Beleidsartikel 1 Goed functionerende economie en markten

Loon- en prijsbijstelling

De bij 1^e suppletoire wet 2018 ontvangen loon- en prijsbijstelling is aan diverse instrumenten uitgekeerd.

CBS

Zoals eerder toegelicht bij 2^e suppletoire wet 2017 heeft het CBS ter versterking van het eigen vermogen en in het licht van de plannen van het CBS voor het Meerjarenprogramma 2019–2023, een bijdrage ontvangen uit de EZK-begroting van € 12 mln. Vanwege de extra opbrengsten en efficiency van de beoogde investeringen verlaagt EZK bij Ontwerpbegroting 2019 de bijdrage aan het CBS van 2021 tot en met 2026 met € 2 mln per jaar.

Beleidsartikel 2 Bedrijvenbeleid: innovatief en duurzaam ondernemen

PPS-toeslag

Deze intensivering uit de enveloppe Toegepast Onderzoek wordt ingezet om de PPS-toeslag op het inmiddels verhoogde percentage van 30% te houden en de ondersteuning van ANBI-bijdrage voort te zetten. Hiermee wordt het mogelijk meer publiek-private samenwerking te stimuleren op het gebied van fundamenteel-, industrieel- en experimenteel onderzoek dat op (middel)lange termijn maatschappelijk en economisch relevant is. Op deze manier wordt tevens bijgedragen aan de groei van private investeringen in R&D naar 2,5 procent van het BBP.

MKB Innovatiestimulering Topsectoren (MIT)

Met deze intensivering uit de enveloppe Toegepast Onderzoek wordt de bijdrage vanuit het Rijk voor de MIT opgehoogd naar € 40 mln per jaar.

Small Business Innovation Research

Vanuit de enveloppe Toegepast Onderzoek wordt voor deze kabinetsperiode € 2,5 mln per jaar beschikbaar gesteld om te stimuleren dat de rijksoverheid via de SBIR ondernemers uitdaagt om nieuwe producten te ontwikkelen en op de markt te brengen. Zo wordt de creativiteit van ondernemers gebruikt om maatschappelijke problemen op innovatieve manieren op te lossen.

Bevorderen ondernemerschap

Voor de uitvoering van het MKB-actieplan worden vanuit de enveloppe Toegepast Onderzoek extra middelen inzet voor onder andere het stimuleren van startups via het publiek-private samenwerkingsverband Startupdelta, valorisatie van kennis, versnelling van de digitalisering in het MKB en het Techniekpact.

TNO, Deltares, MARIN en NLR

Vanuit de enveloppe Toegepast Onderzoek worden extra middelen uitgetrokken voor versterking van het toegepast onderzoek langs de volgende 3 lijnen:

• • Het versterken van de kennisbasis. De kennisbasis geeft publieke kennisinstellingen ruimte voor vernieuwing en lange termijn onderzoek om voorbereid te zijn op vragen van overheden en bedrijven en – waar het aansluit op de expertise van TO2 – mee te kunnen doen in de volle breedte van de Nationale Wetenschapsagenda.

• • Uitbreiding voor missiegedreven onderzoek dat via de kennis- en innovatieagenda’s wordt geprogrammeerd.

• • TO2-instellingen moeten voor de uitoefening van hun taken kunnen beschikken over onderzoeksfaciliteiten die relevant zijn voor missiegerelateerd onderzoek. De prioriteit ligt bij het creëren van structurele oplossingen met maatwerk per instituut.

Ruimtevaart (ESA)

Uit de Regio Enveloppe is in totaal € 40 mln beschikbaar gesteld voor Ruimtevaart. Daarvan wordt € 15 mln gereserveerd voor het vergroten van de aantrekkelijkheid van het terrein van ESTEC door het ontwikkelen van een internationale ontmoetingsplek en € 25 mln voor een verhoging van de Nederlandse een bijdrage aan de optionele ESA-programma’s (2020–2022).

Loon- en prijsbijstelling

De bij 1^e suppletoire wet 2018 (op artikel 41) ontvangen loon- en prijsbijstelling is aan diverse instrumenten uitgekeerd.

Invest-NL in opbouw (projectontwikkeling)

Voor de financiering van de projectontwikkeling door Invest-NL in opbouw wordt € 10 mln per jaar gereserveerd. Met deze middelen zal Invest-NL in opbouw bijdragen aan het ontwikkelen van oplossingen voor generieke en specifieke financieringsknelpunten van investeringsprojecten en startende, doorgroeiende en innovatieve ondernemingen. Daarnaast wordt een contactcentrum voor financieringsvraagstukken ingericht.

Invest-NL in opbouw (opstartbudget)

Het resterend opstartbudget voor Invest-NL in opbouw wordt overgeheveld naar het Ministerie van Financiën in verband met de overgang van de aandeelhoudersrol.

BMKB

Vanwege de gunstige economische situatie nemen naar verwachting de komende jaren de schadebetalingen op de BMKB als gevolg van faillissementen af.

Beleidsartikel 3 Toekomstfonds

Innovatiekrediet

Als gevolg van vervroegde aflossingen en gewijzigde inzichten ten aanzien van de terugbetaling van innovatiekredieten is de ontvangstenraming van het innovatiekrediet aangepast. Omdat de ontvangsten weer worden ingezet voor nieuwe kredieten, werkt dit door in de uitgavenraming en wordt deze overeenkomstig verlaagd. Door verschuivingen binnen het Toekomstfonds kan het effect van deze verlaging worden beperkt.

Innovatiekrediet

Door deze intensivering uit de enveloppe Toegepast Onderzoek kan worden gerealiseerd dat het Innovatiekrediet structureel op het niveau van € 70 mln kan worden opengesteld.

ROM’s

De terugontvangen middelen (zie toelichting ontvangsten) worden opnieuw geïnvesteerd in de bijdrage aan de Brabantse Ontwikkelings Maatschappij (BOM) (zie ook Kamerstuk 29 697, nr. 24).

Kasschuiven

De middelen die in 2017 niet tot benutting zijn gekomen, zijn bij 1e suppletoire wet 2018 weer aan het Toekomstfonds toegevoegd. Nu worden deze middelen op de diverse instrumenten over de jaren verdeeld.

ROM’s

Deze mutatie betreft de ontvangst uit het Life Sciences &Health Fund van de BOM. De eerste tranche is reeds bij 2^e suppletoire begroting 2016 verwerkt (zie ook Kamerstuk 29 697, nr. 24).

Innovatiekrediet

De lagere ontvangsten worden onder andere veroorzaakt doordat vervroegde aflossingen in de afgelopen jaren nu zorgen voor minder ontvangsten dan oorspronkelijk geraamd. Daarnaast zijn de inzichten ten aanzien van de terugbetaling van innovatiekredieten gewijzigd. Het streefcijfer van ten minste 60% revolverendheid blijft nog steeds uitgangspunt.

Beleidsartikel 4 Een doelmatige energievoorziening en beperking van de klimaatverandering

Loon- en prijsbijstelling

De bij 1^e suppletoire wet 2018 ontvangen loon- en prijsbijstelling is aan diverse instrumenten uitgekeerd.

Demonstratieregeling Energie Innovatie (DEI)/Carbon Capture and Storage (CCS)

De ramingen voor de budgetten DEI en opdrachten CCS zijn verlaagd op basis van de lagere realisatie de afgelopen jaren ten opzichte van de vastgestelde begroting. Overigens is eerder uit de klimaatenveloppe specifiek voor cofinanciering van pilotprojecten en ondersteuning van kostenstudies van afvang- opslag en gebruik van CO₂ (CCS en CCU) voor 2018 € 12 mln aan de Topsectoren Energie, Tenderregeling Energie-innovatie (TSE) toegevoegd.

Ramingsbijstelling uitkoop en verkabeling

Huiseigenaren kunnen gedurende vijf jaar een aanvraag indiennen voor uitkoop. Het is echter lastig in te schatten hoeveel huiseigenaren in enig jaar een beroep hierop doen. Op basis van de huidige inzichten ten aanzien van het beroep dat huiseigenaren doen op de uitkoopregeling wordt voorzien dat eigenaren pas in latere jaren een beroep op de regeling zullen doen. Daarom wordt een raminsbijtelling van € 12,4 mln voorgesteld, van 2018 naar resp. 2020 en 2021.

Bijdrage aan ECN voor saneren radio-actief afval

In vervolg op het eindrapport van de interdepartementale hoogambtelijke werkgroep nucleair landschap is er verdiepend onderzoek uitgevoerd naar de financiële risico’s verbonden aan het afvoeren van het historisch nucleair afval en het op termijn ontmantelen van gebouwen, installaties en apparatuur van ECN/NRG in Petten. Uit dit onderzoek is naar voren gekomen dat er in ieder geval op korte termijn € 117 mln beschikbaar diende te komen om de noodzakelijke balansvoorziening bij ECN/NRG die zij niet zelf zouden kunnen opbrengen op peil te brengen. Besloten is om deze € 117 mln beschikbaar te stellen via een bijdrage in 2018 van het Rijk ten laste van de regio-enveloppe in het Regeerakkoord 2017.

Uitfinanciering lening ECN

In oktober 2014 is aan ECN/NRG tegen marktconforme voorwaarden een lening verstrekt ten behoeve van de integrale kosten van de bedrijfsvoering om de business case van het herstelplan van de Hoge Flux Reactor sluitend te maken. De kasuitloop van deze lening via de EZ-begroting is toentertijd in de begroting en meerjarenramingen verwerkt conform de destijds bestaande ramingen in de meerjarenverkenning van ECN/NRG. In de praktijk is de lening aanzienlijk trager opgenomen dan destijds voorzien. Inmiddels is in 2018 ten laste van de lening uit oktober 2014 een bedrag van € 20 mln opgenomen. Daarom dient het van oorsprong in 2018 beschikbare kasbudget van € 2,6 mln te worden aangevuld met € 17,4 mln.

Aardgasbaten

Op basis van Motie Nijboer (Kamerstuk 34 960, nr. 10) presenteert EZK voortaan alle activiteiten betreffende gaswinning, schade, versterken en de toekomst van Groningen op één begrotingsartikel. Met deze mutatie wordt de huidige ontvangstentaakstelling voor de aardgasbaten met ingang van 2019 verschoven van artikel 4 naar artikel 5.

Aanpassing raming aardgasbaten

Zie hiervoor de toelichting in de verdiepingsbijlage van artikel 5.

ETS-ontvangsten

Onder de Europese Richtlijn voor de handel in broeikasgasemissierechten wordt een deel van de emissierechten met een veilingsysteem beschikbaar gesteld. Door vraag en aanbod in de markt wordt de prijs van een emissierecht bepaald. Nederland ontvangt een deel van de veilingopbrengsten. Van januari 2018 tot augustus 2018 is de prijs van deze rechten van € 7,77 naar € 17,30 gestegen. De raming voor 2019 en verder is lager dan die voor 2018, omdat het aantal rechten dat in 2019 wordt geveild wordt verminderd. Voor Nederland gaat het daarbij om de opbrengst van 12,9 miljoen rechten. Het aantal te veilen rechten voor 2020 en verder moet nog worden vastgesteld.

Beleidsartikel 5 Een veilig Groningen met perspectief

Bijdrage NAM voor werkbudget door verschuiving van werkzaamheden van de NAM naar de NCG

In 2017 hebben de NCG, de Provincie Groningen en gemeenten in het aardbevingsgebied enkele taken van de NAM overgenomen. Het gaat om taken op het gebied van complexe schade-afhandeling, gebiedsgericht werken en versterken en onderzoeksactiviteiten. Deze werkzaamheden zijn noodzakelijk om tot oplossing van de aardbevingsgerelateerde problematiek te komen. Daarbij geldt als uitgangspunt dat de NAM de kosten van die concrete werkzaamheden op zich neemt. Daarom draagt de NAM € 10 mln bij aan het werkbudget van de NCG.

Uitvoering schadeafhandeling door RVO.nl

Conform het nieuwe schadeprotocol, is de schadeafhandeling publiek gemaakt en is de NAM op afstand van de schadeafhandeling gezet. RVO.nl voert de schadeafhandeling uit. Overeenkomstig de met de NAM gemaakte afspraken, declareert EZK bij de NAM de door RVO.nl uit te keren schadevergoedingen en de uitvoeringskosten voor de schadeafwikkeling.

Schadevergoeding aan particulieren

De TCMG besluit over schadevergoedingen aan bewoners uit Groningen die aardbevingsschade hebben als gevolg van de gaswinning. Deze schadevergoedingen worden uitbetaald door EZK en daarna volledig verhaald op de NAM, conform de hierover gemaakte afspraken.

Tijdelijke Commissie Mijnbouwschade Groningen (TCMG)

Het betreffen hier de kosten voor de Tijdelijke Commissie Mijnbouwschade Groningen (TCMG) voor de afhandeling van schademeldingen door bodembeweging in het Groninger gasveld. De kosten die verband houden met deze commissie worden betaald door het Rijk.

Verschuiving aardgasbaten van artikel 4 naar 5

Op basis van Motie Nijboer (Kamerstuk 34 960, nr. 10) presenteert EZK voortaan alle activiteiten betreffende gaswinning, schade, versterken en de toekomst van Groningen op één beleidsartikel. Met deze mutatie wordt de huidige ontvangstentaakstelling voor de aardgasbaten met ingang van 2019 verschoven van artikel 4 naar artikel 5.

Aanpassing raming aardgasbaten

Schade-afhandeling Groningen door RVO.nl

De uitvoeringskosten van RVO.nl worden verhaald op de NAM. Aanvragen tot schadevergoeding door bodembeweging in het Groningergasveld worden afgehandeld door de Tijdelijke Commissie Mijnbouwschade Groningen. RVO.nl doet de praktische uitvoering van het protocol, ter ondersteuning van de Commissie.

Schadevergoeding aan particulieren

De schadevergoedingen aan bewoners uit Groningen die aardbevingsschade hebben als gevolg van de gaswinning worden verhaald op de NAM.

Artikel 40 Apparaat

Loon- en prijsbijstelling

De bij 1^e suppletoire wet 2018 ontvangen loon- en prijsbijstelling is aan diverse instrumenten uitgekeerd.

Herinrichting apparaat

Dit betreft een overboeking naar de begroting van LNV. De uitgaven bestaan uit het LNV-deel van de personele- en materiële uitgaven voor de dienstonderdelen die worden gedeeld met het Ministerie van EZK (o.a. de directie Bedrijfsvoering en de directie Wetgeving en Juridische Zaken) (Kamerstuk 34 775, nr. 138). Het budgettaire beslag van deze onderdelen slaat volgens de verdeelsleutel (EZK 53%, LNV 47%) neer op beide begrotingen. Ook worden middelen overgeheveld van de begroting van EZK naar de begroting van LNV voor enkele specifieke taken.

Ontwikkelbudget ICT

EZK heeft de afgelopen jaren middelen vrijgemaakt voor verschillende zaken op ICT-vlak. Hierbij moet gedacht worden aan bijvoorbeeld vernieuwings- of vervangingsactiviteiten (zoals de Cloudwerkplek) of investeringen die nodig zijn om te voldoen aan nieuwe regelgeving, zoals voor de Algemene Verordening Gegevensbescherming (AVG) en op het gebied van informatie beveiliging. Vanaf 2019 is hiervoor een structureel budget vrijgemaakt binnen de EZK-begroting, zodat de hiervoor benodigde middelen niet incidenteel in het uitvoeringsjaar hoeven worden ingepast binnen de begroting.

LNV-bijdrage in concern brede hogere uitgaven

Herinrichting apparaat

Dit betreft een overheveling van een deel van de ontvangstenraming naar de begroting van LNV. De ontvangsten bestaan uit het LNV-deel van de geactualiseerde ontvangsten van de samen gedeelde directie Bedrijfsvoering.

SodM

De raming van de ontvangsten van SodM is naar beneden bijgesteld. Dit nieuwe raming komt voort uit de aanpassingen in de Mijnbouwwet, waarin de tarieven voor de retributies zijn vastgesteld.

Artikel 41 Nog Onverveeld

Loon- en prijsbijstelling

Betreft de verdeling van de loon- en prijsbijstellingstranche 2018 over de relevante artikelonderdelen.

Nog in te vullen posten

Het tekort bij het onderdeel «Nog te verdelen» wordt bij de 1e suppletoire begroting 2019 ingevuld. Het betreft een taakstellende reeks die is gereserveerd als dekking voor problematiek van het voorjaar 2018. Deze problematiek bestaat voornamelijk uit de uitbereiding van klimaat- en energiedirecties, de versterking van de organisatie van SodM en het op orde brengen van de informatiebeveiliging.