Base description which applies to whole site

Bijlage 5: Focusonderwerp FJR 2022

In onderstaand overzicht zijn de ingediende incidentele suppletoire begrotingen (ISB's) en nota's van wijziging (NvW) met betrekking tot het begrotingsjaar 2022 opgenomen.

Tabel 99 Overzicht ISB's en beroep art. 2.27 van de CW

Nr.

Begrotingsstuk

Onderwerp

Beroep art. 2.27, tweede lid, CW (ja/nee)

Verplichtingen aangegaan voor autorisatie EK (ja / nee)

Uitgaven voor autorisatie EK (ja/nee)

Indienings-datum

Aangenomen door EK

36 048

ISB 1

Financiële steun voor Oekraïne via Wereldbank

Ja

ja

nee

1-maa-22

31-mei-22

36 087

ISB 2

LNG invoercapaciteit in de Eemshaven

nee

nee

nee

26-apr-22

11-okt-22

36 108

ISB 3

Aandelenemissie Air France-KLM

nee

nee

nee

24-mei-22

31-mei-22

36 140

ISB 4

1) Uitvoering rechtsherstel box 32) Garantie annuleringskosten LNG-terminal Gasunie

1) ja2) nee

1) ja2) nee

1) ja2) nee

21-jun-22

11-okt-22

36 182

ISB 5

Financiële steun Oekraïne via het Internationaal Monetair Fonds

nee

nee

nee

31-aug-22

4-okt-22

36 120-IX

1e suppletoire begroting 2022

Convertibiliteit Oekraïense hryvnia

ja

ja

ja

25-mei-22

12-jul-22

36 250-IX

Nota van Wijziging op de 2e suppletoire begroting 2022

Additionele lening Europese Commissie aan Oekraïne

ja

nee

nee

5-dec-22

24-jan-23

Toelichting

ISB 184

In deze ISB is een garantie aan de Wereldbank afgegeven als cofinanciering van de voorgenomen Development Policy Loan (DPL) aan Oekraïne. Om de begrotingssteun aan Oekraïne snel te kunnen laten plaatsvinden, is het opstellen van een ISB noodzakelijk gebleken. Verwerking in de eerste suppletoire begroting 2022 van Financiën zou te laat zijn. Omdat de oorlogssituatie in Oekraïne dwong tot snel handelen, werd het noodzakelijk geacht om uitvoering te geven aan dit besluit vooruitlopend op formele autorisatie door beide Kamers. Daarmee is gehandeld conform artikel 2.27, tweede lid, van de Comptabiliteitswet 2016.

ISB 285

Middels een Kamerbrief is de Tweede Kamer geïnformeerd over de garantie die aan Gasunie is afgegeven86. Om de leveringszekerheid voor gas in winter 2022/2023 te kunnen garanderen en de afhankelijkheid van Rusland voor levering van gas af te bouwen, heeft Gasunie een drijvende LNG-terminal gehuurd. Om Gasunie het comfort te geven een contract te tekenen, is ervoor gekozen de garantie zo snel mogelijk budgettair te verwerken middels een ISB. De garantie werd echter pas definitief na vaststelling van de ISB in het Parlement. Vanwege de stijgende vraag naar drijvende LNG-terminals heeft Gasunie hierop vooruitlopend met spoed een terminal gecontracteerd. Aangezien de parlementaire goedkeuring pas in oktober was afgerond, had deze garantie achteraf gezien mee kunnen lopen in de eerste suppletoire begroting. Vanwege de gecontracteerde capaciteit kon Gasunie de garantie vroegtijdig beëindigen. Aangezien de garantie pas definitief werd na formele autorisatie door beide Kamers, was een beroep op artikel 2.27, tweede lid, van de Comptabiliteitswet niet nodig.

ISB 387

Air France – KLM was voornemens om aandelen uit te geven en verzocht de Nederlandse staat om deelname in deze aandelenuitgifte. Om tot deelname aan de emissie over te gaan, hiermee het aandelenbelang in Air France – KLM op 9,3% te houden en verwatering tegen te gaan, was op korte termijn een besluit van beide Kamers nodig. Om die reden heeft de budgettaire verwerking plaatsgevonden middels een ISB. Hier is geen gebruik gemaakt van een beroep op artikel 2.27, tweede lid, van de Comptabiliteitswet, omdat het kabinet het van belang vond dat het proces zorgvuldig werd doorlopen en de Kamers hier voldoende tijd voor hadden. Door het toepassen van een parlementair spoedproces kon het budgetrecht van het Parlement worden gerespecteerd.

ISB 488

In deze ISB zijn de budgettaire gevolgen voor de uitvoeringskosten voor het rechtsherstel box 3 verwerkt. Aangezien de uitvoering van het rechtsherstel box 3 per 1 juli 2022 zou starten en de parlementaire besluitvorming over de budgettaire effecten naar verwachting voor die datum nog niet zou zijn afgerond, is een beroep gedaan op artikel 2.27, tweede lid, van de Comptabiliteitswet. Het starten met de uitvoering van het rechtsherstel van box 3 per 1 juli had een spoedeisend belang gezien de omvang en de planning van de werkzaamheden, die gericht zijn op het voldoen aan de (gestelde wettelijke) termijn van 4 augustus. Het zo snel mogelijk uitvoering geven aan het rechtsherstel werd geacht in het belang te zijn van het Rijk.

Tevens werden in deze ISB de budgettaire effecten verwerkt van de garantstelling aan Gasunie voor eventuele annuleringskosten van een tweede gecontracteerde LNG-terminal. Hiervoor was geen beroep op artikel 2.27, tweede lid, van de Comptabiliteitswet nodig.

ISB 589

Het kabinet erkent de financiële noden van de Oekraïense overheid op korte termijn en acht het van groot belang dat het land macro-economisch niet verder destabiliseert. Eerder heeft Nederland een financiële bijdrage van € 100 mln. gedaan voor begrotingssteun via een garantie aan de Wereldbank90. Gezien de noodsituatie in Oekraïne en de urgente behoefte aan middelen heeft dit het kabinet doen besluiten een aanvullende bilaterale lening van € 200 mln. aan Oekraïne te verstrekken via een speciale kredietlijn van het Internationaal Monetair Fonds (IMF). Aangezien de situatie in Oekraïne dwong tot snel handelen, is deze lening budgettair verwerkt middels een ISB. De verwerking van deze lening in de tweede suppletoire begroting 2022 van Financiën zou te laat zijn, omdat de Eerste Kamer deze vaak pas in januari behandelt waardoor geen rechtmatige betaling in 2022 kon plaatsvinden. Omdat behandeling van deze ISB volgens reguliere planning nog ruim voor het einde van 2022 zou plaatsvinden, was geen beroep op artikel 2.27, tweede lid, van de Comptabiliteitswet nodig.

1e suppletoire begroting 202291

Conform de raadsaanbeveling van de Europese Commissie is er een regeling opgezet voor Oekraïense ontheemden om contante Oekraïense valuta (hryvnia's) om te kunnen wisselen voor euro's. De budgettaire verwerking hiervan heeft plaatsgevonden in de eerste suppletoire begroting van Financiën, die gelijktijdig met een kamerbrief92 aan beide Kamers is verstuurd. Om de regeling in Nederland snel in werking te kunnen laten treden achtte het kabinet het wenselijk om – vooruitlopend op formele autorisatie door beide Kamers en dus met een beroep op artikel 2.27, tweede lid, van de Comptabiliteitswet – op korte termijn middelen ter beschikking te stellen om overeenkomsten aan te kunnen gaan met de partijen die de regeling zouden gaan uitvoeren. Dit had als doel om de regeling zo spoedig mogelijk open te kunnen te stellen voor ontheemden uit Oekraïne.

NvW op 2e suppletoire begroting 202293

Op 5 december 2022 is een Nota van Wijziging op de tweede suppletoire begroting 2022 ingediend, inzake additionele steun van de Europese Commissie aan Oekraïne. De Europese Commissie stelt voor om Oekraïne in 2023 via macro-financiële bijstand (MFB) € 18 mld. aan concessionele leningen te verlenen. Nederland heeft voor haar aandeel hierin een nieuwe garantie opgenomen op de Rijksbegroting ter hoogte van circa € 1,1 mld. Vanwege het spoedeisend belang om Oekraïne te steunen in de huidige oorlogssituatie en omdat parlementaire besluitvorming over de budgettaire effecten via het reguliere proces niet tijdig kon worden afgerond, is een beroep gedaan op artikel 2.27, tweede lid, van de Comptabiliteitswet. Hiermee is, vooruitlopend op formele autorisatie door het Parlement, uitvoering gegeven aan het besluit tot ophogen van het verplichtingenbudget met circa € 1,1 mld. Op dat moment werd verwacht dat de leenovereenkomst tussen de Commissie en Oekraïne nog in december 2022 zou worden ondertekend. Ondertekening heeft in 2022 echter niet meer plaatsgevonden. De parlementaire autorisatie werd eind januari 2023 pas afgerond.

84

Kamerstukken II 2021-2022, 36 048, nr. 1

85

Kamerstukken II 2021-2022, 36 087, nr. 1

86

Kamerstukken II 2021-2022, 29 023, nr. 303

87

Kamerstukken II 2021-2022, 36 108, nr. 1

88

Kamerstukken II 2021-2022, 36 140, nr. 1

89

Kamerstukken II 2021-2022, 36 182, nr. 1

90

Kamerstukken II 2021-2022, 36 048, nr. 3.

91

Kamerstukken II 2021-2022, 36 120, nr. 1

92

Kamerstukken II 2021-2022, 36 045, nr. 101

93

Kamerstukken II 2021-2022, 36 250, nr. 4

Licence