De overheid draagt zorg voor arbeidsondersteuning en een inkomensvoorziening voor jonggehandicapten.

De Wajong bestaat uit drie groepen die elk een eigen doelstelling hebben: de oude Wajong (tot 2010), de nieuwe Wajong (2010 tot 2015) en de Wajong2015. Het moment van instroom bepaalt tot welke groep iemand behoort. De doelgroep van de Wajong2015 bestaat uit mensen die duurzaam geen arbeidsmogelijkheden hebben. Zij hebben om medische of arbeidskundige redenen geen perspectief op een baan, ook niet met ondersteuning. De overheid heeft voor deze groep als doel te voorzien in een inkomensvoorziening. Voor de nieuwe Wajong (mensen die in de periode 2010 tot 2015 zijn ingestroomd) heeft de overheid als eerste doel de arbeidsparticipatie van Wajongers te bevorderen. Als zij perspectief hebben op het verrichten van arbeid staat voor deze Wajongers arbeidsondersteuning centraal. Als onderdeel van de arbeidsondersteuning kunnen zij zo nodig inkomensondersteuning aanvragen. In de oude Wajong staat inkomensbescherming voorop.

De Minister stimuleert het vinden van werk met een bijdrage voor re-integratieinspanningen aan het UWV en de REA-instituten. De Minister financiert de inkomensondersteuning via het verstrekken van uitkeringen. Hij35 is in deze rollen verantwoordelijk voor:

• • De vormgeving, het onderhoud en de werking van het stelsel van wet- en regelgeving;

• • De vaststelling van het niveau van de uitkeringen uit hoofde van de Wajong;

• • Het ter beschikking stellen van middelen voor het aan het werk helpen van mensen die arbeidsmogelijkheden hebben;

• • De sturing van en het toezicht op de rechtmatige, doeltreffende en doelmatige uitvoering door het UWV.

A. Inkomensoverdrachten

Wet werk en arbeidsondersteuning jonggehandicapten (Wajong)

De Wajong biedt inkomensondersteuning aan personen die voor het bereiken van de 18-jarige leeftijd arbeidsgehandicapt zijn geworden en geen arbeidsverleden hebben en aan jongeren die tijdens hun studie arbeidsongeschikt zijn geworden. De Wajong wordt uitgevoerd door het UWV.

Budgettaire ontwikkelingen

De uitkeringslasten Wajong zijn € 42 miljoen hoger uitgekomen dan begroot. Dit wordt voor € 28 miljoen verklaard door de indexering van de uitkering. Het restant (€ 14 miljoen) wordt verklaard door twee effecten met tegenovergestelde tekens. De instroom is iets lager dan geraamd, maar bestaat uit meer (her)instromers uit de oude Wajong (tot 2010) en de nieuwe Wajong (2010–2015) dan geraamd. Deze herinstromers zijn gemiddeld ouder en krijgen daardoor een hogere uitkering. Daarnaast is het prijseffect van het ouder worden van de bestaande populatie Wajongers iets groter dan verwacht.

Beleidsrelevante kerncijfers

Ten opzichte van de begroting 2015 is het volume van de Wajong 2015 lager uitgekomen. Dit is met name het gevolg van de lagere instroom van de Wajong 2015. De (netto) instroom in de oude en de nieuwe Wajong is iets hoger dan geraamd. Het aandeel werkende in de Wajong iets lager dan geraamd bij de begroting.

Handhaving

De kerncijfers voor de Wajong laten over het totaal een redelijk stabiel beeld zien. De kerncijfers opsporing zijn in 2015 nagenoeg gelijk aan 2014. Er zijn iets minder overtredingen geconstateerd, het gemiddelde bedrag per overtreding is daarentegen iets hoger. De incassoratio’s laten een stabiel beeld zien.

B. Bijdrage aan ZBO’s en RWT’s

Re-integratie Wajong

Voor de re-integratie van uitkeringsgerechtigden in de Wajong zet het UWV middelen in voor de inkoop van trajecten en voorzieningen. Met ingang van 1 januari 2015 beschikt het UWV over één geïntegreerd taakstellend re-integratiebudget. De taakstellende budgetten voor de inzet van trajecten en voor de inzet van voorzieningen voor de re-integratieondersteuning van gedeeltelijk arbeidsgeschikten (Wajong, WIA, WAO, WAZ en ZW) zijn daarin samengevoegd. Het premiegefinancierde deel van het re-integratiebudget heeft betrekking op de WIA, WAO, WAZ en ZW en wordt verantwoord in artikel 3. Het totaal van deze budgetten is opgenomen in tabel 4.4. Ze worden jaarlijks aan het UWV beschikbaar gesteld en door het UWV verantwoord via de reguliere rapportages. Ook is in tabel 4.4 een afzonderlijke reeks opgenomen voor de extra middelen voor activering binnen de oude Wajong die in het kader van de Participatiewet beschikbaar worden gesteld.

Budgettaire ontwikkelingen

Ten aanzien van het re-integratiebudget is € 44 miljoen minder uitgegeven dan begroot. Dit wordt gedeeltelijk veroorzaakt door een kasschuif van € 30 miljoen in 2015 naar € 10 miljoen in 2016 en 2017 en € 5 miljoen in 2018 en 2019 om beter aan te sluiten bij de financieringsbehoefte van re-integratieactiviteiten. Daarnaast zijn de additionele middelen (€ 10 miljoen) die in het kader van de herindeling voor de activering van de oude Wajongpopulatie beschikbaar zijn gesteld toegedeeld aan UWV dienstverlening (zie beleidsartikel 11). Het UWV zet deze middelen in voor oude Wajongers, nadat is vastgesteld dat zij arbeidsmogelijkheden hebben. Daarbij brengt het UWV de kansen en mogelijkheden van deze oude Wajongers in kaart en zet het UWV (extra) persoonlijke dienstverlening in om hen te begeleiden naar werk.

C. Ontvangsten

De ontvangsten betreffen een terugbetaling van het UWV van teveel ontvangen middelen in 2014. Het voorschot dat in 2014 aan het UWV is overgemaakt met betrekking tot de Wajong en re-integratie Wajong bleek achteraf circa € 34 miljoen hoger te zijn dan de uitgaven van het UWV in dat jaar. Dit bedrag is in 2015 terugbetaald.