Base description which applies to whole site

Artikel 8. Externe veiligheid en risico’s

Algemene beleidsdoelstelling

Mens en milieu beschermen tegen maatschappelijk onaanvaardbaar geachte milieu- en gezondheidsrisico's.

Doelbereiking en maatschappelijke effecten

Het ministerie van IenM staat voor leefbaarheid, veiligheid en bereikbaarheid als basis voor een innovatieve en gezonde samenleving. Door norm- en kaderstellend beleid te voeren heeft het ministerie van IenM de regie over risicobeheersing en draagt IenM bij aan een veilige en duurzame samenleving.

Externe factoren

De mate waarin genoemde beleidsdoelstellingen zijn gehaald was mede afhankelijk van voldoende maatschappelijk draagvlak in binnen- en buitenland voor de noodzakelijke maatregelen alsmede het krachtenveld bij de internationale onderhandelingen.

Overzicht van de budgettaire gevolgen van beleid (x € 1.000)

08 Externe veiligheid en risico's

 

Realisatie

Vastgestelde begroting1

Verschil

 
 

2011

2012

2012

2012

 

Verplichtingen

80.383

24.444

47.919

– 23.475

1

Uitgaven

100.771

33.199

52.781

– 19.582

 

08.01 Veiligheid chemische stoffen

6.340

8.275

6.195

2.080

 

08.01.01 Opdrachten

5.867

7.788

5.695

2.093

 

08.01.02 Subsidies

 

39

0

39

 
           

08.01.04 Bijdragen aan internationale organisaties en medeoverheden

473

448

500

– 52

 

08.02 Veiligheid GGO's

1.756

2.163

2.421

– 258

 

08.02.01 Opdrachten

1.683

2.111

2.321

– 210

 

08.02.04 Bijdragen aan internationale organisaties en medeoverheden

73

52

100

– 48

 

08.03 Externe veiligheid inrichtingen en transport

92.675

22.761

44.165

– 21.404

 

08.03.01 Opdrachten

15.462

14.390

13.246

1.144

 

08.03.02 Subsidies

5.047

3.322

2.000

1.322

2

08.03.03 Bijdrage aan baten en lastendiensten

645

484

578

– 94

 

08.03.04 Bijdragen aan internationale organisaties en medeoverheden

71.521

4.565

28.341

– 23.776

 

– Bijdragen asbestsanering

46.488

1.535

18.611

– 17.076

3

– Bijdragen programma Externe Veiligheid

7.151

2.948

3.730

– 782

 
           

– Overige bijdragen aan internationale organisaties en medeoverheden

17.882

82

6.000

– 5.918

4

08.09 Ontvangsten

127

0

0

0

 
1

Het betreft hier de conversiestand bij 1e suppletoire begroting 2012. Zie ook de leeswijzer.

Ad 1) De lagere verplichtingenrealisatie wordt met name veroorzaakt doordat in 2012 de benodigde middelen voor de 3e fase sanering asbestwegen lager zijn uitgevallen dan oorspronkelijk geraamd. De vrijvallende middelen zijn bij 2e suppletoire begroting 2012 ingezet voor de overboeking naar het Provincie- en het Gemeentefonds ten behoeve van een bijdrage (€ 25 miljoen) in de oprichting van de Regionale Uitvoeringsdiensten (RUD’s).

Ad 2).De hogere subsidie-uitgaven zijn grotendeels het gevolg van een groter beroep in 2012 op de Regeling tegemoetkoming niet-loondienst gerelateerde slachtoffers van mesothelioom (TNS).

Ad 3) In 2012 waren de benodigde middelen voor de 3e fase sanering asbestwegen lager dan oorspronkelijk geraamd. De vrijvallende middelen zijn ingezet voor de overboeking naar het Provincie- en het Gemeentefonds ten behoeve van de bijdrage in de oprichting van de RUD’s.

Ad 4) In de oorspronkelijke ramingen is voor in totaal € 6 miljoen rekening gehouden met bijdragen in de saneringen van risicovolle situaties die voorvloeien uit het Besluit Externe Veiligheid Buisleidingen (Bevb) alsmede het Besluit Externe Veiligheid Inrichtingen (Bevi). in 2012 is hierop geen beroep gedaan. De vrijvallende middelen zijn ingezet voor de overboeking naar het Provincie- en het Gemeentefonds ten behoeve van de bijdrage in de oprichting van de RUD’s.

08.01 Veilig gebruik van chemische stoffen

Artikelonderdeel

Doelbereiking

De belangrijkste prestaties in 2012 zijn geweest:

  • Op weg naar het bereiken van het einddoel voor chemische stoffen in 2020, zijn voor de periode 2010 – 2018 tussendoelen geformuleerd.

    In 2012 is de voorlichting aan bedrijven ter facilitering van de registratieverplichtingen gecontinueerd. Voorlichting via bijeenkomsten, georganiseerd in samenwerking met de Kamers van Koophandel, extra voorlichting en ondersteuning via de Nederlandse Helpdesk REACH (Registratie, Evaluatie en Autorisatie van Chemische stoffen), een mentorenprogramma ter ondersteuning van het MKB-bedrijfsleven en direct mailing aan bedrijven, zijn voorbeelden van deze activiteiten.

    Nederland heeft door participatie in Europese besluitvorming, bijvoorbeeld via overleg van bevoegde autoriteiten en via de verschillende Comités van het Europees Chemicaliën-Agentschap (ECHA) ingezet op efficiënte en effectieve uitvoering van de REACH-verordening. In juni 2012 zou de Europese Commissie een evaluatie van de eerste 5 jaar van uitvoering van de REACH-verordening hebben moeten uitbrengen – die is evenwel vertraagd. Dat betekent dat Nederlandse beleidsmatige en politieke inbreng in dat proces eveneens vertraagd is, ten opzichte van wat in de begroting voor 2012 werd verwacht. Wel heeft Nederland een eigen evaluatie over de uitvoering van REACH in Nederland laten uitvoeren die met beleidsconclusies aan de Tweede Kamer is gezonden (Kamerstuk 21 501-08, nr. 369). Deze tussentijdse voortgangsrapportage over de invoering van het nieuwe Europese stoffenbeleid heeft ook gediend als inbreng van Nederland voor de evaluatie van REACH door de Europese Commissie.

  • In het kader van het mondiale stoffenbeleid heeft Nederland in 2012 door het leveren van technische inbreng en door financiële bijdragen aan de uitvoering geparticipeerd in de mondiale chemicaliënverdragen.

  • In 2012 is veel aandacht uitgegaan naar het asbestbeleid. Dat heeft geresulteerd in twee Green Deals, één met Aedes en één met Land- en Tuinbouworganisatie (LTO), over het vervangen van asbestdaken door daken met zonnepanelen. Voor de agrarische sector is daar een convenant met de provincies op gevolgd, waarbij aan het Provinciefonds € 20 miljoen is overgemaakt. De Tweede Kamer is hierover bij brief van 7 september 2012 geïnformeerd (Kamerstuk 25 834 nr. 76).

    Met de ontwikkeling van het asbestvolgsysteem zijn in 2012 belangrijke stappen gezet. De derde fase van het project sanering asbestwegen is nagenoeg afgerond in 2012. Ook in 2012 is de regeling niet-beroepsgebonden asbestmesothelioomslachtoffers gefinancierd. Daar is voor circa € 2,8 miljoen een beroep op gedaan.

  • Uitvoering van activiteiten in het kader van de vier speerpunten van de Nationale Aanpak Milieu & Gezondheid.

  • Het Actieplan «Verbetering ventilatievoorzieningen nieuwbouwwoningen» is ondertekend met de ketenpartijen (Kamerstuk 32 757 nr. 43)

  • In 2012 is de eerste versie van de Atlas Leefomgeving opgeleverd: burgers en professionals kunnen op basis van postcode op digitale wijze kaartgerelateerde informatie (in eerste instantie een beperkt aantal indicatoren) over de leefomgeving krijgen.56

Meetbare gegevens

Zoals met de Tweede Kamer is gedeeld (Kamerstuk 28 701, nr. 77), heeft het prioritaire stoffenbeleid dat liep tot 2010 een vernieuwingsslag ondergaan. In het kader van deze vernieuwing wordt ook een nieuwe indicator ontwikkeld die eind 2013 gereed zal zijn en die uitdrukking moet geven aan de doorwerking van het Europese stoffenbeleid in de Nederlandse situatie. In navolging van de begrotingsverantwoording 2011 wordt ook voor 2012 niet meer gewerkt met de verouderde indicator voor prioritaire stoffen, maar wordt in de tabel hieronder de Nederlandse inzet in Europese stoffendossiers in perspectief van de voorafgaande jaren kwantitatief weergegeven. In de tabel staat in de laatste kolom («beoordeeld») het aantal dossiers aangegeven waarop Nederland een inhoudelijke inbreng heeft geleverd. Uit de tabel blijkt dat daarbij zeer ernstige zorgstoffen en restricties altijd de nodige aandacht krijgen.

Werkveld

2008

2009

2010

2011

2012

Totaal

Beoordeeld

Beoordeelde dossiers

0

1

24

162

231

418

199

Stofevaluaties

4

0

8

14

16

42

42

Zeer ernstige stoffen

24

24

41

42

94

225

225

Restricties

0

0

9

11

12

32

32

Geharmoniseerde indeling/etikettering

1

8

22

49

122

129

123

Helpdesk REACH (behandelde vragen)

     

528

320

   

Bron: RIVM

Toelichting:

Voor het jaar 2011 zijn verbeterde cijfers opgenomen ten opzichte van de Jaarverantwoording 2011

08.02 Veiligheid Genetisch Gemodificeerde Organismen (GGO’s)

Artikelonderdeel

Doelbereiking

De belangrijkste prestaties in 2012 zijn geweest:

  • Uitvoeren GGO-beleid en nationale regelgeving, waaronder het afhandelen (door het Bureau GGO) van vergunningenaanvragen.

  • Uitvoeren EU-regelgeving over GGOs. Nederland levert hierbij input in het Europese beoordelingsproces waarmee ongeveer 20 aanvragen per jaar om toelating van GGO’s tot de markt op grond van verordening 1829/2003/EG worden afgehandeld.

  • Uitvoering van verplichtingen in het kader van het Biosafety Protocol zoals geïmplementeerd in verordening 1946/2003/EG. Ratificatie en implementatie van het supplementair protocol aansprakelijkheid en verhaal van GGO’s.

  • Nederlands standpunt ingebracht in de EU ten behoeve van de afronding van de fase van besluitvorming ten aanzien van nieuwe plantveredelingstechnieken in relatie tot genetische modificatie.

  • Nederlands standpunt ingebracht in de EU ten behoeve van de afronding van de fase van besluitvorming ten aanzien van de nieuwe EU regels, die -afhankelijk van de uitkomst van de EU onderhandelingen – gaan gelden te aanzien van de sociaal-economische aspecten van GGO’s en de mogelijkheid voor lidstaten om te kunnen besluiten over teelt van GGO’s in eigen land onafhankelijk van de risicobeoordeling.

Meetbare gegevens

Het beleidsterrein veiligheid Genetisch Gemodificeerde Organismen leent zich slecht voor beleidsindicatoren.

08.03 Externe veiligheid inrichtingen en transport

Artikelonderdeel

Doelbereiking

De belangrijkste prestaties in 2012 zijn geweest:

Verbeteren veiligheid vervoer gevaarlijke stoffen

  • De Nederlandse regelgeving is volledig aangepast aan de wijzigingen van de technische Bijlagen van de internationale verdragen over transport van gevaarlijke stoffen over zee, binnenwateren, spoor en weg. Hiermee zijn de verplichtingen die Nederland heeft ten opzichte van de EU-Kaderrichtlijn 2008/68/EG tijdig en volledig nagekomen.

  • Inwerking treden van het Basisnet vervoer gevaarlijke stoffen in de loop van 2012.

  • Dit is niet gerealiseerd omdat de behandeling van het wetsvoorstel langer duurde dan voorzien.

Beheersing van risico’s die samenhangen met Externe Veiligheid

  • Afronden en complementeren van de Regeling externe veiligheid inrichtingen (Revi) (onder andere aanwijzen mijnbouw, ontwikkelen rekenmethodiek mijnbouwinrichtingen en aardgasinstallaties en LPG tankstations wegverkeer);

  • Afronden van het Programma Buisleidingen; Inwerkingtreding van Besluit en Regeling externe veiligheid buisleidingen voor overige chemische stoffen. Mitigerende maatregelen voor saneren knel- en aandachtpunten in ontwikkeling. Structuurvisie Buisleidingen is op 29 oktober 2012 vastgesteld en aan de Kamers de Staten-Generaal aangeboden (Kamerstuk 33 473, nrs. 1/2);

  • Het ontwerpbesluit externe veiligheid transportroutes is in procedure gebracht (voorhang en voorpublicatie in Staatscourant. 2012, 26187). De bijbehorende regeling is voorbereid. Beoogd moment van in werking treden is 1 januari 2014. Opstellen van beveiligingsmaatregelen binnen de sector buisleidingen, implementatie van het Convenant Olie en (petro)chemische industrie vitaal security57, respectievelijk het Security convenant kunstmest58 en omzetten van EU-regelgeving over zelfgemaakte explosieven.

  • De vorming van een landsdekkend stelsel van regionale uitvoeringsdiensten (RUD’s) in 2012 is in belangrijke mate gerealiseerd. Eind 2012 waren 17 van de in totaal 28 RUD’s operationeel.

Meetbare gegevens

Tabel: invulling van het Register van risicogegevens

Indicator

Basiswaarde

Streefwaarde

Actualiteit van vulling van het Register van risicogegevens

Actueel in 2010

Voor het Register van risicogegevens wordt elk jaar gestreefd naar een actuele vulling.

     

Beschikbaarheid van onderzoeksgegevens betreffende de categorale inrichtingen en buisleidingen

Geen volledig overzicht van risicovolle situaties

Voor aardgas en brandbare vloeistoffen leidingen zijn de knel- en aandachtpunten bekend. Voor overige chemicaliënleidingen is de 1e inventarisatie gereed, maar vindt nog verder consequentieonderzoek plaats.

     

Aantal (opgeloste) knelpunten met betrekking tot externe veiligheid.

Het aantal knelpunten is eind 2008 vastgesteld. De urgente sanering van LPG-stations is in 2008 voltooid. Overige sanering vindt plaats in kader van uitvoering LPG-convenant. Voor gastransportleidingen is dit beeld in 2009 (gas) en 2010 (brandbare vloeistoffen)vastgesteld. Voor de overige transportleidingen voor gevaarlijke stoffen wordt dit beeld in 2011 vastgesteld. Voor basisnet vervoer gevaarlijke stoffen wordt dit beeld in 2009 (weg/water) en 2010 (spoor) vastgesteld.

Er voldoen nog 16 gevallen niet aan het basisveiligheidsniveau van BEVI; bij 11 daarvan loopt de formele procedure en in 5 gevallen vindt nog overleg plaats. Knelpunten mbt het Besluit Transportroutes Externe Veiligheid (BTEV) en het Besluit Externe Veiligheid Buisleidingen zijn bekend; de sanering loopt. Uitvoering LPG convenant zal in 2011 worden afgerond. PM Maatregelen uit het kabinetsstandpunt Ketenstudies zijn op een enkel onderdeel na uitgevoerd, en worden in 2012 afgerond.

   

Voor buisleidingen zijn de knelpunten opgelost in 2014, respectievelijk 2017.

Er zijn (maximaal) 43 knelpunten in het kader van Basisnet vervoer gevaarlijke stoffen, waarvan er 7 door het Rijk zijn aangekocht.

In 2013 wordt in een beleidsbrief vastgelegd op welke wijze het oplossen van knelpunten in het kader van Basisnet wordt vormgegeven. Het zal gaan om een ‘milde’ sanering zodat het woonrecht van belanghebbende(n) gerespecteerd wordt. Hierdoor is het niet mogelijk om aan te geven in welk jaar deze knelpunten zijn opgelost.

Het luchthavenindelingsbesluit Schiphol is uitgebreid met aanvullende ruimtelijke beperkingen gericht op de beheersing van het groepsrisico.

Bron: 8e Voortgangsrapportage inzake Externe Veiligheid, Kamerstukken II 2008/2009, 27 801, nr. 63

Overzicht afgeronde onderzoeken
 

Titel/onderwerp

Artikelonderdeel

Start

Afgerond

Vindplaats

1. onderzoek naar doeltreffendheid en doelmatigheid van beleid

         
           

1a. Beleidsdoorlichting

Verantwoording toepassing van genetisch gemodificeerde organismen (ggo's)

08.02

2012

2012

zie toelichting

1b. Ander onderzoek naar doeltreffendheid en doelmatigheid

         
           

2. Overig onderzoek

Tussentijdse evaluatie doelstellingen Europese vernieuwing stoffenbeleid (REACH)

08.01

2011

2012

zie toelichting

Toelichting:

Verantwoording toepassing van GGO’s

Het evaluatie onderzoek GGO’s is vertraagd als gevolg van de vertraging in de Europese behandeling van twee door Nederland ingebrachte onderwerpen (teelt GGO nationaal regelen en nieuwe technieken).

Tussentijdse evaluatie doelstellingen Europese vernieuwing stoffenbeleid (REACH)

De beleidsdoorlichting Veilig gebruik van Chemische Stoffen (Kamerstukken II, 2010/2011, 21 501-08, nr. 369) is vertrekpunt voor het bepalen van de Nederlandse inbreng voor de tussentijdse evaluatie van het met REACH vernieuwde Europese stoffenbeleid. Volgens de oorspronkelijke Europese planning zou die tussentijdse evaluatie van REACH in juni 2012 afgerond worden, maar inmiddels is deze vertraagd tot in 2013.

Licence