Versterkte publieke gezondheid
Het programma 'Versterking infectieziektebestrijding en pandemische paraatheid GGD'en' heeft in 2024 het volgende opgeleverd; inbedding van infectieziekte epidemiologen en preventie experts. Verder zijn praktijkopleiders aangesteld voor de begeleiding van verpleegkundigen, deskundigen en artsen in opleiding. In samenwerking met de GGD'en, GGD GHOR NL en het RIVM zijn uniforme eisen gesteld aan de voorbereidingen voor opschaling bij GGD'en. Deze eisen moeten neerslaan op de Tweede tranche wijziging Wet publieke gezondheid om te voorzien in een directe sturingsbevoegdheid van de minister van VWS.
Op 20 december 2023 is het wetsvoorstel Tweede tranche wijziging Wet publieke gezondheid (Vergaderjaar 2023-2024, Kamerstuk 36483, nr. 2) aangeboden aan de Tweede Kamer. Na een schriftelijke behandeling is het wetsvoorstel op 29 mei 2024 aangemeld voor plenaire behandeling. In dit wetsvoorstel wordt geregeld dat de minister van VWS via de Landelijke Functie opschaling Infectieziektebestrijding (LFI) bij een uitbraak van een A-infectieziekte rechtstreeks kan sturen op de medisch-operationele processen van de GGD'en. Daarnaast wordt voorgesteld een grondslag in de Wet publieke gezondheid (Wpg) op te nemen om regels te kunnen stellen om te komen tot een meer uniforme werkwijze bij de GGD’en, zodat sneller en adequater kan worden opgeschaald indien dat voor de bestrijding van een epidemie van een A-infectieziekte noodzakelijk is.
In samenwerking met het RIVM, GGD GHOR NL en de GGD'en is in 2024 begonnen met de stapsgewijze herinrichting van de informatievoorziening in het domein van infectieziektebestrijding (IZB). De resultaten van het Maatschappelijke Kosten Baten Analyse (MKBA) zijn aan de Tweede Kamer aangeboden (Vergaderjaar 2024-2025, Kamerstuk 25295, nr. 2209). Op basis van een uitgewerkt meerjaren programmaplan is reeds een aanbesteding in voorbereiding en is een convenant ondertekend tussen het RIVM, de GGD'en en VWS.
Met de kennis- en innovatieagenda heeft VWS zich in 2024 gericht op lopende programma's bij ZonMw en TNO, zoals het kennisprogramma en programma’s rond ventilatie en testinnovaties en daarbij behorende netwerkeventementen. Internationaal wordt kennis en innovatie gestimuleerd via financiële en inhoudelijke bijdragen aan het opzetten van een Europees samenwerkingsverband. Als laatste is in het Caribisch deel van Nederland een verbeterprogramma gestart. Het doel hiervan is duurzame versterking van de lokale capaciteit, kennis en expertise op het gebied van pandemische paraatheid en infectieziektebestrijding in het Caribisch deel van het Koninkrijk.
Flexibele en opschaalbare zorg
Om de continuïteit van niet-acute zorg te waarborgen tijdens een crisissituatie, is het van belang om de coördinatie te verbeteren en digitale hulpmiddelen effectief in te zetten binnen de zorgsector. Het ZonMw programma dat hiervoor is opgezet richt zich daarom op de uitdagingen en oplossingen die nodig zijn om de voortgang van reguliere zorg in crisistijden te garanderen.
Versterkte leveringszekerheid
Tijdens een crisis is de zorg meer dan anders afhankelijk van medische producten voor patiënten en professionals. Daarvoor is leveringszekerheid van medische producten essentieel. Ter versterking van de leveringszekerheid van medische producten en het aanpakken van acute tekorten zijn in 2024 meerdere belangrijke acties ondernomen. Deze acties zijn gericht op het verbeteren van de beschikbaarheid van medische producten, en dienen te worden onderscheiden van maatregelen die getroffen worden voor weerbare zorg.
Het Landelijk Coördinatiecentrum Geneesmiddelen (LCG) heeft zijn takenpakket formeel uitgebreid. Zij coördineren onder andere vraag en aanbod van geneesmiddelen en het opstellen van aangepast voorschrijfbeleid tijdens (dreigende) tekorten. Ook hebben zij samen met relevante zorgpartijen de Nederlandse lijst van kritieke geneesmiddelen opgesteld. Deze lijst biedt de basis voor meer gericht beleid op leveringszekerheid. Verder is er een subsidie verleend om de veiligheidsvoorraad voor essentiële antibiotica en een luchtwegverwijder (salbutamol) te vergroten met vier weken. Dit komt bovenop de bestaande voorraadverplichting van acht weken en hiermee komt de totale voorraad voor deze middelen op drie maanden.
In 2024 heeft VWS voorbereidingen getroffen voor invoering van de Europese meldplicht voor leveringsonderbrekingen van medische hulpmiddelen, die op 10 januari 2025 inwerking is getreden. Zo heeft het CIBG in 2024 een meldpunt ingericht om de meldingen in ontvangst te nemen. Het Zorg Inkoop Netwerk Nederland heeft met subsidie van VWS de toeleveringsketens van zestien kritische medische hulpmiddelen en risico’s ten aanzien van de beschikbaarheid in kaart gebracht. Verder is in 2023 afgesloten overeenkomst voor opschaalbare productiecapaciteit van FFP2 mondmaskers gecontinueerd. VWS heeft een overeenkomst gesloten voor opslag en beheer van een voorraad zuurstofconcentratoren om tekorten op te kunnen vangen.
Daarnaast heeft VWS zich ook in Europees verband ingezet om de leveringszekerheid te verbeteren. Zo neemt VWS deel aan de Critical Medicines Alliance (CMA) die opgezet is om de leveringszekerheid van geneesmiddelen in de Europese Unie (EU) te versterken. De subsidiëring van projecten onder het Important Project of Common European Interest (IPCEI) Med4Cure is van start is gegaan waaronder het innoveren en moderniseren van de productie van geneesmiddelen. Dit levert een bijdrage aan de leveringszekerheid in Nederland en de EU. VWS is ook aangesloten bij de voorbereidingen van een samenwerking voor het aanleggen van voorraden van medische producten.
In de brieven van 12 december 2024 (Kamerstukken II 2024-2025, 29477, nr. 918 & 32805, nr. 165) vindt u een volledig verslag van de voortgang op de aanpak van beschikbaarheid van geneesmiddelen en medische hulpmiddelen.