De onderstaande tabellen bevatten de belangrijkste mutaties voor respectievelijk de uitgaven en ontvangsten sinds de begroting 2025. De mutaties die groter zijn dan € 10 mln. worden toegelicht en, indien politiek relevant, worden ook kleinere mutaties toegelicht.

Toelichting Voorjaarsnota 2025 / eerste suppletoire begroting 2025

• 1. Identificatie en registratie Per 1 januari 2025 is de politie gestopt met het uitvoeren van de Identificatie en Registratiewerkzaamheden (I&R) ten behoeve van asielaanvragers. De hierbij behorende taken en activiteiten zijn overgedragen aan de nieuw opgerichte Dienst Identificatie en Screening Asielzoekers (DISA). Met deze overboeking worden de I&R middelen bij de politie structureel overgeheveld naar het hoofdstuk Asiel en Migratie waaronder DISA valt.

• 2. Recherche Samenwerkingsteam (RST)Op basis van het Convenant Financieringssystematiek recherchesamenwerkingsteam d.d. 4 juli 2019 worden de voor het Recherchesamenwerkingsteam beschikbare ondermijningsmiddelen overgeheveld van begrotingshoofdstuk 4 Koninkrijksrelaties naar begrotingshoofdstuk 6 Justitie en Veiligheid. Voor 2025 is dit € 15,3 mln. inclusief loonen prijsbijstelling.

• 3. Inzet arbeidsvoorwaardenmiddelenHet betreft incidentele vrijval uit arbeidsvoorwaardenmiddelen die voor 2025 via de eindejaarsmarge beschikbaar wordt gesteld.

• 4. Ramingsbijstelling Ter dekking van problematiek op de JenV-begroting en de ontwikkeling van de PMJ wordt op een aantal budgetten, waar zich de afgelopen jaren onderuitputting heeft voorgedaan, een ramingsbijstelling ingeboekt.

• 5. Prognosemodel Justitiële Ketens (PMJ) 9Het Prognosemodel Justitiële Ketens raamt de capaciteitsbehoefte van de justitiële keten. De grootste mutaties zijn onder andere verwerkt bij de onderstaande posten

  • • Op basis van de meest recente prognose van het aantal toevoe­ gingen in asielzaken wordt de geraamde uitgaven aan gesubsidi­ eerde rechtsbijstand bijgesteld. Het budget wordt in 2025 verlaagd met € -10 mln. en in 2026 verlaagd met € -5,6 mln.

  • • Volumeontwikkeling rechtspraak: op basis van de meest recente uitkomsten van het Prognosemodel Justitiële Ketens zijn de geraamde uitgaven aan de rechtspraak bijgesteld. Met name bij belasting- en handelszaken bij de rechtbanken en bij kantonzaken is de geraamde instroom hoger. Het budget in 2026 wordt verhoogd met € 8,1 mln. en vanaf 2027 met 16 mln.

  • • Het PMJ-budget OM wordt in 2026 met € 11,9 mln. verhoogd. De stijging wordt met name veroorzaakt door de stijging van het aantal feitgecodeerde overtredingszaken en zaken waarbij in beroep wordt gegaan bij de OvJ tegen een verkeersboete.

  • • De PMJ raamt een toenemende capaciteitsbehoefte in de Justitiële Jeugd Inrichtingen. Om aan deze behoefte te kunnen voldoen wordt het budget aangepast met € 9,5 mln. in 2025 oplopend naar € 28,3 mln. vanaf 2027.

  • • De PMJ raamt een toenemende capaciteitsbehoefte bij Klinische plaatsen overige Forensische zorg. Om aan deze behoefte te kunnen voldoen wordt het budget meerjarig aangepast met € 20,8 mln.

  • • Naar aanleiding van een uitspraak van het College van Beroep voor het bedrijfsleven heeft de NZa herziene Zorgprestatiemodel-tarieven voor de jaren 2022 t/m 2025 gepubliceerd. DJI heeft contractueel vastgelegd dat aanpassingen op de NZa tarieven worden doorgevoerd. Dit verhoogt de gemiddelde dagprijs voor de overige forensische zorg (OFZ) en tbs. Het beschikbare financieelfinancieelkader wordt in 2025 verhoogd met € 16,9 mln. in 2025 oplopend naar € 18,8 mln. vanaf 2029 om de benodigde klinische OFZ en tbs tegen de verhoogde tarieven te kunnen realiseren.

• 12. Meerjaren Productie Prognose (MPP) De raming van de Meerjaren Productie Prognose leidt tot een budgetverhoging bij de Raad voor de Rechtspraak. In 2025 € 9,6 mln. en in 2026 € 12,7 mln.

• 13. Cao rechterlijke macht OM Doordat de cao rechterlijke macht pas in 2025 is afgesloten, vallen daarmee samenhangende kosten in 2025 in plaats van 2024 voor het Openbaar Ministerie.

• 14. Kasschuif DG-ondermijning Als gevolg van verwachte incidentele kosten wetswijziging Nieuwe Psychoactieve Stoffen (NPS) in verband met uitkomsten evaluatie, 1 jaar na inwerkingtreding van de wet, implementatiekosten van het vertraagde wetsvoorstel NCBC (Non conviction based confiscation) en kosten bouw Beslag Informatie systeem is een kasschuif van de middelen noodzakelijk om de verschuiving van kosten van 2025 naar de jaren 2027 en 2028 te dekken.

• 15. Aanpak problematische schulden Het kabinet voert een pakket aan maatregelen in om problematische schulden fundamenteel aan te pakken, hieronder vallen de invoering van de kosteloze betalingsherinnering, de invoering van een discretionaire bevoegdheid en één overheidsincasso. Dit pakket is gebaseerd op het basispakket uit het IBO Problematische schulden. Hiervoor wordt € 7 mln. in 2026 en € 18 mln. in 2027 van SZW overgeboekt naar JenV.

• 16. Garantieregeling forensische zorgTen behoeve van de garantieregeling Forensische Zorg (Forzo) wordt € 24 mln. via de eindejaarsmarge meegenomen naar 2025 teneinde te storten in de begrotingsreserve horende bij de garantieregeling Forzo.

  Voor deze mutatie heeft uw Kamer voor het zomerreces de onderbouwing ontvangen, conform de werkwijze Beleidskeuzes uitgelegd (CW3.1)10.

• 17. Vervroegde invrijheidsstelling en zelfmeldersBij de behandeling van de Voorjaarsnota 2025 is via een amendement van het lid Sneller € 25 miljoen aan financiële middelen beschikbaar gesteld voor het gevangeniswezen in de jaren 2025 tot en met 2027, oplopend tot in totaal € 75 miljoen. Met dit amendement wordt beoogd verdere vervroegde invrijheidsstelling te voorkomen en het aantal zelfmelders terug te dringen.

• 18. Ramingsbijstelling inburgering Op basis van de MPP-raming voor te huisvesten statushouders wordt ieder jaar de raming bijgesteld van de SPUK Inburgeringsvoorzieningen. Daarnaast is ervoor gekozen om de 10% korting op de SPUK inburgeringsvoorzieningen voor de jaren 2026 en 2027 niet door te voeren, hetgeen leidt tot een tegenvaller. Mede op basis van de evaluatie van de Wet Inburgering 2021 werkt JenV de komende tijd aan wetsaanpassingen om tot een structurele invulling van de korting te komen.

• 19. Herverkaveling apparaatsbudgetMet ingang van de begroting 2025 heeft het onderdeel Asiel en Migratie een eigen begrotingshoofdstuk (XX). Het budget directe apparaatsuitgaven Asiel en Migratie stond nog op de begroting van Justitie en Veiligheid en wordt nu bij de eerste suppletoire begroting structureel overgeboekt naar de begroting van Asiel en Migratie.

• 20. Dekking interne problematiek.Meerjarig nog onverdeelde middelen zijn ingezet om de JenV-begroting sluitend te maken.

• 21. Boeten en transacties Ter compensatie voor de derving van de boete-ontvangsten als gevolg van een lagere indexering in 2024 dan benodigd voor dekking van rijksbrede problematiek wordt een bedrag oplopend tot 25 miljoen euro afgeboekt ten behoeve van het generale beeld.

• 22. Nationale Veiligheid HLA Voor versterking van de nationale veiligheid wordt in het hoofdlijnenakkoord in 2025 € 200 mln.; in 2026 € 250 mln. en vanaf 2027 € 300 mln. structureel beschikbaar gesteld voor meer slagkracht bij de politie, justitie en veiligheidsdiensten. Bij de eerste suppletoire begroting wordt hiervoor aan Defensie in 2025 € 0,8 mln.; in 2026 € 9,7 mln. en vanaf 2027 € 25,8 mln. beschikbaar gesteld. En aan BZK wordt voor 2025 € 7,5 mln; in 2026 € 32,3 mln. en vanaf 2027 structureel € 77,6 mln. aan budget overgeboekt. Voor deze mutatie heeft uw Kamer voor het zomerreces de onderbouwing ontvangen, conform de werkwijze Beleidskeuzes uitgelegd (CW3.1)11.

• 23. Sociale advocatuurEr worden extra middelen beschikbaar gesteld om de sociale advocatuur te versterken. Het betreft € 30 mln. vanaf het jaar 202712. Voor deze mutatie heeft uw Kamer voor het zomerreces de onderbouwing ontvangen, conform de werkwijze Beleidskeuzes uitgelegd (CW3.1)13.

• 24. WeerbaarheidEr zijn extra middelen beschikbaar gesteld om de weerbaarheid van Nederland tegen militaire en hybride dreigingen te versterken. Het betreft structureel een bedrag van € 70 mln. vanaf 2027, waarover de Tweede Kamer per brief14 is geïnformeerd. Voor deze mutatie ontvangt uw Kamer in september nadere onderbouwing, conform de werkwijze Beleidskeuzes uitgelegd (CW3.1).

• 25. Eindejaarsmarge 2024De eindejaarsmarge 2024 is met deze mutatie aan de begroting van JenV toegevoegd.

• 26. Loonbijstelling 2025De tranche loonbijstelling 2025 is na aftrek van de loonbijstelling externe inhuur met deze mutatie aan de begroting van JenV toegevoegd.

• 27. Prijsbijstelling 2025De jaarlijkse prijsbijstelling is bij Voorjaarsnota met 50% gekort en de toekenning van deze prijsbijstelling wordt met deze mutatie toegevoegd aan de JenV-begroting.

• 28. Dekking uit eindejaarsmargeDe eindejaarsmarge 2024 is ingezet ter dekking van de overlopende verplichtingen uit 2024.

• 29. Extrapolatie Dit zijn de standen van het jaar 2029 die nu ook voor 2030 zijn opgenomen (ook wel extrapolatiestanden genoemd).Toelichting Miljoenennota 2026 / Ontwerpbegroting 2026

• 30. Terugvordering bijzondere bijdragen

  Een terugvordering van € 31,9 mln. na afrekening van diverse bijzondere bijdragen aan de politie uit het jaar 2024 die niet volledig tot besteding zijn gekomen, met name in verband met arbeidsmarktproblematiek. Deze middelen worden via desaldering toegevoegd aan het uitgavenbudget en voor een deel teruggestort naar het artikelonderdeel 'Aanpak ondermijning’.

• 31. Asielmaatregelen regeerprogrammaVoor de uitvoering van asielmaatregelen uit het Regeerprogramma worden middelen vanuit het ministerie van Asiel en Migratie overgeheveld naar het ministerie van Justitie en Veiligheid. Het betreft de onder andere volgende budgetmutaties:

  • • EU-migratiepact (inclusief de wetsvoorstellen invoering tweestatusstelsel en asielnoodmaatregelenwet). Aan de Raad voor de rechtspraak wordt € 4,6 mln. toegekend in 2026, € 22,6 mln in 2027, € 27,6 mln in 2028 en 2029 en € 25,2 mln in 2030. Voor de voorbereiding en uitvoering van de wetsvoorstellen worden voor 2028 en 2029 € 13,5 mln. en voor 2030 € 12,3 mln. beschikbaar gesteld voor toevoegingen rechtsbijstand.Daarnaast worden er, in verband met de extra werkzaamheden als gevolg van de wetsvoorstellen, structurele middelen toegevoegd op het onderdeel 'eigen personeel: € 0,2 mln. in 2025, € 1,1 mln. in 2026 en vanaf 2027 structureel € 2,5 mln.

  • • Voor de uitvoering van de verplichtingen die voortvloeien uit het Migratiepact wordt € 1,2 mln. beschikbaar gesteld in 2025 , € 0,9 mln. in 2026 en vanaf 2027 structureel 0,6 mln.

  • • Voor de meerkosten van het oprichten van een nieuw ministerie wordt structureel € 2,5 mln. aan middelen beschikbaar gesteld.

  Voor deze mutatie ontvangt uw Kamer voor de ontwerpbegrotingsbehandeling de onderbouwing conform de werkwijze Beleidskeuzes uitgelegd (CW3.1) van de minister van Asiel en Migratie.

• 35. Herstelregeling KinderopvangtoeslagVanaf 1 maart 2021 kunnen gedupeerde ouders van de Kinderopvangtoeslagaffaire, bij verzoeken in het kader van de Herstelregelingen Kinderopvangtoeslag bij Belastingdienst/Toeslagen, via de Raad voor Rechtsbijstand adequate en kosteloze rechtsbijstand ontvangen. Het ministerie van Financiën voorziet in de voor meerdere jaren benodigde middelen en draagt daarmee de daadwerkelijke kosten van deze regeling.

• 36. Institutionele vernieuwing rechtspraakDe Regeerprogrammagelden waarmee het kabinet investeert in de versterking van de familie- en jeugdrechtspraak en institutionele vernieuwing van de Rechtspraak worden in 2025 ter beschikking gesteld aan de Raad voor de rechtspraak voor een bedrag van € 13,6 mln.

• 37. Prijsafspraak Raad voor de rechtspraakDe prijsafspraken voor de komende prijsperiode 2026-2028 zijn vastgesteld met de Raad voor de rechtspraak. De hiervoor binnen de JenV-begroting gereserveerde middelen worden met deze mutatie toegevoegd aan het beleidsartikelonderdeel van de Raad voor de rechtspraak. Hiermee worden de prijsgevolgen (onder andere voor het versterken van de rechtspraak en voor wet- en regelgeving) gefinancierd. Voor deze mutatie ontvangt uw Kamer voor de ontwerpbegrotingsbehandeling de onderbouwing, conform de werkwijze Beleidskeuzes uitgelegd (CW3.1).

• 38. SchadeloosstellingenBij de begrotingsbehandeling 2025 heeft een amendement plaatsgevonden op het budget voor schadeloosstellingen waardoor dit budget met € 10 miljoen is verlaagd. De huidige raming, gebaseerd op de uitputting tot en met juni, laat een tekort zien, dat meer is dan de neerwaartse bijstelling. Met deze mutatie wordt het budget aangevuld.

• 39. Kasschuif middelen amendement-EllianBij de begrotingsbehandeling 2025 is via het amendement-Ellian € 20 mln. beschikbaar gesteld voor het inrichten van licht beveiligde plekken, met als doel de voorraad zelfmelders te verlagen. Het kasritme wordt aangepast via een kasschuif, zodat de beschikbare dekking aansluit op de jaren waarin de uitgaven naar verwachting worden gedaan. Hiervoor wordt € 16,1 mln. van 2025 doorgeschoven naar 2027 (€ 11,6 mln.), 2028 (€ 3,8 mln.) en 2029 (€ 0,7 mln.).

• 40. Kasschuif amendement SnellerMet het amendement «Sneller» zijn voor de jaren 2025 tot en met 2027 extra middelen van in totaal 3 x € 25 mln. beschikbaar gesteld voor het gevangeniswezen om vervroegde invrijheidsstelling te voorkomen en het aantal zelfmelders terug te brengen. Middels een kasschuif worden de middelen voor de jaren 2025 en 2026 doorgeschoven naar de jaren 2028 en 2029. De kasschuif is nodig zodat DJI in staat is om extra celcapaciteit te realiseren inclusief de daarbij behorende personeelskosten. Deze capaciteit is momenteel nog niet beschikbaar en om deze te verwerven moeten er kosten worden gemaakt in 2027 en de daaropvolgende jaren.

• 41. Bewaken en BeveiligenVoor het versterken en vernieuwen van het stelsel Bewaken en Beveiligen worden middelen overgeheveld naar het ministerie van Defensie. Het gaat om € 6,2 mln. in 2025 en vanaf 2026 structureel € 12,7 mln.

• 42. WeerbaarheidHet kabinet heeft bij de Voorjaarsnota 2025 structureel € 70 mln. vrijgemaakt voor weerbaarheid. Deze middelen worden aangewend voor de versterking van lokale en regionale weerbaarheid, waaronder lokale noodsteunpunten en communicatie-uitingen richting de samenleving, zoals de publiekscampagne en een huis-aan-huispublicatie. Aanvullend hierop heeft de Minister van Justitie en Veiligheid € 10 mln. in 2025 en € 20 mln. in 2026 vrijgemaakt. Dit is tijdens het commissiedebat over Nationale Veiligheid en Weerbaarheid op 15 mei 2025 aan de kamer gecommuniceerd. Daarnaast is via een kasschuif extra middelen beschikbaar gesteld in 2025 (€ 2 mln.) en in 2026 (€ 5 mln.). Deze middelen zijn doorgeschoven vanuit de jaren 2027 (-€ 2.5 mln), 2028 (-€ 3 mln.) en 2029 (-€ 1,5 mln.). Met deze mutatie worden de middelen overgeheveld van artikel 92 naar artikelen 91 en 36 voor uitvoering.

• 43. Herverkaveling InburgeringDe Minister van Sociale Zaken en Werkgelegenheid blijft belast met de behartiging van de aangelegenheden op het terrein van inburgering, voor zover deze taak op 2 juli 2024 al aan hem was opgedragen.

  De taken van het ministerie van Justitie en Veiligheid (JenV) worden dienovereenkomstig aangepast. Dit houdt in dat uitsluitend voor het jaar 2025 de Minister van JenV wordt belast met de behartiging van de aangelegenheden op het terrein van inburgering. Het budget voor inburgering wordt daarom met ingang van 2026 structureel overgeheveld naar het ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid.

• 44. Verdeling Loon- en prijsbijstelling

  De toegekende loon- en prijsbijstelling tranche 2025 wordt met deze mutatie doorverdeeld naar de desbetreffende artikelen.

• 45. Kasschuif ondermijning justitiële jeugdinrichting (JJI) Harreveld

  Er wordt € 25 mln. uit het ondermijningsbudget in 2025 middels een kasschuif naar 2028 tot en met 2030 ingezet voor de dekking van de JJI Harreveld.

• 46. Verlaging middelen ondermijning

  Deze mutatie betreft de dekking voor de JJI Harreveld en komt uit het ondermijningsbudget van 2025 die middels een kasschuif in het juiste kasritme wordt gezet. Daarnaast wordt € 5 mln. in 2029 uit het ondermijningsbudget hiervoor ingezet.

• 47. Huisvestingsproblematiek Dienst Justitiële Inrichtingen

  Voor huisvestingsproblematiek bij Dienst Justitiële Inrichtingen (DJI) wordt vanaf 2028 € 25 mln. beschikbaar gesteld en vanaf 2031 structureel € 50 mln. uit de middelen voor het Constitutioneel Hof en hervorming Raad van State (RvS). Deze middelen worden ingezet voor de huisvestingsproblematiek van DJI, waaronder de opening van de justitiële jeugdinrichting (JJI) Harreveld. Hiervan wordt incidenteel € 30 mln. in de periode 2028 tot en met 2030 gedekt binnen de JenV-begroting.

• 48. Overige mutatiesDe post ‘overige mutaties’ bestaat voornamelijk uit technische mutaties en mutaties van minder dan € 10 mln. De grootste mutatie betreft de tegenboeking van de mutatie ‘verdeling loon- en prijsbijstelling’ op artikel 92.

Toelichting voorjaarsnota 2025 / eerste suppletoire begroting 2025

• 1. Prognosemodel Justitiële Keten (PMJ)Het Prognosemodel Justitiële Ketens raamt de capaciteitsbehoefte van de justitiële keten. Deze mutatie bevat de volgende twee posten:

  • • Bij de griffierechten is de raming van de ontvangsten naar boven bijgesteld op basis van de jaarlijkse herijking van de raming (aan de hand van de gerealiseerde ontvangsten, gerealiseerde instroom en de meest recente uitkomsten van het Prognosemodel Justitiële Ketens). Het betreft € 24,2 mln. in 2025 met een oploop naar € 32 mln. vanaf 2027.

  • • De nieuwe ramingen voor het aantal WAHV boetes laten voor de jaren 2025 t/m 2030 een minder sterk stijgende trend zien in vergelijking met de raming van vorig jaar. Naast een autonome daling, wordt er een negatief effect als gevolg van vervanging vaste flitspalen en enkele trajectcontroles geraamd en een positief effect voor extra flitspalen, focusflitsers en flexflitspalen. Als gevolg van de minder sterke stijging in aantallen boetes, is het ontvangstenbudget verhaal administratiekosten ook naar beneden bijgesteld. Het betreft € -5,8 mln. in 2025 met een afloop naar € -7 mln. vanaf 2027.

• 4. Boeten en Transacties De nieuwe raming voor de boetes en transacties laat een stijgende trend zien voor de periode 2025 tot en met 2030. Hierbij is rekening gehouden met de benodigde vervangingen van flitspalen en het gegeven dat enkele trajectcontroles aan het eind van hun levensduur komen in de komende jaren. De inzet van focusflitsers en flexflitspalen leidt tot een gemiddeld hoger tarief per boete. Daarnaast is het aantal opgelegde transacties gestegen.

• 5. Afroming eigen vermogen DJIHet eigen vermogen van DJI komt boven de grens van 5% uit en wordt voor dat deel afgeroomd.

• 6. Specifieke uitkering (Spuk) inburgering Het afgelopen jaar was het aantal statushouders dat door de gemeenten wordt ingeburgerd lager dan eerder geraamd waardoor de gemeenten een bedrag van 31,2 mln. terugboeken naar JenV.

• 7. Extrapolatie Dit zijn de standen van het jaar 2029 die nu ook voor 2030 zijn opgenomen (ook wel extrapolatiestanden genoemd).Toelichting miljoenennota 2026 / Ontwerpbegroting 2026

• 8. Terugvordering bijzondere bijdragenEen terugvordering van € 31,9 mln. na afrekening van diverse bijzondere bijdragen aan de politie uit het jaar 2024 die niet volledig tot besteding zijn gekomen, met name in verband met arbeidsmarktproblematiek. Deze middelen worden via desaldering toegevoegd aan het uitgavenbudget en voor een deel teruggestort naar het artikelonderdeel 'Aanpak ondermijning’.

• 9. Raad voor RechtsbijstandDe liquiditeitspositie van de Raad voor Rechtsbijstand is hoger dan de toegestane omvang. De overschrijding wordt conform de gemaakte afspraken teruggestort naar het ministerie.

• 10. Overige mutaties

  De post ‘overige mutaties’ bestaat voornamelijk uit technische mutaties en mutaties van minder dan 10 miljoen euro.