Op basis van de ter beschikking staande informatie en met inachtneming van hetgeen in de toelichting vermeld, wordt geconstateerd dat inzake het Europees Landbouwgarantiefonds (ELGF) en het Europees Landbouwfonds voor Plattelandsontwikkeling (ELFPO) over het begrotingsjaar 2022:
1. de uitgaven die ter vergoeding bij de Europese Commissie zijn ingediend over het begrotingsjaar 16 oktober 2021 tot en met 15 oktober 2022, bedragen €832.046.952,68 (ELGF €705.886.328,90 en ELFPO €126.160.623,78);
2. de door Nederland opgezette systemen en daarin vervatte maatregelen voor het beheer en de controle van de gelden voldoen aan de accreditatie eisen;
3. door het betaalorgaan een toereikende, nauwkeurige en waarachtige financiële verantwoording is afgegeven. Evenwel toont de ELGF certificerende audit een overschrijding van de toegestane foutmarge. Dit geldt niet voor ELFPO.
Toelichting
Verklaring betaalorgaan
Het betaalorgaan Rijksdienst voor Ondernemend Nederland (RVO) heeft, bij de over het begrotingsjaar 16 oktober 2021 tot en met 15 oktober 2022 bij de Europese Commissie ingediende rekeningen, verklaard dat deze een waarheidsgetrouw, volledig en nauwkeurig beeld geven en dat de beheers- en controlesystemen een redelijke zekerheid bieden dat de onderliggende transacties wettig en regelmatig zijn.
Rapportage certificerende instantie
De ADR heeft, in de functie van certificerende instantie, geoordeeld dat;
• op basis van een goedkeurende auditverklaring, de bij de Europese Commissie ingediende rekeningen voor het begrotingsjaar 16 oktober 2021 tot en met 15 oktober 2022 in elk materieel opzicht een waarheidsgetrouw, volledig en nauwkeurig beeld geven van de aan de ELFPO in rekening gebrachte totale netto-uitgaven,
• op basis van het ontbreken van een goedkeurende auditverklaring, de bij de Europese Commissie ingediende rekeningen voor het begrotingsjaar 16 oktober 2021 tot en met 15 oktober 2022 in materieel opzicht een onvoldoende waarheidsgetrouw, volledig en nauwkeurig beeld geven van de aan de ELGF in rekening gebrachte totale netto-uitgaven.
Voor wat betreft ELFPO merkt de ADR een onzekerheid op met betrekking tot de in de regeling pilot GLB gehanteerde Vereenvoudigde Kosten Opties (VKO) en ten aanzien van de laatste dossiers in review met gebruik van de Integrale Kostensystematiek. Het onderzoek VKO is ook onderdeel van een EC conformiteitsprocedure. Zolang de procedure loopt, wordt dit bedrag als onzeker bestempeld door de auditdienst.
Voor wat betreft ELGF constateert de ADR als steekproefresultaat een foutmarge van 2,27% die daarmee hoger is dan toegestaan (2%). De geconstateerde tekortkomingen betreffen enerzijds het claimen van subsidie op landbouwgrond waarvan de aanvrager een schriftelijke toestemming van de eigenaar niet kan overleggen, anderzijds worden de uitgaven op de regeling Graasdierenpremie afgekeurd op basis van het door de EC eerder afgegeven oordeel dat de opzet van deze regeling niet juist is. De regeling Graasdierenpremie betreft een bedrag van €1.494.352,90.
Bekende lopende onderzoeken en/of correctievoorstellen door de Europese Commissie, Europese Rekenkamer en OLAF
De Europese Commissie bepaalt uiteindelijk de EU-conformiteit van de nationale implementatie en uitvoering van EU-regelgeving. De Europese Commissie kan financiële correcties opleggen als zij concludeert dat EU-regelgeving niet op de juiste wijze door de lidstaat is geïnterpreteerd en/of uitgevoerd. Het antifraude-DG van de Europese Commissie (OLAF) kan onderzoeken starten naar vermoedens van onregelmatigheden, waaronder vermoeden van fraude met EU-subsidies.
Voor het ELFPO en/of ELGF was eind 2022 sprake van de volgende lopende onderzoeken en procedures vanuit de EC: EC Goedkeuring rekeningen ELGF en ELFPO FY2020 en FY2021, EC audit controlepercentage ELFPO POP3 2019, EC audit ELGF Promotiemaatregelen, ERK audit ELFPO en ERK audit ELGF.
GLB Pijler 1: Europees Landbouwgarantiefonds (ELGF)
De EU-steun voor het GLB pijler 1 bestaat uit gelden voor directe inkomenssteun en markt- en prijsmaatregelen. De steun voor markt- en prijsmaatregelen fluctueert afhankelijk van de marktomstandigheden. De maatregelen binnen het ELGF fonds van het Gemeenschappelijk landbouwbeleid zijn als volgt onderverdeeld:
Basisbetalingsregeling
In het Europees boekjaar 2022 zijn de betalingen gedaan op aanvragen ingediend in 2021. Voor de basisbetaling is €445 mln. gedeclareerd bij de Europese Commissie.
Betaling voor vergroening
Landbouwers die gebruik maken van de basisbetalingsregeling zijn verplicht om vergroeningsmaatregelen toe te passen op hun bedrijf. Voor de vergroeningsbetalingen is 30% van het budget voor directe betalingen bestemd. In 2022 is € 190 mln. voor vergroeningsbetalingen gedeclareerd bij de Europese Commissie.
Aanvullende betaling voor jonge boeren
Voor de zogenaamde ‘top-up’ betaling voor jonge boeren is 2% van het budget voor directe betalingen beschikbaar. In 2022 is bij de Europese Commissie € 12,4 mln. gedeclareerd voor de ‘top-up’ betaling voor jonge boeren.
Graasdierpremie
In 2022 werd € 1,5 mln. voor steun aan graasdieren (runderen en schapen) gedeclareerd bij de Europese Commissie.
Teruggave financiële discipline
Op alle directe betalingen wordt een korting toegepast ten behoeve van de crisisreserve van de Europese Commissie. Indien de crisisreserve niet (volledig) wordt benut vindt teruggave plaats aan de landbouwers. In 2022 werd € 13,0 mln. terugbetaald aan landbouwers.
Markt- en prijsbeleid
In 2022 bestond de reguliere steun uit operationele programma’s groente en fruit van € 28,5 mln. Voor afzetbevordering is € 9,8 mln. uitgegeven. Het betrof hier uitgaven in het kader van schoolfruit, schoolmelk, promotieprogramma’s en opslag interventies. Hiernaast werd € 7,9 mln. besteed aan buitengewone aanpassingssteun t.b.v steun als gevolg van de Oekraïne crisis.
GLB Pijler 2: Europees Landbouwfonds voor Plattelandsontwikkeling (ELFPO)
De jaardeclaratie ELFPO 2022 bestaat uit de volgende maatregelen :
Agrarisch natuurbeheer
Maatregel 10 uitgaven in het begrotingsjaar 2022: € 41,9 mln., waarvan ANLb € 41,6 mln. en SNL € 0,3 mln. Het gaat hier om uitgaven op grond van beheersovereenkomsten agrarisch natuurbeheer afgesloten op basis van provinciale regelingen (ANLb – Subsidieregeling agrarisch natuur- en landschapsbeheer, SNL – Subsidieregeling Natuur en Landschapsbeheer, PSAN – Provinciale Subsidieregeling Agrarisch Natuurbeheer; SNL en PSAN betreft uitfinanciering van lopende verplichtingen).
De Brede Weersverzekering
Maatregel 17, uitgaven in het begrotingsjaar 2022: € 14,1 mln. Dit betreft een rijksregeling met cofinanciering door het ministerie van LNV.
De Kwaliteitsregeling kalversector
Maatregel 3, uitgaven in het begrotingsjaar 2022: € 2,5 mln. Dit betreft een rijksregeling voor steun voor toetreding kwaliteitsregeling kalversector modulatiegelden.
Provinciale subsidieregelingen POP3
• Maatregel 04 Investeringsregelingen, uitgaven in het begrotingsjaar 2022: € 47,1 mln. Dit betreft uitgaven op basis van de provinciale subsidieregelingen POP3, met cofinanciering door de provincies.
• De maatregelen 01, Kennisoverdracht en voorlichtingsacties, €2,3 mln.; maatregel 16, Samenwerking, € 7,8 mln. en 19, LEADER, € 5,7 mln., aan uitgaven in het begrotingsjaar 2022. Dit betreft uitgaven op basis van de provinciale subsidieregelingen POP3, met cofinanciering door de provincies.
Technische Bijstand
Maatregel 20, in de jaardeclaratie 2022 opgenomen bedrag: € 4,9 mln. Technische bijstand 2022 is berekend op basis van een flat rate van 4%.