Door afrondingen kan het totaal afwijken van de som van de onderdelen.

In 2021 worden de meeste balansposten tegen de koers van 31 december 2021 verantwoord. Uitgezonderd zijn een aantal voorschotten en verplichtingen waarvoor de CEP-koers van maart 2021 is gebruikt en posten die met valutatermijncontracten zijn afgedekt, deze zijn opgenomen tegen de betreffende valutatermijnkoers.

Intra-comptabele posten

ad 1 en 2 Uitgaven ten laste en – ontvangsten ten gunste van de begroting

Onder de posten uitgaven en ontvangsten zijn de per saldo gerealiseerde uitgaven en – ontvangsten opgenomen. De bedragen komen overeen met de bedragen uit de verantwoordingsstaat. Door een andere afrondings-systematiek is er een verschil met de verantwoordingsstaat waar per artikel naar boven wordt afgerond.

ad 3. Liquide middelen

Het saldo op de saldibalans is nihil.

ad 4 en 4a) Rekening-courant Rijkshoofdboekhouding

Deze post geeft per saldo de financiële verhouding met de Rijkshoofdboekhouding weer. Het bedrag is per 31 december 2021 in overeenstemming met de opgave van de Rijkshoofdboekhouding.

ad 6. Vorderingen buiten begrotingsverband

Het saldo op de saldibalans is nihil.

ad 7. Schulden buiten begrotingsverband

Het saldo op de saldibalans is nihil.

Extra-comptabele posten

ad 9. Openstaande rechten

Het saldo op de saldibalans is nihil. Voor zover aanwezig zijn deze posten opgenomen onder het bedrag van extra-comptabele vorderingen. Er wordt hiervoor geen aparte administratie gevoerd.

ad 10. Vorderingen

Het saldo op de saldibalans bedraagt € 82.516

De beginstand 2021 is als volgt opgebouwd:

Als criterium voor de toelichting van vorderingen geldt een grensbedrag van € 10.000.

In verband met gesloten contracten met betrekking tot de verkoop van strategische goederen aan buitenlandse overheden heeft Defensie in de periode 2020 tot en met 2026 via Domeinen Roerende Zaken (directie van het Ministerie van Financiën) nog een bedrag van € 70.995 tegoed.

Verdeling vorderingen naar opeisbaarheid

De verdeling van de vorderingen naar opeisbaarheid is hieronder in een tabel weergegeven.

Vorderingen groter dan € 2.000 die in 2020 buiten invordering zijn gesteld

Er zijn geen vorderingen groter dan € 2.000 buiten invordering gesteld.

ad 11. Schulden

Het saldo op de saldibalans is nihil.

ad 12. Voorschotten

Het saldo op de saldibalans bedraagt € 1.960.554.

Alle voorschotten van voor 2008 staan tegen de maandkoers van december 2007 gewaardeerd en de voorschotten vanaf 2008 zijn gewaardeerd tegen de op het moment van verstrekking geldende maandkoers of de CEP-koers van maart 2021. Uitgezonderd zijn de posten die met valutatermijncontracten zijn afgedekt, deze zijn opgenomen tegen de betreffende valutatermijnkoers.

De beginstand 2021 is als volgt opgebouwd:

De verdeling van de voorschotten naar ouderdom is vermeld in onder-staande tabel.

Als criterium voor de toelichting van voorschotten geldt een grensbedrag van € 100.000.

Voor het project Evolved Sea Sparrow Missile (ESSM) Block 2 staat een voorschot open van €136.864 bij NATO Support and Procurement Organisation (NSPO). Dit voorschot is bedoeld voor de aanschaf van missiles en cannisters voor voor de ESSM Block 2. Naar verwachting worden deze posten aan het eind van 2022 verrekend.

Voor het project Midlife Update CV90 staat een voorschot open van € 114.600 bij BAE Systems Hägglunds (OEM). Het voorschot loopt tot 2024 nog op door het betalen van voorschotten bij de afronding van contract milestones. Vanaf Q2 2023 wordt begonnen met het verrekenen van de voorschotten via milestones waarbij leveringen plaatsvinden, onder andere documentatie, trainingsmiddelen en de voertuigen zelf. De voorschotverrekening vindt plaats van 2024 t/m 2026, waarbij de verwachting is dat het voorschot in Q4 2026 volledig is verrekend.

Voor het project Chinook Vervanging & Modernisering staat een voorschot open van € 189.713. Dit voorschot bestaat uit meerdere voorschotbetalingen aan de Amerikaanse overheid (US-Army) op Foreign Military Sales cases (FMS). Deze voorschotbetalingen zijn onderdeel van de Special Billing Arrangement die voor alle Nederlandse FMS contracten gelden en waarvoor maandelijks een betaalverzoek (Special Bill) aan Defensie wordt gericht. Voor het project Chinook Vervanging & Modernisering zijn de bedragen in de Special Bill gebaseerd op de door US-Army afgegeven Disbursement Projection. Het voorschotbedrag is sterk afgenomen ten opzichte van 2020 (€ 533.742) doordat de levering van de nieuwe Chinooks grotendeels heeft plaatsgevonden. De verplaatsing naar Nederland wordt naar verwachting in 2022 afgerond, waardoor dit voorschotbedrag verder zal afnemen.

Het voorschot van € 110.489 betreft vooruitbetalingen conform de Special Billing Arrangement op de FMS case voor de modificatie van de MK 48 torpedo naar een nieuwer type MK 48. De bedragen zijn betaald aan de Amerikaanse overheid voor de aanschaf van de nieuwe modificatiekits. De productie van deze systemen is vertraagd gestart, waar de voorschotbetalingen toch hebben plaats gevonden. Inmiddels hebben deelleveringen plaatsgevonden en zal dit voorschot geleidelijk worden afgebouwd.

ad 13. Garantieverplichtingen

Het saldo op de saldibalans is nihil.

ad 14. Andere verplichtingen

Het saldo op de saldibalans bedraagt € 11.544.966.

De meeste verplichtingen staan in de administratie tegen de maandkoers. Reeds ingevoerde bestellingen en verplichtingen worden maandelijks geherwaardeerd tegen de dan geldende koers. Uitgezonderd zijn een aantal verplichtingen waarvoor de CEP-koers van maart 2021 is gebruikt en posten die met valutatermijncontracten zijn afgedekt, deze zijn opgenomen tegen de betreffende valutatermijnkoers.

Bij de nieuw aangegane verplichtingen is uitgegaan van de methode van het opnemen in de rekening van zowel de positieve als negatieve bijstellingen van oude verplichtingen.

De beginstand 2021 is als volgt opgebouwd:

Als criterium voor de toelichting van openstaande verplichtingen geldt een grensbedrag van € 100.000

Project Mine Counter Measure Capability betreft een samenwerkingsproject met België, waarvoor een MoU getekend is, voor de gezamenlijke aankoop van zes Nederlandse en zes Belgische mijnenbestrijdingsschepen, tools en een gezamenlijke simulator. België is hierbij de lead nation en heeft het contract getekend. Leverancier van deze schepen is Fa. NAVAL waarbij de Nederlandse betalingen aan NAVAL via België lopen. Het openstaande bedrag is € 846.870. Volgens de huidige planning ontvangt Nederland in 2025 haar eerste schip en in 2030 haar laatste schip.

De openstaande verplichting van € 194.329 betreffen verplichtingen binnen het project Chinook Vervanging en Modernisering (Chinook V&M). Deze bestaat uit twee grote verplichtingen en een ondersteuningscontract met het NLR. De eerste grote verplichting betreft een FMS-verplichting voor de aankoop van veertien nieuwe Chinooks. Deze verplichting is aangegaan in 2015 met de Amerikaanse overheid (US-Army). De nieuwe helikopters zijn in 2020 geleverd, acht daarvan zijn in 2021 in Nederland gearriveerd. Na het aangaan van de verplichting is er voorafgaand aan levering al sprake geweest van voorbereidende werkzaamheden en bijvoorbeeld transport. De tweede grote verplichting betreft een DCS (commercieel) contract met Boeing voor de modernisering van zes Chinooks. Deze verplichting is in 2017 aangegaan. De Chinooks zullen in 2021 worden gemoderniseerd en worden tot in 2022 geleverd. Daarnaast is er een langlopend ondersteuningscontract met NLR afgesloten. Deze verplichting behelst ondersteunende werkzaamheden voor de certificering van de Chinooks. Dit contract is in 2015 aangegaan. Het NLR zal gedurende de gehele looptijd van het project werkzaamheden voor het project Chinook V&M verrichten.

De openstaande verplichting van € 178.318 voor het project Aanvulling Inzetvoorraad Patriot PAC III missiles beslaat de aanschaf van Patriot PAC III Missiles ter verhoging van de inzetvoorraad. Deze verplichting is in het eerste kwartaal van 2021 aangegaan.

Een openstaande verplichting van € 954.136 betreft de Nederlandse bijdrage aan het Production Sustainment en Follow-on Development Memorandum of Understanding (PSFD MoU) tot en met 2052. Het PSFD MoU bevat de afspraken tussen de partnerlanden (Verenigde Staten, Verenigd Koninkrijk, Italië, Nederland, Australië, Canada, Noorwegen en Denemarken) voor de productie-, instandhoudings- en doorontwikkelingsfase van de F-35. Conform de afgesproken verdeelsleutel in het PSFD MoU voor gezamenlijk te dragen programmakosten voor de F-35, de zogeheten Cost Share Ratio, vertegenwoordigt Nederland een aandeel van 1,54 % op basis van de in totaal 46 bestelde F-35 vliegtuigen. Als gevolg van betaling van de jaarlijkse bijdrage zal de openstaande verplichting jaarlijks afnemen. Naast deze verplichting bestaat er ook een openstaande verplichting vanuit het project Verwerving F-35. Het project neemt tot en met 2025 een gedeelte van de kosten voor het PSFD MoU voor haar rekening.

Het project Verwerving F-35 omvat, naast de verwerving van nieuwe jachtvliegtuigen, tevens de verwerving van bijbehorende simulatoren, initiële reservedelen, infrastructuur, speciale gereedschappen, meet- en testapparatuur, documentatie, initiële opleidingen en transport, evenals de betaling van btw. In het projectbudget van € 5.928.100 (prijspeil 2021) zijn daartoe meerdere verplichtingen vastgelegd. Op dit moment zijn er twee individuele verplichtingen die de waarde van € 100.000 overschrijden, te weten het contract met Lockheed Martin voor de Block Buy (24 vliegtuigen), en de btw verplichting met betrekking tot dit contract. Het totaal van alle openstaande verplichtingen bedraagt € 825.982. Een nadere specificatie en toelichting op deze verplichtingen wordt in mei 2022 door middel van een financiële verantwoording in een aparte brief aan de Kamer gemeld.

De openstaande verplichting van € 894.051 betreffen verplichtingen binnen het project Apache Remanufacture (AH-64E). Deze verplichtingen omvatten de modificatie van 28 AH-64D helikopters naar de AH-64E configuratie plus nieuwe missiesystemen, twee AH-64E vliegsimulatoren, reservedelen, speciaal gereedschap, opleidingen, documentatie, transport en technische ondersteuning. De huidige vloot bestaat uit 28 AH-64D toestellen plus een vluchtsimulator. De toestellen worden ontmanteld en de daarvoor geschikte componenten van de AH-64D worden overgezet en indien noodzakelijk geüpgraded op een nieuw Apache frame. De huidige vliegsimulator voor het type AH-64D blijft in stand totdat de laatste AH-64D toestellen in dit project worden gemoderniseerd en wordt daarna afgestoten. Het FMS contract is in het tweede kwartaal van 2018 gesloten met de Amerikaanse overheid (US-Army). De gemodificeerde helikopters worden verwacht in de periode 2022—2025, tot die tijd is er sprake van voorbereidende werkzaamheden inclusief de levering van reservedelen en gereedschappen. Zo is het transport van de eerste AH-64D helikopters vanuit Nederland naar de Verenigde Staten in 2020 gestart. De modificatie vindt plaats in de Verenigde Staten.

Een openstaande verplichting van € 363.007 betreft de Midlife Update (MLU) van de Fennek voertuigen. De verplichting is in 2020 aangegaan met Krauss-Maffei Wegmann. Het MLU proces vindt plaats in de jaren 2021 ‒ 2028. Dit betekent dat de huidige verplichtingenstand gedurende genoemde periode geleidelijk afneemt, waarbij de stand naar verwachting eind 2027 op nul uitkomt.

De openstaande verplichtingen op het project Combat Support Ship (CSS) van € 177.783 bestaat uit verreweg de grootste verplichting ten bedrage van € 171.632 naar aanleiding van het in voorjaar 2020 afgesloten contract met Damen Schelde Naval Shipbuilding BV voor de bouw, beproeven en functioneel opleveren van het CSS conform bestek en inclusief overeengekomen Integrated Logistic Support (ILS), zoals o.a. reservedelen, opleidingen, speciale gereedschappen en meetapparatuur. Conform het contract zal de laatste betaling, bij oplevering van het CSS, plaatsvinden in juni 2024. De overige verplichtingen ten bedrage van € 6.151 bestaat uit diverse relatief kleinere verplichtingen voor een aantal aankopen op het gebied van SEWACO en ILS, waaronder de SHF Satcom installatie, IFF en Scout radar systeem voor aan boord van het CSS.

Een openstaande verplichting van in totaal € 116.373 betreft de MK-46 Torpedo. Voor de MK-46 Torpedo heeft Defensie een contract afgesloten met de US Government. In totaal worden er 163 MK-46 Torpedo modkits geleverd, inclusief reserveonderdelen, documentatie, training, software, simulatietool en technische assistentie. Leveringen worden vanaf eind 2024 t/m 2027 verwacht.

Voor de exploitatie van de systemen uit het project Defensiebrede Vervanging Operationele Wielvoertuigen (DVOW) staan verplichtingen open van € 255.065 Deze verplichtingen vloeien voort uit de afgesloten contracten en zijn aangegaan voor de instandhouding van het voertuig Amarok (Pon Holdings, t/m 2030, € 15 miljoen), vrachtwagen Gryphus (Scania Nederland BV, t/m 2034, € 197 miljoen) en diverse containersystemen (Marshall of Cambridge Holdings, t/m 2037, € 43 miljoen).

Een openstaande verplichting van in totaal € 102.805 betreft de F-16. Voor de F-16 heeft Defensie een contract met de US Government afgesloten. Een openstaande verplichting van in totaal € 81.416 betreft de levering van goederen en diensten op deze FMS contracten. De US Government heeft diverse subleveranciers. Deze leveranciers leveren goederen zoals onderdelen en boekwerken en verrichten diensten zoals reparatie van artikelen en technische ondersteuning. Een verplichting van € 9.869 betreft de bijkomende kosten van F-16 FMS cases in beheer van DMO. De verwachting is dat deze in de periode van 2022 tot en met 2034 zal worden doorbelast (tot 10 jaar na contractdatum kunnen subleveranciers factureren conform Amerikaanse regelgeving). Bij de commerciële bedrijven staat voor € 11.519 aan bestellingen en deelfacturatie orders open. De betalingen en leveringen staan gepland tot en met 2023.

De openstaande verplichting € 170.656 betreft veelal meerjarige onderhoudscontracten voor simulatoren. Dit zijn allerlei soorten simulatoren waarvan JIVC de instandhouding verricht voor de Defensieonderdelen. De drie grootste openstaande verplichtingen zijn voor de onderhoudscontracten van de NH90 Full Mission Flight Trainer ad€ 30.742, de Tactische Indoor Simulator ad € 15.640 en het Mobile Combat Training Center (MCTC) ad 78.771. Het onderhoud wordt uitgevoerd door respectievelijk Rotorsim SRL, Thales AVS France en Saab AB. Voor deze drie simulatoren geldt dat op de Defensielocatie vast personeel van de leverancier aanwezig is. Zij onderhouden het systeem dagelijks zodat op elke moment gesimuleerd kan worden. In 2021 is het onderhoudscontract voor de Klein Kaliber Wapen simulator met de leverancier Thales Deutschland GmbH aangegaan voor een bedrag van € 7.019. Dit betreft het jaarlijkse onderhoud voor de periode van 2021 t/m 2025. Voor de MCTC-simulator is met Saab AB een onderhoudscontract aangegaan voor een bedrag van € 82.196. Dit betreft het jaarlijkse onderhoud voor de periode van 2021 t/m 2030.

De openstaande verplichtingen van in totaal € 227.734 betreft verplichtingen binnen het aanvullingsplan munitie Opleiding en training (O&T) in de periode 2021 tot en met 2030. Het betreft verplichtingen voor diverse munitie soorten waaronder; instructiemiddelen, klein kaliber munitie, geschut en mortiermunitie, hand en geweergranaten, bommen en toebehoren, vuurwerken, vernielingsmiddelen, buizen en ontstekingsmiddelen en FMS cases. De leveringen worden verwacht in de periode 2022 tot en met 2031.

Een openstaande verplichting van in totaal € 132.307 betreft de Apache. Voor de Apache heeft Defensie een contract afgesloten met de US Government. De US Government heet subleveranciers zoals Lockheed Martin en Boeing. Deze leveranciers leveren goederen zoals onderdelen en boekwerken en verrichten diensten zoals reparatie van artikelen en technische ondersteuning. Deze FMS contracten hebben een openstaande verplichting van € 109.998. Een verplichting van € 4.837 betreft de bijkomende kosten van Apache FMS cases in beheer van DMO. De verwachting is dat deze in de periode van 2021 e.v. (tot einde Apache) zal worden doorbelast. Daarnaast staat er bij diverse commerciële bedrijven openstaande verplichtingen uit van in totaal € 17.473 voor uitbestedingen en de aanschaf van reserveonderdelen en diensten. De betalingen en leveringen staan gepland tot en met 2024.

Voor het project Defensiebrede Vervanging Operationele Wielvoertuigen (DVOW) staan verplichtingen open van € 934.268. Hieronder valt onder andere een contract met Scania voor de levering van voertuigen in de jaren 2022 tot en met 2025 en een contract met Defenture voor de levering van Quads in de jaren 2023 tot en met 2025. Daarnaast betreft het een contract met Iveco voor de levering van voertuigen in de jaren 2022 tot en met 2028. Ten slotte betreft het nog contracten met Marshall en A.M.A. Spa voor de levering van containersystemen in 2022 tot en met 2025.

Een openstaande verplichting van € 118.464 voor het Verbeterd Operationeel Soldaat Systeem (VOSS) betreft de levering van de C4I-apparatuur, inclusief aanvullende apparatuur voor de beveiliging, de bijbehorende energievoorziening en de ondersteuning van onder meer TNO, DNV en JIVC. Aangegane verplichtingen voor VOSS ballistische protectie en draagsystemen zijn grotendeels afgerond en de deelname van België en Luxemburg aan VOSS is eind vorig jaar (2021) beëindigd.

De openstaande verplichting € 528.292 voor het project Midlife Update CV90 beslaat voornamelijk het hoofdcontract met BAE Systems Hägglunds (OEM) voor het ontwerpen en uitvoeren van de voertuigupdate. De baseline voor de subsystemen is inmiddels vastgelegd. In het eerste kwartaal van 2022 zal het integrale voertuigdesign gebaselined worden. In de periode hierna worden onder meer trainingsmiddelen ontwikkeld, en wordt het voertuigdesign gefinetuned. De voertuigen worden vanaf 2024 tot en met 2026 gemodificeerd.

Een openstaande verplichting van € 420.805 betreft het investeringsdeel van de Design Build Finance Maintain en Operate (DBFMO) constructie voor de Kromhout Kazerne (KHK). Als gevolg van de beleidslijn vastgoed is de DBFMO verplichting KHK in 2016 meerjarig vastgelegd op de investeringsbegroting voor de jaren tot en met 2035. De leverancier is Komfort B.V. door tussenkomst van het Rijksvastgoedbedrijf (RVB). Het contractmanagement en beheer van het Komfortcontract is belegd bij het RVB. De betaling aan het RVB vindt plaats binnen de jaaropdracht defensievastgoed aan het RVB en vindt in maandelijkse termijnen plaats.

Een soortgelijke verplichting betreft het investeringsdeel van de DBFMO constructie Nationaal Militair Museum (NMM) voor een bedrag van € 104.954. Deze verplichting is net als de verplichting KHK in 2016 meerjarig vastgelegd op de investeringsbegroting voor de jaren tot en met 2037. De leverancier is NMM Company B.V. door tussenkomst van het Rijksvastgoedbedrijf (RVB). Het contractmanagement en beheer is eveneens belegd bij het RVB. De betaling aan het RVB is ook voor deze verplichting belegd binnen de jaaropdracht defensievastgoed aan het RVB en vindt plaats in maandelijkse termijnen.

Een verplichting van € 197.645 vertegenwoordigt de totale brutobeschikbaarheidsvergoeding (BBV) voor het Defensie bewaking- en beveiligingssysteem(DBBS). Met het consortium Thales/Unica is hiervoor een contract afgesloten van vijftien jaar, dat afloopt in 2036. Naarmate de transitiefase van het project DBBS vordert, zal de leverancier steeds meer defensielocaties in beheer hebben, en zal de BBV toenemen, totdat de transitiefase afgerond is. Vanaf dat moment zal de volledige BBV per kwartaal worden betaald. De toename ten opzichte van vorig jaar laat zich verklaren door de verwerking van jaarlijkse indexering.

Het project Defensie bewaking- en beveiligingssysteem (DBBS) heeft een openstaande verplichting van € 150.249. Het grootste deel hiervan betreft het investeringsdeel van het DBBS-contract met Thales Unica. Hiervoor worden de defensielocaties op het nieuwe DBBS ontsloten. Dit geschiedt in mijlpalen, waarvan de laatste, volgens de huidige planning, in 2026 betaalbaar zal worden gesteld.

Voor het project F-35 Aanschaf Middellangeafstandsraket staat momenteel een verplichting van € 108.788 open. Deze FMS verplichting is aangegaan met de Amerikaanse overheid. De betalingen voor dit contract zijn onderdeel van het «Special Billing Arrangement» die voor alle Nederlandse FMS contracten geld, en waarvoor maandelijkse een betaalverzoek (Special Bill) aan Defensie wordt gericht. De levering van de raketten staan tot en met 2023 gepland.

ad 15. Deelnemingen

Het saldo op de saldibalans bedraagt nihil.