INHOUDSOPGAVE Blz.

A. ARTIKELSGEWIJZE TOELICHTING BIJ HET BEGROTINGSWETSVOORSTEL

Wetsartikel 1 (begrotingsstaat ministerie)

De begrotingsstaten die onderdeel uitmaken van de Rijksbegroting, worden op grond van artikel 1, derde lid, van de Comptabiliteitswet 2001 elk afzonderlijk bij de wet vastgesteld. Het onderhavige wetsvoorstel strekt ertoe om de begrotingsstaat van het ministerie van Financiën voor het jaar 2008 vast te stellen.

Alle voor dit jaar vastgestelde begrotingswetten tezamen vormen de Rijksbegroting voor het jaar 2008. Een toelichting bij de Rijksbegroting als geheel is opgenomen in de Miljoenennota 2008.

Met de vaststelling van dit wetsartikel worden de uitgaven, verplichtingen en de ontvangsten voor het jaar 2008 vastgesteld. De in de begroting opgenomen begrotingsartikelen worden in onderdeel B van deze memorie van toelichting toegelicht (de zgn. begrotingstoelichting).

Wetsartikel 2 (begrotingsstaat baten-lastendiensten)

Met de vaststelling van dit wetsartikel worden de baten en de kapitaaluitgaven en -ontvangsten van de baten-lastendiensten Domeinen Roerende Zaken en Domeinen Onroerende Zaken voor het jaar 2008 vastgesteld. De in die begrotingen opgenomen begrotingsartikelen worden toegelicht in onderdeel B (Begrotingstoelichting) van deze memorie van toelichting en wel in de paragraaf inzake de diensten die een baten-lastenstelsel voeren.

B. BEGROTINGSTOELICHTING

1. LEESWIJZER

Welke beleidsdoelstellingen worden nagestreefd op het gebied van de fiscaliteit, de financiële markten of op het gebied van de Staatsdeelnemingen? Hoe gaat de Staat om met roerende en onroerende zaken? Hoeveel bedragen de uitgaven van de Staat aan internationale financiële instellingen? In de begroting IXB (IXB) wordt antwoord gegeven op deze en vele andere vragen. IXB is opgebouwd uit zeven beleidsartikelen met uiteenlopende beleidsterreinen en twee niet-beleidsartikelen. Deze beleidsartikelen weerspiegelen bijna het gehele werkterrein van het ministerie van Financiën; het beheer van de staatsschuld en het kasbeleid zijn opgenomen in begrotingshoofdstuk IXA.

De beleidsartikelen zijn:

1. Belastingen

2. Financiële markten

3. Financieringsactiviteiten publiek-private sector

4. Internationale financiële betrekkingen

5. Exportkredietverzekering en investeringsgaranties

7. Beheer materiële activa

8. Begrotingsbeleid

De niet-beleidsartikelen zijn:

9. Algemeen

10. Nominaal en onvoorzien

Artikel 6 Staatsloterij is met ingang van 2005 als zelfstandig beleidsartikel komen te vervallen, omdat de beleidsverantwoordelijkheid ten aanzien van de Staatsloterij is overgegaan naar het ministerie van Justitie. Het aandeelhouderschap van de Staatsloterij is bij Financiën gebleven. De budgettaire aspecten daarvan (de afdracht) zijn geïntegreerd in artikel 3.

De begrotingstoelichting is als volgt opgebouwd. Hoofdstuk 2 bevat de beleidsagenda, waarin het werkterrein van het ministerie, de beleidsprioriteiten en de begroting op hoofdlijnen beschreven worden. Ook wordt in hoofdstuk 2 op de beleidsartikelen en de niet-beleidsartikelen ingegaan, waarvan de budgettaire mutaties toegelicht worden in het verdiepingshoofdstuk (hoofdstuk 5). Hoofdstuk 3 bevat de paragraaf betreffende de bedrijfsvoering. In hoofdstuk 4 is de paragraaf inzake de baten-lastendiensten Domeinen Roerende Zaken en Domeinen Onroerende Zaken opgenomen. Als bijlagen zijn de bijlage moties en toezeggingen en de bijlage ZBO’s en RWT’s opgenomen, waarna ten slotte een lijst met afkortingen en een begrippenlijst volgen.

Maatschappelijke effecten en meetbare gegevens in IXB

Financiën streeft ernaar zijn begrotingsdoelstellingen zoveel mogelijk in outcome-termen te formuleren. Het aantal doelstellingen van Financiën waarbij directe maatschappelijke effecten wordt beoogd, is echter beperkt. Een aanzienlijk deel van de begrotingsdoelstellingen op begrotingshoofdstuk IXB is gericht op de bedrijfsvoering van het Rijk. Voorbeelden daarvan zijn de doelstellingen ten aanzien van de Belastingdienst, de publiek-private financiering van overheidsinvesteringen (pps) en het beheer van de materiële activa van het Rijk. Het streven van Financiën hierbij is doelmatigheid. Het zijn daarbij de prestaties (output) die centraal staan. Om inzicht te geven in de mate van doelbereiking wordt gebruik gemaakt van meetbare gegevens ten aanzien van output. Er zijn bij veel van deze doelstellingen overigens wel maatschappelijke neveneffecten. Deze behoren echter niet primair tot de beleidsdoelstelling van Financiën, maar kunnen een grote maatschappelijke impact hebben. Deze indirecte impact komt tot uitdrukking in de kengetallen welke opgenomen zijn in de Miljoenennota (bijvoorbeeld de economische ontwikkeling van ons land, lastendruk etc.).

Tevens streeft Financiën ernaar om bij elke doelstelling zogenaamde prestatie-indicatoren op te nemen. Dit zijn meetbare gegevens, die inzicht geven in de mate van doelbereiking binnen de verantwoordelijkheid van Financiën. Voorbeelden zijn het aantal afgehandelde telefoongesprekken van de Belastingtelefoon of de doorlooptijden van aanvragen voor exportkredietverzekeringen.

Soms is het niet mogelijk om indicatoren op te nemen, bijvoorbeeld wanneer Financiën niet één op één de uitkomst van het beleid kan beïnvloeden. Voorbeelden hiervan zijn de Nederlandse rol binnen de EU of het IMF en de invloed van Financiën op het wel of niet verkopen van deelnemingen. Om toch middels kwantitatieve gegevens inzicht te geven in de ontwikkeling van dit beleid, zijn hier (voor zover mogelijk) zogenaamde kengetallen opgenomen.

Wanneer het niet mogelijk is om een prestatie-indicator of kengetal op te nemen, wordt dit bij de desbetreffende operationele doelstelling uitgelegd.

2. HET BELEID

2.1 DE BELEIDSAGENDA

2.1.1 Het werkterrein van het ministerie van Financiën op hoofdlijnen

Het ministerie van Financiën draagt de verantwoordelijkheid voor de voorbereiding en uitvoering van onder meer:

a) het algemeen financieel-economische en internationale financiële beleid

b) het begrotingsbeleid en doelmatig beheer van ’s-Rijks financiën

c) het financieringsbeleid

d) het fiscale beleid

e) het heffen, controleren en innen van de belastingen

f) het beheer van materiële eigendommen van het Rijk

Het begrotingsbeleid wordt toegelicht in de Miljoenennota en komt beknopt aan de orde in de IXB-begroting. Voor het algemeen financieel-economische beleid geldt eveneens dat een groot deel in de Miljoenennota is opgenomen. Daar worden ook de belastingontvangsten toegelicht.

Het financieringsbeleid komt aan de orde in de begroting IXA Nationale Schuld. De financiën van decentrale overheden, waarvoor de minister van Financiën medeverantwoordelijk is, worden ook behandeld in de Miljoenennota en in de begrotingen van het Gemeente- en Provinciefonds.

2.1.2 Beleidsprioriteiten

2.1.2.1 Houdbare overheidsfinanciën

Het kabinet streeft naar duurzame ontwikkeling, waarbij rekening gehouden wordt met de gevolgen van financieel, economisch, sociaal en ecologisch beleid voor komende generaties (zie hoofdstuk 2 van de Miljoenennota voor een uitgebreide beschouwing). Bij de keuze voor duurzaamheid is een houdbaar pad van de overheidsfinanciën cruciaal. Om dit te bereiken streeft het kabinet naar een structureel (geschoond voor de conjunctuur) begrotingsoverschot van 1,0% BBP in 2011. De maatregelen van het kabinet dragen ook na 2011 bij aan het opvangen van de kosten van vergrijzing.

Voor 2011 wordt een structureel saldo geraamd van 1,1% BBP. Daarmee ligt het kabinet op koers om de doelstelling te realiseren.

2.1.2.2 Vermindering regeldruk bedrijven door het ministerie van Financiën

In 2008 zal het programma voor vermindering van regeldruk voor bedrijven krachtig worden voortgezet. Voor het borgen van publieke belangen is veelal wet- en regelgeving nodig. Ook economische activiteiten kunnen vaak niet zonder regulering. Tegelijkertijd kan de naleving van te veel of te complexe regels onnodige regeldruk veroorzaken, wat de ruimte om te ondernemen verkleint en de welvaartsgroei beperkt. Het kabinet stelt zich ten doel om de regeldruk te verminderen door in wet- en regelgeving geslopen ondoelmatigheden te verwijderen. Het stimuleren van het ondernemerschap in Nederland door de vermindering van regeldruk levert op termijn meer welvaart, werkgelegenheid en consumptie per hoofd van de bevolking op.

De beleving van de ondernemer staat voor dit kabinet centraal bij het identificeren van problemen en het formuleren van oplossingen op het terrein van regeldruk. Dit betekent dat de overheid samen met de ondernemer gaat bekijken hoe de regeldruk merkbaar kan worden verminderd.

Ondernemers maken weinig of geen onderscheid tussen de diverse facetten van regeldruk, zoals bijvoorbeeld administratieve lasten of strijdige regelgeving. Daarom kiest het kabinet nu voor één integraal programma. Dit betekent in de eerste plaats integratie van bestaande regeldrukprojecten op het terrein van administratieve lasten, toezichtslasten, vergunningen en strijdige regelgeving. In de tweede plaats betekent het verdere verbreding van de aanpak door ook concrete doelen te stellen op het terrein van inhoudelijke nalevingskosten en verbetering van de kwaliteit van dienstverlening. Naast de integratie en verbreding kiest het kabinet ook voor verdere verdieping. Er wordt een nieuwe slag gemaakt met het terugdringen van de administratieve lasten en het programma voorziet ook in een nauwe samenwerking met overheden op supranationaal (Europese Unie) en decentraal niveau (gemeenten en provincies).

Het kabinet onderkent hiermee dat de uitvoering in de komende jaren op belangrijke punten anders kán en moet. Daarbij wordt voortgebouwd op de infrastructuur die in de afgelopen vier jaar is neergezet. Deze infrastructuur is recentelijk door de OESO en de Wereldbank doorgelicht en door hen «world leading» genoemd. Het kabinet is blij met een aantal waardevolle aanbevelingen voor de toekomst1.

Met de probleemgestuurde, integrale aanpak van regeldruk voor ondernemers komt in feite een einde aan de diverse verschillende projecten die hiervoor tot voor kort bestonden bij de ministeries van Economische Zaken en Financiën.

Hieruit wordt ook de organisatorische consequentie getrokken. Er wordt één gezamenlijke directie gevormd, die ten behoeve van de staatssecretarissen van Financiën en Economische Zaken het integrale programma regeldruk voor ondernemers zal uitvoeren.

Bovenstaande ambities van het kabinet zijn uitgebreid beschreven in het Plan van Aanpak Regeldruk bedrijven, dat recentelijk is aangeboden aan de Tweede Kamer (Kamerstukken II 2006/07, 29 515, nr. 202).

Wat betreft de invulling van vorenstaande ambities op de beleidsterreinen van Financiën moet voor 2008 op dit moment worden volstaan met een verwijzing naar bijlage 1 van genoemd Plan van Aanpak. In deze bijlage zijn de onderwerpen en projecten aangegeven die worden aangepakt met het oog op vermindering van regeldruk voor bedrijven. Het accent op fiscaal terrein ligt daarbij op de loonheffing. Naast de onderwerps- en projectgewijze aanpak van de regeldruk kan wat betreft de departementale voornemens voor 2008 worden gewezen op de activiteiten voor een nieuwe nulmeting. Voorts zullen met ingang van 2008 op fiscaal terrein al belangrijke onderdelen van het Coalitieakkoord worden gerealiseerd via het Belastingplan 2008 dat bestaat uit een drietal fiscale verzamelwetsvoorstellen. Deze wetsvoorstellen zullen per saldo een bescheiden gunstig effect hebben op de administratieve lasten en nalevingkosten van het bedrijfsleven. Op het terrein van financiële markten streeft Financiën ernaar om in de eerste helft van 2008 voorstellen te kunnen doen voor regeldrukvermindering op Europees niveau in het kader van het Actieprogramma van de Europese Commissie ter vermindering van de administratieve lastendruk in de EU.

2.1.2.3 Vergroening belastingstelsel

Een duurzame leefomgeving is een van de speerpunten van dit kabinet. De druk op het milieu moet namelijk omlaag. Het klimaat verandert en natuurlijke hulpbronnen raken uitgeput. Om verdere aantasting van het milieu te voorkomen, moet anders geproduceerd en geconsumeerd worden. Een van de manieren waarop dat kan, is daar waar de mate van milieuvervuiling onvoldoende in de marktprijzen tot uiting komt, positieve en/of negatieve financiële prikkels in te voeren. Op die manier wordt duurzame productie en consumptie gestimuleerd en wordt een verdere verschuiving van lastendruk op arbeid en winst naar milieu bereikt. In het Belastingplan 2008 wordt een aantal maatregelen aangekondigd die hieraan invulling geven. Het gaat dan om het introduceren van een vliegbelasting en een verpakkingenbelasting, het verder differentiëren van de BPM naar schoon en zuinig en tot slot het verhogen van heffingen op bepaalde vormen van energie. Door een vliegbelasting en een verpakkingenbelasting in te voeren, zullen milieukosten meer onderdeel uitmaken van de prijs van het product. Door de hoogte van de BPM te laten afhangen van kenmerken als schoon en zuinig, worden consumenten gestimuleerd milieuoverwegingen bij hun keuze mee te laten wegen. En door heffingen op energie te verhogen, ontstaat een prikkel om zuiniger met hulpstoffen om te gaan. Daarbij wordt rekening gehouden met de wet- en regelgeving in andere Europese landen. In aansluiting op de maatregelen uit het Belastingplan 2008, zullen in 2008 de mogelijkheden voor een tweede tranche vergroening worden verkend en onderzocht. Gedacht kan bijvoorbeeld worden aan een verdere differentiatie van de autobelastingen en het wijzigen van de energiebelasting om deze effectiever te maken. De mogelijkheden worden duidelijk getoetst op hun milieueffecten, juridische aspecten, uitvoeringskosten, administratieve lasten en economische en inkomenseffecten. Ook wordt bekeken of andere instrumenten (zoals voorlichting, verbodsbepalingen of subsidies) niet effectiever zijn. Eventuele maatregelen zullen dan voor het grootste deel in 2009 kunnen worden ingevoerd.

2.1.2.4 Belastingdienst

Loonaangifte

In de eerste helft van 2007 is gebleken dat de gehele loonaangifteketen nog niet stabiel is. Zo is een deel van de loongegevens 2006 in de polisadministratie, onder meer nodig voor het definitief toekennen van de toeslagen, niet bruikbaar voor de Belastingdienst. Er wordt een integrale probleemanalyse aan de Tweede Kamer aangeboden. Deze analyse bevat tevens oplossingenrichtingen voor 2007 en volgende jaren. De situatie noopt wel tot enige terughoudendheid met betrekking tot nieuwe wetgeving op het terrein van loonheffingen, teneinde te voorkomen dat de complexiteit in de uitvoering nog verder wordt vergroot. Vereenvoudigingsvoorstellen daarentegen kunnen juist wel behulpzaam zijn bij het oplossen van de problemen.

Vereenvoudigingsoperatie Belastingdienst

De komende jaren is een belangrijk deel van de inspanningen van de Belastingdienst erop gericht de ICT-infrastructuur te vereenvoudigen en toekomstbestendig te maken. Voor de kortere termijn betreft dit sanering van de complexe infrastructuur en het realiseren van basisvoorzieningen, nodig om de huidige processen te ondersteunen. Voor de lange termijn gaat het om het compleet nieuw inrichten van de massale processen. Tegelijkertijd moet worden vastgesteld dat niet alleen kan worden volstaan met aanpassingen in de automatisering. Ook op andere terreinen, zoals dienstverlening, klachtbehandeling en telefonische bereikbaarheid, zijn maatregelen nodig om aan de vraag van burgers en bedrijven te kunnen voldoen. De vereenvoudigingsoperatie omvat dus maatregelen op al deze terreinen. Op 8 juni 2007 (Kamerstukken II 2006/07, 31 066, nr. 2) is hierover door de staatssecretaris van Financiën een plan van aanpak naar de Tweede Kamer gestuurd.

Maatregelen voor de burger

Maatregelen betreffen onder meer de verbetering van de website, uitbreiding van de telefonische bereikbaarheid – ook in de avonduren – en meer mogelijkheden om telefonische mutaties in heffingen en toeslagen door te voeren.

Maatregelen voor het bedrijfsleven

Ook voor de verbetering van de relatie met het bedrijfsleven worden maatregelen genomen. Ook hier gaat het om het versnellen van processen (zoals toekenning van omzetbelasting- en loonheffingennummers), vereenvoudigingen in het proces van loonheffing, meer digitale diensten via de website en betere telefonische bereikbaarheid voor ondernemers en hun belastingadviseurs.

Vereenvoudiging wetgeving

De huidige wetgeving, waarvan de uitvoering aan de Belastingdienst is opgedragen, is complex. De daarop betrekking hebbende (geautomatiseerde) processen binnen de Belastingdienst zijn daardoor navenant complex. Bij sommige onderdelen van de wetgeving blijken de grenzen van de uitvoering te zijn bereikt, soms zelfs overschreden. Geïnventariseerd wordt welke wijzigingen in de regelgeving vereist zijn om een soepele uitvoeringspraktijk te kunnen garanderen. Bij positieve besluitvorming zal vervolgens wijziging van wetgeving worden voorbereid.

Toeslagen

Het toeslagensysteem is het eerste systeem dat wordt gebouwd in het kader van de hierboven geschetste fundamentele wijziging van de procesinrichting. Samen met de betrokken beleidsdepartementen wordt daarbij bezien of er mogelijk vereenvoudigingen in de aan de toeslagen ten grondslag liggende wetgeving zijn aan te brengen.

Uitvoering kindertoeslag

Vanaf 1 januari 2008 wordt de Belastingdienst verantwoordelijk voor de uitvoering van de kindertoeslag. Deze toeslag komt in de plaats van de huidige fiscale kinderkorting. De uitvoering zal gebeuren door het onderdeel van de Belastingdienst dat ook de andere toeslagen uitvoert, de Belastingdienst/Toeslagen.

2.1.2.5 Corporate governance

In deze kabinetsperiode is het nodig om de wetgeving op het gebied van corporate governance te moderniseren en, waar nodig, aan te vullen. Onderwerpen die onder meer deel uit maken van corporate governance zijn: het (top)beloningendossier, de ontwikkelingen rondom het aandeelhoudersactivisme, en de anonimiteit van aandeelhouders.

De Nederlandse corporate governance code (de code Tabaksblat), regels en toezicht ten aanzien van overnames, accountants en financiele verslaggeving zijn eveneens belangrijke thema’s. De AFM speelt op dit terrein als toezichthouder een belangrijke rol. Corporate governance raakt ook aan een aantal aanverwante beleidsterreinen, zoals transparantieregelgeving voor beursvennootschappen (zoals melding van zeggenschap en openbaarmaking van voorwetenschap).

De opkomst van activistische aandeelhouders, waaronder hedge funds, heeft geleid tot nieuwe vragen op het gebied van corporate governance. Naast vraagstukken over beschermingsconstructies betreft het vragen die verband houden met de melding van zeggenschapsregelgeving en voorwetenschapregelgeving. Het kabinet heeft de SER in dit licht om advies gevraagd over de positie van werknemers. In deze kabinetsperiode zal er gewerkt worden aan wetgeving naar aanleiding van de aanbevelingen van de Monitoring Commissie (ook wel Commissie Frijns genoemd). Eén van die aanbevelingen gaat over het probleem van identificatie van aandeelhouders. Het toegenomen activisme van beleggers en de versterking van de rechten van aandeelhouders heeft de urgentie van dit probleem versterkt. Inmiddels staat vast dat de nog aan te nemen Europese richtlijn aandeelhoudersrechten dit probleem niet gaat oplossen.

Op het gebied van topbeloningen is in het Coalitieakkoord opgenomen dat ondernemingsraden een adviesrecht krijgen richting de aandeelhouders bij de vaststelling van het beloningsbeleid. Het kabinet bekijkt of andere maatregelen in de sfeer van topbeloningen wenselijk, en mogelijk zijn.

In 2008 zal tevens worden gewerkt aan een evaluatie van het instrument van de Code Tabaksblat. Dit zal mede geschieden aan de hand van de rapporten van de Monitoring Commissie. Tenslotte zal de Staat in deze kabinetsperiode zijn deelnemingen kritisch blijven volgen op de toepassing van de corporate governance code.

2.1.2.6 Herijking Staatsdeelnemingenbeleid

In voorgaande jaren vormde de Nota Staatsdeelnemingenbeleid uit 20011 de basis voor het op de staatsdeelnemingen toegepaste beleid. Dit heeft geleid tot het privatiseren van een groot aantal staatsdeelnemingen. Momenteel wordt gewerkt aan een herijking van dit staatsdeelnemingenbeleid uit 2001. In het nieuwe beleid zal privatiseren niet langer leidend zijn, maar veel meer een actief beheer van het overheidsaandeel met het oog op het verantwoord behartigen van publieke belangen. Daarbij gaat de aandacht in het bijzonder uit naar het borgen van de strategische koers en het borgen van het financieel belang van de Staat. Ook zal de Staat in de beloningsstructuur van bestuurders de variabele beloning meer koppelen aan het behalen van publieke doelstellingen. Bovendien zal de Staat toezien op een adequate toepassing van de corporate governance code.

Eind 2007 wordt een nieuwe Nota Staatsdeelnemingenbeleid naar de Tweede Kamer gestuurd, met daarin bovengenoemde aanpassingen in het staatsdeelnemingenbeleid.

2.1.2.7 Consumenteneducatie en -voorlichting

Economische en sociale ontwikkelingen in de maatschappij hebben tot gevolg dat er meer gevraagd wordt van het financieel inzicht van de consument. Er is een trend ingezet waarbij de verzorgingsstaat zich meer ontwikkelt tot een participatiemaatschappij. Van de consument wordt verwacht dat deze op meer terreinen de regie neemt over zijn financiële situatie. Belangrijke vraagstukken op bijvoorbeeld het terrein van pensioenen, zorg en sociale zekerheid ontwikkelen zich in de richting van een doe-het-zelf project voor de consument. De consument moet meer financiële keuzes maken, terwijl er meer en complexere financiële producten worden aangeboden. Daardoor neemt de kennisachterstand die de consument ten opzichte van de aanbieders van financiële producten heeft toe (informatieasymmetrie). Uit onderzoek blijkt verder dat consumenten weinig zelfvertrouwen hebben ten aanzien van financiële aangelegenheden. Interesse en motivatie om zich in de eigen huishoudfinanciën te verdiepen is over het algemeen genomen laag. Bij het nemen van financiële beslissingen spelen psychologische factoren en de sociale omgeving ook een zeer belangrijke rol.

Een andere ontwikkeling is de toename van schulden bij groepen consumenten en het feit dat deze schulden vaak een hoger bedrag betreffen dan in eerdere jaren, terwijl banktegoeden van diezelfde consumenten afnemen. Schulden en kennisachterstand op financieel terrein kunnen financiële en/of sociale problemen tot gevolg hebben. Die problematiek kan vervolgens worden afgewenteld op maatschappelijke organisaties en de overheid. Daardoor wordt gebrek aan financieel inzicht ook een maatschappelijk probleem. Verbetering van financieel inzicht van de consument kan er dientengevolge niet alleen toe leiden dat de individuele financiële situatie van een consument verbetert, maar ook dat een maatschappelijk belang wordt gediend. Gelet hierop worden in 2008 een aantal gerichte activiteiten en initiatieven genomen. Zo zal CentiQ onderzoek doen naar hoe verbetering van het financieel inzicht van de consument het beste kan worden gerealiseerd. De resultaten van het onderzoek zullen vervolgens leiden tot concrete beleidsvoornemens voor de komende jaren.

Daarnaast wordt een aantal andere maatregelen in gang gezet ter voorkoming van overkreditering:

• Het ministerie van Financiën laat een brede evaluatie uitvoeren naar de effectiviteit van de regels ter voorkoming van overkreditering. Afhankelijk van de uitkomsten van deze evaluatie zal nieuw beleid worden ontwikkeld om deze regels aan te scherpen;

• Er is een marktinitiatief gestart om de schuldenregistratie uit te breiden met bijvoorbeeld woningbouwcorporaties en nutsbedrijven. Indien het marktinitiatief niet slaagt, zal het ministerie van Financiën alsnog wetgeving inzetten. Vooralsnog is er echter geen aanleiding om aan te nemen dat dit nodig zal zijn;

• De maximale boete voor het niet naleven van de regels voor kredietreclame en kredietwaardigheidtoetsing wordt verhoogd naar minimaal€ 500 000. Naar verwachting wordt dit medio 2008 van kracht;

• De transparantie en consumentenbescherming bij beleggingsverzekeringen worden verbeterd. De regels met betrekking tot de informatieverstrekking over beleggingsverzekeringen (en waar nodig ook over andere levensverzekeringen) worden aangescherpt. Dit gebeurt mede op basis van de uitkomsten van het feitenonderzoek naar beleggingsverzekeringen;

• De Richtlijn Consumentenkrediet treedt 2008 in werking. De richtlijn gaat uit van volledige harmonisatie van de regels voor het aanbieden van kredietproducten (geen nationale ruimte voor afwijkingen). De kern van dit voorstel van de Europese Commissie bestaat uit vier onderdelen:

• harmonisatie van reclame, precontractuele en contractuele informatie;

• herroepingsrecht voor consumenten;

• vervroegde afbetaling (incl. compensatie voor kredietgevers);

• harmonisatie van de berekeningswijze van het jaarlijks kostenpercentage (het percentage waarin alle kosten van het krediet, incl. rente, afsluitprovisie voor bemiddelaars en belastingkosten, zijn meegenomen).

2.1.2.8 Nederland als vestigingsplaats voor financiële instellingen

Goed functionerende financiële markten vormen de basis van de zakelijke kant van de samenleving. Bedrijven en consumenten zijn direct en in grote mate afhankelijk van de financiële sector en de daarin voortgebrachte producten. De financiële sector neemt in Nederland bovendien in directe en indirecte zin zo’n 8,5% van het BBP voor zijn rekening. Daarbij was de financiële sector de sterkste groeier over de periode 2000 – 2005, met een groei van ruim 8%. De sector heeft ongeveer 250 000 voltijdbanen; in het algemeen hoger geschoolde arbeid.

Om zich te handhaven als financieel centrum, zal Nederland geduchte concurrentie van onder andere Frankfurt, Parijs, Milaan en Barcelona het hoofd moeten bieden. De ambitie is om Nederland algemeen aantrekkelijk te houden als vestigingsplaats (als competitief secundair financieel centrum) en vooral ook om een nichespeler van wereldklasse te worden door profijtelijke niches tijdig te identificeren en benutten.

Om de nu nog goede uitgangspositie van Nederland te behouden en benutten, is in 2007 een actieplan opgesteld door het ministerie van Financiën gezamenlijk met de ministeries van Justitie, Economische Zaken en Sociale Zaken en Werkgelegenheid, in overleg met de markt en de financiële toezichthouders.

Dit actieplan is erop gericht de belangrijkste factoren voor een internationaal concurrerende financiële sector te beïnvloeden. In het actieplan wordt ingezet op: «better regulation», het onderzoeken van vruchtbare niche markten, innovatie, marketing, gecoördineerde dialoog en het fiscale klimaat. Daarnaast richt het actieplan zich op de beschikbaarheid van hoog geschoold personeel. Onderzoek en onderwijs zijn daarbij van belang. Naast het nemen van acties is de mindset verandering bij de overheid van belang. De overheid stelt zich meer dienstverlenend op ten aanzien van financiële instellingen en neemt sneller actie waar nodig. De acties worden in samenspraak met de sector en de betrokken ministeries voorbereid en uitgevoerd. In 2008 worden zoveel mogelijk actiepunten omgezet in regelgeving en beleid.

Overheid en markt moeten samen optreden om het concurrerende vermogen van de Nederlandse financiële sector te verbeteren. De overheid heeft zich met bovengenoemd actieplan gecommitteerd. De sector heeft de krachten gebundeld in het Holland Financial Centre en haar aandachtspunten vastgelegd in een rapport1 (juli 2007).

2.1.2.9 Herziening van het verantwoordingsproces

De verantwoording maakt een belangrijk onderdeel uit van de begrotingscyclus. In het verantwoordingsdebat in mei 2007 is door de Tweede Kamer en door de minister van Financiën geconstateerd dat de huidige wijze van verantwoording te weinig politiek is, de verantwoording te veel gedetailleerde gegevens bevat en dat de koppeling ontbreekt tussen de beleidsresultaten en beleidsvoornemens. Mede gelet op de in het Coalitieakkoord opgenomen reductie van rijksoverheidspersoneel en vermindering van de controle- en verantwoordingslasten is een verbetering van de wijze van verantwoording noodzakelijk. In het verantwoordingsdebat heeft de Tweede Kamer hiervoor ook suggesties gedaan. In de brief van 2 juli 2007 (Kamerstukken II 2006/07, 31 031, nr. 17) zijn, rekening houdend met de suggesties van de Kamer, vier denkrichtingen opgenomen voor verandering van het verantwoordingsproces. In september 2007 zal de Tweede Kamer verder worden geïnformeerd over de concrete uitwerking van deze mogelijkheden. Een open discussie met de Tweede Kamer over de uitwerking van de voorstellen moet vervolgens leiden tot een «verantwoording» die zowel politieker en meer op hoofdlijnen is als leidt tot een vermindering van de bureaucratie. De inzet is om, zo mogelijk, al voor de verantwoording over 2007 aanpassingen door te voeren.

Doelstellingen beleidsprogramma 2007–2011

2.1.3 De begroting op hoofdlijnen

In deze paragraaf wordt op hoofdlijnen inzicht gegeven in de samenstelling en ontwikkeling van de uitgaven en niet-belastingontvangsten op begrotingshoofdstuk IXB. De belangrijkste wijzigingen worden toegelicht.

Grafiek 1 Overzicht Uitgaven en niet-belastingontvangsten 2003–2012

Bovenstaande grafiek laat het verloop zien van de totale uitgaven en totale niet-belastingontvangsten voor de jaren 2003 tot en met 2012. De totalen uit het jaar 2003 tot en met 2006 zijn gebaseerd op de realisatiecijfers (en komen dienovereenkomstig terug in de jaarverslagen over deze jaren). De jaren 2007 en verder zijn gebaseerd op de in voorliggende begroting opgenomen ramingen.

Zowel de uitgaven als de niet-belastingontvangsten van IXB laten een plat verloop zien voor de jaren 2008 en verder. De uitgaven voor deze jaren bedragen ca. € 4 mld. per jaar en de ontvangsten ongeveer € 3,6 mld. per jaar. Dit spoort enigszins met de trend van de realisaties uit 2004 en eerder.

De uitschieter in de uitgaven in 2005 wordt voornamelijk veroorzaakt door de aanschaf van het transportbedrijf Gasunie. De hogere ontvangsten in 2005 en 2006 hangen samen met de verkoop van Staatsdeelnemingen.

Toelichting

Bovenstaande tabel laat de mutaties zien sinds de eerste suppletore begroting 2007. Deze mutaties worden toegelicht in het verdiepingshoofdstuk.

Taakstellingen

Onder het kopje taakstelling zijn de budgettaire maatregelen uit het Coalitieakkoord opgenomen. Het betreft de efficiencytaakstelling op het apparaat van het ministerie en de ZBO’s, de subsidietaakstelling en de taakstelling op de rijkshuisvesting.

Een taakstelling in deze orde van grootte vraagt veel van een organisatie en van de interdepartementale samenwerking. De voornemens van het ministerie van Financiën gaan ver. Zij ontzien de kerntaken van het ministerie van Financiën, maar kunnen dat alleen als politieke besluitvorming er mede toe bijdraagt dat niet noodzakelijke taken kunnen worden beëindigd, een teveel aan complexiteiten in beleid en wetgeving kan worden getrimd en bestuurlijke en ambtelijke «drukte» daadwerkelijk kan worden verminderd. Daarnaast zal de vereenvoudiging van de fiscale weten regelgeving een voorwaarde zijn om te komen tot een volledige invulling van de aan de Belastingdienst opgelegde taakstelling.

De efficiencytaakstelling is toegedeeld aan de verschillende apparaatsbudgetten op IXB. Bij de invulling van de efficiencytaakstelling worden de uitgangspunten uit het Coalitieakkoord in acht genomen: minder ambtelijke drukte, bundeling van expertise, minder controledruk, meer flexibiliteit, minder veranderingen in wetgeving en geen geruisloze intensiveringen. Het ministerie van Financiën onderneemt daarbij verschillende activiteiten die ook interdepartementaal ondersteunend kunnen zijn voor Vernieuwing van de Rijksdienst en voor vermindering van bestuurlijke en ambtelijke drukte. In het bijzonder geldt dit voor:

• de vermindering van regel- en administratieve lastendruk,

• de vermindering van controledruk,

• een bundeling van auditdiensten en

• de samenwerking in de bedrijfsvoering van departementen.

De efficiency- en subsidietaakstelling is reeds verdeeld over de verschillende artikelen van ontwerpbegroting IXB en in het verdiepingshoofdstuk opgenomen onder de mutatie «overig».

Toelichting

Bovenstaande tabel laat veranderingen in de niet-belastingontvangsten zien sinds de eerste suppletore begroting 2007. Deze mutaties worden toegelicht in het verdiepingshoofdstuk.

Tevens is in deze tabel de verkooptaakstelling voor de Dienst Domeinen opgenomen.

2.2. BELEIDSARTIKELEN

2.2.1 Belastingen

2.2.1.1 Fiscaal beleid en wetgeving

2.2.1.1.1 Algemene beleidsdoelstelling

Het ontwerpen van beleid gericht op het genereren van inkomsten en het realiseren van niet-fiscale doelstellingen van het overheidsbeleid.

Omschrijving van de samenhang in het beleid

Het beleid is erop gericht om inkomsten te genereren voor de financiering van overheidsbeleid, om het fiscale instrument selectief in te zetten voor de realisatie van niet-fiscale doelstellingen van het overheidsbeleid, om structuurversterkende maatregelen te nemen en om de Belastingdienst te ondersteunen met wetgeving voor de uitvoering van de belastingwetgeving.

Verantwoordelijkheid

De minister en de staatssecretaris zijn verantwoordelijk voor:

• Het te voeren fiscale beleid;

• Het opstellen van fiscale wet- en regelgeving;

• Het internationaal behartigen van de Nederlandse fiscale belangen.

Externe factoren

Het behalen van deze doelstelling hangt af van:

• De belastingmoraal;

• De politieke en economische ontwikkelingen.

Voor de afspraken met gemeenten over het decentrale belastinggebied wordt verwezen naar het bestuursakkoord Rijk-Gemeenten van 4 juni 2007.

2.2.1.1.2 Operationele doelstellingen

2.2.1.1.2.1 Operationele doelstelling 1

Het genereren van inkomsten.

Motivatie

Het financieren van overheidsuitgaven.

Instrumenten

Het ontwerpen van fiscale wet- en regelgeving, zoals het Belastingplan.

Meetbare gegevens

De realisatie van geplande belastingontvangsten. Deze zijn opgenomen in de tabel budgettaire gevolgen van beleid (zie paragraaf 2.2.1.3).

2.2.1.1.2.2 Operationele doelstelling 2

Het realiseren van niet-fiscale doelstellingen van kabinetsbeleid.

Motivatie

Het inzetten van het fiscale instrument is er mede op gericht om de niet-fiscale doelstellingen van kabinetsbeleid te realiseren. Dit beleid wordt ontwikkeld om inkomensbeleid te voeren, om het aanbod van bepaalde voorzieningen te stimuleren, om maatschappelijk ongewenst gedrag tegen te gaan en wenselijk gedrag te stimuleren, om structuurversterkende maatregelen te nemen of om het vestigingsklimaat aantrekkelijker te maken.

Instrumenten

• Het ontwerpen van fiscale wet- en regelgeving, zoals het uitbreiden van de Wet bevordering speur- en ontwikkelingswerk (WBSO) en ontwikkeling en het verbreden van de levensloopregeling;

• Het afsluiten en uitvoeren van bilaterale belastingverdragen.

Meetbare gegevens

Het inzetten van het fiscale instrument is er op gericht om de niet-fiscale doelstellingen van het kabinetsbeleid te realiseren. Dit zijn in belangrijke mate doelstellingen van andere departementen. De mate waarin het doel bereikt wordt, wordt door de betreffende departementen verantwoord. Hierover worden binnen de begroting IXB derhalve geen meetbare gegevens opgenomen.

2.2.1.1.2.3 Operationele doelstelling 3

Het verzorgen van wetgeving ter ondersteuning van de uitvoering van niet-fiscale taken door de Belastingdienst en het vereenvoudigen van fiscale wet- en regelgeving teneinde taken van de Belastingdienst te vergemakkelijken.

Motivatie

De wet- en regelgeving wordt ontworpen om de uitvoering door de Belastingdienst mogelijk te maken, te ondersteunen en zo eenvoudig mogelijk te laten verlopen.

Instrumenten

• Het ontwerpen van niet-fiscale wet- en regelgeving, zoals in het kader van de Algemene wet inkomensafhankelijke regelingen (Awir);

• Het ontwerpen van fiscale wet- en regelgeving, zoals in het kader van de vereenvoudigingsoperatie en de administratieve lastenverlichting.

Meetbare gegevens

De mate waarin het doel bereikt wordt, komt tot uiting bij de meetbare gegevens van de Belastingdienst (zie paragraaf 2.2.1.2).

2.2.1.1.2.4 Operationele doelstelling 4

Het evalueren van fiscale wet- en regelgeving.

Motivatie

Door de fiscale wet- en regelgeving te evalueren, wordt bezien of beoogde doelstellingen en uitgangspunten ook daadwerkelijk zijn gerealiseerd.

Instrumenten

Evaluatieonderzoeken

Meetbare gegevens

Het ministerie van Financiën verricht in nauwe samenwerking met de betrokken departementen in een vijfjaarlijkse cyclus, evaluaties van alle belastinguitgaven zoals opgenomen in bijlage 5 van de Miljoenennota (Kamerstukken II 2007/08, 31 200, nr. 1). In genoemde bijlage wordt elk jaar een overzicht gegeven van de afgeronde evaluaties in het afgelopen jaar, evenals van de geplande evaluaties in het komende jaar en komt verder de mate van doelbereiking tot uiting.

2.2.1.2 Belastingdienst

2.2.1.2.1 Algemene doelstelling

Burgers en bedrijven zijn bereid hun wettelijke verplichtingen ten aanzien van de Belastingdienst na te komen (compliance).

Omschrijving van de samenhang in het beleid

De Belastingdienst bevordert compliance door goede dienstverlening te leveren, adequaat toezicht uit te oefenen en zonodig naleving strafrechtelijk af te dwingen. De Belastingdienst gaat in zijn handelen uit van vertrouwen in de belastingplichtige. Vandaar het accent op goede voorlichting en dienstverlening. Keerzijde is dat als dit vertrouwen wordt beschaamd, er ook consequent wordt opgetreden.

Verantwoordelijkheid

De minister is verantwoordelijk voor:

• De uitvoering van de heffing en inning van de Rijksbelastingen en de douanerechten;

• De controle op de invoer, doorvoer en uitvoer van goederen;

• De uitvoering van de premieheffing en -inning van de werknemers- en volksverzekeringen;

• Handhavingstaken op het gebied van de economische ordening en financiële integriteit;

• De uitvoering van de vaststelling en de uitkering van toeslagen.

Externe factoren

Het behalen van deze doelstelling hangt af van:

• De economische ontwikkelingen;

• De belastingmoraal;

• De eenvoud van de (fiscale) wet- en regelgeving.

Meetbare gegevens

Op dit moment wordt de mate van compliance gemeten door middel van een aantal enquêtevragen dat jaarlijks wordt gesteld aan burgers en bedrijven in het kader van de Fiscale Monitor. De Belastingdienst gaat de komende tijd een verbeterde methodiek opzetten over de mate waarin compliance wordt bereikt.

2.2.1.2.2 Operationele doelstellingen

2.2.1.2.2.1 Operationele doelstelling 1

Belastingplichtigen, premieplichtigen en rechthebbenden van toeslagen dienstverlening aanbieden op de manier die hen past.

Motivatie

Met dienstverlening bevordert de Belastingdienst de zelfredzaamheid, zodat burgers en bedrijven aangiften en aanvragen goed begrijpen en makkelijk invullen. Hiertoe worden zij ondersteund in het nakomen van verplichtingen en het effectueren van rechten. Deze diensten worden aangeboden in een vorm die hen past waardoor zij een juiste aangifte of aanvraag tijdig kunnen indienen.

Instrumenten

• Telefonische dienstverlening gericht op goede telefonische bereikbaarheid en kwalitatief goede afhandeling;

• Verbeteren van de informatie op de website en de toegankelijkheid daarvan voor burgers en bedrijven;

• Beschikbaar stellen van formulieren in digitale vorm via de website en de mogelijkheid om deze in digitale vorm terug te sturen;

• De mogelijkheid via de Belastingtelefoon wijzigingen door te geven zoals verhuismutaties. Ook kunnen telefonisch betalingen op toeslagbeschikking worden stopgezet;

• Uitbreiden van digitale diensten voor de werkgever via persoonlijk domein.

Meetbare gegevens1

Toelichting

Bereikbaarheid Belastingtelefoon

De bereikbaarheidsnorm geeft het percentage weer van het aantal bellers dat daadwerkelijk verbinding heeft gekregen met de Belastingtelefoon. De definitie van bereikbaarheid is aangepast. Vanaf 1 januari 2007 worden nu ook de bellers die de Belastingtelefoon niet hebben kunnen bereiken meegenomen in de telling. Dat kan bijvoorbeeld gebeuren bij piekbelasting wegens onvoldoende capaciteit.

Kwaliteit

Kwaliteit betekent het geven van een juist en eenduidig antwoord op vragen van burgers en bedrijven. De kwaliteit van de gevoerde gesprekken wordt deels gemeten door externe bureaus.

Tijdige reactie op complexe vragen

De Belastingdienst heeft als doelstelling dat burgers en bedrijven binnen twee werkdagen worden teruggebeld als een vraag niet direct telefonisch beantwoord kan worden.

De overige prestatie-indicatoren worden jaarlijks gemeten via de Fiscale Monitor. Voor een verdere toelichting op bovenstaande instrumenten en prestatie-indicatoren, wordt verwezen naar Bedrijfsplan Belastingdienst 2007–2011, het Beheersverslag Belastingdienst 2006 (Kamerstukken II 2006/07, 30 800 IXB, nr. 33) en het plan van aanpak vereenvoudigingsoperatie Belastingdienst (Kamerstukken II, 2006/07, 31 066 IXB, nr. 2).

2.2.1.2.2.2 Operationele doelstelling 2

Door toezicht en opsporing bevordert de Belastingdienst dat belasting- en premieplichtigen en toeslaggerechtigden hun wettelijke verplichtingen nakomen.

Motivatie

Binnen het toezicht onderscheidt de Belastingdienst vier segmenten: Particulieren, Midden- en kleinbedrijf, Middelgrote ondernemingen en Zeer grote ondernemingen. Per segment wordt een handhavingsmix samengesteld. De toezichtsinstrumenten die Belastingdienst tot zijn beschikking heeft lopen van bedrijfsbezoeken tot en met boekenonderzoeken, bestuurlijke boetes en strafrechtelijke vervolging. De handhavingsmix wordt samengesteld vanuit de optiek van effectiviteit (bijdrage aan ervaren pakkans) en efficiëntie (kosten).

De Belastingdienst wil zijn zichtbaarheid vergroten. Boekenonderzoeken dragen hieraan bij. Een ander instrument dat bijdraagt aan zichtbaarheid betreft acties. Acties gericht op het opsporen van onbekende belastingplichtigen en/of onbekende inkomensstromen zijn voorbeelden hiervan.

Om het effect van het optreden te vergroten zal meer themagericht worden gewerkt. Bij de keuze van de thema’s, zoals het thema Vastgoed, speelt de maatschappelijke relevantie een belangrijke rol. Handhavingscommunicatie zal vaker worden ingezet om de uitstraling van het optreden te versterken. Waar mogelijk wordt samengewerkt met andere handhavingsorganisaties.

Toezicht bestaat niet alleen uit achteraf controleren of de burger of de ondernemer zijn wettelijke verplichtingen is nagekomen. De Belastingdienst gaat de komende jaren meer investeren in het maken van afspraken vooraf (horizontale toezicht). Dat wil zeggen dat meer eigen verantwoordelijkheid wordt gelegd bij burgers en bedrijven door vormen van certificering en handhavingsconvenanten.

Het toezicht bij Toeslagen is gericht op het correct, dat wil zeggen op basis van de wettelijke grondslagen, uitbetalen van het juiste bedrag. Het toezichtsbeleid komt tot stand in afstemming met de departementen die beleidsinhoudelijk verantwoordelijk zijn voor de inkomensafhankelijke regelingen.

Instrumenten

• Convenanten in het kader van horizontaal toezicht;

• De inzet van toezichtsinstrumenten gebaseerd op risicoanalyse en/of zichtbaarheid;

• Landelijke en regionale acties;

• Toezichtsplan voor Toeslagen.

Meetbare gegevens

Toelichting

• De Belastingdienst gaat in 2008 meer inzetten op horizontaal toezicht. Dit betekent dat de totale toezichtscapaciteit verdeeld moet worden over horizontaal èn verticaal toezicht. Het aantal boekenonderzoeken zal ten opzichte van 2007 dan ook licht afnemen. Gelet op de rakingsdichtheid bij de diverse segmenten, blijft de doelstelling voor het segment MKB onveranderd. De doelstelling voor de segmenten MGO en ZGO liggen iets lager dan in 2007;

• Bedrijfsbezoeken en dan vooral de bezoeken die bij startende ondernemers worden afgelegd, vormen een onderdeel van het toezicht. Bedrijfsbezoeken hebben zowel een dienstverlenend als preventief toezichtskarakter. De trend om het aantal startersbezoeken op te voeren, wordt ook in 2008 voortgezet;

• De Belastingdienst wil meer zichtbaarheid. Een instrument dat hieraan bijdraagt, zijn acties. Het aantal uren acties zal dan ook toenemen in 2008.

Toelichting

• Risicobeheersing is bepalend voor de aanpak van de handhaving. Jaarlijks wordt een set van selectieregels vastgesteld met behulp waarvan geautomatiseerd aangiften worden uitgeworpen, waarop daadwerkelijk toezicht plaatsvindt;

• Het aantal te behandelen Vpb-aangiften in het MKB-segment is voor 2008 naar beneden bijgesteld. Door uitstroom is er op dit moment niet voldoende capaciteit beschikbaar. Door middel van scholing zal de capaciteit in 2009 op het gewenste niveau worden gebracht;

• Het bedrag van de achterstand invordering wordt weergegeven als een percentage van de totale belastingontvangsten en contributies van de fondsen (premies volksverzekeringen en premies werknemersverzekeringen). De premies werknemersverzekeringen zijn nieuw sinds 2006. De niet tijdig betaalde vorderingen van deze werknemersverzekeringen vormen sinds 2007 een onderdeel van het reguliere invorderingsproces.

Toelichting

• Om vast te stellen of belastingplichtigen hun wettelijke (fiscale) verplichtingen nakomen, voert de Douane op twee verschillende momenten zijn controles uit, namelijk vóór het moment dat goederen worden aangeboden voor invoer (fysieke controle) en na de invoer aan de hand van de administratie van bedrijven (administratieve controle);

• Door de ontwikkeling naar meer horizontaal toezicht bij de Douane en de verdere verfijning van de risicoprofielen, is de verwachting dat het aantal controles op aangiften zal afnemen;

• De Belastingdienst streeft naar een zo hoog mogelijk percentage van processen-verbaal dat leidt tot veroordeling of een transactie, door het aanleveren van kwalitatief goede zaken.

Toelichting

• De door de belastingplichtige ervaren pakkans is een indicatie voor de zichtbaarheid van het toezicht. De ervaren pakkans is het resultaat van de inspanningen van de Belastingdienst en de betekenis die het heeft voor de individuele belastingplichtige. Deze indicator is door de Belastingdienst slechts indirect te beïnvloeden;

• De kwaliteitsscore geeft een beeld van de kwaliteit van de fiscale rechtstoepassing bij de belastingregio’s en de douaneregio’s.

2.2.1.2.2.3 Operationele doelstelling 3

Het leveren van een bijdrage aan de bescherming van de samenleving tegen ongewenste goederen.

Motivatie

Door controle op de goederen die in Nederland de EU binnenkomen of verlaten, worden de risico’s op het gebied van veiligheid, gezondheid, economie en milieu (VGEM) beheersbaar. Dat houdt in: toezicht op de hele logistieke keten, bij grensoverschrijdend goederenverkeer.

Instrumenten

• Fysieke controles aan de buitengrens;

• Certificering van ondernemingen die aan hun verplichtingen voldoen;

• Verder ontwikkelen van de intelligence-functie gericht op de beheersing van VGEM-risico’s bij het grensoverschrijdende goederenvervoer;

• Continuering 100% passagierscontroles.

Er wordt een beweging ingezet naar horizontalisering van het toezicht. Certificering speelt hierin een belangrijke rol. De goederenstromen van betrouwbare, compliante ondernemers worden gefaciliteerd en kunnen veel sneller passeren. Het bedrijfsleven wordt intensief betrokken bij implementatie. Om vast te stellen of een ondernemer voldoet aan de eisen van certificering wordt ook gebruik gemaakt van informatie van andere diensten. Dit vereist een andere vorm van risicomanagement, intelligence. Op het moment dat er signalen worden ontvangen dat binnen gecertificeerde goederenstromen risico’s ontstaan, worden deze besproken met de betrokken onderneming(en). Het toezicht wordt preventief in partnership met het bedrijfsleven georganiseerd.

Meetbare gegevens

Toelichting

• De Douane zal de komende jaren het toezicht en de controles aan de buitengrens versterken, waarbij na certificering van ondernemingen het toezicht vooral gericht zal zijn op de niet-gecertificeerde goederenstroom;

• Met de inzet van scans wordt effectief toezicht op de goederenstroom bereikt. Het betreft hier de inzet van (vaste en mobiele) scans die aan de lucht- en zeezijde worden ingezet om toezicht te houden op de inkomende en uitgaande vracht;

• De goederenstroom (vracht, koeriers en postzendingen) wordt aan fysieke controles onderworpen op het moment van binnenbrengen/invoer en uitvoer/uitgaan. Deze controles worden mede met andere diensten uitgevoerd en vinden vooral plaats in de haven van Rotterdam en op de luchthaven Schiphol;

• Er wordt toezicht op basis van actuele risico’s uitgevoerd, dat erop toeziet dat er geen goederen illegaal worden binnengebracht dan wel uitgaan. Ook wordt er toezicht uitgevoerd op basis van politieke opdrachten en/of specifieke doelstellingen. Bij deze vorm staan de specifieke doelstellingen voorop en niet zozeer de opbrengsten. Het betreft hier bijvoorbeeld de vogelgriep- en 100%-controles;

• Langs de kustlijn, in de zeehavengebieden en op de luchthavens wordt gebieds- en objectgerelateerd toezicht gehouden. Deze vormen van controle en toezicht worden primair uitgevoerd in het kader van de zichtbaarheid; de opbrengst is hier geen doel op zich. Overigens is het aantal uren zichtbaarheid op zich staand en daarmee dus ook niet verdisconteerd in de tijd die is gemoeid met het uitvoeren van de fysieke controles.

2.2.1.2.2.4 Operationele doelstelling 4

Efficiënte en soepele uitvoering van de massale processen.

Motivatie

De Belastingdienst maakt bij zijn werkzaamheden veel gebruik van ICT-toepassingen, waarmee informatiestromen op een snelle wijze worden verwerkt. De processen waarbij dit gebeurt, worden massale processen genoemd. Door de jaren heen is de complexiteit van de geautomatiseerde ondersteuning van het werk van de Belastingdienst enorm toegenomen. Om de gewenste vereenvoudiging te bereiken en tegelijkertijd beter tegemoet te komen aan de vraag van burger en bedrijfsleven, is een meerjarig programma opgezet dat uiteindelijk leidt tot een complete herinrichting van de massale processen. Het Toeslagensysteem heeft hierbij de hoogste prioriteit (2009). Voor de korte termijn (2007/2008) wordt ingezet op een sanering van applicaties en het realiseren van enkele basisvoorzieningen, die nodig zijn om de huidige processen te ondersteunen.

Instrumenten

Vereenvoudigingsoperatie toekomstige organisatie.

Meetbare gegevens

Toelichting

De eerste fase vereenvoudigingsoperatie toekomstige organisatie betreft de realisatie van de volgende voorzieningen: digitale poort, portals, gegevenshuishouding en servicebus. Voor een nadere toelichting wordt verwezen naar het plan van aanpak vereenvoudigingsoperatie Belastingdienst (Kamerstukken II, 2006/07, 31 066 IXB, nr. 2 ).

2.2.1.3 Budgettaire gevolgen van beleid

Toelichting op de budgettaire gevolgen van beleid

Uitgaven

Programma-uitgaven

De programma-uitgaven ad € 556 mln. bestaan voor het grootste deel uit betalingen aan heffing- en invorderingsrente, namelijk € 500 mln. Een tweede post is de rentevergoeding op depots vanuit het depotstelsel. In de tweede helft van 2008 treedt de wetswijziging Invorderingswet 1990 in werking. Deze wet betreft de omvorming van het G-rekeningstelsel naar het depotstelsel. De Belastingdienst zal over de bij haar in beheer zijnde depots, de consignatierente gaan vergoeden. Voor 2008 is € 1,25 mln. opgenomen. Vanaf 2009 is het volledige bedrag van € 5 mln. vermeld.

Verder bestaan de programma-uitgaven o.a. uit vergoedingen voor proceskosten ad € 2,5 mln. en uitgaven in het kader van de Wet Onroerende Zaken (WOZ) ad € 50,8 mln.

Apparaatsuitgaven

Een grove verdeling van de apparaatsuitgaven is € 1,6 mld. voor personele kosten en € 1,1 mld. voor materiële kosten. De materiële kosten betreffen o.a. huisvesting, communicatie en ICT.

Ook valt hieronder de bijdrage vanuit het moederdepartement aan Domeinen Roerende Zaken ad. € 200 000 (zie p. 74).

Ontvangsten

Belastingontvangsten

De belastingontvangsten in de tabel budgettaire gevolgen zijn netto-ontvangsten na aftrek van de ontvangsten die ten behoeve van het Gemeentefonds en het Provinciefonds (op grond van de financiële verhoudingswet) en het BTW-Compensatiefonds worden afgezonderd. In onderstaande tabel staat de aansluiting van de Miljoenennota 2008 met de begroting IXB. Een toelichting op de belastingontvangsten wordt gegeven in de Miljoenennota.

Overige programma-ontvangsten

Dit betreft voor € 154 mln. aan ontvangen schikkingen en boetes en voor € 134 mln. aan terug te ontvangen kosten van vervolging.

Apparaatsontvangsten

Het gaat om ontvangsten ad € 25 mln. in verband met werkzaamheden die de Belastingdienst voor andere overheidsorganisaties uitvoert.

Grafiek budgetflexibiliteit

Toelichting

In de programma-uitgaven zit geen budgetflexibiliteit aangezien het om uitgaven gaat die 100% juridisch verplicht zijn. Deze uitgaven vloeien voort uit bestaande wettelijke regelingen dan wel uit uitspraken van het Europese Hof van Justitie.

2.2.1.4 Overzicht onderzoek naar de doelmatigheid en de doeltreffendheid van beleid

Fiscaal beleid en wetgeving

Belastingdienst

2.2.2. Financiële markten

2.2.2.1 Algemene doelstelling

Een integer en stabiel financieel stelsel waarin de financiële markten goed functioneren, voldoende toegankelijk en transparant zijn en een gunstige internationale concurrentiepositie kennen.

Omschrijving van de samenhang in het beleid

Om de keuze aan financiële producten tegen gunstige voorwaarden en concurrerende prijzen te stimuleren en het vertrouwen in het financiële stelsel te bevorderen zorgt de minister voor wet- en regelgeving voor het toezicht op de financiële sector en voor een ongestoorde muntvoorziening zodat consumenten met voldoende informatie en vertrouwen financiële producten kunnen afnemen en ondernemingen in een gunstig vestigingsklimaat terecht komen. Goed functionerende en internationaal concurrerende financiële markten en een integer financieel stelsel kenmerken zich doordat marktverstoringen worden voorkomen of opgelost, de financiële sector niet misbruikt wordt voor witwassen of de financiering van terrorisme en het goed functioneren van het betalingsverkeer.

Verantwoordelijkheid

De minister is verantwoordelijk voor:

• De wet- en regelgeving voor het toezicht op de financiële sector;

• Een ongestoorde voorziening van voldoende munten.

De minister is verantwoordelijk voor het functioneren van het financiële bestel. Concreet betekent dit dat de minister verantwoordelijk is voor de institutionele structuur van het toezicht, de wetgeving die hieraan ten grondslag ligt en voor de besluitvorming over eventuele besteding van publieke middelen bij crisisbestrijding. Het daadwerkelijke toezicht wordt uitgevoerd door De Nederlandsche Bank (DNB) en de Autoriteit Financiële Markten (AFM).

Externe factoren

Het behalen van deze doelstelling is onderhevig aan politieke, economische en internationale ontwikkelingen.

2.2.2.2 Budgettaire gevolgen van beleid

Toelichting op de budgettaire gevolgen van beleid

Uitgaven

Bijdrage toezicht

De overheidsbijdrage aan het toezicht op financiële markten is ter ondersteuning van de activiteiten die een algemeen belang dienen. Aan de hand van een in (de eerste helft van) 2003 uitgevoerd onderzoek is vastgesteld dat het daarbij gaat om:

a. Een deel van de toezichtactiviteiten dat gericht is op het naleven van regels en het voorkomen van overtredingen op die regels (de zogenaamde preventieve handhaving);

b. Toezichtactiviteiten die gebaseerd zijn op een redelijk vermoeden van een strafbaar feit of het overtreden van een bestuursrechtelijk gestelde norm (de zogenaamde repressieve handhaving dat erop gericht is om een ongewenste activiteit in de markt te onderdrukken met de bedoeling om herhaling te voorkomen dan wel op zijn minst te bemoeilijken).

Daarnaast neemt de Staat nog andere kosten van het toezicht voor haar rekening. Dit zijn de kosten die niet kunnen worden doorberekend (toezicht op de heterogene groep van publicisten) en de kosten waarvan besloten is om deze niet aan marktpartijen door te berekenen (zoals een deel van de kosten van het toezicht op emissies). De kosten van het Financieel Expertisecentrum worden eveneens door de Staat vergoed.

Platform CentiQ

Uitgangspunt voor de begroting van platform CentiQ is dat het ministerie van Financiën samen met een aantal spilpartners het platform gezamenlijk financiert. Het ministerie van Financiën is de initiatiefnemer en zal daarom het eerste jaar relatief gezien meer bijdragen dan de andere deelnemers (o.a. ministeries, ZBO’s, branchevertegenwoordigers en een universiteit). Voor de daaropvolgende jaren neemt de bijdrage van het ministerie van Financiën af.

Muntcirculatie

Muntcirculatie bestaat uit uitgaven die betrekking hebben op de muntproductie, de subsidie aan het Geld- en Bankmuseum en de vergoeding van de kosten van het Nationaal Analysecentrum voor Munten (NACM). De muntproductie in de jaren 2008 en verder is afhankelijk van de ontwikkelingen in de muntvraag.

Ontvangsten

Ontvangsten muntwezen

De ontvangsten muntwezen hebben betrekking op de uitgifte van bijzondere euromunten, de afdracht van de Koninklijke Nederlandse Munt (KNM) aan de Staat, van de totale nominale waarde van uitgegeven muntsets, de bijzondere euromunten en van royalty’s. Royalty’s zijn vergoedingen die de Staat ontvangt voor dukaten die KNM produceert en verkoopt. De ontvangsten muntwezen hebben tevens betrekking op verkocht metaalschroot: dit betreft metaal van vernietigde euromunten die als gevolg van beschadiging niet meer bruikbaar zijn voor de circulatie. In 2007 zullen er ontvangsten van verkocht metaalschroot zijn van in 2006 ingeleverde guldenmunten.

Toename munten in circulatie

Het in omloop brengen van reguliere euromunten leidt tot ontvangsten voor de Staat en tegelijkertijd tot een schuld aan het publiek. Vanwege de uitbreidings- en vervangingvraag naar munten is doorgaans sprake van een netto-ontvangst voor de Staat.

Grafiek budgetflexibiliteit

Toelichting bij operationele doelstelling 1

De uitgaven voor deze doelstelling zijn geen van alle juridisch verplicht, echter wel bestuurlijk gebonden. De overheid heeft zich conform het rapport «Maat Houden» gecommitteerd om bij te dragen aan de kosten van het toezicht door middel van het bekostigen van alle repressieve handhavingskosten. De rijksoverheid bekostigt tevens de toezichtskosten die voortvloeien uit de wetten MOT, Wid en de Sanctiewet 1977 vanwege het algemene belang dat gediend is met de aanpak van overtreders. Ook de bijdrage aan het platform CentiQ is juridisch vastgelegd.

Toelichting bij operationele doelstelling 2

De uitgave betreft een bijdrage in de kosten van een regionale organisatie die in het Caribische gebied witwassen en het financieren van terroristen bestrijdt. Nederland betaalt mee uit hoofde van de overzeese gebiedsdelen van het Koninkrijk der Nederlanden. Nederland heeft toegezegd om in ieder geval tot 2012 bij te dragen aan de kosten voor het lidmaatschap.

Toelichting bij operationele doelstelling 3

Muntcirculatie bestaat uit uitgaven die betrekking hebben op de productie van munten en de subsidie aan het Geld- en Bankmuseum evenals een vergoeding van de kosten gemaakt door het Nationaal Analysecentrum voor Munten. Deze uitgaven zijn juridisch verplicht. De overige uitgaven zijn beleidsmatig gereserveerd en zijn nodig voor de aankoop van metaal voor reguliere circulatiemunten en bijzondere munten, alsmede de ontwerp-, distributie- en promotiekosten bij de uitgifte van een bijzondere munt.

2.2.2.3 Operationele doelstellingen

2.2.2.2.1 Operationele doelstelling 1

Goed functionerende, stabiele financiële markten die voldoende toegankelijk en transparant voor de gebruikers en internationaal concurrerend zijn.

Motivatie

Marktverstoringen voorkomen of, indien nodig, oplossen. Beoogde effecten van dit beleid zijn onder meer: stimuleren dat de door transparantie beschikbare informatie (beter) wordt benut en daarmee de huidige regelgeving effectiever is; het reduceren van de schuldenproblematiek; (reeds bestaande) initiatieven ter verbetering van de financiële geschooldheid bundelen, stimuleren en meer toegankelijk maken; groei van de markt voor financiële producten op verantwoorde wijze doordat de consument de eigen verantwoordelijkheid beter waarmaken, hetgeen het voor aanbieders van financiële producten aantrekkelijker maakt om zich in Nederland te vestigen.

Instrumenten

Wet en regelgeving:

• Een adequaat prudentieel toezichtregime in Nederland en in Europa. In 2008 zal daarom actief worden deelgenomen aan de Europese discussie en onderhandelingen over op risico gebaseerde kapitaaleisen voor verzekeraars (Solvency II);

• Lering trekken uit ontwikkelingen op de financiële markten. In 2008 wordt in internationaal verband en in overleg met marktpartijen, toezichthouders en centrale banken bezien of en hoe lering getrokken kan worden uit de recente turbulentie op de financiële markten.

• Goed functionerend internationaal betalingsverkeer. Na aanname van de Europese richtlijn voor betaaldiensten wordt in 2008 gewerkt aan de implementatie hiervan. Daarnaast wordt een bijdrage geleverd aan de discussie over één Europese ruimte voor betalingsverkeer;

• Ontwikkelen van crisismanagementprocedures. Er wordt een bijdrage geleverd aan de discussie over EU-brede regelingen voor crisismanagement en financiële stabiliteit. Ook wordt verder gewerkt aan het harmoniseren van de nationale procedures voor crisismanagement en financiële stabiliteit binnen de EU. Voor Nederland brengt dit met zich mee dat afspraken uit 2007 tussen de minister van Financiën en De Nederlandsche Bank (Kamerstukken II 2006/07, 28 122IXB, nr. 21) worden getest;

• Stimuleren van het Nederlandse vestigingsklimaat voor financiële instellingen. Niet alleen voor buitenlandse ondernemingen, maar ook een gezond klimaat voor alle in Nederland gevestigde instellingen. Zodoende wordt onder meer gewerkt aan de introductie van de pandbriefwetgeving, waarmee obligaties als onderpand aantrekkelijker worden als financieringsinstrument. Ook wordt gewerkt aan de introductie van de algemene pensioeninstelling. Dit laatste stelt pensioenfondsen in staat om de mogelijkheden voor het betreden van de Europese pensioenmarkt optimaal te benutten;

• Informeren van het publiek:

– Uitbreiden van de schuldenregistratie. Doel daarvan is om de consument beter in staat te stellen om afgewogen financiële beslissingen te nemen door het vergroten van het financieel inzicht van de Nederlandse consument (Kamerstukken II 2004/05, 29 507 IXB, nr. 41);

– Het platform CentiQ. Plaats hierin hebben onder meer marktpartijen, consumentenorganisaties, andere ministeries en wetenschappers. Er wordt samengewerkt met als doel de kennis, vaardigheden, houding en gedrag ten aanzien van financiële beslissingen te verbeteren. CentiQ laat in 2007 een breed onderzoek uitvoeren, dat duidelijk moet maken op welke gebieden en bij welke Nederlandse consumenten kennis en inzicht tekortschieten. Vervolgens verhoogt CentiQ deze kennis en dit inzicht door te faciliteren bij het verstrekken van objectieve en betrouwbare informatie in allerlei vormen door de aangesloten partijen. CentiQ is daarnaast voor partners een kennisplatform waar kennis en ervaring op het gebied van «bewust omgaan met geld» worden gebundeld (Kamerstukken II 2004/05, 29 507IXB, nr. 37).

Meetbare gegevens

¹ Gebaseerd op het halfjaarlijkse scorebord van de interne markt van de Europese Commissie. Het percentage geeft aan welk deel van de Europese richtlijnen uit het Actieplan Financiële Diensten (FSAP), die op dat moment van kracht zijn, zijn omgezet in nationale wetgeving. Bij bepaling van het percentage is, waar relevant, alleen rekening gehouden met dat deel van de richtlijn dat door Financiën moet worden geïmplementeerd.

² Gebaseerd op de bevinding van de Monitoring Commissie Corporate Governance Code. Onder toepassing van de code en codebepalingen wordt verstaan: het één op één naleven van een codebepaling of het geven van uitleg bij afwijking daarvan. Onder naleving wordt verstaan het in grote lijnen voldoen aan de code.

³http://www.commissiecorporategovernance.nl

⁴http://www.commissiecorporategovernance.nl

2.2.2.2.2 Operationele doelstelling 2

Een integer financieel stelsel dat integriteitinbreuken bij financiële instellingen voorkomt èn tegengaat dat cliënten financiële instellingen misbruiken om geld wit te wassen.

Motivatie

Een integer financieel stelsel is noodzakelijk voor het vertrouwen van burgers en ondernemingen in de financiële markten. Signalen van financiële instellingen, zoals meldingen van ongebruikelijke transacties, kunnen politie en justitie op het spoor brengen van criminele activiteiten en tevens kan worden voorkomen dat de criminele gelden opnieuw kunnen worden geïnvesteerd. Met criminele gelden kan ook in de officiële economie invloed in bedrijven worden gekocht of invloed worden verworven in het bestuur.

Instrumenten

Wet- en regelgeving:

• Invoering van risicogeoriënteerde benadering (risicogebaseerde integriteittoezicht) op het terrein van voorkomen van witwassen en financieren van terrorisme;

• Versterken van de antiwitwasketen; met Justitie en BZK zal een beslissing genomen worden over de definitieve positionering van FIU-Nederland (Financial Intelligence Unit Nederland), de financiële inlichtingeneenheid; voorts blijft het noodzakelijk te stimuleren dat witwassignalen van FIU-Nederland in de opsporing opgepakt worden en dat over de resultaten teruggekoppeld wordt;

• Witwasbestrijding richten op grote witwasstromen en facilitators van witwassen; onder andere op basis van nieuwe kennis over witwasstromen naar aanleiding van onderzoeken die in 2007 zijn uitgevoerd, bevorderen dat structureel aandacht besteed wordt waar in Nederland in kwantitatief opzicht de grootste witwasrisico’s zitten en welke rol facilitators hierbij spelen;

• De Wet geldtransactiekantoren wordt herzien naar aanleiding van de evaluatie van deze wet en de implementatie van de betaaldienstenrichtlijn;

• Rol van de FATF (Financial Action Task Force on money laundering) ten aanzien van de verspreiding van massavernietigingswapens; de FATF beziet óf en op welke wijze financiële instellingen kunnen bijdragen aan het tegengaan van verspreiding van massavernietingswapens door de financiering ervan te bemoeilijken;

• Voorbereiding van Nederland op het voorzitterschap van de Financial Action Task Force in 2009 en de evaluatie van Nederland door de FATF.

Meetbare gegevens

¹ Register Wet inzake de geldtransactiekantoren. In beheer bij DNB.

² Deze tabel laat het aandeel van het totaal aantal meldingen zien, die gedaan zijn door meldplichtige instellingen op basis van hun eigen risicoafweging. In het verleden stond deze eigen afweging niet centraal. Het grootste deel van de meldingen vond toen plaats op basis van (door de regelgever bepaalde) parameters.

³ Jaarverslag van DNB en de AFM.

⁴ Jaarverslag van DNB en de AFM.

2.2.2.2.3 Operationele doelstelling 3

Ongestoorde muntcirculatie door middel van muntvoorziening met als randvoorwaarde kosteneffectiviteit alsmede het uitbrengen van bijzondere herdenkingsmunten.

Motivatie

Om een goede werking van het betalingsverkeer te bevorderen wordt voldaan aan de muntvraag van het publiek.

Instrumenten

Exclusieve bevoegdheid van de Staat om, op grond van de Muntwet 2002, munten in omloop te brengen. De productie is uitbesteed aan de Koninklijke Nederlandse Munt (KNM) en DNB is gemandateerd voor de distributie en het in circulatie brengen van de munten.

Meetbare gegevens

Als permanent aan de marktvraag wordt voldaan, is de voorziening ten opzichte van de vraag 100%. In de praktijk zullen ook voorraden en buitenlandse in- en uitstromingen invloed hebben op de daadwerkelijke productie van munten.

* raming.

Bron: www.dnb.nl

* raming.

Bron: www.dnb.nl

2.2.2.4 Overzicht onderzoek naar de doelmatigheid en de doeltreffendheid van beleid

2.2.3 Financieringsactiviteiten publiek-private sector

2.2.3.1 Algemene beleidsdoelstelling

Bedrijfseconomische doelmatigheid en optimaal financieel resultaat bij investeren in en verwerven, afstoten en beheren van de financiële en vaste activa van de Staat.

Omschrijving van de samenhang in het beleid

De minister van Financiën ziet in algemene zin toe op een verantwoorde en doelmatige besteding van overheidsmiddelen. Hiervoor betrekt de minister van Financiën waar mogelijk en gewenst bedrijfseconomische principes, om zodoende tot een optimale inzet van middelen te komen bij de realisatie van publieke doelstellingen.

Door toepassing van de bedrijfseconomische principes verbetert de overheid haar (publieke) dienstverlening door de overheid efficiënter te laten werken. Om deze bedrijfseconomische principes daadwerkelijk rijksbreed toe te kunnen passen, is inzet en verspreiding van de expertise van financiële en vaste activa benodigd.

Hiervoor past de minister van Financiën een beleid toe dat voortbouwt op de (bedrijfseconomische) expertise, zoals die binnen de Rijksoverheid door het ministerie van Financiën – in de loop van jaren is opgedaan door het beheer van staatsdeelnemingen, de deelname aan complexe projecten en het ontwikkelen van publiek-private samenwerking (pps) in Nederland. Deze expertise kan worden gebruikt voor het oplossen van nieuwe en complexe problemen van de Rijksoverheid.

Door op deze wijze te streven naar bedrijfseconomische doelmatigheid bij de inzet (van expertise) van financiële en vaste activa kan een optimaal financieel resultaat voor de overheid worden bereikt. Zo worden overheidsmiddelen op verantwoorde en doelmatige wijze besteed voor het realiseren van publieke doelstellingen.

In het bijzonder worden staatsdeelnemingen op zodanige wijze aangegaan, beheerd en afgestoten om optimaal financieel resultaat te realiseren. Voorts is pps één van de instrumenten om bedrijfseconomische efficiëntie en doelmatigheid te bereiken bij overheidsinvesteringen en bij de gebiedsontwikkeling.

Vanuit de opgebouwde bedrijfseconomische expertise wordt bovendien inbreng geleverd aan het rijksbrede activabeleid en aan complexe projecten.

Verantwoordelijkheid

De minister van Financiën is verantwoordelijk voor:

• Het stimuleren van een bedrijfseconomisch doelmatige inzet van activa;

• Het realiseren van optimaal financieel resultaat bij het beheren, aangaan en afstoten van staatsdeelnemingen;

• Een bredere toepassing van pps bij de totstandkoming van overheidsinvesteringen.

Succesfactoren

Staatsdeelnemingen

• Toepassing van de uitgangspunten van het deelnemingenbeleid1 op elke afzonderlijke deelneming (binnen het op de deelneming van toepassing zijnde beleidsmatige kader);

• De houding van medeaandeelhouders (in het bijzonder in het geval van minderheidsbelangen), van de bestuurders van de deelnemingen en van de betrokken vakdepartementen.

Publiek-private samenwerking

• Draagvlak creëren voor het toepassen van pps bij vakdepartementen;

• Ontwikkelen en vasthouden van pps-kennis en -ervaring bij vakdepartementen;

• Verdere ontwikkeling van de markt voor pps-projecten.

Activabeleid

• Structurele inbedding van bedrijfseconomische doelmatigheidsoverwegingen binnen de besluitvorming van de vakdepartementen;

• Politieke acceptatie van de principes van activabeleid.

Complexe projecten

• Bijdragen aan sturing op bedrijfseconomische doelmatigheid en risicobeheersing.

2.2.3.2 Budgettaire gevolgen van beleid

Toelichting op de budgettaire gevolgen van beleid

Uitvoeringskosten staatsdeelnemingen

Voortvloeiend uit het realiseren van de doelstellingen met betrekking tot het verwerven, beheren en afstoten van staatsdeelnemingen worden uitvoeringskosten voorzien.

Regeling Bijzondere Financiering

De uitgaven van de Regeling BF vloeien voort uit de vergoeding aan de uitvoerder voor de gederfde rente, gederfde aflossing en de gemaakte kosten. In 2004 is de Regeling Bijzondere Financiering (Regeling BF) geëvalueerd. De belangrijkste conclusie was dat de kapitaalmarkt zich dermate had ontwikkeld dat de Regeling BF geen toegevoegde waarde meer vervulde en derhalve zal worden afgeschaft. Als gevolg van de afschaffing van de Regeling BF worden met ingang van 2006 geen nieuwe verplichtingen meer aangegaan. Wel zullen nog uitgaven en ontvangsten worden gerealiseerd uit hoofde van het afbeheer van nog bestaande verplichtingen.

2.2.3.2 Operationele doelstellingen

3.3.3.1 Operationele doelstelling 1

Marktconform beheer van staatsdeelnemingen binnen publieke kaders met toepassing van Nederlandse corporate governance codes.

Motivatie

Om de zakelijke belangen van de Staat in staatsdeelnemingen te behartigen binnen publieke kaders.

Instrumenten

• De bevoegdheden die de Staat heeft uit hoofde van het aandeelhouderschap op basis van statuten, boek 2 van het Burgerlijk Wetboek en de Code Tabaksblat;

• Bedrijfseconomische en corporate governance expertise.

Van bovengenoemde instrumenten wordt vooral gebruik gemaakt tijdens algemene vergaderingen van aandeelhouders en de periodieke gesprekken met Raden van Commissarissen. Daarnaast vormen deze instrumenten het aangrijpingspunt om adequate vormgeving van corporate governance (bijvoorbeeld het bezoldigingsbeleid van de deelnemingen) en van financieel beheer waaronder vermogensstructuur, dividendbeleid, en dergelijke te bewerkstelligen.

Meetbare gegevens

Hiervoor bestaan geen zinvolle indicatoren, omdat resultaten van de inspanningen moeilijk te meten zijn1.

3.3.3.2 Operationele doelstelling 2

Deelnemingen worden door de Staat aangegaan indien dit bedrijfseconomisch een doelmatige manier is om publieke doelen te realiseren en deelnemingen worden afgestoten zodra een staatsdeelneming niet langer noodzakelijk is voor de realisatie van publieke doelstellingen.

Motivatie

Het aangaan van deelnemingen door de Staat vindt alleen plaats als hiermee een expliciet vastgelegd publiek belang beter wordt gediend en uitvoering van activiteiten in een privaatrechtelijke context gewenst is. Indien een staatsdeelneming niet langer noodzakelijk is voor de realisatie van publieke doelstellingen zal de deelneming door de Staat (deels) worden afgestoten.

Instrumenten

• De bevoegdheden van de Staat op basis van boek 2 van het Burgerlijk Wetboek en de Comptabiliteitswet;

• Bedrijfseconomische en corporate governance expertise.

In algemene zin heeft de Staat bij het aangaan van deelnemingen nog geen instrumenten ter beschikking, aangezien de Staat dan nog geen aandeelhouder is en dus ook de bij de aandeelhoudersrol behorende bevoegdheden (nog) niet uit kan oefenen. Wel neemt de Staat de bevoegdheden van een aandeelhouderschap als uitgangspunt wanneer wordt onderhandeld over het aangaan van een nieuwe deelneming.

Meetbare gegevens

Hiervoor bestaan geen zinvolle indicatoren, omdat resultaten van de inspanningen moeilijk te meten zijn.

* Stand per 1 september 2007

3.3.3.3 Operationele doelstelling 3

Vakdepartementen realiseren publieke doelen met een bedrijfseconomisch meest doelmatige inzet van activa.

Motivatie

De overheid dient zorg te dragen voor bedrijfseconomisch doelmatige inzet van middelen om zo tot een betere dienstverlening voor de burger te komen. Bedrijfseconomische doelmatigheid laat zich vertalen in het streven naar, en het verkrijgen van, een betere prijs-kwaliteitsverhouding bij de inzet van activa. Oftewel: dezelfde kwaliteit voor een lagere prijs of een hogere kwaliteit voor dezelfde prijs. Aandachtsgebieden hiervoor zijn met name nieuwbouw en renovatie van gebouwen en infrastructuur, het rijksbrede activabeleid en grote, complexe projecten.

Bedrijfseconomische doelmatigheid wordt bereikt door te werken vanuit een resultaatgerichte, marktgerichte benadering van inzet van activa. Om bedrijfseconomische doelmatigheid en efficiëntie te bereiken is het noodzakelijk om eerst inzicht op te bouwen door het transparant maken van bedrijfseconomische kosten, opbrengsten en risico’s. De daaruit voortvloeiende kennis kan worden gebruikt bij het maken van overwogen, bedrijfseconomisch verantwoorde investeringsbeslissingen. Daarnaast biedt die kennis de mogelijkheid om prikkels te ontwikkelen om bedrijfseconomische doelmatigheid en efficiëntie te bevorderen gedurende de levenscyclus van activa. Vakdepartementen zijn verantwoordelijk voor het implementeren van de ontwikkelde en aangereikte uitgangspunten, beleidskaders en expertise in hun organisatie.

Binnen het streven naar doelmatigheid en efficiëntie is publiek-private samenwerking één van de instrumenten om ingezet te worden. Pps staat voor een andere manier van werken en investeren. Pps is nu in de meeste beleidssectoren geïntroduceerd als optie voor de realisatie van investeringen in infrastructuur, overheidsgebouwen en gebiedsontwikkeling. Er is een vervolgtraject ingezet, dat moet leiden tot een structurele inbedding van pps in de besluitvorming en de dagelijkse praktijk. De ingezette verbreding wordt tot stand gebracht door het uniformeren en het optimaliseren van het pps-instrumentarium en het streven naar lagere transactiekosten (zowel voor publieke als private partijen) en kortere transactietermijnen.

Instrumenten

• Bedrijfseconomische expertise die kan worden ingezet voor de meest doelmatige inzet van middelen bij het realiseren van beleidsdoelstellingen;

• Kennis en kunde van pps die wordt ingezet om de toepassing van pps bij overheidsinvesteringen te stimuleren;

• Beleid inzake bedrijfseconomische inzet van financiële en materiële activa (activabeleid);

• Het inbrengen en bewaken van bedrijfseconomische principes bij de vormgeving en de uitvoering van complexe projecten.

Indicatoren

Voor wat betreft de toepassing van de object-geörienteerde pps-contracten (de zogenoemde «Design-Build-Finance-Maintain-Operate»-contracten): het aantal goed toegepaste Public Private Comparators (PPC). Een PPC bevat een kostenvergelijking, waarbij een project in een DBFMO-variant wordt vergeleken met hetzelfde project in een traditionele variant. Een PPC biedt basis voor de besluitvorming over de DBFMO-variant van een project.

Deze tabel laat het aantal uitgevoerde PPC’s over 2005, 2006 en 2007 (t/m juni) zien. Hoewel geen exacte prognose kan worden gemaakt, is de verwachting dat de over de afgelopen jaren ingezette trend na een terugval in 2006 wordt vervolgd en zowel het aantal uitgevoerde PPC’s als het aantal pps-projecten weer geleidelijk zal stijgen.

Buiten de bovenstaande indicator zijn er geen realistische of concrete prestatie-indicatoren voor pps en concessies te geven. Het ministerie van Financiën zet expertise in en ondersteunt vakdepartementen bij de uitvoering van pps-projecten en andere complexe projecten. Het ministerie van Financiën is mede-verantwoordelijk voor de toepassing van de PPC-methodiek, zoals het ministerie deze heeft ontwikkeld en heeft vastgelegd in het handboek PPC (april 2002). De verantwoordelijkheid voor de beslissing om volgens pps (DBFM/O) aan te besteden, ligt bij de vakdepartementen en, bij gebouwgebonden pps, bij de cliënten van de Rijksgebouwendienst. Niet het ministerie van Financiën, maar de vakdepartementen dragen verantwoordelijkheid voor het welslagen van die projecten; en dus ook voor het behalen van doelstellingen van bedrijfseconomische efficiëntie en doelmatigheid. De voortgang en prestaties van het ministerie van Financiën op het gebied van pps worden jaarlijks beschreven in de voortgangsrapportage voor de Tweede Kamer (Kamerstukken II, 2004/05, 28 753IXB, nr. 4).

2.2.3.4 Overzicht onderzoek naar de doelmatigheid en de doeltreffendheid van beleid

2.2.4 Internationale Financiële Betrekkingen

2.2.4.1 Algemene beleidsdoelstelling

Een financieel-economisch gezond en welvarend Europa en een evenwichtige internationale financieel-economische ontwikkeling.

Omschrijving van de samenhang in het beleid

Nederland is als open economie gebaat bij een welvarend Europa en een evenwichtige wereldeconomie. Daarnaast hecht Nederland waarde aan een evenwichtige ontwikkeling van lage- en middeninkomenslanden. Om een bijdrage te leveren aan een welvarend Europa en een evenwichtige internationale economische ontwikkeling is Nederland lid van de E(M)U en aandeelhouder van verschillende internationale financiële instellingen (IFI’s).

Verantwoordelijkheid

De minister is verantwoordelijk voor:

• De Nederlandse inbreng op financieel-economisch terrein binnen de E(M)U;

• De Nederlandse inbreng binnen de internationale financiële instellingen.

De minister voor Ontwikkelingssamenwerking is voor de multilaterale ontwikkelingsbanken medebeleidsverantwoordelijk. Ter vergroting van de doelmatigheid hebben de minister van Financiën en de minister voor Ontwikkelingssamenwerking in beginsel afgesproken om de nu nog gedeelde verantwoordelijkheid en taken met betrekking tot de Asian Development Bank (AsDB), de African Development Bank (AfDB) en de Inter American Development Bank (IDB) met ingang van 2008 te concentreren bij het Ministerie van Buitenlandse Zaken. Nadat de benodigde afspraken zijn gemaakt over de uitvoering van dit besluit zullen de betreffende budgetten van de begroting van Financiën worden overgeheveld naar de begroting van BZ.

Externe factoren

Het beleid van de EU en de verschillende internationale financiële instellingen wordt bepaald door een groot aantal landen. Daarnaast is de invloed van deze organisaties op de internationale economische ontwikkelingen beperkt. Andere landen en onvoorziene gebeurtenissen hebben daardoor veel invloed op het al dan niet behalen van de Nederlandse doelstellingen.

2.2.4.2 Budgettaire gevolgen van beleid

De cijfers in deze paragraaf hebben betrekking op de situatie vóór overdracht van de regionale ontwikkelingsbanken (AfDB, AsDB en IDB) per 1 januari 2008 naar de begroting van Buitenlandse Zaken.

Toelichting op de budgettaire gevolgen van beleid

De verplichtingenraming vloeit voort uit de onderhandelingen over financiële bijdragen aan internationale financiële instellingen, zoals kapitaalverhogingen van banken en middelenaanvullingen van concessionele fondsen.

Er worden betalingsverplichtingen en garantieverplichtingen onderscheiden. Betalingsverplichtingen komen volgens een af te spreken kaspatroon tot betaling. Regel hierbij is dat voor nieuwe verplichtingen budgettair een stelpost wordt opgenomen die gelijk is aan de Nederlandse bijdrage aan de vorige kapitaalverhoging of middelenaanvulling.

De raming voor garantieverplichtingen heeft betrekking op het zogenaamde garantiekapitaal van de internationale financiële instellingen (het deel van de verplichting dat waarschijnlijk niet tot betaling komt, het «callable capital»), op garantie-overeenkomsten tussen de Staat en DNB (onder meer de Nederlandse deelneming in IMF) en deelneming in de door de BIS te verstrekken kredietfaciliteiten.

De geraamde programma-uitgaven hebben enerzijds betrekking op aangegane verplichtingen, als uitkomst van reeds afgeronde internationale onderhandelingen, en anderzijds op stelposten voor nieuwe verplichtingen van onderhandelingen die nog niet zijn afgerond of die nog zullen plaatsvinden.

Nederland draagt in het kader van de ontwikkelingssamenwerking via algemene bijdragen bij aan internationale financiële instellingen en fondsen. Deze bijdragen zijn direct na ondertekening meerjarig en onvoorwaardelijk verschuldigd. Er is geen directe koppeling tussen de programma-uitvoering en de storting van de jaarbijdrage. Daarom wordt de omvang van de jaarlijkse storting mede bepaald in het licht van de veranderende beschikbaarheid van middelen gedurende het jaar. Het parlement wordt over mogelijke aanpassingen geïnformeerd en begrotingsmutaties worden ter autorisatie voorgelegd. Zo wordt ieder jaar bijgedragen aan het effectief en doelmatig realiseren van de 0,8% BNP-doelstelling.

Voor een deel van de verplichtingen- en uitgavenramingen geldt dat door wisselkoersinvloeden de realisaties kunnen afwijken van de ramingen; dit deel van de realisaties is daarmee niet beleidsmatig te beïnvloeden.

Aangezien de kasuitgaven (volgend uit de betalingsverplichtingen) veelal over een reeks van jaren plaatsvinden, kent de uitgavenraming minder scherpe pieken dan de meerjarenreeks van betalingsverplichtingen.

De relatief lage raming voor de uitgaven 2008 is het gevolg van een verschuiving van in dat jaar geplande betalingen naar 2007 en 2009.

In onderstaande tabel is een specificatie van de verplichtingenraming voor 2008–2012 opgenomen.

Naast de verplichtingen betreffende internationale financiële instellingen heeft een klein deel van de betalingsverplichtingen ook betrekking op apparaatsuitgaven.

Uit de tabel blijkt dat de verplichtingen van jaar tot jaar qua aantal en omvang kunnen wisselen.

De ontvangstenraming betreft grotendeels de ontvangst van de Europese Investeringsbank (EIB) van het aan Nederland toekomende saldo op de zogenaamde speciale rekeningen bij de EIB. Op deze rekeningen worden bedragen geboekt die toekomen aan de EIB-lidstaten die oorspronkelijk een bijdrage hebben geleverd aan een door de EIB uitgeleende hoofdsom (Europese Ontwikkelingsfonds). Na aflossing door lenende landen op de betreffende leningen wordt het aan Nederland toekomende deel van die aflossingen geparkeerd op de speciale rekening. Halfjaarlijks wordt het Nederlandse tegoed door de EIB overgemaakt.

Grafiek budgetflexibiliteit

Toelichting

Van de voor 2008 geplande betalingen is één betaling niet-juridisch verplicht. Deze betaling volgt uit de stelpost voor het Afrikaans Ontwikkelingsfonds (AfDF)-11. De onderhandelingen voor AfDF-11 worden naar verwachting eind 2007 of begin 2008 afgerond. De omvang van de eerste betaling, die nu geraamd wordt op € 4,6 mln. en die waarschijnlijk eind 2008 zal geschieden, wordt dan vastgesteld.

2.2.4.3 Operationele doelstellingen

2.2.4.3.1 Operationele doelstelling 1

Het bevorderen van een gezonde en stabiele monetaire en budgettaire ontwikkeling van de Europese Unie en haar lidstaten.

Motivatie

De Nederlandse economie wordt door zijn openheid en relatief beperkte grootte sterk beïnvloed door economische ontwikkelingen van de handelspartners waaronder de lidstaten van de Europese Unie. Verreweg het grootste deel van de Nederlandse export en import gaat naar of komt uit andere Europese landen. Een sterke Europese economie heeft daarmee een directe weerslag op de Nederlandse economie. Mede om die reden is Nederland gebaat bij een gezonde financieel economische ontwikkeling en een stabiele budgettaire en monetaire ontwikkeling in de Europese Unie en haar lidstaten.

Instrumenten

• Standpuntbepaling in onderhandelingen over het EU-budget 2009 en in de review van het EU-budget;

• Toetsing nieuwe beleidsvoorstellen op subsidiariteit en proportionaliteit, financiële consequenties en administratieve lasten;

• Behandelen aanvragen Exchange Rate Mechanism (ERM-II) en aanvragen toetreding tot het Eurogebied. Monitoren van nieuwe lidstaten binnen ERM-II;

• Het bevorderen van de begrotingsdiscipline en een stabiele macro-economische omgeving in de EMU door een evenwichtige multilateral surveillance;

• Monitoring onderhandelingen over acquis communautaire en economische ontwikkelingen in kandidaat-EU-lidstaten.

Meetbare gegevens

Omdat het behalen van de doelstelling zo sterk afhangt van zaken die niet direct door Nederland te beïnvloeden zijn, is het geven van prestatie-indicatoren niet zinvol. De onderstaande BBP-groeicijfers voor de EU-27 en het eurogebied zijn desalniettemin opgenomen, omdat zij een beeld geven van de economische situatie in Europa.

¹ De samengestelde cijferreeks voor het Eurogebied omvat de groeicijfers van alle huidige 13 lidstaten. Dit betekent dat de Sloveense groeicijfers zijn meegenomen bij de berekening van de samengestelde groeicijfers voor 2005 en 2006 hoewel Slovenië pas per 1 januari 2007 tot het Eurogebied is toegetreden.

² Cijfers inclusief Bulgarije en Roemenië.

Bron: Economic Forecast Spring 2007, EC, mei 2007

2.2.4.3.2 Operationele doelstelling 2

Het bevorderen van effectieve en efficiënte internationale financiële instellingen (IFI’s) en het bijdragen aan een inhoudelijk debat over de wereldeconomie in internationale fora

Motivatie

Internationale financiële instellingen1 beïnvloeden internationale financieel-economische ontwikkelingen. Goed beleid van deze instellingen draagt bij aan een evenwichtige internationale financieel-economische ontwikkeling en de ontwikkeling van lage- en middeninkomenslanden. Internationaal debat over de wereldeconomie bevordert ook een evenwichtige internationale financieel-economische ontwikkeling en de ontwikkeling van lage- en middeninkomenslanden.

Instrumenten

• Deelname in IFI’s en de bijbehorende ontwikkelingsfondsen.

  Naar verwachting zal er in 2008 besloten worden over de middelenaanvulling van AsDF-10 (Aziatische Ontwikkelingsfonds). De middelenaanvullingen van AfDF-11(Afrikaanse Ontwikkelingsfonds) en IDA-15 (International Development Association) worden eind 2007 of anders begin 2008 afgerond. Verder houdt Nederland toezicht op financiële deugdelijkheid IFI’s en op de rol van IFI’s bij de bevordering van het financieel-economische evenwicht. Hierbij wordt veel aandacht geschonken aan de efficiency en effectiviteit van de IFI’s. Een adequate Nederlandse representatie is daarbij van groot belang, ook om vorm te kunnen geven aan de bestuurshervorming van IMF en Wereldbank.

• Maken van internationale economische analyses die vereist zijn om de internationale beleidsdiscussie en respons te kunnen beïnvloeden.

Meetbare gegevens

Omdat het behalen van de doelstelling zo sterk afhangt van zaken die niet direct door Nederland te beïnvloeden zijn, is het geven van prestatie-indicatoren niet zinvol. De onderstaande kengetallen geven desalniettemin een beeld van de internationale financieel-economische ontwikkeling. Nederland probeert deze door de inbreng in de eerdergenoemde IFI’s en het internationale debat over de wereldeconomie te stimuleren en zo evenwichtig mogelijk te maken.

Bron: IMF (World Economic Outlook april 2007)

2.2.4.4 Overzicht onderzoek naar de doelmatigheid en de doeltreffendheid van beleid

2.2.5. Exportkredietverzekering en investeringsgaranties

2.2.5.1 Algemene beleidsdoelstelling

Een complete markt voor verzekering van betalingsrisico’s die zijn verbonden aan export en aan investeringen in het buitenland.

Omschrijving van de samenhang in het beleid

Door een hiaat in de markt kunnen bepaalde betalingsrisico’s verbonden aan export en aan investeringen in het buitenland niet of niet tegen acceptabele voorwaarden worden verzekerd. De Staat kan door zijn omvang en «lange adem» wel een (groot) deel van deze risico’s afdekken. De Staat vult de markt aan door herverzekeringsfaciliteiten en investeringsgaranties aan te bieden. Zo wordt voorkomen dat het Nederlandse bedrijfsleven orders misloopt. Daarbij is het streven om gemeten over een langere periode kostendekkend te opereren. Om concurrentieverstoring tussen landen te voorkomen wordt in internationaal verband gestreefd naar een gelijk speelveld voor bedrijven.

Verantwoordelijkheid

De minister van Financiën is verantwoordelijk voor het doelmatig en doeltreffend functioneren van de herverzekeringsfaciliteiten. De minister van Economische Zaken is medebeleidsverantwoordelijk.

Externe factoren

Het behalen van de doelstelling hangt af van ontwikkelingen in de private verzekeringsmarkt, de afspraken gemaakt in verschillende internationale fora en de financiële resultaten. Daarnaast zijn ook de stroomlijning van de uitvoering en de naleving van de opgestelde richtlijnen met betrekking tot de exportkredietverzekering van belang.

2.2.5.2 Budgettaire gevolgen van beleid

Toelichting op de budgettaire gevolgen van beleid

Onderstaande grafiek laat de ontwikkeling zien van het totaal door de Staat (her)verzekerde bedrag. Dit bestaat uit het cumulatief uitstaande obligo voor Exportkredietverzekering (EKV) en de Tijdelijke Regeling herverzekering investeringen (TRhi). Hierbij is een uitsplitsing gemaakt naar definitieve en voorlopige verzekeringen, dat wil zeggen polissen respectievelijk dekkingstoezeggingen.

De meerjarenramingen van de schade-uitkeringen EKV zijn gebaseerd op verwachtingen omtrent de verzekeringsportefeuille. Op basis van de actuele situatie en verwachte korte termijn ontwikkelingen zijn de schattingen voor 2008 en verder bijgesteld.

De ontvangsten bestaan uit premies en provenu’s. De premieontvangsten zijn geraamd op basis van de resultaten van de afgelopen jaren. De provenu’s komen voornamelijk voort uit in het kader van de Club van Parijs (CvP) gesloten schuldenregelingen. In de CvP zijn afspraken gemaakt over de vervroegde aflossing van een aantal landen, waardoor in 2006 en 2007 grote bedragen zijn ontvangen.

Grafiek budgetflexibiliteit

Toelichting

Van de programmagelden uit de operationele doelstelling 1 is 95% juridisch verplicht. De geraamde uitgaven zijn niet direct juridisch verplicht, maar wel een direct gevolg van eerder gedane toezeggingen en op basis van eerder afgesloten overeenkomsten wel verplicht. De geraamde uitgaven hebben het karakter van een verzekering: het ontstaan en het moment van uitgave staan niet volledig vast, maar in geval van schade is de Staat op basis van eerdere overeenkomsten verplicht uit te keren.

2.2.5.3 Operationele doelstelling

Het aanbieden van herverzekeringsfaciliteiten en investeringsgaranties, waarbij het streven is om kostendekkend te opereren en om een gelijk speelveld voor bedrijven te creëren en te handhaven.

Motivatie

De Nederlandse Staat biedt ter aanvulling op de markt herverzekeringsfaciliteiten en investeringsgaranties aan. In 2008 steunt het beleid op de volgende pijlers:

Efficiency en klantgerichtheid

De wijze waarop de verzekeringsfaciliteiten van de Staat wordt vorm gegeven bevindt zich zowel qua inhoud als qua uitvoering in een continu proces van professionalisering. Dit proces moet uitmonden in een meer gestroomlijnde uitvoering en grote klanttevredenheid. Zo zijn de doorlooptijden verkort en het streven is om deze in de komende jaren nog verder terug te brengen. Het aanvraagproces heeft daarnaast aan transparantie gewonnen. Ondernemers weten daardoor sneller waar ze aan toe zijn.

Beheersing risico’s en kosten

De Nederlandse Staat dekt enkel aanvaardbare risico’s af. Zo moet er wel een gerede kans op terugbetaling zijn. De Staat streeft er naar om de risico’s en daardoor de kosten zoveel mogelijk te beheersen.

Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen

Bij de inzet van exportkredietverzekeringen worden procedures gevolgd ter voorkoming van corruptie. Tevens gelden er milieu en sociale criteria voor aanvragen. De procedures hiervoor zijn in 2007 conform internationale afspraken aangepast. Het kabinet is daarnaast bereid te onderzoeken hoe de EKV, met behoud van de oorspronkelijke doelstellingen, meer ontwikkelingsrelevant gemaakt kan worden.

Afspraken over schuldhoudbaarheid

Bij schuldhoudbaarheid gaat het er om dat een debiteurenland niet in een schuldencrisis terechtkomt door de Nederlandse herverzekeringsfaciliteiten. Nederland zet zich daarom actief in om te komen tot internationale afspraken over wat het precies inhoudt om een «responsible lender» te zijn.

Gelijk speelveld voor bedrijven

Door de toenemende internationalisering neemt het aantal spelers op de markt voor exportkredietverzekeringen steeds verder toe. Landen die voorheen debiteurenlanden waren, zoals Brazilië, India en China, worden steeds belangrijkere concurrenten. Om te borgen dat Nederlandse exporteurs internationaal onder gelijke voorwaarden kunnen concurreren is het van belang om middels internationaal overleg binnen de geëigende kaders een gelijk speelveld te creëren en te handhaven.

Instrumenten

• Verzekeringsfaciliteiten;

• Risk Management Framework;

• Actieve deelname aan internationale fora;

• Meetinstrumenten.

Verzekeringsfaciliteiten

De Verzekeringsfaciliteiten kunnen worden onderverdeeld in Exportkredietverzekering (EKV), de Tijdelijke Regeling herverzekering investeringen (TRhi) en het Multilateral Investment Guarantee Agency (MIGA). Het is van belang om op te merken dat de Staat aanvullend aan de markt opereert. De Staat streeft ernaar om de faciliteiten zo efficiënt en klantgericht mogelijk in te zetten.

Risk Management Framework

De Staat hanteert het risk management framework om de risico’s verbonden aan de faciliteit te monitoren en te beheersen. Indien nodig kan met behulp van obligoswaps en credit default swaps (Kamerstukken II, 2005/06, 30 300 IXB, nr. 45) het risico actief worden gestuurd. Momenteel wordt een portefeuillemodel ontwikkeld dat de risico’s op portefeuilleniveau in kaart brengt.

Actieve deelname aan internationale fora

Dit instrument wordt ingezet om vorm te geven aan het beleid ten aanzien van Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen, schuldhoudbaarheid en het gelijke speelveld voor bedrijven. Hierover worden in internationaal verband afspraken gemaakt om concurrentieverstoring tussen landen te minimaliseren.

Te gebruiken meetinstrumenten

Om een indicatie te krijgen waar Nederland internationaal staat en vanuit de wens om aan te sluiten bij de behoeften van de exporteurs is recent de benchmark, die is opgezet om de concurrentiepositie van de EKV inzichtelijk te maken, verder ontwikkeld en verfijnd. De set indicatoren die in de benchmark zijn opgenomen bestaat uit acceptatiebeleid, dekking, aangeboden assortiment, premies en gebruiksvriendelijkheid. De benchmark geeft ieder jaar een goede indicatie of de doelstellingen op het gebied van uitvoering en klantgerichtheid worden gehaald en kan daarom aanleiding geven tot beleids- en beheersmaatregelen en productvernieuwing. De Nederlandse Staat heeft de ambitie om in 2008 bij de top 5 te blijven behoren. Tevens worden in 2008 maatregelen genomen die op de langere termijn moeten resulteren in een plaats in de top 3. Nederland heeft daarnaast een model voor bedrijfseconomische resultaatbepaling (BERB) ontwikkeld dat moet toezien op kostendekkendheid. Hierbij is het streven om gemeten over een langere periode uit te komen op een kostendekkend niveau (= ≥ 0). Zoals gemeld in het Jaarsverslag 2006 is over de periode 1999–2006 een positief resultaat van circa € 50 mln. behaald.

Model bedrijfseconomische resultaatbepaling:

+ verdiende premie

– uitvoeringskosten

+/– wijziging voorziening verwachte schade

– oninbare bedragen verwachte schade

+/– wijziging voorziening vorderingen

– oninbare vorderingen

+/– financieringsrente

Meetbare gegevens

resultaat

¹ Doorlooptijden worden door Atradius DSB gemeten en op maandelijkse basis gerapporteerd aan de Staat.

2.2.5.4 Overzicht onderzoek naar de doelmatigheid en de doeltreffendheid van beleid

2.2.7 Beheer materiële activa

2.2.7.1 Algemene doelstelling

De verwerving, het beheer en de vervreemding van onroerende en roerende zaken door het Rijk is doelmatig.

Omschrijving van de samenhang in het beleid

Om doelmatigheid te bereiken dient het Rijk:

• Een sterke speler te zijn op de vastgoedmarkt;

• De verwerving, het beheer en de vervreemding van onroerende zaken efficiënt te organiseren;

• Roerende zaken voor/van het Rijk op een efficiënte manier te verwerven, te bewaren, te vervreemden en te vernietigen;

• Zijn middelen zo efficiënt mogelijk te benutten.

Verantwoordelijkheid

De minister is verantwoordelijk voor:

• Het beschikbaar stellen van randvoorwaarden en faciliteiten;

• Het leveren van een bijdrage aan de samenwerking en afstemming met andere departementen;

• De zorg voor het privaatrechtelijk beheer en de verkoop van onroerende zaken en de bewaring, verkoop en eventueel vernietiging van overtollige en/of in beslag genomen roerende zaken.

Voor wat betreft de doelmatigheid van de aankopen van onroerende zaken en het publiekrechtelijk en feitelijk beheer daarvan, is er een gedeelde verantwoordelijkheid met andere ministers. Hetzelfde geldt voor de aankoop en het beheer van roerende zaken.

Externe factoren

Optimale samenwerking en afstemming tussen de verschillende departementen.

2.2.7.2 Budgettaire gevolgen van beleid

* Hiervan is € 417 000 te kenmerken als een eenmalige storting (zie p. 80).

Toelichting op de budgettaire gevolgen van beleid

Uitgaven

Apparaatsuitgaven

Als gevolg van de vorming van de baten-lastendienst Domeinen Onroerende Zaken, wordt met ingang van 2008 onder deze post de vergoeding van het departement aan die baten-lastendienst voor de verrichte dienstverlening opgenomen.

Ontvangsten

Programma-ontvangsten

Verkoop onroerende zaken

In het kader van het regeerakkoord Balkenende IV is voor de jaren 2008 tot en met 2011 achtereenvolgens € 20 mln., € 20 mln., € 50 mln. en € 50 mln. aan extra ontvangstentaakstellingen ingeboekt.

Beheersontvangsten

De beheersontvangsten vertonen een dalende tendens door lagere (erf)pachtopbrengsten. Dit wordt veroorzaakt door de verkooptaakstellingen voor de agrarische domeingronden welke in de jaren 2003 tot en met 2007 zijn uitgevoerd. De grondslag voor het genereren van de (erf)pachtopbrengsten is daardoor kleiner geworden.

Apparaatsontvangsten

Als gevolg van de vorming van de baten-lastendienst Domeinen Onroerende Zaken, zijn met ingang van 1 januari 2008 de betreffende ontvangsten niet meer opgenomen. Tegelijkertijd is voor 2008 een ontvangst ingeboekt voor de overname van vaste activa door de bovenvermelde baten-lastendienst.

Grafiek budgetflexibiliteit

Toelichting

Operationele doelstelling 1

Het budget is bestemd voor het verstrekken van geldleningen aan departementen conform het Beleidskader voor anticiperend en ontwikkelingsgericht handelen in vastgoed (Kamerstukken II 2006/07, 27 581 IXB, nr. 29).

Operationele doelstelling 2

Van de totale programma-uitgaven € 51,8 mln. is € 45,1 mln. (87%) juridisch verplicht. De overige € 6,7 mln. (13%) betreft uitgaven die als complementair noodzakelijk/bestuurlijk verplicht zijn aan te duiden. Concreet gaat het daarbij om uitgaven die noodzakelijk zijn voor de instandhouding en het beheer van onroerende zaken van de Staat.

2.2.7.3 Operationele doelstellingen

2.2.7.3.1 Operationele doelstelling 1

De samenwerkende departementen zijn een sterke speler op de vastgoedmarkt en hebben het verwerven, beheren en vervreemden van vastgoed efficiënt georganiseerd.

Motivatie

Omdat een sterke speler die zijn vastgoedactiviteiten efficiënt heeft georganiseerd, goed in staat is kansen op de vastgoedmarkt optimaal te benutten en ruimtelijke beleidsdoelstellingen sneller, beter en/of tegen lagere kosten kan realiseren.

Instrumenten

• Ondersteuning van en deelname aan Raad voor Vastgoed Rijksoverheid (RVR1 ), Ambtelijk – en Ministerieel Opdrachtgevers Beraad (AOB en MOB2 ) en het Gemeenschappelijk Ontwikkelingsbedrijf (GOB);

• Uitvoering RVR werkprogramma 2007–2010. Dit werkprogramma zal in het najaar van 2007 aan de Tweede Kamer worden aangeboden;

• Beschikbaar stellen van een actueel kader voor een modern en (bedrijfseconomisch) doelmatig activabeleid;

• Beschikbaar stellen leenfaciliteit voor anticiperend en ontwikkelingsgericht handelen in vastgoed aan departementen. Hiervoor is meerjarig jaarlijks een bedrag van € 25 mln. beschikbaar.

Meetbare gegevens

Er wordt gebruikgemaakt van een meerjarige werkprogrammering. In de periode van 2007 tot en met 2010 zal jaarlijks een deel van deze programmering worden uitgevoerd. In 2010 dient het hele programma uitgevoerd te zijn.

2.2.7.3.2 Operationele doelstelling 2

Efficiënt verwerven, beheren en vervreemden van onroerende zaken van de Staat.

Motivatie

Het ministerie van Financiën vertegenwoordigt de Staat als privaatrechtelijke eigenaar. Dit vertaalt zich in aankopen, verkopen of andere privaatrechtelijke overeenkomsten met partijen binnen en buiten de rijksoverheid op marktconforme basis. Bij aankopen gaat het om anticiperend en ontwikkelingsgericht aankopen en het verwerven van ruilgronden ten behoeve van (de realisatie van ruimtelijke beleidsdoelstellingen van) andere departementen. Bovendien voert het ministerie het beheer over grote arealen grond en water in Nederland.

De manier van optreden wordt geleid vanuit de gedachte dat de Staat haar middelen zo effectief mogelijk moet benutten.

Instrumenten

De dienst Domeinen Onroerende Zaken start met ingang van 2008 als baten-lastendienst. Ter voorbereiding wordt in 2007 proefgedraaid. Voor nadere informatie wordt verwezen naar de baten-lastenparagraaf in deze begroting.

Meetbare gegevens

Omdat operationele doestelling 2 geen effecten op outcomeniveau heeft, worden hier geen prestatie-indicatoren genoemd. Indicatoren met betrekking tot de doelmatigheid van de uitvoering komen aan de orde in de paragraaf betreffende de baten-lastendiensten.

2.2.7.3.3 Operationele doelstelling 3

Efficiënt bewaren, vernietigen en vervreemden van roerende zaken van de Staat

Motivatie

Het ministerie van Financiën vertegenwoordigt de Staat in eigendomsrechtelijke verhoudingen. Dit vertaalt zich in de zorg voor de bewaring, de verkoop en eventuele vernietiging van overtollige en/of in beslag genomen roerende zaken. De uitvoering door de baten-lastendienst Domeinen Roerende Zaken wordt op een integere en efficiënte manier gedaan.

Instrumenten

• De baten-lastendienst Domeinen Roerende Zaken: Om de integriteit en de efficiëntie van de bewaring, vervreemding en vernietiging van overtollige en/of in beslag genomen roerende zaken te waarborgen, wordt de uitvoering van de doelstelling belegd bij de baten-lastendienst Domeinen Roerende Zaken.

• Bijdrage aan het Landelijk Beslaghuis: Een effectieve, efficiënte, integrale verwerking van voorwerpen die in beslag genomen zijn, waarbij tevens de integriteit wordt geborgd. Dit gebeurt door het reduceren van het aantal inbeslagnames door de Politie, het sneller nemen van beslissingen betreffende het beslag door het Openbaar Ministerie, het minder (lang) bewaren door de Politie gekoppeld aan een snellere overdracht aan Domeinen Roerende Zaken en het veiligstellen van de economische waarde van een in beslag genomen voorwerp.

Meetbare gegevens

Toelichting

Domeinen Roerende Zaken en haar grootste opdrachtgever (Openbaar Ministerie) werken op dit moment nauw samen aan nieuwe definities van haar producten en diensten en aan de daaraan gekoppelde kostprijsstructuur. Dit is onder andere van belang vanwege de verandering die de implementatie van het Landelijk Beslaghuis met zich meebrengt. Onder invloed hiervan kan het zijn dat de tarieven in de toekomst bijgesteld moeten worden.

2.2.7.4 Overzicht onderzoek naar de doelmatigheid en de doeltreffendheid van beleid

2.2.8 Begrotingsbeleid

2.2.8.1 Algemene doelstelling

Het budgettaire beleid creëert de randvoorwaarden om maatschappelijke ambities, nu en in de toekomst, te verwezenlijken. De overheid is betrouwbaar en consistent in de aanwending van de middelen en zorgt voor een doelmatige, doeltreffende en rechtmatige besteding. Gegeven de gestelde beleidsprioriteiten wordt de regeldruk voor bedrijven merkbaar verminderd.

Omschrijving van de samenhang in het beleid

Burgers en bedrijven moeten kunnen rekenen op de overheid. Bepaalde overheidsdiensten en -voorzieningen moeten ook in de toekomst geleverd kunnen worden. Daarvoor moeten overheidsfinanciën houdbaar en dus toekomstbestendig zijn. De overheid moet met een beperkt budget haar omvangrijke takenpakket uitvoeren. Belastinggeld moet dus goed worden besteed, dit houdt in doelmatig, doeltreffend en rechtmatig. Het uitgeven en innen van overheidsgeld moet niet worden verstoord door schommelingen in de economische groei en tegelijkertijd die schommelingen niet onnodig versterken. Dit wordt bereikt door een trendmatig begrotingsbeleid.

Overheidsregels zijn nodig, maar de belemmering van bedrijfsactiviteiten door regels voor bedrijven moet merkbaar omlaag. Ondernemerschap wordt gestimuleerd door de vermindering van regeldruk, zoals de vermindering van administratieve lasten, toezichtslasten, inhoudelijke nalevingskosten en door de vereenvoudiging van aanvraagprocedures voor vergunningen en subsidies.

Verantwoordelijkheid

De minister van Financiën is verantwoordelijk voor:

• Het opstellen van het algemeen financieel-economisch beleid en het begrotingsbeleid;

• De doelmatigheid en doeltreffendheid van uitgaven (samen met departementen);

• De rechtmatigheid van verplichtingen, uitgaven en ontvangsten (systeemverantwoordelijk);

• Vermindering van regeldruk voor bedrijven (de minister van Economische Zaken is mede beleidsverantwoordelijk).

Externe factoren

Het succes is afhankelijk van de effectiviteit van de begrotingsregels en de politieke wil om de in het Coalitieakkoord gestelde prioriteiten te realiseren.

Voor het terugdringen van de regeldruk voor bedrijven is een constructieve samenwerking met het bedrijfsleven essentieel. Daarnaast zal een merkbare reductie ook vragen dat de overheden op het supranationale en decentrale niveau een dergelijke inspanning plegen.

2.2.8.2 Tabel budgettaire gevolgen van beleid

Toelichting op de budgettaire gevolgen van beleid

Programmamiddelen regeldruk bedrijven

Het integrale programma voor de vermindering van regeldruk voor bedrijven wordt gezamenlijk door Economische Zaken en Financiën uitgevoerd. Het beschikbare meerjarige programmabudget wordt vanaf nu (integraal) op dit begrotingsartikel verantwoord.

Het kabinet heeft uit de enveloppe voor pijler 2 een bedrag van jaarlijks € 3 mln. ter beschikking gesteld voor de jaren 2008 tot en met 2011.

Verder zullen er (nul)metingen plaatsvinden. Deze metingen bieden kwantitatieve en kwalitatieve informatie, waarmee problemen nader kunnen worden geïdentificeerd en merkbare oplossingen zullen worden geformuleerd. Daarnaast is een bedrag van cumulatief € 5 mln. (€ 2 mln. in 2007 en 2008, € 1 mln. in 2009) beschikbaar gesteld voor de zogenoemde voucherregeling voor gemeenten.

Het totale programmabudget zal in de komende jaren worden ingezet voor onder meer de volgende activiteiten:

• Voorlichting en communicatie over het programma aan ondernemers;

• Eén digitaal loket voor ondernemers;

• Samenwerkingsinitiatieven tussen overheid en bedrijfsleven (onder andere fundamentele verkenningen en branchewijzers voor verschillende bedrijfssectoren);

• Samenwerking met en facilitering van decentrale overheden om regeldruk bij gemeenten, provincies en waterschappen te verminderen;

• Meetmethodieken en metingen op diverse facetten van regeldruk (waaronder een actualisatie van de nulmetingen op het gebied van de administratieve lasten);

• Monitoring van de voortgang van het programma (waaronder een belevingsmonitor bij een vaste groep van ondernemers);

• Diverse onderzoeksactiviteiten (waaronder ook die van Actal).

Grafiek budgetflexibiliteit

Toelichting

Van de programmagelden uit operationeel doel 4 is in 2008 40% juridisch verplicht. Het betreft een reeds in de Staatscourant gepubliceerde tijdelijke regeling stimulering aanpak vermindering gemeentelijke regeldruk (Staatscourant van 5 juni 2007, nummer 105).

2.2.8.3 Operationele doelstellingen

2.2.8.3.1 Operationele doelstelling 1

Het handhaven van de uitgaven- en inkomstenkaders en daarmee het streven naar de doelstellingen voor het structurele EMU-saldo.

Motivatie

Budgettaire discipline is belangrijk omdat deze ervoor zorgt dat de prioriteiten van een kabinet, zoals vastgelegd in begroting en Coalitieakkoord, worden gerealiseerd. De kaders dragen ook bij aan een gelijkmatige economische groei (conjuncturele stabilisatie) tijdens de kabinetsperiode. De groei van de uitgaven ligt vast, waardoor procyclisch beleid wordt vermeden. De inkomsten mogen meebewegen met de economische groei, waardoor de lasten dalen in laagconjunctuur en stijgen in hoogconjunctuur. De kaders zijn het middel om de gestelde doelstellingen voor het EMU-saldo (zie onder) na te streven.

Instrumenten

• Bijhouden van de uitgavenontwikkeling en ervoor zorgen dat het uitgavenkader niet wordt overschreden;

• Het bijhouden van de lastenontwikkeling onder andere door het opstellen van belasting-/premieramingen en het toetsen van het inkomstenkader;

• Aanvullende maatregelen nemen (bezuinigingen doorvoeren en/of lasten verzwaren) als het tekort de signaalwaarde van 2% overschrijdt;

• Het behalen van een structureel overschot in 2011 van 1,0% BBP en een feitelijk overschot van 1,1% BBP, waarbij gestreefd wordt het EMU-saldo te verbeteren ten opzichte van het voorgaande jaar.

Kengetallen

Bron: Miljoenennota 2008 (Kamerstukken II 2007/08, 31 200, nr. 1)

2.2.8.3.2 Operationele doelstelling 2

Gestelde overheidsdoelen worden zo doelmatig mogelijk bereikt.

Motivatie

Het oplossen van maatschappelijke problemen en het vervullen van wensen van burgers kost bijna altijd geld. Hiervoor moet belasting worden geheven. Het parlement en de belastingbetaler moeten erop kunnen rekenen dat er zuinig wordt omgegaan met dit belastinggeld. Dit is mogelijk door een efficiënte en effectieve inrichting van het beleids – en uitvoeringsproces.

Instrumenten

Bevorderen doelmatigheid en doeltreffendheid van beleid:

• Het beoordelen van beleidsvoorstellen op doelmatigheid en doeltreffendheid door toetsing van de Inspectie der Rijksfinanciën;

• Departementen aanzetten om ex-ante beleidsevaluaties (waaronder kosten-batenanalyses) te laten uitvoeren;

• Initiëren en uitvoeren van interdepartementale beleidsonderzoeken (IBO’s);

• Handhaven van de Regeling Periodiek Evaluatieonderzoek en beleidsinformatie 2006 (RPE).

Bevorderen doelmatigheid van de bedrijfsvoering:

• Uniformering en vereenvoudiging van subsidieregelingen, waaronder uniformering van begrippen, termijnen en verantwoordingseisen. De uniformering is allereerst gericht op de kleine beleidsarme subsidies;

• Aanpassing van comptabele wet- en regelgeving zodat deze de doelmatigheid beter ondersteunt en aansluit bij de flexibilisering van de overheidsorganisatie. Bij interdepartementale samenwerkingsvormen en bij interdepartementale uitbesteding de verantwoording zo efficiënt mogelijk regelen;

• Baten-lastendiensten:

– begeleiden van acht kandidaat-diensten;

– stimuleren van ontwikkeling en gebruik van doelmatigheidsindicatoren bij bestaande baten-lastendiensten zodat meer inzicht ontstaat in doelmatigheid. Stimulering van gebruik van doelmatige bekostiging- en besturingsmethodieken;

• Toetsen van voorstellen tot het (doen) oprichten van stichtingen.

Herziening verantwoordingsproces:

• Sluitstuk van het beleids- en uitvoeringsproces is efficiënte verantwoording hierover aan de Staten-Generaal;

• Recent is hierover discussie ontstaan met de Tweede Kamer. Bij de brief van 2 juli jongstleden (Kamerstukken II, 2006/07, 31 031 IXB, nr. 17) is aan de Kamer meegedeeld dat in september 2007 een concreet uitgewerkt voorstel voor een efficiënter verantwoordingsproces met minder verantwoordingslasten toegestuurd wordt.

Kengetallen

* Op basis van de RPE 2006. Departementen hebben de verplichting tot periodieke beleidsdoorlichtingen van algemene of operationele doelstellingen, aansluitend bij de beleidscyclus. Bij het vaststellen van dit kengetal is rekening gehouden met eventuele overloop tussen jaren en het combineren van beleidsdoorlichtingen.

2.2.8.3.3 Operationele doelstelling 3

Overheidsmiddelen worden rechtmatig besteed.

Motivatie

Om de Staten-Generaal en de burger zekerheid te geven dat geld aan de afgesproken doelen en op de afgesproken wijze wordt uitgegeven, dus dat de uitgaven rechtmatig zijn. De waarborgen voor de rechtmatigheid worden daarbij zo efficiënt mogelijk vormgegeven, zodat geen onevenredig hoge kosten ontstaan.

Instrumenten

• Stimuleren van toepassing van single information (één keer hoogst noodzakelijke informatie verstrekken) en single audit (één keer accountantscontrole) bij specifieke uitkeringen van het Rijk aan provincies en gemeenten;

• Uitbreiding van de toepassing van single information en single audit bij subsidies op basis van de ervaringen opgedaan bij universiteiten;

• Vereenvoudiging van de rechtmatigheidsnormen. Vastleggen van deze normen in de Comptabiliteitswet met het oog op eenduidigheid en uniformiteit in de oordeelsvorming en rapportering door de departementen en de Algemene Rekenkamer over rechtmatigheid aan de Tweede Kamer;

• Implementatie van de uitkomsten van de in 2007 uitgevoerde verkenning naar de mogelijkheden om de werkzaamheden van de auditdiensten meer te centraliseren of te clusteren. De kwaliteit van de controle en de hoge rechtmatigheidsprestaties blijven daarbij in stand;

• In 2007 is begonnen met de uniformering van de verantwoording over Europese fondsen in gedeeld beheer door de afgifte van de Nationale Verklaring betreffende de verantwoording van de landbouwfondsen in 2007. Vanaf 2008 zal de Nationale Verklaring worden uitgebreid met de opname van de eigen middelen afdrachten en de incorporatie van de verantwoording over de structuurfondsmiddelen in Nederland;

• Stimuleren van de verdere kwaliteitsverbetering van de bedrijfsvoeringparagrafen in de departementale jaarverslagen als verantwoordingsinstrument en de toepassing van risicomanagement daarbij.

Indicatoren

Bron: Op basis van de departementale jaarverslagen en de samenvattende auditrapporten daarbij.

2.2.8.3.4 Operationele doelstelling 4

Het stimuleren van ondernemerschap door het merkbaar en substantieel verminderen van regeldruk voor bedrijven, waarbij de beleving van de ondernemer centraal staat en bedrijven actief worden betrokken bij het identificeren van problemen en het formuleren van oplossingen.

Motivatie

Voor het borgen van publieke belangen is wet- en regelgeving nodig. Tegelijkertijd kunnen te veel of te complexe regels (of de uitvoering ervan) de ruimte om te ondernemen verkleinen. Het kabinet gaat in 2008 verder met het aanpakken van regeldruk, met een verbeterde en verbrede aanpak. Ook de kwaliteit van de dienstverlening door de overheid aan ondernemers zal worden verbeterd. Door het terugdringen van de regeldruk ontstaat meer ruimte voor bestaand en nieuw ondernemerschap wat bijdraagt aan economische groei. Het ministerie van Financiën is samen met het ministerie van Economische Zaken verantwoordelijk voor de vermindering van regeldruk voor bedrijven. Zie dus ook de begroting van het ministerie van Economische Zaken.

Instrumenten

• Eén digitaal loket voor ondernemers met onder meer één meldpunt voor regeldruk waar ondernemers klachten en ideeën kunnen ventileren en informatie over aankomende wet- en regelgeving kunnen verkrijgen;

• Meetmethodieken voor het in kaart brengen van de hoogte van de regeldruk voor ondernemers;

• Een verbeterd Standaard Kosten Model (SKM) waarmee alle administratieve lasten op dezelfde wijze in kaart worden gebracht (nulmeting). Het bestaande model wordt uitgebreid met een kwalitatieve beoordeling door ondernemers;

• Meetmodel toezichtlasten, waarbij de administratieve lasten en ervaren lasten van toezicht in kaart worden gebracht;

• Meetmodel voor nalevingskosten;

• Meetlat voor lastenarme subsidies;

• Fundamentele verkenningen voor het in kaart brengen van problemen en oplossingen in bepaalde sectoren of terreinen;

• Kompassen en branchewijzers voor verschillende bedrijfssectoren;

• Uitvoering van micrometingen naar (beleefde) lasten bij een vast groep ondernemers (belevingsmonitor);

• Ontwikkeling van een normenkader voor dienstverlening;

• Ondersteuning van, kennisuitwisseling en gezamenlijke projecten met medeoverheden ten behoeve van de aanpak van decentrale regeldruk. Hiervoor is onder meer een gemeentefaciliteit (voucher-regeling) en een toolkit voor gemeenten ontwikkeld. Waar nodig, zullen aanvullende instrumenten ontwikkeld worden. Met de ministeries van Economische Zaken, Justitie, Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties en Vereniging Nederlandse Gemeenten worden het gezamenlijk Uitvoeringsprogramma en de Interbestuurlijke Taskforce «Regeldruk Gemeenten» voortgezet;

• Internationale kennisuitwisseling (netwerk EU-landen, OESO, Wereldbank) en monitoring van het Actieprogramma van de Europese Commissie (25% reductie op administratieve lasten in 2012);

• Commissie Regeldruk Bedrijven voor inhoudelijke beoordeling van het programma (alsook het voeden daarvan), bestaande uit stakeholders binnen en buiten de Rijksoverheid;

• Eén programmadirectie die (ten behoeve van de staatssecretarissen van de ministeries van Financiën en Economische Zaken) het integrale programma regeldruk voor ondernemers zal uitvoeren;

• Het onafhankelijke adviescollege ACTAL (externe waakhond);

• Monitoring van de voortgang van het programma via de begrotingscyclus.

Indicatoren

De streefwaarden voor het programma regeldruk voor de jaren 2008 en daarna zullen in het voorjaar van 2008 worden geconcretiseerd op basis van de bevindingen vanuit diverse onderzoeken en (nul)metingen. In het plan van aanpak «Merkbaar minder regeldruk voor ondernemers!» (Kamerstukken II, 2006/07, 29 515 IXB, nr. 202) heeft het kabinet zich tot doel gesteld om aan het einde van de kabinetsperiode (in 2011) ten minste de volgende concrete resultaten te hebben behaald:

• een netto verlaging van 25% administratieve lasten;

• de lasten van rijkstoezicht met gemiddeld een kwart omlaag in een aantal domeinen;

• alle bestaande nationale subsidieregelingen worden lastenarm ingericht, waarbij gebruik wordt gemaakt van een «meetlat» als referentiekader.

2.2.8.4 Overzicht onderzoek naar de doelmatigheid en de doeltreffendheid van beleid

2.3. NIET-BELEIDSARTIKELEN

2.3.1 Algemeen

Toelichting

PEW

De schommelingen in de apparaatsuitgaven worden deels veroorzaakt door de uitgaven voor het Project Eigentijds Werken (PEW). Het doel van PEW is de renovatie van het gebouw van het ministerie van Financiën aan het Korte Voorhout 7. De renovatie van het kerndepartement ligt op schema. Volgens planning vindt oplevering plaats in december 2008. In 2008 richten de projectactiviteiten zich voornamelijk op het voorbereiden van de terugkeer, zoals de terugverhuizingsoperatie, de inrichting van de ICT, het inrichten van een vernieuwde beheerorganisatie en de communicatie naar alle betrokkenen toe.

Tegoeden WOII

De uitgaven voor tegoeden WOII hebben betrekking op de uitvoeringskosten van de afwikkeling van de verdeling van de tegoeden ten behoeve van de joodse gemeenschap.

Brussels European and Global Economic Laboratory (Bruegel)

In 2008 wordt € 30 000 bijgedragen aan het Brussels European and Global Economic Laboratory (Bruegel). De bijdrage aan Bruegel heeft als doelstelling de samenwerking binnen Europa en de kwaliteit van het Europese beleid te bevorderen.

Stichting Instituut Financieel Economisch Beleid (IFEB)

In 2008 wordt € 48 000 bijgedragen aan de Stichting Instituut Financieel Economisch Beleid (IFEB). De bijdrage aan IFEB heeft met name als doelstelling jonge afgestudeerden voor te bereiden op financieeleconomische beleidsfuncties op nationaal niveau.

2.3.2 Nominaal en onvoorzien

Toelichting

Vanuit dit artikel vinden overboekingen van loon- en prijsbijstelling naar de loon- en prijsgevoelige artikelen binnen IXB plaats. Een deel van de loonbijstelling (met name in 2007) moet nog worden toegedeeld. Dit artikel is bedoeld om eventuele onzekere ontwikkelingen op begroting IXB op te vangen.

3. BEDRIJFSVOERINGSPARAGRAAF

In de bedrijfsvoeringsparagraaf wordt gerapporteerd over uitzonderingen, bijvoorbeeld bijzondere risico’s of aandachtspunten die relevant zijn voor de Staten-Generaal.

Behoudens de hieronder genoemde aandachtspunten, worden op het vlak van de rechtmatigheid van de begrotingsuitvoering, de totstandkoming van beleidsinformatie en het gevoerde financieel- en materieelbeheer geen bijzondere risico’s of aandachtspunten voorzien.

Onderstaand wordt ingegaan op de overige aspecten van de bedrijfsvoering.

Belastingdienst

Vereenvoudigingsoperatie Belastingdienst

Door de Staatsecretaris is, zoals aangegeven in de beleidsagenda, aan de Tweede Kamer een plan van aanpak aangeboden om een aantal problemen waarmee de Belastingdienst kampt tot een oplossing te brengen. De aanpak omvat het oplossen van de problemen bij Toeslagen en SUB/Walvis, maatregelen om de prestaties van de Belastingdienst in de ogen van burgers en bedrijven te verbeteren, vereenvoudiging van de toekomstige organisatie en vereenvoudiging van wet- en regelgeving. De in het plan van aanpak geschetste vereenvoudigingsoperatie moet er toe leiden dat de geautomatiseerde systemen toekomstbestendig zijn, nieuwe wet- en regelgeving sneller en met minder fouten wordt gerealiseerd, betere dienstverlening aan burgers en bedrijfsleven wordt geboden, uitvoeringsadviezen over maakbaarheid, haalbaarheid en uitvoerbaarheid van (complexe) wetswijzigingen binnen drie maanden worden gegeven en dat complexe nieuwe wet- en regelgeving binnen één jaar (na het definitief worden van de wet- en regelgeving) wordt gerealiseerd. Over de uitvoering van het plan zal halfjaarlijks aan de Tweede Kamer worden gerapporteerd.

Toezicht

De Belastingdienst wil de komende jaren het toezicht verder versterken. Deze versterking van het toezicht wordt mogelijk gemaakt door de voorziene uitbreiding met enkele honderden arbeidsplaatsen in 2007 en 2008 en door administratieve en dienstverlenende processen efficiënter in te richten.

Domeinen

Invoering van het Landelijk Beslagregister

De landelijke uitrol van het Landelijk Beslagregister (LBR) zal begin 2008 plaatsvinden. Het LBR is een geautomatiseerd gemeenschappelijk register van Politie, Justitie en Domeinen Roerende Zaken, waarin informatie over alle in beslaggenomen goederen wordt opgeslagen. De ketenpartners hebben hiermee een actueel overzicht en een direct inzicht in het proces waar de in beslaggenomen goederen zich bevinden. Daarmee wordt één van de doelstellingen van het Landelijk Beslaghuis gerealiseerd: een snellere en efficiënte verwerking van in beslaggenomen goederen.

Verkopen van goederen via het Internet

Domeinen Roerende Zaken (DRZ) ontwikkelt concrete plannen om goederen die verkocht mogen worden via internet aan te bieden. Er wordt een behoorlijk beslag gelegd op de bedrijfsvoering van DRZ door ontwikkelingen als het Landelijk Beslaghuis. Bij de fasering van de invoering van internetveilen zal dus ook rekening worden gehouden met de capaciteit van de bedrijfsvoering van DRZ.

Op dit moment vinden deze verkopen gedeeltelijk plaats via een administratief, handmatig proces (inschrijfformulieren, aanbiedingen in een catalogus). Met het verkopen via Internet wordt een situatie in het leven geroepen die te vergelijken is met een veilingsite.

De te verkopen goederen komen op Internet en kopers kunnen on-line hun bod uitbrengen. Een publieksvriendelijke en een manier van werken die past in het huidige maatschappelijke beeld. Voor Domeinen Roerende Zaken levert dit een snellere logistieke wijze van goederenverwerking op, die tot hogere verkoopprijzen kan leiden. In het verlengde hiervan zal via Internet vraag en aanbod van overcomplete goederen van de Rijksoverheid aan overheidsinstanties worden aangeboden.

Domeinen Onroerende Zaken

Het kabinet heeft naar aanleiding van het eindrapport van het IBO Organisatie Beheerfuncties Vastgoed Rijk (Kamerstukken II 2005/06, 30 253, nr. 3) aangegeven te hechten aan een verdere versterking van de samenwerking tussen de vastgoeddiensten en op dit moment geen noodzaak te zien om (een aantal) vastgoeddiensten te laten fuseren.

Domeinen Onroerende Zaken zal dan ook zich verder ontwikkelen als een zelfstandige organisatie. Er worden maatregelen genomen om de organisatie efficiënter te laten werken en te professionaliseren, zodat zij onder meer beter zal zijn toegerust om te participeren in gebiedsontwikkelingsprojecten.

Vanaf 1 januari 2008 zal Domeinen OZ de status van baten-lastendienst krijgen. De (financieel)-administratieve systemen zijn ingericht om aan de bedrijfsvoeringseisen te voldoen. In 2007 is gestart met het proefdraaien.

Vastgoed/Secretariaat Raad voor Vastgoed Rijksoverheid

Het werkprogramma 2007–2010 waaraan de Raad voor Vastgoed Rijksoverheid werkt, zal worden getoetst aan het hierboven aangehaalde kabinetsstandpunt. Aan de Raad voor Vastgoed Rijksoverheid is ook advies gevraagd op drie specifieke punten van het IBO Vastgoed waaraan het kabinet voor de zomer 2007 uitwerking wilde geven. Dit advies kan door de benodigde medewerking van vele betrokken organisaties niet voor einde 2007 worden gegeven. De uitwerking door het kabinet verschuift naar 2008.

4. PARAGRAAF INZAKE DE BATEN-LASTENDIENSTEN

4.1 Domeinen Roerende Zaken

Toelichting op de baten

Opbrengsten overige departementen – meerjarige ramingen –

• In de begrotingsjaren 2008 tot en met 2012 wordt uitgegaan van het huidige, met het Openbaar Ministerie (OM) afgesloten convenant en de hierin vermelde tarieven en de lopende afspraken inzake vervoer en vernietiging. De aan dit contract gerelateerde opbrengst is met € 0,8 mln. naar beneden bijgesteld tot € 8,3 mln. in verband met een daling van de afname van opslagcapaciteit met ongeveer 2000 m². DRZ en het OM werken op dit moment nauw samen aan nieuwe definities van de producten en diensten en de daaraan gekoppelde kostprijsstructuur. Dit is onder andere van belang vanwege de verandering die de implementatie van het Landelijk Beslaghuis met zich meebrengt.

• In de opbrengsten is een bedrag van € 0,3 mln. opgenomen in verband met de implementatie van de beheersorganisatie Landelijk Beslagregister. De kosten van deze organisatie worden verdeeld volgens de verhouding 1/3 politie, 1/3 OM en 1/3 DRZ.

• Geprognosticeerde opbrengsten van de dienstverlening van opslag, taxatie, entrepot en verkoopfaciliteiten op basis van in 2006 vernieuwde contract met de Belastingdienst € 0,2 mln, Ministerie van Justitie (BOOM/CJIB) € 0,8 mln, Agentschap Telecom € 0,1 mln, RWS € 0,1 mln. en Defensie € 0,1 mln.

• Opbrengsten uit hoofde van het schonen van datadragers welke door departementen worden afgestoten (€ 0,6 mln.).

Opbrengsten derden

De opbrengsten bestaan onder meer uit opgelden (€ 2,5 mln.). Daarnaast zijn er nog opbrengsten uit abonnementen en opbrengsten voor kentekenbewijzen.

Toelichting op de lasten

Personele lasten

De categorie personeelskosten omvat de salariskosten (inclusief sociale lasten), uitzendkrachten en opleidingskosten van ambtelijk personeel. In de berekeningen zijn de onlangs overeengekomen salarisverhogingen meegenomen. De salarisverhogingen zijn gebaseerd op de personeelsformatie na aftrek van de opgelegde taakstelling normering. DRZ heeft een formatie van 87 fte (incl. taakstelling). De gemiddelde loonkosten per fte bedragen € 45 448.

Materiële lasten

• In 2008 wordt een daling van € 0,8 mln. verwacht in de materiële kosten. Deze komt tot stand door een daling in de huurkosten in verband met het sluiten van de regio-eenheid te Amsterdam per 1 januari 2008. In analogie hiermee staat een extra stijging van de gebruiksvergoeding, geschat op € 0,1 mln., voor de regio-eenheid te Bleiswijk in verband met aanpassing van het kantoorpand.

• De kosten met betrekking tot de implementatie van de beheersorganisatie LBR zijn opgenomen onder deze categorie (€ 0,5 mln). Het betreft hier salariskosten en kosten met betrekking tot applicatiebeheer.

• In verband met het hoger uitvallen van de investeringen met betrekking tot de aanpassing van de vuurwerk-verwerkingslocatie te Ulicoten (milieu- en brandveiligheidseisen) is een hogere gebruikersvergoeding opgenomen van € 0,5 mln.

Rentelasten

Voor de financiering van de materiële vaste activa bij de start van de baten-lastendienst, maakt DRZ gebruik van de leenfaciliteit bij het ministerie van Financiën. Vervangingsinvesteringen worden door DRZ gefinancierd uit de lopende rekening.

Toelichting

De negatieve kasstroom in 2007 bevat een bedrag van € 1,7 mln. dat in 2007 wordt betaald aan de RGD voor de ontwikkeling van het vuurwerkcomplex te Ulicoten. Dit bedrag is in 2006 verantwoord in de rekening-courant RHB 31/12.

Toelichting

Domeinen Roerende Zaken kent binnen haar bedrijfsvoering een drietal productiefactoren, te weten:

Kapitaalsfactoren

De kostenstructuur bestaat voor 46% uit huisvestingskosten en is hierdoor een bepalende grootheid in de kostprijsontwikkeling. De doelmatige aanwending van deze component wordt gemeten op:

• Bezettingsgraad, totaal, binnen en buiten;

• Kostprijs per beschikbare te verhuren m³.

Personeelsfactoren

DRZ beschikt in 2008 over een formatie van 87 fte waarvan de waarde van de arbeidscontracten ongeveer overeenkomt met € 3,9 mln. Voor een doelmatige inzet van het aantal beschikbare uren wordt gestuurd op:

• De verhouding directe – en indirecte uren;

• Uurtarief totaal DRZ, bewaartaak en verkooptaak.

Informatietechnologie

De prominentere rol die DRZ inneemt in het Landelijk Beslaghuis-project brengt een professionalisering van de informatietechnologie binnen de baten-lastendienst met zich. DRZ beschikt over een ERP (SAP) automatiseringssysteem. DRZ richt zich op ontwikkeling van technologie om de doelmatigheid binnen haar organisatie te vergroten. Voor projecten als barcodering, Landelijk Beslagregister, business warehouse en mogelijk internetveilen worden in de volgende begroting indicatoren opgenomen. Het deel van de jaarlijkse kosten in verband met Landelijk Beslaghuis, die DRZ bijdraagt zullen worden gefinancierd uit doelmatigheidswinst.

4.2 Domeinen Onroerende Zaken

Domeinen Onroerende Zaken wordt per 1 januari 2008 een baten-lastendienst. Domeinen wil hiermee transparanter en productgerichter gaan werken om zo de doelmatigheid te bevorderen. Aangezien Domeinen een uitvoeringsorganisatie is met duidelijke producten en diensten past deze vorm van sturing en bedrijfsvoering prima. De hoofddoelstelling van Domeinen blijft gelijk: het optimaal in gebruikgeven van rijksvastgoed en het optimaal verkopen van overtollig rijksvastgoed.

Toelichting op de baten

Opbrengst moederdepartement (€ 21,1 mln.)

De opbrengsten in 2008 zijn als volgt te verdelen naar de diverse productgroepen:

Opbrengsten derden (€ 797 000)

De opbrengsten zijn te verdelen naar 3 afnemerscategorieën:

• Opbrengsten Domeinen Roerende Zaken (DRZ) i.v.m. ICT-dienstverlening (€ 655 000);

• Opbrengsten uit diensten voor het verstrekken van schatkistleningen aan onderwijsinstellingen (met name verrichte taxaties van € 50 000);

• Opbrengst boetefacturen in verband met niet tijdige factuurbetalingen (€ 92 000).

Toelichting op de lasten

Algemeen

Cijfers zijn inclusief de gevolgen van de taakstelling uit het Coalitieakkoord en de mutaties ten gevolge van de beleidsbrief.

Personeel (€ 15 mln.)

De personele kosten zijn vanuit 3 componenten samengesteld. Het betreffen:

• Ambtelijk personeel (€ 14,2 mln.) betrekking hebbende op 249 fte’s. De gehanteerde gemiddelde prijs per fte bedraagt circa € 56 000;

• De zogeheten postactieven (€ 690 000);

• Uitzendkrachten (€ 100 000).

Materieel (€ 6,6 mln.)

De materiële kosten zijn in 2008 onder te verdelen in onderstaande categorieën.

De post automatisering bestaat voor een deel uit automatiseringskosten ten behoeve van dienstverlening aan Domeinen Roerende Zaken (€ 571 000). Door middel van een service level agreement (sla) is vastgelegd dat de betreffende kosten worden verrekend.

Rentelasten (€ 31 000)

De rentelasten vloeien voort uit rente- en aflossingsdragend vermogen. Het betreft de rente in verband met de zogeheten initiële lening betreffende de openingsbalans. Het gehanteerde rentepercentage bedraagt 4,04%, conform de regeling baten-lastendiensten 2007.

Afschrijvingskosten (€ 226 000)

Met betrekking tot de (meerjarige) afschrijvingskosten is uitgegaan van vervanging bij het verstrijken van de economische levensduur. Het meerjarig vastgesteld bedrag is in overeenstemming met de eerste aflossing van de aangevraagde initiële lening.

Saldo van baten en lasten (€ 92 000)

Het positief saldo van baten en lasten zal worden aangewend voor de vorming van eigen vermogen ter dekking van algemene bedrijfsrisico’s. Rekening houdend met het kader van maximaal 5% ten opzichte van de gemiddelde jaaromzet, kan Domeinen Onroerende Zaken tot circa € 1 mln. eigen vermogen vormen.

Toelichting

1. Per 1 januari 2008 beschikt Domeinen Onroerende Zaken over een eigen apparaat bankrekening. Het beginsaldo per deze datum is 0.

2. De totale operationele kasstroom komt tot stand door het resultaat van baten en lasten te vermeerderen met de geplande afschrijvingen.

3. Bij de start van de baten-lastendienst Domeinen Onroerende Zaken is de boekwaarde van de in de organisatie aanwezig zijnde activa omgezet in een (initiële) lening ten aanzien van het ministerie van Financiën. De jaarlijkse investeringen ad € 250 000 hebben betrekking op vervangingsinvesteringen en zijn een schatting op basis van historische gegevens.

4. De post «eenmalige storting door moederdepartement» heeft betrekking op het saldo tussen vlottende activa+liquide middelen en kortlopende schulden. Grotendeels heeft de post betrekking op opgebouwde vakantiegelden in de periode juni 2007 – december 2007.

  De post «aflossingen op leningen» heeft betrekking op de initiële lening met betrekking tot de indicatieve openingsbalans.

* Aangezien Domeinen in 2007 aan het proefdraaien is zijn er nog geen stabiele gegevens over tarieven en uurtarieven aanwezig. Voor begin 2008 zijn deze wel aanwezig. Domeinen onderscheidt voor de taken die voortvloeien uit de Comptabiliteitswet twee soorten producten: homogene en heterogene producten. De homogenen producten zijn met name ingebruikgevingen en het beoordelen en betalen van WOZ-aanslagen. Per soort homogeen product worden normuren gedefinieerd. Dat betekent dat gemiddeld genomen er een genormeerd aantal uren per overeenkomst/zaak beschikbaar is. Het tarief voor het homogene product is het uurtarief maal normuren. Voor heterogene producten (verkopen/aankopen/advies) is de kostprijs opgebouwd uit het geraamde benodigde aantal uren maal het uurtarief. Hiervoor is het op dit moment niet mogelijk om met standaardtarieven te gaan werken, de producten vragen teveel maatwerk om te kunnen normeren. Domeinen blijft in 2008 tenminste gelijke kwaliteit leveren van haar producten.

** Ontwikkeling aantal klachten/procedures; hier moet gedacht worden aan aantal ombudsmanzaken, gerechtelijke procedures, etc.

5. VERDIEPINGSHOOFDSTUK

Beleidsartikel 1 Belastingen

Toelichting nieuwe mutaties

Uitgaven heffings- en invorderingsrente

Naar verwachting zal vanaf 2007 (als gevolg van een omvangrijke afrekening met de sociale fondsen) een verschuiving optreden van rente-uitgaven van Rijk (IXB) naar de sociale fondsen. Het beïnvloedt de uitgavenraming 2008 voor circa € 230 mln.

Ontvangsten heffings- en invorderingsrente

Zie de toelichting bij de uitgaven heffings- en invorderingsrente. Het effect op de ontvangstenraming bedraagt in 2008 € 315 mln.

Ontvangsten boetes

Vanaf 2007 zal naar verwachting een verschuiving optreden in de verdeling van de boeteontvangsten van het Rijk naar de sociale fondsen. De jaarlijkse raming is hierdoor met € 16 mln. verlaagd.

Beleidsartikel 2 Financiële markten

Beleidsartikel 3 Financieringsactiviteiten publiek private sector

Toelichting nieuwe mutaties

Verwerving vermogenstitels

Met het oog op de voor de financiering van de Tweede Maasvlakte benodigde vermogenspositie, wordt de Staat mede-aandeelhouder van het Havenbedrijf Rotterdam. Deze uitgave vormt de eerste tranche waarmee de Staat (cumulatief preferente) aandelen verwerft.

Dividend Staatsdeelnemingen

In 2007 is sprake van meevallende dividendontvangsten. Hier staat een meerjarige tegenvaller tegenover.

Winstafdracht DNB

Door waardevermindering op de obligatieportefeuille als gevolg van de gestegen rente wordt de winstraming van DNB verlaagd. Dit resulteert in een verlaging van de verwachte winstafdracht voor 2007. Een hogere rente vertaalt zich in hogere verwachte renteopbrengsten (en een hogere winstverwachting) op de langere termijn.

Holland Casino

In algemene zin worden de kansspelautomaten onder de heffing van de kansspelbelasting (40,85%) gebracht. Voor Holland Casino betekent dit dat zij over haar omzet meer belasting zal moeten betalen. Als gevolg hiervan wordt de winst lager dan geraamd, waardoor de verwachte winstafdrachten vanaf 2009 naar beneden worden bijgesteld.

Beleidsartikel 4 Internationale financiële betrekkingen

Toelichting nieuwe mutaties

Ontvangsten EIB

Dit betreft de ontvangst van de Europese Investeringsbank (EIB) van het aan Nederland toekomende saldo op de zogenaamde speciale rekeningen bij de EIB. Op deze rekeningen worden bedragen geboekt die toekomen aan de EIB-lidstaten die oorspronkelijk een bijdrage hebben geleverd aan een door de EIB uitgeleende hoofdsom (Europese Ontwikkelingsfonds). Na aflossing door lenende landen op de betreffende leningen wordt het aan Nederland toekomende deel van die aflossingen geparkeerd op de speciale rekening. Halfjaarlijks wordt het Nederlandse tegoed door de EIB overgemaakt.

Beleidsartikel 5 Exportkredietverzekering en investeringsgaranties