De saldibalans per 31 december 2021 geeft de financiële posten weer die bij de afsluiting van de begrotingsboekhouding aan het einde van 2021 bestonden en meegenomen worden naar volgende begrotingsjaren.

Hieronder worden de onderdelen van de saldibalans nader toegelicht. De cijfers die tussen haken achter de tabeltitels staan, verwijzen naar de desbetreffende post op de saldibalans.

Onder de post uitgaven en ontvangsten ten laste van de begroting zijn de gerealiseerde begrotingsuitgaven en -ontvangsten van het jaar 2021 opgenomen waarvoor de Rijksrekening nog niet door de Staten-Generaal is goedgekeurd. De toelichtingen op de uitgaven en ontvangen vinden plaats in het Jaarverslag onder de beleidsartikelen en niet beleidsartikelen.

De post liquide middelen is opgebouwd uit de contante gelden die aanwezig zijn in de kluizen van de kasbeheerders. De saldi per 31/12/2021 bestaan uit voornamelijk uit de kassen bij de Griffie en Dienst Terugkeer & Vertrek (DT&V). De kas bij Griffie wordt vooral gebruikt voor de contante betalingen van cliënten voor rechtszaken.

Het saldo van deze post geeft de financiële verhouding met de schatkist van het Rijk geadministreerd weer. Dit saldo sluit aan met het laatst verstuurde saldobiljet van de Rijkshoofdboekhouding (RHB) van het Ministerie van Financiën (MvF).

Voor onderbouwing en nadere toelichting wordt verwezen naar de toelichting op artikel 37, paragraaf asielreserve.

Terwee

Wet Terwee maakt het voor slachtoffers van een misdrijf mogelijk om zich met een vordering tot schadevergoeding te voegen in het strafproces om op die manier een schadevergoeding te krijgen tegen de dader in plaats van een civiele vordering te starten. De stijging ten opzichte van 2020 wordt veroorzaakt door de invoering van de USB wetgeving. Hierbij wordt het voorschot niet meer afgedaan nadat vervangende hechtenis/gijzeling is toegepast bij schadevergoedingsmaatregelen. Gevolg is dat het voorschot niet ten laste van de begroting wordt geboekt, maar dat het voorschot open blijft staan totdat de dader is overleden of nadat de nieuwe expiratietermijn is verstreken. Hierdoor zal het bedrag aan voorschot de komende jaren gaan stijgen en vormt daarmee een risico door mogelijke oninbaarheid.

Door te belasten uitgaven

De saldi van de vergelijkende jaren zijn nagenoeg gelijk.

Salaris- en studievoorschotten

Op deze rekeningen worden naast de centrale studievoorschotten JenV breed ook de salarisvoorschotten verantwoord die door de decentrale diensten zijn verstrekt. Het verstrekte voorschot wordt vervolgens op het salaris van de medewerker ingehouden. De lichte daling wordt veroorzaakt doordat er meer voorschotten worden afgerekend en er anderzijds ook minder voorschotten worden verstrekt.

Af te dragen sociale lasten

Dit betreft de afdrachten aan de belastingdienst, UWV en Loyalis over de maand december 2021. Deze zijn voldaan in januari 2022. De stijging bij de afdracht loonheffing is grotendeels veroorzaakt door de 2% CAO indexering die met terugwerkende kracht in december 2021 is uitgekeerd.

EU subsidies

De EU subsidies zijn nagenoeg gelijk gebleven ten opzichte van 2020. Toch zijn er enkele verschuivingen die nader worden toegelicht. Een stijging bij DG Migratie van € 7 mln. door meer ontvangsten op van bestaande fondsen. Bij de Dienst Terugkeer en Vertrek (DT&V) is er een daling van € 9 mln door meer uitgaven op bestaande fondsen. Bij NCTV is een daling van € 1 mln. zichtbaar.

Door te belasten agentschappen/Raad voor de rechtspraak (via RHB MvF)

Deze financiële rekeningen worden gebruikt om maandelijks de diverse uitgaven met de agentschappen en de Raad voor de rechtspraak af te rekenen met een rijksbetaalstuk door tussenkomst van de RHB. De stijging is ook hier gerelateerd aan de CAO stijging.

Geïnde bedragen voor bestuursorganen door CJIB

Het saldo betreft voornamelijk ontvangen betalingen op vorderingen die het CJIB voor bestuursorganen onder andere Centraal AdministratieKantoor (CAK) en Ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid incasseert en nog moeten worden doorgestort. De CAK zaken betreffen ongeveer 95% van de inningen voor bestuursorganen. Er is in 2021 een dalende instroom aan CAK zaken.

Af te wikkelen proceskosten Griffie

Deze rekening geeft het sado weer van de proceskosten die nog met partijen moet worden afgerekend.

Strafrechtelijk- en Conservatoir beslag

Het creditsaldo op deze rekeningen wordt gevormd door de gelden waarop beslag is gelegd. Het verschil tussen boekjaar 2020 en 2021 ontstaat door de variabiliteit van de in beslaggenomen gelden. De beslaglegging op gelden is in 2020 wederom flink gestegen. De eindstand 2020 is gewijzigd door een andere rubricering door voortschrijdend inzicht in 2021. Deze rubricering heeft gevolgen voor de rubrieken strafrechtelijk beslag en diversen OM.

Diversen OM

Bedragen die in het kader van het «vrijlaten op borgtocht» van een verdachte zijn ontvangen, worden op deze rekening verantwoord. Daarnaast wordt op deze rekening onder meer het saldo beheerd van de van het Ministerie van Financiën ontvangen profijtrente.Het betreft de rente over de in beslaggenomen gelden waarover door de rechter in de desbetreffende zaak of door het Openbaar Ministerie nog geen beslissing is genomen.

Gedeponeerde geldsommen

Betreft ontvangsten van partijen in rechtszaken waarvan de rechter een deskundigenonderzoek heeft gelast. De kosten van het deskundigenonderzoek worden hiermee gefinancierd.

CJIB:

De toename bij het CJIB ( € 69 mln.) is voor 4 categorieën te benoemen:

1.WAHV: +4%, De totale instroom is gelijk dan die van 2020. De verkeersintensiteit is nagenoeg op het oude niveau van het vorige corona jaar. Waar je wel een groot verschil ziet zijn de parkeerovertredingen. Dit is een vrij grote stroom en een hoog percentage. Zodra de corona maatregelen verder versoepelen is het de verwachting dat dit weer naar het reguliere niveau zal groeien. 2: Boetevonnissen: ‒ 2%, geen significantie verschuiving binnen de boetevonnissen. 3: OM–afdoeningen: +30%, de instroom van vorderingen is fors toegenomen door de instroom van coronaboetes ( avondklok + strengere lockdown). 4: Ontnemingsmaatregelen: +6%, Het openstaande zaken is met 5,6% toegenomen. Dit zit hem vooral in de zaken met een hoger opgelegd bedrag.

Dalingen van vorderingen zijn er bij Bestuursdepartement (BD- € 5,7mln.), Openbaar Ministerie (OM ‒ € 0,3mln.) en Griffie ( € 3,8 mln.) Bij BD betreft het een vordering aan Nationale Politie van € 4,5 mln. die per 31.12.2020 nog open stond en in 2021 betaald is. Bij Griffie is het qua aantal en bedrag hetzelfde als in 2020, alleen het betaalgedrag bij debiteuren is verbeterd.

In de tabel hierboven zijn de vorderingen naar aard verder uitgesplitst. Het grootste bedrag betreft de vorderingen uit wettelijke rechten. De andere vorderingen bestaan uit de salarisvorderingen op ex-personeel en overige debiteuren. Alle vorderingen zijn direct opeisbaar.

Met betrekking tot de ontstaansjaren 2016 en 2020 heeft er een verschuiving plaats gevonden van 270k in de kolom Eindstand 2020. Daar waar het bedrag in 2020 was verantwoord onder ontstaansjaar 2020, wordt dit bedrag nu verantwoord onder ontstaansjaar 2016. Nader onderzoek heeft uitgewezen dat het betreffende voorschot aan dit jaar toegekend moet worden.

De verschillen van de openstaande voorschotten per artikel tussen de twee vergelijkende jaren worden hieronder toegelicht:

De voorschotten agentschappen gaan om de volgende bedragen ( tussen haakjes het overeenkomstige cijfer van 2020). DJI € 31,9 mln. (2020: € 30,2 mln.), IND € 65,2 mln. (2020: € 77,3 mln.), CJIB € 25,8 mln. (2020: € 12,9 mln.), NFI € 2,1 mln. (2020: € 1,8 mln) en Justis € 9,2 mln.(2020: € 4,6 mln.).

De verschillen van de openstaande voorschotten per artikel ( alleen verschillen groter dan € 1,0 mln.) tussen de twee vergelijkende jaren worden hieronder toegelicht:

Artikel 31: De stijging van de openstaande voorschotten op artikel 31 (€ 35 mln.) wordt veroorzaakt door stijgingen van verstrekte voorschotten aan de Nationale Politie van (€ 21 mln)., bij de telecomproviders (€ 7 mln.) , bij Stichting Meld Misdaad Anoniem van (€ 2 mln) en bij Stichting Projectenbureau Publieke Gezondheid en Veiligheid Nederland van ( € 2 mln).

Artikel 32: Op dit artikel is er een daling van € 30 mln.: veroorzaakt door dalingen bij Raad voor Rechtsbijstand (€ 15 mln.), Bureau Financieel toezicht van ( € 7 mln.) en Stichting Advisering Bestuursrechtspraak voor Milieu en Ruimtelijke Ordening van € 31 mln. Er waren stijgingen bij Autoriteit Persoonsgegevens (€ 2 mln.) en bij het Juridisch Loket (€ 18 mln.).

Artikel 33: De toename van de voorschotten op artikel 33 (€ 16 mln.) is gerelateerd aan een aantal subsidieprojecten, te weten Versterkingsplan RIEC / ondermijning (€ 7 mln,), Schiphol ( € 6 mln.) en RDW ( € 3 mln.). Er is een daling bij Kamer van Koophandel ( € 1 mln.).

Artikel 34: De toename van de voorschotten op artikel 34 (€ 10 mln.) heeft meerdere factoren. Stijgingen bij Reclassering Nederland (€ 2 mln.), Stg. Verslavingsreclassering GGZ, (€ 1 mln.) , Slachtofferhulp Nederland (€ 1 mln.) GGZ Nederland (€ 1 mln.), Stichting FIOM ( € 1 mln.), Gemeente Amsterdam ( € 1 mln.) en Stichting Laureus Foundation the Netherlands ( € 1 mln.) Voor diverse proeftuinen is er een stijging van € 5 mln. Voor de pilot jeugdbescherming is er een daling van € 1 mln.

Dalingen bij Gemeente Rotterdam ( € 2 mln.), Kansspelautoriteit (€ 2 mln.), Fivoor ( € 1 mln.) en Stichting Adoptievoorziening ( € 1 mln.)

Artikel 36: De stijging op artikel (€ 20 mln.) heeft meerdere oorzaken. Stijgingen bij Rijksdienst voor Ondernemend Nederland ( € 3 mln.), SPUK regeling ( € 34 mln.) Onderzoekraad voor Veiligheid (€ 2 mln.), , Versterkingsgelden ( € 5,7 mln.) en Veiligheidsregio’s voor ondersteuning CTB ( € 45 mln.) Daling bij Instituut Fysieke Veiligheid (IFV) voor noodvoorraad beschermingsmiddelen van € 64 mln. Stichting Prins Bernhardfonds (€ 2 mln.) en Stichting Fier ( € 2 mln.)

Artikel 37: De stijging van de voorschotten op artikel 37 (€ 59 mln.) is veroorzaakt door stijgingen van verstrekte voorschotten aan het COA van € 36 mln., Schiphol Nederland (€ 17 mln.), IOM (€ 2 mln.), Stichting ASKV ( steunpunt Vluchtelingen) (€ 1 mln.), Stg. Movement on the Ground ( € 1 mln.), Stichting Save and Protect Our Sexually-Abused Children in the Philippines ( € 1 mln.) en Gemeente Westerwolde ( € 1 mln.) Tevens een bijdrage voor optimalisering vreemdelingenketen in Curacao (+ € 1 mln.) en operations bullseye (€ 1 mln.). Daling bij Stichting Nidos ( € 5 mln.),

Artikel 91: Toename van € 1 mln door een stijging bij CAOP ( € 1 mln.).

De voorschotten buiten begrotingsverband zijn met € 2 mln. toegenomen door afrekeningen op EUsubsidies door toegekende voorschotten.

De stand van het subtotaal van de openstaande verplichting is gestegen met €315 mln. ten opzichte van 2020. Hieronder volgen de toelichtingen van de belangrijkste verschillen:

Artikel 31: Daling met € 24 mln: Nationale Politie 2021 van € 11 mln, telecom providers KPN, Vodafone en T mobile ( € 8 mln.), Stichting Misdaad anoniem (€ 2mln.) Gemeente Den Haag ( € 1 mln.) en Ministerie van Defensie ( € 1 mln.)

Artikel 32: De daling van € 25 mln. heeft meerdere oorzaken: Raad voor de Rechtsbijstand voor 2022 (€ 26 mln.) en Stichting Juridisch Loket ( € 10 mln.) Daarentegen zijn er stijgingen bij Divosa ( € 1 mln.), Autoriteit Persoonsgegevens (€ 1 mln.) en Stichting Advisering Bestuursrechtspraak ( € 7 mln.)

Artikel 33: Stijging met € 77 mln. Dit is gerelateerd aan stijgingen bij: Atos ( € 43 mln.), Caesar Accounts ( € 2 mln.), Cap Gemini ( € 26 mln.), Crayon ( € 6 mln.), DUO ( € 11,5 mln.), Fujitsu ( € 8 mln.), Justid ( € 2,5 mln.) en Start People ( € 2 mln.). Er zijn dalingen bij ARS ( € 1,5 mln.), subsidies voor ondermijning ( € 9 mln.), Jenoptik ( € 1 mln.), Shuttel ( € 3,6 mln.), V Business ( € 1 mln.) en Sensys ( € 4 mln.).

Artikel 34: Stijging met € 243 mln.: Stijgingen bij Reclassering Nederland ( € 162 mln.), Stichting Verslavingsreclassering GGZ ( € 80 mln.), Leger des Heils ( € 24 mln.) en Reclassering Caribisch Nederland ( € 2 mln.) Daling bij Brink’s Solutions ( € 4 mln.), GGZ Nederland ( € 1 mln.), Ordina ( € 2 mln.), Stichting Halt ( € 13 mln.) , Stichting Oranje Fonds ( € 1mln.) en Stg. Perspectief Herstelbemiddeling ( € 2 mln.)

Artikel 36: Stijging met € 30 mln.: er zijn stijgingen door kwartaalbetalingen aan de Veiligheidsregio’s (€ 3 mln.), Fintrex (€ 5 mln.), NVI ( € 2 mln.) , Rijksdienst voor Ondernemend Nederland ( € 23 mln.), en tevens stijging voor versterkingsgelden met € 1 mln. Daling bij Onderzoeksraad voor Veiligheid (€ 2 mln.).

Artikel 37: Stijging met € 24 mln. op dit artikel door IOM Policy Development ( € 15 mln.), IOM ( € 14 mln.) en Stg. Nidos (€ 17 mln.) Dalingen bij DV&O (€ 10 mln.), VKC van ( € 5 mln.), Caritas ( € 1 mln.), Politie ( € 1 mln.), Stg. ICTU ( € 2,5 mln.) en Stg. Movement on the Ground ( € 1 mln.)

Artikel 91: Stijging met € 5 mln. De stijgingen zijn bij Caesar Accounts ( € 2,8 mln.) , Centralpoint ( € 2,2 mln.), Crayon ( € 18 mln.), EY ( € 1 mln.), Head First ( € 3 mln.), It Staffing ( € 3,2 mln.), Linkit ( € 1,8 mln.), Sogeti ( € 3 mln.), Solvinity ( € 5 mln.), JIO ( € 3,6 mln.), Deloitte ( € 1 mln.) en Synprofs ( € 2,2 mln.) Er zijn dalingen bij de volgende organisaties: Cendris ( € 2,5 mln.), Metis ( € 1,5 mln.), UBR ( € 1,1 mln.), Software One ( € 29 mln.) en diverse Ministeries ( € 2,5 mln.) . Verder is er een daling bij externe inhuur bij diverse leveranciers van € 3,5 mln.

De Raad voor Rechtsbijstand had ultimo 2020 een vordering van € 200.350.643 op het Ministerie van Justitie en Veiligheid die samenhangt met haar verplichting in haar balans voor het deel van de afgegeven toevoegingen dat nog niet is vastgesteld. ( Bron: raad voor de Rechtsbijstand jaarrekening). Het cijfer uitimo 2021 is nog niet beschikbaar.

Raad voor de rechtspraak vakantiegelden

De Raad voor de rechtspraak heeft sinds het boekjaar 2005 een vordering op het Ministerie inzake de financiering van de te betalen vakantiegelden en sociale lasten. Bij het inwerking treden van het baten lasten stelsel per 1 januari 2005 is overeengekomen dat ter financiering van deze verplichting op de openingsbalans van de RvdR een separate vordering wordt opgenomen en er door Ministerie van J&V geen aflossing op deze vordering zal plaatsvinden. Het betreft hier louter een boekhoudkundige vordering. De vordering bedraagt € 21,1 mln.

Rijkshuisvestingsstelsel voor specialties

In het kader van het rijkshuisvestingsstelsel worden alle kantoorlocaties en specialties (locaties specifiek voor bepaald proces) in de balans van het Rijksvastgoedbedrijf opgenomen. Voor de specialties geldt echter dat wanneer een actief wordt afgestoten of wanneer er schade wordt geleden een eventueel verlies voor rekening komt van het Ministerie dat op een eerder moment gevraagd heeft om het actief te realiseren. Ingeval van een voordeel is het ook het Ministerie dat het pand in gebruik heeft dat hiervan geniet en niet het Rijksvastgoedbedrijf.

In geval van DJI gaat het bij de specialties om de justitiële inrichtingen. Er bestaan naast de situaties die in de balans zijn verwerkt geen voornemens tot afstoten.

Ingeval van het NFI gaat het om het pand aan de Laan van Ypenburg in Den Haag. Er bestaan echter geen voornemens om dit pand af te stoten.

Ingeval van het OM gaat het om een aantal locaties die een specifieke rol vervullen in het primair proces en daarom een zwaardere afscherming vereisen. Er bestaan geen voornemens om het aantal locaties terug te brengen.

Voor de IND gaat het om een aantal locaties die een specifieke rol vervullen in de opvang van asielzoekers. Hier geldt dat er geen voornemens zijn tot afstoten.