Base description which applies to whole site

nr. 2MEMORIE VAN TOELICHTING

INHOUDSOPGAVEblz.
   
A.Artikelsgewijze toelichting bij het wetsvoorstel2
 Wetsartikel 12
   
B.Algemene toelichting bij de begroting3
 1. Inleiding3
 2. Uitgaven3
 3. Ontvangsten7
 4. Totaaloverzicht van het Fonds9
   
C.Toelichting per begrotingsartikel11
 1. Uitgaven11
 2. Ontvangsten20

A. ARTIKELSGEWIJZE TOELICHTING BIJ HET WETSVOORSTEL

Wetsartikel 1

De begrotingen die onderdeel uitmaken van de Rijksbegroting, worden op grond van artikel 1, derde lid, van de Comptabiliteitswet 2001 elk afzonderlijk bij de wet vastgesteld. Het onderhavige wetsvoorstel strekt ertoe om de begroting van het Fonds economische structuurversterking voor het jaar 2004 vast te stellen.

Alle voor dit jaar vastgestelde begrotingswetten tezamen vormen de Rijksbegroting voor het jaar 2004. Een toelichting bij de Rijksbegroting als geheel is opgenomen in de Miljoenennota 2004.

Met de vaststelling van deze wetsartikelen wordt de in de begrotingsstaat opgenomen begroting van de uitgaven en de ontvangsten voor het jaar 2004 vastgesteld. De in die begroting opgenomen begrotingsartikelen worden door middel van een algemene toelichting en een toelichting per begrotingsartikel toegelicht in de onderdelen B en C van deze memorie van toelichting.

Het advies van de Raad van State wordt niet openbaar gemaakt op grond van het bepaalde in artikel 25a, derde lid, onder b, van de Wet op de Raad van State.

De Staatssecretaris van Economische Zaken,

C. E. G. van Gennip

De Minister van Economische Zaken,

L. J. Brinkhorst

De Minister van Financiën,

G. Zalm

B. ALGEMENE TOELICHTING BIJ DE BEGROTING

1. Inleiding

Bij wet van 21 december 1995 is het Fonds economische structuurversterking (Fes) ingesteld (Wet Fonds economische structuurversterking, Stb. 1996, 51 en 52). In 2002 is de Fes-wet het laatst gewijzigd (Stb. 2002, 294). Het fonds is een begrotingsfonds conform de Comptabiliteitswet 2001 en heeft als doel het financieren van investeringsprojecten van nationaal belang waarmee beoogd wordt de economische structuur te versterken. Hiertoe worden vanuit het fonds bijdragen toegekend aan andere begrotingshoofdstukken ter financiering van dergelijke projecten. Het Fes is dus een verdeelfonds, de feitelijke projectuitgaven worden onderbouwd, geraamd en verantwoord op de andere begrotingshoofdstukken.

2. Uitgaven

In deze paragraaf wordt op hoofdlijnen een totaaloverzicht gegeven van alle Fes-uitgaven die reeds zijn of nog zullen worden gedaan.

2.1. Investeringsimpuls 1994

Bij Voorjaarsnota 1993 is besloten tot een Investeringsimpuls van in totaal € 2 269 mln in de periode 1994–1998 voor de versterking van de economische structuur. De impuls heeft betrekking op projecten in de sfeer van verkeer en vervoer (€ 1 929 mln), bodemsanering (€ 227 mln) en kennisinfrastructuur (€ 113 mln). Voor de projecten op het terrein van verkeer en vervoer is destijds binnen het fonds € 681 mln gereserveerd voor de financiële doorloop na 1998. Eveneens is € 150 mln beschikbaar voor het tekort in de Europese bijdrage aan verkeer en vervoer projecten. Hiermee bedraagt de totale Fes-bijdrage in de Investeringsimpuls 1994 per saldo € 3,10 mld (€ 3,21 mld inclusief prijsbijstelling), waarvan tot en met 2002 € 2,89 mld uit het fonds is uitgekeerd.

2.2. Betuweroute en Hogesnelheidslijn

De feitelijke projectuitgaven voor de Betuweroute en de Hogesnelheidslijn-Zuid (HSL-Zuid) worden geraamd op de begroting van het Infrastructuurfonds. Ten aanzien van de Betuweroute is reeds in 1995 een positief besluit genomen door het parlement. Ten aanzien van de HSL-Zuid heeft het kabinet zich in de PKB-3 in mei 1996 uitgesproken voor het voorkeurstracé uit de PKB-1, met een aantal inpassingsmaatregelen naar aanleiding van het gevoerde bestuurlijk overleg en de discussies rondom het Groene Hart.

Voor deze projecten is in het fonds € 4 538 mln geraamd, inclusief een maximum van € 545 mln reeds uitgekeerde en nog uit te keren prijsbijstelling. Aan voorfinanciering voor deze projecten is in het fonds € 1 784 mln geraamd, inclusief € 168 mln aan uitgekeerde en nog uit te keren prijsbijstelling. Dit brengt de binnen het Fes geraamde middelen voor de Betuweroute en de Hogesnelheidslijn in totaal op € 6 322 mln. Tot en met 2002 heeft het Fes hiervan € 3 298 mln uitgekeerd.

2.3. SWAB, Extra impuls en Hubertustunnel

Van de ontvangsten uit hoofde van het tussenvonnis in het common area geschil is in de ontwerpbegroting 1998 € 592 mln via het Fes ingezet voor investeringen in het kader van Samen Werken Aan Bereikbaarheid (SWAB). Bij Najaarsnota 1999 is ter vermindering van het destijds bestaande tekort in het Fes ultimo 2010 besloten € 45,4 mln van deze uitgaven niet meer uit het Fes te financieren, maar ten laste van de algemene middelen. Het totaal binnen het Fes geraamde bedrag van € 549 mln (inclusief prijsbijstelling) is ultimo 2000 helemaal besteed, waarmee dit project binnen het Fes is afgesloten.

In de brief van 31 maart 1998 betreffende de Impuls voor de ruimtelijk-economische structuur (Kamerstukken II 1997/98, 25 017 nr. 6) heeft het kabinet aan een aantal verkeer- en vervoerprojecten middelen toegekend uit het Fes. In totaal is hiertoe in het Fes een bijdrage geraamd van € 858 mln (€ 895 mln inclusief prijsbijstelling), waarvan tot en met 2002 € 273,8 mln uit het fonds is uitgekeerd.

Bij Voorjaarsnota 2000 is een bijdrage aan het Infrastructuurfonds van € 28,4 mln (inclusief prijsbijstelling 2001) opgenomen ten behoeve van de Hubertustunnel. Hiervan is tot en met 2002 € 23,6 mln uit het fonds uitgekeerd.

2.4. Investeringsimpuls 1998

Het Regeerakkoord 1998 bevatte een investeringspakket dat, voor zover het Fes-waardige projecten betreft, via het fonds gefinancierd wordt. Het gaat hierbij in de periode 1999 tot en met 2010 om een totaalbedrag van € 7 629 mln inclusief prijsbijstelling via het Fes. Hiervan is tot en met 2002 € 2 057 mln door het fonds uitgekeerd. De concrete uitwerking van het pakket naar projecten vindt plaats via de ICRE (Interdepartementale Commissie Ruimtelijke Economie). Indien individuele projectvoorstellen voldoende zijn uitgewerkt, worden bijdragen van de post Projecten in voorbereiding (uitgavenartikel 01.07) overgeboekt naar de post Investeringsimpuls 1998 (uitgavenartikel 01.08).

2.5. Investeringsimpuls 2001

Het kabinet heeft bij de begrotingsvoorbereiding 2001 besloten tot een investeringspakket van in totaal € 5 464 mln (€ 5 736 mln inclusief prijsbijstelling) voor de clusters Bereikbaarheid, Natuur, Milieu en vitaliteit steden en Kennis voor de periode 2001 tot en met 2010. Ook bij deze impuls vindt de concrete uitwerking van de verschillende projecten plaats via de ICRE. Voor zover voorstellen nog onvoldoende zijn uitgewerkt, worden de daarmee samenhangende middelen geraamd op artikel 01.07 Projecten in voorbereiding. Indien individuele projectvoorstellen voldoende zijn uitgewerkt, worden de middelen geraamd op het artikel 01.09 Investeringsimpuls 2001.

2.6. Bruggetje RA 1998

Tezamen met de besluitvorming over de Investeringsimpuls 2001 is besloten in de jaren 2000 tot en met 2010 reeds bestaande investeringsprojecten uit het Fes te financieren. Het gaat hierbij op dit moment om een bedrag van in totaal € 2 366 mln. Het betreft Fes-waardige projecten die voorheen ten laste van de reguliere Rijksbegroting werden geraamd. De hierdoor ontstane ruimte op de Rijksbegroting wordt aangewend voor andere uitgaven.

De voorheen binnen het Fes geraamde prijsbijstelling voor 2003 en verder is bij OB 2003 via het «bruggetje» overgeheveld naar het ministerie van Financiën. Met ingang van 2003 wordt de prijsbijstelling conform de systematiek op de Rijksbegroting uitgekeerd.

2.7. Kenniswijk

Bij begrotingsvoorbereiding 2002 heeft het kabinet besloten voor het project «Kenniswijk» in de regio Eindhoven een Fes-bijdrage van € 45,7 mln ter beschikking te stellen. Voorwaarde is dat private partijen minimaal 50% bijdragen in de kosten.

2.8. Meerjarige doorwerking Strategisch Akkoord 2002

In het Strategisch Akkoord 2002 zijn extra middelen voor mobiliteit en bereikbaarheid uitgetrokken. Het grootste deel van deze middelen (60%, zijnde € 1 476 mln tot en met 2010) is in het Fes gereserveerd. Over de precieze besteding van de middelen is reeds besloten. De middelen zijn toegezegd aan het ministerie van V&W voor de uitvoering van het Fileplan, ZSM (Zichtbaar, Slim en Meetbaar). Zie artikel 01.01/Bijdragen aan de begroting van het Infrastructuurfonds in het kader van verkeer & vervoer.

2.9. Kasplafond

De totale geraamde fondsuitgaven in enig jaar mogen niet hoger zijn dan de totale voor dat jaar geraamde ontvangsten, minus 10% van de voor dat jaar geraamde ontvangsten uit de aardgasbaten (de zogenaamde buffer), plus het eindsaldo van het jaar ervoor. In onderstaande tabel worden de in deze ontwerpbegroting opgenomen uitgaven geconfronteerd met het kasplafond. Zonder aanpassingen zullen de uitgaven in 2007 echter het kasplafond overschrijden. Deze overschrijding zal moeten worden opgevangen door extra ontvangsten of met een herprioritering of fasering van uitgaven.

(x € 1 000)200320042005200620072008
Geraamde uitgaven2 963 5341 948 2271 723 8521 795 4982 226 3932 012 881
Kasplafond3 503 3222 383 5062 097 1872 054 8302 047 1411 854 449

In hoofdstuk 4 wordt nader ingegaan op de hoogte van de uitgaven, de ontvangsten en het kasplafond.

2.10. Toezeggingen

De fondsbeheerders kunnen ten laste van het fonds toezeggingen doen voor bijdragen aan begrotingshoofdstukken. In deze toezeggingsbrieven is aangegeven onder welke voorwaarden de bijdrage beschikbaar wordt gesteld en hoe de verantwoording dient te geschieden. Tot nu toe zijn op deze wijze voor een totaalbedrag van ongeveer € 12,2 mld de volgende toezeggingen geformaliseerd:

Specificatie van toezeggingsbrieven
Aand.d.Voor project(en)Bedrag (€) mln
EZ16.08.94HPCN en NOBIS27,2
VenW16.08.94Verkeer en vervoer, Bodemsanering, LWI, Transportechnologie en Ondergronds bouwen2 071,5
VROM16.08.94Bodemsanering136,1
OCW16.08.94Mainport Rotterdam en MIBITON20,4
LNV16.08.94Agro ketenmanagement13,6
VenW16.02.96Betuweroute (BR)43,6
EZ15.08.96MARIN45,4
VenW20.12.96Betuweroute en Hogesnelheidslijn1 832,8
VenW22.01.98Hogesnelheidslijn (HSL)7,7
VenW12.01.99Samen Werken Aan Bereikbaarheid (SWAB)592,2
VenW12.01.99Betuweroute (BR)315,4
VenW12.01.99Impuls ruimtelijk economische structuur846,8
VenW12.01.99Doorloop na 1998 van verkeer en vervoer projecten uit Investeringsimpuls 1994830,4
VenW12.01.99Hogesnelheidslijn (HSL)23,6
VROM12.01.99Impuls ruimtelijk economische structuur, ontsluiting vinex-locatie Deventer – Colmschate Noord.11,3
VROM15.10.99Stichting kennisontwikkeling en kennistransfer Bodem (SKB)15,9
VenW15.10.99Ondergronds Logistiek Systeem (OLS)4,1
EZ15.10.99Gigaport64,4
VenW15.10.99Connekt, Kenniscentrum Verkeer en Vervoer15,9
VenW15.10.99Expertisenetwerk Meervoudig Ruimtegebruik (EMR)15,9
OCW15.10.99Wetenschap en Technologie Centrum Watergraafsmeer13,6
OCW15.10.99Biomade6,8
OCW15.10.99Kaderregeling Technocentra18,2
LNV15.10.99Ketennetwerken, Clusters en ICT (KLICT)13,2
OCW15.10.99Delfts Cluster19,1
VenW21.12.99Samen Werken Aan Bereikbaarheid (SWAB)– 45,4
VenW21.12.99Bereikbaarheidsimpuls 1998148,8
EZ21.12.99Economie Ecologie en Technologie (EET)18,2
VROM21.12.99Programma Milieutechnologie (ProMT)9,1
VROM21.12.99Nationaal Initiatief voor Duurzame Ontwikkeling (NIDO)12,7
VenW18.12.00Bereikbaarheid voorfinanciering505,6
OCW18.12.00ICT en Onderwijs467,4
OCW18.12.00Kennis, onderzoek en innovatie113,4
VenW19.12.00Hogesnelheidslijn (HSL)172,4
VenW19.12.00FES-brug158,8
VenW21.02.01Prijscompensatie Samen Werken Aan Bereikbaarheid (SWAB)2,5
VenW21.02.01Hubertustunnel (inclusief prijscompensatie)27,4
VenW20.12.01Prijscompensatie Investeringsimpuls 19948,1
VenW20.12.01Prijscompensatie Impuls ruimtelijk economische structuur26,5
VenW20.12.01Prijscompensatie Hubertustunnel1,0
VenW20.12.01Prijscompensatie Bodemsanering1,2
VenW2.11.01Kenniswijk Eindhoven45,4
VenW2.11.01Hogesnelheidslijn (HSL)375,7
VenW2.11.01Voorfinanciering Samen Werken Aan Bereikbaarheid (SWAB)506,9
VenW2.11.01Bereikbaarheidsoffensief Randstad (BOR)259,3
VenW2.11.01FES-brug237,0
OCW2.11.01Prijscompensatie ICT en Onderwijs (impuls 2001)21,0
OCW2.11.01Prijscompensatie kennis, onderzoek en innovatie5,1
EZ2.11.01Herstructurering bedrijventerreinen47,4
EZ2.11.01Kennis, onderzoek en innovatie237,1
VROM17.01.02Budget Investeringen Ruimtelijke Kwaliteit (BIRK)14,4
VenW2.05.02Voorfinanciering Geluidsisolatie Schiphol (GIS)169,0
OCW29.01.03Wetenschappelijke toets i.h.k.v. ICES/KIS-31,5
EZ29.01.03Maatschappelijk-economische toets i.h.k.v. ICES/KIS-30,5
VROM30.01.03Prijscompensatie tranche 2002 BIRK4,1
EZ30.01.03Prijscompensatie tranche 2002 Kenniswijk0,3
EZ30.01.03Prijscompensatie tranche 2002 Milieu en stedelijke ontwikkeling (Bedrijventerreinen)0,3
EZ30.01.03Prijscompensatie tranche 2002 Kennis, onderzoek en innovatie1,6
OCW30.01.03Prijscompensatie tranche 2002 Kennis (ICT en Onderwijs)3,2
OCW30.01.03Prijscompensatie tranche 2002 Kennis, onderzoek en innovatie0,8
VenW30.01.03Prijscompensatie tranche 2002 voor verschillende projecten176,2
VROM19.02.03Programma Milieutechnologie (PromT) 20033,7
EZ19.02.03EET-Regeling 20039,0
OCW14.07.03Technocentra27,2
VenW18.08.03Fileplan Zichtbaar, Slim en Meetbaar1 476,0
Totaal  12 155,5 mln

1 prijscompensatie voor de volgende projecten: V&V Impuls/Overig V&V IF/Hubertustunnel/Bodem V&V/VINEX/Betuweroute/HSL/op post Prijsbijstellingen BR/HSL/Bereikbaarheid/voorfin./op post Prijsbijstellingen voorfin./Bereikbaarheid & stedelijke ontwikkeling/Fes-bruggetje.

3. Ontvangsten

De voeding van het fonds bestond tot en met 1998 uit bepaalde aardgasbaten, de common area baten, andere voor het fonds te bestemmen ontvangsten uit de winning van aardgas, opbrengsten uit het vervreemden van bepaalde vermogensbestanddelen van het Rijk en overige ontvangsten.

Met ingang van 1999 is de voeding van het fonds gewijzigd. Op hoofdlijnen wordt uitgegaan van een voeding uit 41,5% van de aardgasbaten (niet-belasting middelen) en de opbrengsten uit hoofde van de structureel bespaarde rentelasten die het gevolg zijn van het in mindering brengen op de staatsschuld van common area baten, vervreemdingen van staatsdeelnemingen en veilingen van rechten. Op de structureel bespaarde rentelasten bij vervreemdingen van staatsdeelnemingen wordt de daarmee samenhangende structurele derving van dividendontvangsten in mindering gebracht.

Met ingang van 2001 wordt het Fes niet meer gevoed uit de rentevrijval van de opbrengst van geveilde rechten (zoals radio-, ether- en televisiefrequenties), maar uit een annuïteit op basis van deze opbrengsten.

Het kabinet is voornemens een wetswijziging aan de Staten-Generaal voor te leggen waarin wordt geregeld dat de EZ-ontvangsten van Energie Beheer Nederland (EBN) B.V., meerjarige stand Miljoenennota 2002, die voor 2002 werden afgedragen aan DSM in verband met de door DSM gehouden certificaten EBN B.V., niet worden gerekend tot de aardgasbaten waarvan 41,5% als voeding van het Fes dient. Vóór 2002 stonden tegenover de winstuitkering van EBN B.V. aan de Staat, de afdrachten van de Staat aan certificaathouder DSM. Eind 2001 heeft de Staat voor € 1,24 mld de certificaten EBN B.V. van DSM overgenomen. Door de aankoop van de certificaten hoeven dividenden betreffende de boekjaren 2002 en verder niet meer te worden overgedragen.

De hierdoor gecreëerde ruimte op de Rijksbegroting dient ter compensatie van de gestegen rentelasten op de nationale schuld als gevolg van de aankoop van de certificaten EBN B.V. Per saldo is deze aankoop budgettair neutraal.

De wettelijke grondslag hiervoor met betrekking tot de jaren 2002 en 2003 is inmiddels verkregen via de eerste suppletore begroting 2002 en 2003 van het Fes. Voor latere jaren zal er een wetswijziging aan de Staten-Generaal worden voorgelegd.

De tot en met 1996 ten gunste van het Fes gekomen opbrengsten uit de verkoop van staatsdeelnemingen (€ 2 592 mln uit verkoop KPN en € 675 mln uit verkoop DSM) worden aangewend voor de Investeringsimpuls 1994.

Uit hoofde van het tussenvonnis met betrekking tot het common area overbeleveringsgeschil tussen Brigitta en NAM is € 1 136,9 mln in het Fes gestort. Van de resterende ontvangsten zijn conform de nieuwe voedingssystematiek de structureel bespaarde rentelasten met ingang van 1999 ten gunste van het Fes gebracht.

In 1998 is € 600,1 mln ontvangen uit de veiling van UMTS-frequenties. De opbrengsten van de veiling van UMTS-frequenties in 2000 bedroegen € 2,7 mld. De hierdoor bespaarde rentelasten in 2000 zijn ten gunste van het Fes gebracht. Met ingang van 2001 zijn de opbrengsten hiervan via een annuïteit met een looptijd van 15 jaar ten gunste van het Fes gebracht. In 2003 heeft een verdeling voor radiofrequenties middels een vergelijkende toets plaatsgevonden. De netto-opbrengst, na aftrek van verkoopkosten, bedraagt in totaal € 262 mln. Deze opbrengst wordt via een annuïteit met een looptijd, die overeenkomt met de vergunningduur van de verschillende kavels, aan het Fes toegevoegd.

In onderstaande tabel worden de gehanteerde olieprijzen en dollarkoersen gepresenteerd.

 2003200420052006200720082009–2010
Olieprijs $/vat27,124,123,824,224,524,524,5
Koers € (in $)1,131,151,171,181,201,201,20

In de jaren 1999 tot en met 2002 is ruim € 902 mln aan rentebesparingen uit incidentele baten gerealiseerd (artikel 03.02).

Voor de meerjarige raming van ontvangsten uit hoofde van aardgasbaten en rentebesparingen zijn technische aannames gehanteerd. Uitgegaan is van behoedzame veronderstellingen ten aanzien van zowel olieprijs en dollarkoers als verkoop staatsdeelnemingen, veilingen en rente (rekening houdend met eventuele dividendderving).

4. Totaaloverzicht van het fonds

 
(x € 1,0 mln)t/m 20022003200420052006200720082009–10Totaal
Investeringsimpuls2 81132163     3 006
Overig V&V5451933152532772512144252 473
Kennisinfrastructuur1621111119   204
BR en HSL3 29873114028287   4 538
SWAB549       549
Impuls 1998/voorfinanc. BR HSL2 0577622482516311 2421 1232 5278 841
Impuls 20017899528837766064723918585 727
Bruggetje RA 19986442831881511862612854202 418
Totale uitgaven10 8552 9641 9481 7241 7962 2262 0134 23027 756
Waarvan naar het Infrastructuurfonds 2 5421 6111 4421 4761 9241 7103 550 
ONTVANGSTEN:         
Overig aardgas5 2611 6111 3841 1351 1151 1981 4473 05916 210
Incidentele baten9023894375025645986121 3015 306
Staatsdeelnemingen3 267       3 267
Overig vermogen600       600
Common area1 137       1 137
Extra export gas1 352       1 352
Totale ontvangsten12 5192 0001 8211 6371 6801 7962 0594 36027 872
Jaarsaldo – 963– 127– 87– 116– 43046130 
Cumulatief saldo1 664701574487371– 59– 14116 

Het jaarsaldo is het batig (nadelig) saldo van uitgaven en ontvangsten over het betreffende begrotingsjaar. Het cumulatief saldo is het batig (nadelig) saldo tot en met het betreffende begrotingsjaar. Dit laatste saldo is als batig (nadelig) saldo opgenomen in de saldi artikelen van de Fesbegroting.

Uit de meerjarige doorkijk in bovenstaande tabel blijkt dat het fonds bij deze ramingsveronderstellingen in 2010 een cumulatief saldo heeft van € 116 mln. Vanwege het wettelijke kasplafond is dit echter geen vrij besteedbare ruimte.

Investeringsprojecten die worden gefinancierd vanuit het Fes, hebben tot doel de economische structuur van Nederland te versterken. De nadruk ligt daarbij op ruimtelijk-economische investeringen. Deze investeringsprojecten vormen een onderdeel van samenhangende investeringspakketten die het hoofd moet bieden aan de beleidsopgaven, zoals die bijvoorbeeld zijn geformuleerd in de impulsbrief uit 1998. De investeringspakketten bestaan naast de uit het Fes gefinancierde investeringen ook uit investeringsprojecten die uit de algemene middelen worden gefinancierd. In onderstaande tabel zijn alle Fesbijdragen aan door departementen uitgevoerde investeringsprojecten gerangschikt naar de thema's Bereikbaarheid, Vitaliteit steden (inclusief bedrijventerreinen), Milieu en Kennis. Een overzicht van de voortgang van de verschillende investeringsprojecten (inclusief de niet uit het Fes gefinancierde projecten) is opgenomen in de jaarlijkse monitoringsrapportages over de investeringsimpulsen.

 
(in € mln)t/m 20022003200420052006200720082009–2010Totaal
Bereikbaarheid10 1252 5661 5571 4161 4681 9151 7023 63324 382
Vitaliteit steden69815882108104104183843
Milieu22256202015141428389
Kennis5022442132062051931933862 142
Totaal10 8552 9641 9481 7241 7962 2262 0134 23027 756

C. TOELICHTING PER BEGROTINGSARTIKEL

1. UITGAVEN

01 Bijdragen van het fonds aan andere begrotingen

Artikel 01.01 Bijdragen aan de begroting van het Infrastructuurfonds in het kader van verkeer & vervoer

Opbouw uitgaven (in € 1 000)
 2002200320042005200620072008
Ontwerp-begr. 2003 192 703393 83190 59431 4914 764 
Mutatie  84 000162 000246 000246 000 
Ontwerp-begr. 2004151 488192 703477 831252 594277 491250 764214 000

Op dit artikel worden de bijdragen geraamd aan het Infrastructuurfonds ten behoeve van het onderdeel verkeer en vervoer uit de Investeringsimpuls 1994. Met ingang van de begroting 1998 worden deze uitgaven binnen het Infrastructuurfonds geraamd op de artikelen 01.01 en 01.02. In de uitgavenraming 2004 voor verkeer en vervoer zijn middelen opgenomen ter dekking van lager uitvallende Europese bijdragen.

Tevens is op dit artikel een bijdrage voorzien aan het Infrastructuurfonds ten behoeve van de Hubertustunnel en is de voorfinanciering uit het Fes van de gestegen kosten voor de geluidsisolatie rond Schiphol (GIS) opgenomen (€ 169 mln). Het betreft hier uitgaven in de jaren 2002 tot en met 2004. Terugbetaling van de voorfinanciering uit het Infrastructuurfonds wordt gedekt door een verlenging van de bestaande heffingen in het kader van het Heffingenbesluit Geluidhinder Burgerluchtvaart (Stb. 82 (284)) met ingang van 2008.

Specificatie artikel 01.01
(x € 1 000)200320042005200620072008
V&V Investeringsimpuls 162 976    
Overig V&V IF132 888150 62890 59431 4914 764 
Overig V&V VROM 227    
Voorfinanciering GIS55 00080 000   – 32 000
Hubertustunnel4 815     
Enveloppe mobiliteit 84 000162 000246 000246 000246 000
Totaal192 703477 831252 594277 491250 764214 000

Toelichting op de mutatie:

Deze mutatie houdt verband met de toezegging aan het Ministerie van V&W voor de uitvoering van het Fileplan ZSM (zichtbaar, slim en meetbaar). In dit plan zijn maatregelen opgenomen, waarmee de fileproblematiek voor de gebruiker merkbaar en meetbaar moet verminderen en waarmee de betrouwbaarheid van het verkeerssysteem moet verbeteren. Zie tevens artikel 01.07/Projecten in voorbereiding.

Artikel 01.02 Bijdragen aan andere begrotingen in het kader van bodemsanering

Opbouw uitgaven (in € 1000)
 2002200320042005200620072008
Ontwerp-begr. 200365 425     
1e suppl. begr. 2003– 31 64831 648     
Ontwerp-begr. 200433 77731 648

In het kader van het onderdeel bodemsanering is € 136,1 mln beschikbaar voor de ontwikkeling van VINEX-woningbouwprojecten. Hiervan is tot en met 2002 € 104,6 mln via de begroting van VROM aan de betrokken provincies en stadsgewesten beschikbaar gesteld. Voor een nadere toelichting op deze uitgaven wordt verwezen naar uitgavenartikel 07.18.05 van de begroting 2004 van VROM.

Daarnaast is € 92,4 mln beschikbaar gesteld voor bodemsanering in verband met infrastructuurprojecten. Hiervan is € 69,7 mln bestemd voor onvoorziene uitgaven bij de uitvoering van de verkeer en vervoerprojecten uit de Investeringsimpuls 1994 en voor VINEX-infrastructuurprojecten. De resterende € 22,7 mln is met name ingezet voor bodemsanering van percelen van de NS ten behoeve van de ontwikkeling van stationslocaties. De totaal beschikbare middelen ad. € 92,4 mln zijn tot uitbetaling gekomen. Voor een nadere toelichting wordt verwezen naar uitgavenartikel 04.02 van de begroting van het Infrastructuurfonds.

Specificatie artikel 01.02
(x € 1 000)200320042005200620072008
VROM31 548     
Infrastructuur (V&V en VINEX)100     
Totaal31 648

Artikel 01.03 Bijdragen aan andere begrotingen in het kader van kennisinfrastructuur

Opbouw uitgaven (in € 1000)
 2002200320042005200620072008
Ontwerp-begr. 2003 9 1449 1449 1449 144  
1e suppl. begr. 2003 5 425     
Mutatie – 3 4002 0001 400   
Ontwerp-begr. 20043 71911 16911 14410 5449 144

Op dit artikel wordt de bijdrage geraamd aan het Ministerie van Economische Zaken voor het project «Kenniswijk» in de regio Eindhoven van € 45,7 mln. De Rijksbijdrage is gekoppeld aan de voorwaarde dat 50% van de totale kosten van Kenniswijk door private partijen worden gedragen.

Toelichting op de mutatie:

Nu de projectplannen voor het project «Kenniswijk» in de regio Eindhoven concrete vormen aan gaan nemen, is in de begroting de raming van de kasuitfinanciering van de betreffende bijdrage aangepast aan de actuele inzichten.

Artikel 01.04 Overige bijdragen vanuit het fonds

Opbouw uitgaven (in € 1000)
 2002200320042005200620072008
Ontwerp-begr. 2003 727 591134 816280 25387 322  
1e suppl. begr. 2003 3 3114 4481 994– 214  
Ontwerp-begr. 2004805 382730 902139 264282 24787 108

Op dit artikel worden de bijdragen geraamd aan het Infrastructuurfonds voor de Betuweroute (BR) en de Hogesnelheidslijn (HSL). Op dit artikel wordt tevens een maximum van € 544,5 mln aan uitgekeerde en nog uit te keren prijsbijstelling geraamd over de Fes-bijdragen aan deze twee projecten.

De uitgaven aan de BR en de HSL worden op het Infrastructuurfonds geraamd op de artikelen 03.02 en 03.03.

Specificatie artikel 01.04
(x € 1 000)20032004200520062007
Betuweroute286 919114 648– 2 614  
HSL430 86313 193284 86187 108 
Prijsbijstelling13 12011 423   
Totaal730 902139 264282 24787 108

Artikel 01.07 Projecten in voorbereiding

Opbouw uitgaven (in € 1000)
 2002200320042005200620072008
Ontwerp-begr. 2003 183 901279 845357 890473 149473 149 
1e suppl. begr. 2003 69 734     
Mutatie – 77 460– 99 097– 211 840– 263 158– 259 158 
Ontwerp-begr. 2004176 175180 748146 050209 991213 991213 991

Op de eerste plaats worden op dit artikel middelen geraamd voor de investeringsimpuls 1998, voor zover het Fes-waardige projecten betreft. De concrete invulling van het pakket wordt in de ICRE voorbereid.

Op de tweede plaats is bij de voorbereiding van de begroting 2001 besloten om voor de jaren 2000 tot en met 2010 voor een bedrag van in totaal € 5 464 mln (exclusief prijsbijstelling) te investeren in de volgende clusters:

• Bereikbaarheid (€ 3 068 mln)

• Natuur, milieu en stedelijke ontwikkeling (€ 1 588 mln)

• Kennis (€ 808 mln)

Op de derde plaats zijn in het Strategisch Akkoord 2002 extra middelen voor mobiliteit en bereikbaarheid uitgetrokken. Het grootste deel van deze middelen (60%, zijnde € 1 476 mln tot en met 2010) is in het Fes gereserveerd. Deze middelen zijn inmiddels toegezegd aan het ministerie van V&W voor de uitvoering van het Fileplan ZSM (zichtbaar, slim en meetbaar). Zie ook artikel 01.01/Bijdragen aan de begroting van het Infrastructuurfonds in het kader van verkeer & vervoer.

Voor de projecten die voldoende zijn uitgewerkt, worden de middelen overgeheveld naar de Fes-artikelen die expliciet betrekking hebben op de bovenstaande uitgaven, zoals bijvoorbeeld artikel 01.08 Investeringsimpuls 1998. Voor zover dit nog niet het geval is, worden de projecten op dit artikel (01.07 Projecten in voorbereiding) geraamd.

Specificatie artikel 01.07
(x € 1 000)200320042005200620072008
Impuls 1998: Vitaliteit steden 96 92724 68524 68524 68524 685
Impuls 1998: Milieu 13 61313 61313 61313 61313 613
Impuls 1998: Kennis98 74025 74075 740109 817109 817109 817
Impuls 2001: BIRK en Saneringsconcepten77 43544 46832 01238 16642 16642 166
Impuls 2001: Natuur, milieu en Stedel. Ontw./sleutelprojecten   23 71023 71023 710
Totaal176 175180 748146 050209 991213 991213 991
Specificatie mutatie
(x € 1 000)20032004200520062007
Vitaliteit Steden/Sleutelprojecten– 72 28772 287   
Impuls 1998: Kennis– 5 173– 84 076– 34 076  
Enveloppe mobiliteit – 84 000– 162 000– 246 000– 246 000
Impuls 2001: BIRK en Saneringsconcepten – 3 308– 15 764– 17 159– 13 159
Mutatie– 77 460– 99 097– 211 840– 263 158– 259 158

Toelichting op de mutatie:

Naar verwachting worden in 2003 uitvoeringsafspraken gemaakt voor de Sleutelprojecten Den Haag, Arnhem en Breda. Op dat moment zal er ook duidelijkheid zijn over het moment van overdracht van de gereserveerde middelen aan de gemeenten. In 2003 zal echter nog géén overdracht plaatsvinden. De hiervoor geraamde middelen worden daarna doorgeschoven naar 2004.

Het eerste deel van de mutatie op Kennis betreft het onderdeel Technocentra van het ministerie van OCenW. Dit project is voldoende uitgewerkt. De middelen worden overgeheveld naar artikel 01.08 Investeringsimpuls 1998. Het tweede deel van de mutatie op Kennis houdt verband met een temporisatie van ICES/KIS-3-middelen. Een deel van de in 2004 en 2005 gereserveerde middelen (€ 75 mln respectievelijk € 25 mln) is naar verwachting in die jaren niet nodig en wordt overgeheveld naar artikel 01.09/Investeringsimpuls 2001/Fes-brug. In 2009 en 2010 vloeien deze middelen weer terug vanuit de Fes-brug naar de post Kennis, onderdeel ICES/KIS-3. Met deze temporisatie valt in 2004 en 2005 geld vrij ten gunste van het generale beeld.

De mutatie op enveloppe mobiliteit/Strategisch Akkoord 2002 hangt samen met het toekennen van deze middelen aan het ministerie van V&W voor uitvoering van het Fileplan. De middelen zijn overgeboekt naar artikel 01.01/Bijdragen aan de begroting van het Infrastructuurfonds in het kader van verkeer & vervoer.

De mutatie op BIRK en Saneringsconcepten wordt veroorzaakt doordat VROM haar Subsidietaakstelling deels invult door ombuiging op BIRK. De middelen worden overgeboekt naar artikel 01.09/Investeringsimpuls 2001/Fes-brug. Via de Fes-brug zullen deze middelen ten gunste van het algemene beeld worden gebracht. Daarnaast zijn er middelen van dit artikel overgeboekt naar 01.09/Investeringsimpuls 2001/BIRK. Het betreft in dit geval een administratieve mutatie.

Artikel 01.08 Investeringsimpuls 1998

Opbouw uitgaven (in € 1000)
 2002200320042005200620072008
Ontwerp-begr. 2003 616 62299 667124 018480 8801 095 312 
1e suppl. begr 2003 39 7843 3524 2061 131  
Mutatie 7 2039 0769 076   
Ontwerp-begr. 2004767 698663 609112 095137 300482 0111 095 312974 542

Op dit artikel worden de bijdragen geraamd voor door de ICRE goedgekeurde projectvoorstellen van de Investeringsimpuls 1998.

Op basis van de huidige besluitvorming worden de volgende bijdragen geraamd op dit artikel:

Specificatie artikel 01.08
(x € 1 000)Departement200320042005200620072008
Bereikbaarheid/Voorfinanciering private financieringIF604 47282 435116 557481 0941 095 312974 542
Prijsbijstelling voorfinancieringIF77312 7845 467   
Milieu       
Milieutechnologie/EETEZ13 7715 0005 000   
Milieutechnologie/PromTVROM2 4301 2001 200917  
Kennis       
Nationaal Initiatief Duurzame OntwikkelingVROM1 796     
St.kennisontwikkeling en -overdracht bodemVROM1 673     
Experimentele FaciliteitenEZ11 345     
GigaportEZ4 028     
KonnectVenW5 8461 400    
EMRVenW2 779     
BiomadeOCW1 363     
TechnocentraOCW9 0769 0769 076   
Ketennetwerken, Clusters en ICTLNV4 257200    
Totaal 663 609112 095137 300482 0111 095 312974 542
Specificatie mutatie
(x € 1 000)20032004200520062007
Milieutechnologie/PromT2 030    
Kennis Technocentra5 1739 0769 076  
Mutatie7 2039 0769 076  

Toelichting op de mutatie:

De mutatie (€ 2 030) betreft de verwerking van de kasschuif vanuit 2002 naar 2003 voor het project PromT van VROM. Het overige deel van de mutatie betreft de overheveling van de middelen voor Technocentra (zie artikel 01.07 Projecten in voorbereiding).

Artikel 01.09 Investeringsimpuls 2001

Opbouw uitgaven (in € 1000)
 2002200320042005200620072008
Ontwerp-begr. 2003 1 138 372946 837849 745710 595653 168 
1e suppl. begr 2003 18 9572 0002 0002 000  
Mutatie  78 30843 37217 15913 159 
Ontwerp-begr. 2004682 8751 157 3291 027 145895 117729 754666 327610 349

Op dit artikel worden de bijdragen geraamd voor de Investeringsimpuls 2001 waartoe bij begrotingsvoorbereiding 2001 is besloten. Het gaat hierbij om een impuls van € 5 464 mln (exclusief prijsbijstelling) in de jaren 2000 tot en met 2010 voor de volgende uitgavenclusters:

• Bereikbaarheid (€ 3 068 mln)

• Natuur, milieu en vitaliteit steden (€ 1 588 mln)

• Kennis (€ 808 mln)

Voor de projecten uit dit investeringspakket die voldoende zijn uitgewerkt, worden de middelen geraamd op artikel 01.09 Investeringsimpuls 2001. Voor zover dit nog niet het geval is, worden de projecten op artikel 01.07 (Projecten in voorbereiding) geraamd.

Ook worden op dit artikel de middelen geraamd voor reeds bestaande Fes-waardige projecten uit het Infrastructuurfonds die voorheen ten laste van de reguliere Rijksbegroting werden gefinancierd (het zogenaamde «bruggetje» uit het Regeerakkoord 1998).

Specificatie artikel 01.09
(x € 1 000)Departement200320042005200620072008
bereikbaarh & stedelijke ontw.IF753 033735 365640 039444 761316 826237 178
Kennis ICT (onderw.)OCW47 77647 77647 77647 77647 77647 776
Natuur milieu en stedelijke ontw. (bedrijventerreinen)EZ13 44413 4449 7744 778  
Kennis onderzoek en innovatieEZ31 05530 88825 88825 88823 88823 888
Kennis onderzoek en innovatieOCW13 37411 94411 94411 94411 94411 944
BIRK en SaneringsregelingVROM15 360 9 0009 0005 0005 000
Fes-bruggetje Regeerakkoord 1998IF283 287187 728150 696185 607260 893284 563
Totaal 1 157 3291 027 145895 117729 754666 327610 349
Specificatie mutatie
(x € 1 000)20032004200520062007
Natuur, Milieu en Sted. Ontw/Bedrijventerreinen  2 608  
Fes-brug 78 30831 7648 1598 159
BIRK/Saneringsconcepten  9 0009 0009 000
Mutatie 78 30843 37217 15913 159

Toelichting op de mutatie:

De mutatie op het project Natuur, Milieu en Stedelijke Ontwikkeling/Bedrijventerreinen is het gevolg van het gelijkmatig spreiden van de Fes-bijdrage over de jaren.

De eerste mutatie op het Fes-bruggetje is het gevolg van de overheveling van middelen, afkomstig van artikel 01.07/Projecten in voorbereiding/BIRK, naar de algemene middelen op de Rijksbegroting. Hierdoor vult VROM een deel van haar taakstelling in. De tweede mutatie op de Fes-brug is het gevolg van de temporisatie van ICES/KIS-3. Een deel van de gereserveerde middelen voor ICES/KIS-3 is overgeheveld naar de Fes-brug om het generale beeld te ontlasten. In 2009 en 2010 vloeien deze middelen weer terug naar artikel 01.07/Projecten in voorbereiding/Kennis, onderdeel ICES/KIS-3. Vanuit artikel 01.07/Projecten in voorbereiding/BIRK zijn middelen overgeboekt naar de post BIRK op dit artikel. Het betreft hier een administratieve mutatie. Zie tevens artikel 01.07/Projecten in voorbereiding.

02 Saldi

Artikel 02.01 Voordelig eindsaldo/beginsaldo

Voordelig eindsaldo

Opbouw standen (in € 1000)
 2002200320042005200620072008
Ontwerp-begr. 2003 535 285419 685360 331351 79037 813 
1e suppl. begr. 2003 81 31971 51963 31960 40260 402 
Mutatie 84 28682 47763 188– 41 356– 157 663 
Ontwerp-begr. 20041 664 006700 890573 681486 838370 836– 59 448– 13 728

Op dit artikel wordt het voordelig eindsaldo geraamd. Het voordelig eindsaldo is gelijk aan het positieve verschil in enig jaar tussen de ontvangsten inclusief batig beginsaldo en de uitgaven inclusief nadelig beginsaldo.

Toelichting op de mutatie

De nieuwe mutatie is per saldo het gevolg van de mutaties in de bijdragen aan de begrotingshoofdstukken en bij de ontvangsten. Een neerwaartse mutatie in de bijdragen leidt tot een opwaartse mutatie bij het voordelig eindsaldo. Een opwaartse mutatie bij de ontvangsten (inclusief het voordelig beginsaldo) heeft hetzelfde effect. De nieuwe mutatie is als volgt opgebouwd (de raming in 2007 vloeit voort uit de extrapolatie van de uitgaven en ontvangsten):

(x € 1 000)20032004200520062007
Uitgavenmutatie 01.01 – 84 000– 162 000– 246 000– 246 000
Uitgavenmutatie 01.033 400– 2 000– 1 400  
Uitgavenmutatie 01.0777 46099 097211 840263 158259 158
Uitgavenmutatie 01.08– 7 203– 9 076– 9 076  
Uitgavenmutatie 01.09 – 78 308– 43 372– 17 159– 13 159
Ontvangstenmutatie 03.0120 00083 000– 21 000– 124 000– 145 000
Ontvangstenmutatie 03.02– 9 371– 10 5215 71819 45628 693
Mutatie voordelig beginsaldo 84 28682 47763 188– 41 356
Totaal mutatie84 28682 47763 188– 41 356– 157 663

Voordelig beginsaldo

Opbouw standen (in € 1000)
 2002200320042005200620072008
Ontwerp-begr. 2003 1 476 829535 285419 685360 331351 790 
1e suppl. begr. 2003 187 17781 31971 51963 31960 402 
Mutatie 84 28682 47763 188– 41 356 
Ontwerp-begr. 20042 104 9791 664 006700 890573 681486 838370 836– 59 448

Op dit artikel wordt het batig eindsaldo van het voorafgaande jaar geraamd, welk saldo op grond van het eerste lid van artikel 4 van de Feswet ten gunste van de begroting van het fonds in enig jaar komt (zie ook de toelichting bij uitgavenartikel 02.01 Voordelig eindsaldo).

Toelichting op de mutatie

De nieuwe mutatie sluit aan op de mutatie in het batig eindsaldo en is aldaar nader toegelicht.

2. ONTVANGSTEN

03 Ontvangsten van het fonds

Artikel 03.01 Overige ontvangsten uit aardgas

Opbouw ontvangsten (in € 1000)
 2002200320042005200620072008
Ontwerp-begr. 20031 641 0001 528 0001 301 0001 156 0001 239 0001 343 000 
1e suppl. begr. 2003 63 000     
Mutatie 20 00083 000– 21 000– 124 000– 145 000 
Ontwerp-begr. 20041 629 8001 611 0001 384 0001 135 0001 115 0001 198 0001 447 000

Op dit artikel zijn de voor het fonds bestemde ontvangsten uit aardgas geraamd. Het betreft 41,5% van de niet-belastingontvangsten uit aardgas, zoals geraamd op de begroting van Economische Zaken. Bij bepaling van de ontvangsten voor het Fes is gerekend zonder de EZ-ontvangsten van Energie Beheer Nederland (EBN) die voorheen werden afgedragen aan DSM in verband met de door DSM gehouden certificaten EBN B.V. Voor een nadere toelichting wordt verwezen naar de algemene toelichting bij deze begroting. Voor de gehanteerde olieprijzen en dollarkoersen wordt verwezen naar de tabel in hoofdstuk 3 van de algemene toelichting op de begroting.

Toelichting op de mutatie

Verreweg de belangrijkste factor in de daling van de geraamde aardgasbaten is de veranderde euro/dollar koers. De aardgasprijs is gerelateerd aan de prijs van olie in dollars.

 2003200420052006200720082009–2010
Ontwerp-begr. 2003       
Koers € (in $)0,941,001,001,001,001,001,00
Ontwerp-begr. 2004       
Koers € (in $)1,131,151,171,181,201,201,20

Artikel 03.02 Rentebesparingen uit incidentele baten

Opbouw ontvangsten (in € 1000)
 2002200320042005200620072008
Ontwerp-begr. 2003374 443398 789447 539496 290545 040569 415 
1e suppl. begr. 2003       
Mutatie – 9 371– 10 5215 71819 45628 693 
Ontwerp-begr. 2004374 166389 418437 018502 008564 496598 108611 601

Met ingang van 1999 worden eenmalige opbrengsten in de vermogenssfeer ten gunste van de staatsschuld gebracht en komen de daardoor structureel bespaarde rentelasten (gecorrigeerd voor eventuele dividendderving) ten gunste van het Fes.

Voor zover de voeding betrekking heeft op opbrengsten van veilingen van rechten, wordt met ingang van 2002 op dit artikel de voeding van het Fes geraamd op basis van annuïteiten. Voor een nadere toelichting hierop wordt verwezen naar de algemene toelichting bij deze begroting.

Toelichting op de mutatie

Betreft een aanpassing van de raming aan het actuele beeld.

Licence