De stijging van de seizoensgecorrigeerde werkloosheid die in de tweede helft van 2011 begon, heeft zich in 2012 voortgezet. Sinds december 2011 is de werkloosheid volgens het CBS met 115.000 personen gestegen waardoor deze in december 2012 uitkomt op 571.000 personen (7,2%; nationale definitie, seizoengecorrigeerd). In vergelijking met andere Europese landen doet Nederland het – zowel op de werkloosheid in het algemeen als op de jeugdwerkloosheid specifiek – nog steeds relatief goed. De werkloosheid bedraagt ongeveer de helft van het Europees gemiddelde. Alleen Oostenrijk, Luxemburg en Duitsland doen het beter.
Het merendeel van de gestegen werkloosheid sinds midden 2011 is het gevolg van een stijging van het arbeidsaanbod (zie ter illustratie figuur 3.1). Volgens het CPB nam in 2011 en 2012 het arbeidsaanbod vooral toe door de toegenomen participatie van ouderen (55 jaar en ouder) en in mindere mate jongeren (15–24 jaar). De toegenomen participatie van ouderen is te verklaren doordat zij later met pensioen gaan en doordat de participatiestijging van vrouwen uit het verleden vertraagd doorwerkt2.
Dit verslagjaar onderscheidt zich echter van 2011 doordat, naast een gestegen arbeidsaanbod, ook sprake is van een afname van de werkgelegenheid. Gemiddeld waren er in 2012 15.000 minder banen dan in 2011 (totaal 2012: 9.244.000) en viel ook het aantal ontstane vacatures 108.000 lager uit. Ondanks de crisis is er echter nog steeds sprake van dynamiek op de arbeidsmarkt. Zo hebben in 2012 679.000 mensen een nieuwe baan geaccepteerd.
Evenals de raming van de economische groei bleek ook de door het CPB geraamde werkloosheid te positief. Waar werd uitgegaan van een werkloosheid in 2012 van 5¼%, is deze uitgekomen op 6,4%. Naast het extra aanbod op de arbeidsmarkt en de lichte afname van de werkgelegenheid is ook het aantal gewerkte uren in 2012 licht afgenomen.
Figuur 3.1: Ontwikkeling werkloosheid en beroepsbevolking in 2010 tot en met 2012 (aantal personen x 1.000, voor seizoen gecorrigeerd, Nederlandse definitie)
Bron: CBS, Statline