Het digitale domein is, naast het land, de lucht, de zee en de ruimte, inmiddels het vijfde domein voor militair optreden. Om de inzetbaarheid van de Nederlandse krijgsmacht te waarborgen en haar effectiviteit te verhogen, zal Defensie haar digitale weerbaarheid de komende jaren versterken en het vermogen ontwikkelen tot het uitvoeren van cyber operations.
In 2012 is gestart met de cyberintensivering. Zo is een programmamanager Cyber aangesteld en is de Taskforce Cyber opgericht. De programmamanager is verantwoordelijk voor de coördinatie van cyber gerelateerde activiteiten binnen Defensie. Tevens is de Defensie Cyber Strategie (Kamerstuk 33 321, nr. 1) vastgesteld die de komende jaren richting, samenhang en focus geeft aan de integrale aanpak voor de ontwikkeling van het militaire vermogen in het digitale domein. De Defensie Cyber Strategie geeft uitwerking aan de in de beleidsbrief opgenomen cyberintensivering en aan het defensiedeel in de Nationale Cyber Security Strategie (Kamerstuk 26 643, nr. 174).
De Defensie Cyber Strategie omvat zes speerpunten aan de hand waarvan Defensie de komende jaren haar doelstellingen in het digitale domein zal verwezenlijken:
-
1. de totstandkoming van een integrale aanpak;
-
2. de versterking van de digitale weerbaarheid van Defensie («defensief»);
-
3. de ontwikkeling van het militaire vermogen om cyber operations uit te voeren («offensief»);
-
4. de versterking van de inlichtingenpositie in het digitale domein («inlichtingen»);
-
5. de versterking van de kennispositie en het innovatieve vermogen van Defensie in het digitale domein, met inbegrip van de werving en het behoud van gekwalificeerd personeel («adaptief en innovatief»);
-
6. de intensivering van de samenwerking in nationaal en internationaal verband («samenwerking»).
Eind 2013 wordt een Defensie Cyber Expertise Centrum (DCEC) opgericht. De oprichting van een Defensie Cyber Commando (DCC) is voorzien voor eind 2014. Het DCC wordt onder meer verantwoordelijk voor de ontwikkeling van het militaire vermogen om cyber operations uit te voeren.
De defensieve maatregelen richten zich op het versterken van de bescherming van netwerken en wapen- en regelsystemen. Het Defensie Computer Emergency Response Team (DefCERT) is medio 2013 volledig operationeel. DefCERT, dat onderdeel wordt van het Joint IV Commando, moet 24 uur per dag, zeven dagen per week risico’s voor en kwetsbaarheden van defensienetwerken identificeren en analyseren en de defensieorganisatie adviseren over de te nemen beveiligingsmaatregelen. Het DefCERT versterkt de samenwerking met het Nationaal Cyber Security Center (NCSC). Hiertoe is in 2012 een convenant opgesteld dat de samenwerking formaliseert. Daarnaast is DefCERT in internationaal verband aangesloten bij FIRST, een organisatie die wereldwijd computer incident response teams bij elkaar brengt om kennis en ervaring te delen. Binnen de NAVO heeft DefECERT nauwe contacten met het NATO Computer Incident Response Capability (NCIRC).
De MIVD versterkt in de periode 2012–2015 de cyber inlichtingencapaciteit. Die intensivering bestaat in 2013 uit het werven van personeel en materiële investeringen ten behoeve van de uitvoering van inlichtingenactiviteiten in het digitale domein, versterking van de cyber defence bij Defensie en de defensie-industrie en het op operationeel niveau houden van hoogwaardige rekencapaciteit. Verder intensiveren de MIVD en de AIVD de samenwerking op het gebied van cyber en signals intelligence (SIGINT) wat moet leiden tot een gezamenlijke SIGINT-cybereenheid.
Voor de periode 2013 tot en met 2017 zijn de volgende bedragen geraamd:
| 2013 | 2014 | 2015 | 2016 | 2017 |
|---|---|---|---|---|
| 8 000 | 15 300 | 19 300 | 23 800 | 23 200 |
Bedragen x € 1 000,–