van 2010 van start gegaan. De verwachting is dat de resultaten van de gecombineerde beleidsdoorlichting in het voorjaar naar de Tweede Kamer zullen worden gestuurd.

• – In de Begroting 2010 staat een evaluatieonderzoek «Herziening NRF» gepland. Met een brief op 31 augustus 2010 (Kamerstuk: 24 095, nr. 261) is de Tweede Kamer bericht dat een ex-post-onderzoek naar het frequentiebeleid nog te vroeg komt, nu de parlementaire behandeling van het wetsvoorstel ter implementatie van de Nota Frequentiebeleid nog loopt. De Minister van Economische Zaken heeft de Tweede Kamer laten weten dat het moment van evaluatie van het frequentiebeleid wordt vastgelegd op twee jaar na de inwerkingtreding van wetsvoorstel 31 412 ter implementatie van de Nota Frequentiebeleid 2005.