De economische groei is in 2012 lager uitgevallen dan aan het begin van het jaar werd verwacht, hetgeen ook in het vorige hoofdstuk is behandeld. Een lagere economische groei heeft een directe negatieve invloed op de overheidsfinanciën. Tabel 2.1.1 geeft een overzicht van de ontwikkeling van uitgaven, inkomsten, EMU-saldo en EMU-schuld sinds de Miljoenennota 2012. Het EMU-saldo 2012 is met 4,1 procent van het bbp in 2012 1,2 procentpunt verslechterd ten opzichte van het verwachte EMU-saldo ten tijde van de Miljoenennota 2012. De EMU-schuld ultimo 2012 is uitgekomen op 71,2 procent bbp, hetgeen 5,8 procentpunt hoger is dan verwacht werd ten tijde van de Miljoenennota 2012.
| MN 2012 | FJR 2012 | Verschil | |
|---|---|---|---|
| Inkomsten (belastingen en sociale premies) | 231,9 | 220,5 | – 11,4 |
| Netto uitgaven onder de kaders | 249,5 | 245,8 | – 3,7 |
| wv. Rijksbegroting in enge zin | 116,3 | 111,9 | – 4,4 |
| wv. Sociale Zekerheid en Arbeidsmarkt | 69,7 | 69,9 | 0,2 |
| wv. Budgettair Kader Zorg | 63,5 | 64,0 | 0,4 |
| Overige netto uitgaven | – 4,1 | – 3,0 | 1,1 |
| wv. Zorgtoeslag | 4,1 | 4,6 | 0,5 |
| wv. Gasbaten | – 12,1 | – 11,8 | 0,3 |
| wv. Overig | 3,8 | 4,2 | 0,4 |
| Totale netto uitgaven | 245,3 | 242,7 | – 2,6 |
| EMU-saldo centrale overheid en sociale fondsen | – 13,4 | – 22,2 | – 8,8 |
| EMU-saldo lokale overheden | – 4,4 | – 2,2 | 2,2 |
| Feitelijk EMU-saldo | – 17,8 | – 24,4 | – 6,6 |
| Feitelijk EMU-saldo (in % bbp) | – 2,9% | – 4,1% | – 1,2% |
| EMU-schuld | 407,0 | 427,5 | 20,5 |
| EMU-schuld (in % bbp) | 65,3% | 71,2% | 5,8% |
| Bruto binnenlands product (bbp) | 623,0 | 600,6 | – 22,4 |
Leeswijzer
Tabel 2.1.1 bevat de belangrijkste cijfers uit het budgettaire beeld van de overheid. In dit hoofdstuk worden deze kerncijfers verder uitgelegd en toegelicht. Paragraaf 2.2 zoomt in op het EMU-saldo van 2012 en vervolgens behandelt paragraaf 2.3 de EMU-schuld. In paragraaf 2.4 en 2.5 wordt de ontwikkeling van respectievelijk de uitgaven en de inkomsten behandeld. Tenslotte bevat paragraaf 2.6 de integrale risicoanalyse.
Macro-economische veronderstellingen
De overheidsfinanciën zijn in grote mate afhankelijk van macro-economische ontwikkelingen. Wanneer bijvoorbeeld de economische groei of de werkloosheid verandert, beïnvloedt dit veelal direct de verwachtingen over saldo en schuld. De ontwikkeling van deze kernvariabelen is mede bepalend voor de realisatie van de begroting. Tabel 2.1.2 bevat de ontwikkeling van de macro-economische kernvariabelen in 2012. De economische groei is in 2012 uitgekomen op – 0,9 procent. De economische groei is dus bijna 2 procentpunt lager dan verwacht werd bij het opstellen van de Miljoenennota 2012.
| MN 2012 | FJR 2012 | Verschil | |
|---|---|---|---|
| Volume bbp (in %) | 1% | – 0,9% | – 1,9% |
| Contractloon markt (in %) | 2% | 1,8% | – 0,3% |
| Consumentenprijsindex (in %) | 2% | 2,3% | 0,2% |
| Werkloosheid (in duizenden personen) | 406 | 507 | 101 |
| Lange rente (in %) | 3¼% | 2,0% | – 1,25% |
| Eurokoers (dollar per euro) | 1,43 | 1,29 | – 0,15 |
| Olieprijs (in $) | 106 | 112 | 6 |