Zoals reeds in hoofdstuk 1 is beschreven, heeft het in 2010 ingezette herstel van de Nederlandse economie in 2011 niet doorgezet. Dit heeft een weerslag op de overheidsfinanciën. Ten opzichte van 2010 is het EMU-saldo in 2011 weliswaar verbeterd, maar het EMU-saldo is met – 4,7 procent van het bbp in 2011 wel fors achtergebleven bij het verwachte EMU-saldo van – 4,0 procent van het bbp ten tijde van de Startnota van het kabinet. De schuld is in 2011 met 65,2 procent van het bbp beter uitgekomen dan verwacht in de Startnota, zie tabel 2.1. Deze tabel geeft een overzicht van de ontwikkeling van uitgaven, inkomsten, EMU-saldo en EMU-schuld sinds de Startnota van het kabinet, die in het najaar van 2010 is gepresenteerd.
| Startnota | FJR 2011 | Verschil | |
|---|---|---|---|
| Inkomsten (belastingen en sociale premies) | 225,4 | 218,6 | – 6,8 |
| Netto uitgaven onder de kaders | 246,9 | 245,8 | – 1,1 |
| wv. Rijksbegroting in enge zin1 | 117,9 | 114,9 | – 3,0 |
| wv. Sociale Zekerheid en Arbeidsmarkt1 | 69,3 | 69,1 | – 0,2 |
| wv. Budgettair Kader Zorg | 59,7 | 61,8 | 2,1 |
| Overige netto uitgaven | – 1,6 | – 3,1 | – 1,5 |
| wv. Zorgtoeslag | 4,6 | 4,7 | 0,0 |
| wv. Gasbaten (kasbasis) | – 9,9 | – 11,2 | – 1,3 |
| wv. Overig | 3,7 | 3,4 | – 0,3 |
| Totale netto uitgaven | 245,3 | 242,7 | – 2,7 |
| EMU-saldo centrale overheid | – 20,0 | – 24,1 | – 4,1 |
| EMU-saldo lokale overheden | – 4,6 | – 4,0 | 0,6 |
| Feitelijk EMU-saldo | – 24,6 | – 28,1 | – 3,5 |
| Feitelijk EMU-saldo (in % bbp) | – 4,0% | – 4,7% | – 0,7% |
| EMU-schuld | 406,3 | 392,5 | – 13,8 |
| EMU-schuld (in % bbp) | 66% | 65% | – 1% |
| bbp | 614,9 | 602,1 | – 12,8 |
Bij het opstellen van budgettaire ramingen wordt uitgegaan van een aantal macro-economische kernvariabelen. De ontwikkeling van deze kernvariabelen is mede bepalend voor de realisatie van de begroting. Tabel 2.2 geeft een overzicht van de ontwikkeling van deze kernvariabelen. De economische groei is in 2011 uitgekomen op 1,2 procent. De groei is dus lager uitgekomen dan 1,5 procent, waarvan is uitgegaan in de Startnota.
| Startnota | FJR 2011 | Verschil | |
|---|---|---|---|
| Volume bbp | 1,5% | 1,2% | – 0,3% |
| Contractloon markt | 1,8% | 1,8% | 0,0% |
| Consumentenprijsindex | 1,7% | 2,1% | 0,4% |
| Werkloosheid (in duizenden personen) | 438 | 421 | – 17 |
| Lange rente | 3,8% | 3,0% | – 0,8% |
| Eurokoers (dollar per euro) | 1,25 | 1,39 | 0,14 |
| Olieprijs (in $) | 75 | 111 | 36 |