In dit hoofdstuk worden per beleidsartikel de mutaties getoond tussen de stand ontwerpbegroting 2016 en de stand ontwerpbegroting 2017. Daarbij worden mutaties groter of gelijk aan onderstaande staffel toegelicht:

De mutaties uit de eerste suppletoire begroting zijn reeds toegelicht in de memorie van toelichting op de eerste suppletoire begroting. Deze mutaties worden daarom niet in dit verdiepingshoofdstuk toegelicht. Voor de uitgaven en ontvangsten geldt dat de tabellen met de specificatie van de nieuwe mutaties alleen zijn opgenomen als er mutaties hebben plaatsgevonden.

1. Leerlingen- en studentenontwikkeling: Referentieraming 2016

Onderstaande tabel geeft de verdeling van de leerlingen- en studentenontwikkeling per begrotingsartikel weer. Zie de overzichtstabel in de beleidsagenda voor een nadere toelichting op deze mutaties.

2. Loonbijstelling

De loonbijstelling tranche 2016 is uitgekeerd aan de departementen. OCW heeft ervoor gekozen om een deel van de loonbijstelling (over de instrumenten subsidies en opdrachten) niet uit te delen, maar in te zetten voor de ruilvoetproblematiek en om de begroting van OCW sluitend te maken. Naast de reguliere loonbijstelling is de meerjarige doorwerking van de loonruimte-overeenkomst publieke sector 2015–2016 uitgekeerd, evenals een eenmalige extra loonbijstelling in 2016 voor het werkgeversdeel van de herstelopslag voor pensioenpremies. In de onderstaande tabellen wordt de totale budgettaire bijstelling per begrotingsartikel weergegeven.

3. Prijsbijstelling

De prijsbijstelling tranche 2016 is uitgekeerd aan de departementen. OCW heeft ervoor gekozen om een deel van de prijsbijstelling (over de instrumenten subsidies en opdrachten) niet uit te delen, maar in te zetten voor de ruilvoetproblematiek en om de begroting van OCW sluitend te maken. In de onderstaande tabel wordt de totale budgettaire bijstelling per begrotingsartikel weergegeven.

4. Regeerakkoord 2012: D32 Intensivering onderwijs en onderzoek

Onderstaande tabellen geven de verdeling van de intensivering D32 per onderdeel en per begrotingsartikel weer. Zie de overzichtstabel in de beleidsagenda voor een nadere toelichting op deze mutaties.

5. Lumpsum- en subsidietaakstelling

Onderstaande tabel geeft de verdeling van de lumpsum- en subsidietaakstelling per begrotingsartikel weer. Zie de overzichtstabel in de beleidsagenda voor een nadere toelichting op deze mutaties.

6. Politieke prioriteiten

Onderstaande tabel geeft de verdeling van de extra middelen voor politieke prioriteiten per begrotingsartikel weer. Zie de overzichtstabel in de beleidsagenda voor een nadere toelichting op deze mutaties.

Verdiepingshoofdstuk per artikel

Toelichting nieuwe mutaties:

Uitgaven

• 1. Dit betreft de tranche 2017 van de intensivering D32 Onderwijs en onderzoek uit het Regeerakkoord. Zie het algemene deel van dit verdiepingshoofdstuk voor de verdeling over de begrotingsartikelen.

• 2. Zie de overzichtstabel in de beleidsagenda voor een nadere toelichting op deze mutatie.

• 3. De controle op de gewichtenregeling zorgt voor een daling van het aantal gewichtenleerlingen waardoor het beschikbare budget met € 10 miljoen kan worden bijgesteld.

• 4. Er is een kasschuif nodig van 2017 naar 2018 van € 10 miljoen om het beschikbare budget in lijn te brengen met de uitgaven in het betreffende kalenderjaar vanwege het betaalritme van de prestatiebox.

• 5. De taakstelling van € 10 miljoen op het gemeentelijk onderwijsachterstandenbeleid voor het jaar 2017 wordt naar 2018 doorgeschoven.

• 6. Zie de overzichtstabel in de beleidsagenda voor een nadere toelichting op deze mutatie.

• 7. Zie de overzichtstabel in de beleidsagenda voor een nadere toelichting op deze mutatie.

• 8. Zie de overzichtstabel in de beleidsagenda voor een nadere toelichting op deze mutatie.

• 11. Belangrijkste onderdeel van deze reeks betreft een bijdrage van € 3 miljoen per jaar vanaf 2017 voor de op de EZ-begroting opgenomen reservering ten behoeve van het Scholenprogramma aardbevingsgebied Groningen. Over de besteding van deze middelen worden afspraken gemaakt in een door het Rijk met betrokkenen in het najaar te sluiten convenant.

• 12. Als gevolg van een desaldering met de ontvangsten worden de uitgaven verhoogd en ingezet voor de lumpsum- en subsidietaakstelling.

• 13. Dit betreft de loon- en prijsbijstelling. Zie het algemene deel van dit verdiepingshoofdstuk voor de verdeling over de begrotingsartikelen.

Toelichting op de nieuwe mutaties:

Ontvangsten

• 1. Op basis van de jaarlijkse afhandeling van jaarverslagen, regelingen en subsidies wordt de ontvangstenraming opgehoogd met € 7 miljoen. Deze ophoging wordt gedesaldeerd met de uitgaven en ingezet voor de lumpsum- en subsidie taakstelling.

Toelichting nieuwe mutaties:

Uitgaven

• 1. Dit betreft de tranche 2017 van de intensivering D32 Onderwijs en onderzoek uit het Regeerakkoord. Zie het algemene deel van deze verdiepingshoofdstuk voor de verdeling over de begrotingsartikelen.

• 2. Zie de overzichtstabel in de beleidsagenda voor een nadere toelichting op deze mutaties.

• 4. Zie de overzichtstabel in de beleidsagenda voor een nadere toelichting op deze mutaties.

• 5. Dit betreft de loon- en prijsbijstelling. Zie het algemene deel van deze verdiepingshoofdstuk voor de verdeling over de begrotingsartikelen.

Toelichting nieuwe mutaties:

Uitgaven

• 1. Dit betreft de tranche 2017 van de intensivering D32 Onderwijs en onderzoek uit het Regeerakkoord. Deze € 75 miljoen is bedoeld voor de verdere ophoging van het budget voor studiewaarde met € 17 miljoen en € 58 miljoen voor de bpv. Zie het algemene deel van deze verdiepingshoofdstuk voor de verdeling over de begrotingsartikelen.

• 2. Deze taakstelling wordt ingevuld door het resultaatafhankelijke deel van de Kwaliteitsafspraken te verlagen. Zie de overzichtstabel in de beleidsagenda en de toelichting bij het instrument Kwaliteitsafspraken op artikel 4 voor een nadere toelichting op deze mutatie.

• 3, 4, 5. Zie de overzichtstabel in de beleidsagenda voor een nadere toelichting op deze mutaties.

• 6. Zie de overzichtstabel in de beleidsagenda voor een nadere toelichting op deze mutatie.

• 10. Dit betreft de verdeling van de loon- en prijsbijstelling. Zie het algemene deel van deze verdiepingshoofdstuk voor de verdeling over de begrotingsartikelen.

Toelichting nieuwe mutaties:

Uitgaven

• 1. Dit betreft de laatste tranche van de intensivering D32 Onderwijs en onderzoek uit het Regeerakkoord, bestemd voor het opvangen van onbedoelde effecten van de maatregel collegegeld tweede studie. Zie het algemene deel van dit verdiepingshoofdstuk voor de verdeling van de D32 middelen over de verschillende begrotingsartikelen.

• 2. Dit betreft de middelen uit het Regeerakkoord voor onderzoek die middels een kasschuif van 2021 naar 2018 beschikbaar worden gesteld. De komende jaren zal een vergelijkbare kasschuif plaatsvinden vanuit 2022 en 2023 naar 2019 en 2020. Zie het algemene deel van dit verdiepingshoofdstuk voor de verdeling van de D32 middelen over de verschillende begrotingsartikelen.

• 3. Dit betreft de verwerking van de middelen intensivering D32 Onderwijs en onderzoek voor het hbo uit het Regeerakkoord, die vanaf 2018 vrijkomen dankzij de invoering van het studievoorschot.

• 5. Zie de overzichtstabel in de beleidsagenda voor een nadere toelichting op deze mutatie.

• 6. Zie de overzichtstabel in de beleidsagenda voor een nadere toelichting op deze mutatie.

• 8. Dit betreft de loon- en prijsbijstelling. Zie het algemene deel van het verdiepingshoofdstuk voor de verdeling van de loon- en prijsbijstelling over de begrotingsartikelen.

Toelichting nieuwe mutaties:

Uitgaven

• 1. Dit betreft de laatste tranche van de intensivering D32 Onderwijs en onderzoek uit het Regeerakkoord, bestemd voor het opvangen van onbedoelde effecten van de maatregel collegegeld tweede studie. Zie het algemene deel van het verdiepingshoofdstuk voor de verdeling van de D32 middelen over de verschillende begrotingsartikelen.

• 2. Dit betreft de verwerking van de middelen intensivering D32 Onderwijs en onderzoek voor het wo uit het Regeerakkoord, die vanaf 2018 vrijkomen dankzij de invoering van het studievoorschot.

• 4. Zie de overzichtstabel in de beleidsagenda voor een nadere toelichting op deze mutatie.

• 5. Zie de overzichtstabel in de beleidsagenda voor een nadere toelichting op deze mutatie.

• 7. Het betreft nagenoeg geheel toevoegingen vanuit het Ministerie van VWS ten behoeve de academische ziekenhuizen voor de incidentele compensatie herstelopslag ABP en de structurele compensatie level-playing-field pensioenen.

• 8. Dit betreft de loon- en prijsbijstelling. Zie het algemene deel van het verdiepingshoofdstuk voor de verdeling van de loon- en prijsbijstelling over de begrotingsartikelen.

Toelichting nieuwe mutaties:

Uitgaven

• 1. Dit betreft de tranche 2017 van de intensivering D32 Onderwijs en onderzoek uit het Regeerakkoord. Zie het algemene deel van het verdiepingshoofdstuk voor de verdeling over de begrotingsartikelen.

• 2. Zie de overzichtstabel in de beleidsagenda voor een nadere toelichting op deze mutatie.

• 3. Bij nota van wijziging op de begroting 2008 is het dekkingspakket voor Actieplan LeerKracht van Nederland gepresenteerd. Voor saldoverschillen in de maatregelen versus de dekking is verevening over de jaren heen afgesproken. Dit wordt nu tot en met 2021 verwerkt.

• 4. Dit betreft een kasschuif. De uitgaven voor de impuls tekortvakken vinden voor een groot gedeelte in 2017 en 2018 plaats en niet in 2016.

• 5. Dit betreft met name de overboeking van programma naar artikel 95 Apparaatsuitgaven voor het lerarenregister.

• 7. Dit betreft de loon- en prijsbijstelling. Zie het algemene deel van het verdiepingshoofdstuk voor de verdeling over de begrotingsartikelen.

Toelichting nieuwe mutaties:

Uitgaven

• 1. Dit betreft de verdeling van de loon- en prijsbijstelling. Zie het algemene deel van het verdiepingshoofdstuk voor de verdeling over de begrotingsartikelen.

• 2. Dit betreft de verdeling van de prijsbijstelling over de niet-kaderrelevante uitgaven studiefinanciering.

• 3. Dit betreft kasschuiven inzake betalingen aan OV-vervoerders.

• 4. Dit betreft een bijstelling van de rentedragende lening.

Toelichting nieuwe mutaties:

Uitgaven

• 1. Zie de overzichtstabel in de beleidsagenda voor een nadere toelichting op deze mutatie.

• 2. Zie de overzichtstabel in de beleidsagenda voor een nadere toelichting op deze mutatie.

• 3. Vanaf 2017 is een structurele vergoeding toegevoegd voor het afschaffen van de fiscale aftrek van de monumentenzorg voor een bedrag van € 53,8 miljoen. Op deze vergoeding is vanaf het jaar 2017 een structurele bezuiniging van € 25 miljoen aangebracht in het kader van de ruilvoetproblematiek en om de begroting van OCW sluitend te maken. In dat kader vindt ook een korting van € 10 miljoen plaats op de monumentenzorg vanaf 2018.

• 4. Voor de Digitale Taken Rijksoverheid wordt aan het Nationaal Archief voor de periode 2017–2020 jaarlijks ca. € 5,8 miljoen toegekend.

• 5. Voor een versnelde inzet van gelden voor het muziekonderwijs wordt een kasschuif van € 4,5 miljoen voorgesteld ten laste van de jaren 2017, 2019 en 2020.

• 6. De overboekingen (intern) betreffen overboekingen van en naar andere directies op het departement.

• 7. De overboekingen naar andere departementen betreffen vooral decentralisatie uitkeringen naar BZK en bijdrage project Roosegaarde Afsluitdijk aan RWS.

• 8. Dit betreft de verdeling van de loon- en prijsbijstelling. Zie het algemene deel van dit verdiepingshoofdstuk voor de verdeling van de loon- en prijsbijstelling over de begrotingsartikelen.

Toelichting nieuwe mutaties:

Uitgaven

• 1. De ramingen zijn bijgesteld als gevolg van de hogere realisaties van de reclameopbrengsten in de afgelopen jaren.

• 2. Zie de overzichtstabel in de beleidsagenda voor een nadere toelichting op deze mutatie.

• 3. Dit betreft de verdeling van de loon- en prijsbijstelling. Zie het algemeen deel van dit verdiepingshoofdstuk voor de verdeling over de begrotingsartikelen.

• 4. Dit betreft een aanvulling op de prijsbijstelling 2015 en 2016, omdat het door het Ministerie van Financiën uitgekeerde bedrag lager is dan het bedrag, waarop Media op grond van de Mediawet 2008 haar budget en uitgaven heeft gebaseerd.

Ontvangsten

• 1. Dit betreft een desaldering met het uitgavenbudget van € 9 miljoen in verband met een hogere raming van de reclameopbrengsten. De ramingen zijn bijgesteld als gevolg van de hogere realsaties van de reclameopbrengsten in de afgelopen jaren.

Toelichting nieuwe mutaties:

Uitgaven

• 1. Dit betreft de middelen uit het Regeerakkoord voor onderzoek die middels een kasschuif van 2021 naar 2018 die betrekking worden gesteld. De komende jaren zal een vergelijkbare kasschuif plaatsvinden vanuit 2022 en 2023 naar 2019 en 2020. Zie het algemene deel van dit verdiepingshoofdstuk voor de verdeling van de D32 middelen over de verschillende begrotingsartikelen.

• 2. Zie de overzichtstabel in de beleidsagenda voor een nadere toelichting op deze mutaties.

• 3. Dit betreft voornamelijk een structurele overboeking van € 18,0 miljoen vanuit de Regeerakkoord-middelen voor onderzoek (zie ook 1) naar het Ministerie van Economische Zaken. Het betreft middelen voor ruimtevaart en het Toekomstfonds.

• 5. Dit betreft een verhoging van € 5 miljoen van de contributie aan CERN als gevolg van het vrijgeven van de minimum wisselkoers door de Zwitserse Nationale Bank begin 2015.

• 6. Dit betreft de loon- en prijsbijstelling. Zie het algemene deel van dit verdiepingshoofdstuk voor de verdeling van de loon- en prijsbijstelling over de begrotingsartikelen.

Toelichting nieuwe mutaties:

Uitgaven

• 5. Zie de overzichtstabel in de beleidsagenda voor een nadere toelichting op deze mutatie.

Toelichting op de nieuwe mutaties:

• 1. Dit betreft de verdeling van de loon- en prijsbijstelling tranche 2016. Zie het algemene deel van dit verdiepingshoofdstuk voor de verdeling over de begrotingsartikelen.

• 2. Dit betreft een bijstelling van € 150 miljoen structureel vanaf 2017. Deze bijstelling zal bij de eerste suppletoire begrotingswet 2017 worden verdeeld over de verschillende beleidsartikelen, nadat rekening is gehouden met de budgettaire mutatie op basis van de referentie- en studiefinancieringsraming 2017.

• 3. In 2017 is de incidentele ramingsbijstelling van € 94,3 miljoen ingevuld met maatregelen op de OCW-begroting.

• 4. Dit betreft diverse beleidsmatige herschikkingen binnen de begroting van OCW. Het betreft onder meer extra uitgaven voor wettelijk verplichte prijsindexatie voor media door tegenvallende inflatie en de indexatie over de intensivering D32 Onderwijs en onderzoek.