Het bewerkstelligen van een merkbare, positieve verandering in het leven van de burgers in het Caribisch deel van het Koninkrijk door de bestuurlijke en de financieel- en sociaaleconomische weerbaarheid en zelfredzaamheid van Aruba, Curaçao, Sint Maarten, Bonaire, Sint Eustatius en Saba te versterken. Het ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties (BZK) draagt daaraan bij middels het versterken van de uitvoeringskracht, het inzetten van kennis en expertise en het coördineren van de inzet van het Rijk.
De minister van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties is verantwoordelijk voor:
Stimuleren
– De minister ondersteunt waar gewenst en mogelijk de Caribische delen van het Koninkrijk bij de uitvoering van taken door middel van technische assistentie en het delen van kennis.
– De minister ondersteunt waar gewenst en mogelijk de Caribische delen van het Koninkrijk bij de uitvoering van taken door middel van praktische samenwerking en het opzetten van samenwerkingsovereenkomsten.
– De minister ondersteunt via de Tijdelijke Werkorganisatie (TWO) de Landen bij het ontwikkelen en implementeren van maatregelen op diverse gebieden met betrekking tot de sociaal economische structuur, zoals de arbeidsmarkt, zorg, onderwijs, en veiligheid.
Regisseren
– De minister coördineert de rijksbrede inzet in Bonaire, Sint Eustatius en Saba en bevordert de integrale samenwerking.
– De minister is verantwoordelijk voor het bevorderen van goed bestuur in Bonaire, Sint Eustatius en Saba.
– De minister geeft invulling aan haar taken zoals omschreven in de Rijkswet financieel toezicht Curaçao en Sint Maarten (Rft), Landsverordening Aruba financieel toezicht (LAft), het protocol Afspraken tussen de regeringen van Aruba en Nederland over de openbare financiën van Aruba en het protocol Aruba-Nederland 2019-2021.
– De minister houdt financieel toezicht op de openbare lichamen op basis van de Wet financiën openbare lichamen Bonaire, Sint Eustatius en Saba (FinBES).
– De minister ondersteunt Aruba, Curaçao en Sint Maarten bij het uitvoeren van de Landspakketten. De realisatie van de hervormingen en ontwikkelingen uit de Landspakketten worden gemonitord via de uitvoeringsagenda's en voortgangsrapportages die periodiek gezamenlijk met de Landen worden opgesteld.
In 2026 wordt de inzet voortgezet onder de pijlers goed bestuur en rechtsstaat, houdbare overheidsfinanciën en het vergroten van zelfredzaamheid van de Caribische delen van het Koninkrijk.
2024 | 2025 | 2026 | 2027 | 2028 | 2029 | 2030 | ||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Art. | Verplichtingen | 31.585 | 108.626 | 72.196 | 91.048 | 26.593 | 14.542 | 8.443 |
Uitgaven | 30.876 | 80.887 | 66.457 | 86.309 | 20.493 | 8.442 | 8.443 | |
4.1 | Curaçao, Sint Maarten en Aruba | 19.048 | 26.934 | 35.452 | 62.155 | 2.028 | 1.638 | 1.639 |
Subsidies (regelingen) | 12.649 | 18.805 | 24.312 | 49.633 | 286 | 0 | 0 | |
Diverse subsidies | 981 | 747 | 760 | 633 | 286 | 0 | 0 | |
Tijdelijke Werkorganisatie (TWO) | 8.865 | 11.892 | 19.052 | 49.000 | 0 | 0 | 0 | |
Onderwijshuisvesting Curaçao | 2.803 | 6.166 | 4.500 | 0 | 0 | 0 | 0 | |
Opdrachten | 2.543 | 4.677 | 7.605 | 8.987 | 219 | 115 | 115 | |
Opdrachten landen | 269 | 677 | 1.105 | 1.487 | 219 | 115 | 115 | |
Tijdelijke Werkorganisatie (TWO) | 2.274 | 4.000 | 6.500 | 7.500 | 0 | 0 | 0 | |
Inkomensoverdrachten | 892 | 1.218 | 1.268 | 1.268 | 1.268 | 1.268 | 1.268 | |
Toeslagen op pensioenen NA | 892 | 1.218 | 1.268 | 1.268 | 1.268 | 1.268 | 1.268 | |
Bijdrage aan medeoverheden | 2.476 | 1.979 | 2.012 | 2.012 | 0 | 0 | 0 | |
Bijdrage landen | 120 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | |
Onderwijshuisvesting Curaçao | 402 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | |
Tijdelijke Werkorganisatie (TWO) | 1.954 | 1.979 | 2.012 | 2.012 | 0 | 0 | 0 | |
Bijdrage aan (inter-)nationale organisaties | 488 | 255 | 255 | 255 | 255 | 255 | 256 | |
Diverse bijdragen | 488 | 255 | 255 | 255 | 255 | 255 | 256 | |
4.2 | Caribisch Nederland | 11.828 | 51.883 | 22.917 | 16.066 | 10.739 | 6.804 | 6.804 |
Subsidies (regelingen) | 3.669 | 3.152 | 2.535 | 2.607 | 1.857 | 1.857 | 1.857 | |
Subsidies Caribisch Nederland | 3.669 | 3.152 | 2.535 | 2.607 | 1.857 | 1.857 | 1.857 | |
Opdrachten | 978 | 3.361 | 2.155 | 2.155 | 2.155 | 2.155 | 2.155 | |
Versterken bestuurs- en uitvoeringskracht | 618 | 1.140 | 1.546 | 1.546 | 1.546 | 1.546 | 1.546 | |
Opdrachten Caribisch Nederland | 360 | 2.221 | 609 | 609 | 609 | 609 | 609 | |
Inkomensoverdrachten | 1.632 | 1.349 | 1.349 | 1.349 | 1.349 | 1.349 | 1.349 | |
Pensioenen en uitkeringen politieke ambtsdragers | 1.632 | 1.349 | 1.349 | 1.349 | 1.349 | 1.349 | 1.349 | |
Bijdrage aan ZBO's/RWT's | 32 | 283 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | |
Caribisch Nederland | 32 | 283 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | |
Bijdrage aan medeoverheden | 5.479 | 43.556 | 16.878 | 9.955 | 5.378 | 1.443 | 1.443 | |
Sociaaleconomische initiatieven | 0 | 34.000 | 14.000 | 4.000 | 4.000 | 0 | 0 | |
Versterken bestuurs- en uitvoeringskracht | 5.479 | 9.556 | 2.878 | 5.955 | 1.378 | 1.443 | 1.443 | |
Bijdrage aan agentschappen | 38 | 182 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | |
Versterken bestuurs- en uitvoeringskracht | 38 | 182 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | |
4.3 | Stimuleringsregelingen | 0 | 2.070 | 8.088 | 8.088 | 7.726 | 0 | 0 |
Subsidies (regelingen) | 0 | 759 | 7.727 | 7.727 | 7.726 | 0 | 0 | |
Voedselzekerheid | 0 | 759 | 7.727 | 7.727 | 7.726 | 0 | 0 | |
Garanties | 0 | 1.311 | 361 | 361 | 0 | 0 | 0 | |
Borgstelling MKB | 0 | 1.311 | 361 | 361 | 0 | 0 | 0 | |
Ontvangsten | 1.824 | 954 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | |
Geschatte budgetflexibiliteit
2026 | |
|---|---|
juridisch verplicht | 30% |
bestuurlijk gebonden | 69% |
beleidsmatig gereserveerd | 1% |
nog niet ingevuld/vrij te besteden | 0% |
Juridisch verplicht
Van het totale uitgavenbudget op artikel 4 is 30% juridisch verplicht en dit betreft voornamelijk de instrument Subsidies en Bijdrage aan medeoverheden.
Subsidies
Subsidies zijn voor 10% juridisch verplicht. Dit betreffen met name subsidies vanuit TWO voor diverse thema’s uit de Landspakketten.
Daarnaast zijn er nog subsidies verstrekt aan de VNG, UNICEF, WECONNECT en aan de voedselbank op Bonaire.
Bijdrage aan medeoverheden
De bijdrage aan medeoverheden zijn voor 77% juridisch verplicht. Het gaat hier om de renovatie van de klif op Sint Eustatius en diverse bijdragen in het kader van de Landspakketten.
4.1 Curaçao, Sint Maarten en Aruba
Subsidies (regelingen)
Tijdelijke Werkorganisatie (TWO)
De Tijdelijke Werkorganisatie (TWO) van het ministerie van BZK ondersteunt de ontwikkeling en uitvoering van de Landspakketten, onder meer in de vorm van technische assistentie. Periodiek worden gezamenlijke uitvoeringsagenda’s opgesteld door de TWO en Aruba, Curaçao en Sint Maarten om de afspraken in de Landspakketten nader te concretiseren. De subsidies die op dit instrument worden verantwoord, worden op basis van plannen van aanpak betaald aan Aruba, Curaçao en Sint Maarten ter uitvoering van de gemaakte afspraken. In 2025 was hiervoor € 21,6 mln. beschikbaar. Dit bedrag is inclusief € 10,7 mln. voor Onderwijshuisvesting Curaçao. In 2026 is € 19,1 mln., en in 2027 is € 49,0 mln. beschikbaar.
Opdrachten
Tijdelijke werkorganisatie (TWO)
De Tijdelijke Werkorganisatie (TWO) van het ministerie van BZK ondersteunt de ontwikkeling en uitvoering van de maatregelen, onder meer in de vorm van technische assistentie. Periodiek wordt een gezamenlijke uitvoeringsagenda’s opgesteld door TWO en Aruba, Curaçao en Sint Maarten om de afspraken in de Landspakketten nader te concretiseren. Voor concrete acties en projecten wordt door Aruba, Curaçao, Sint Maarten en TWO een plan van aanpak opgesteld. De opdrachten die op dit instrument worden verantwoord vloeien voort uit deze plannen van aanpak en worden door BZK uitgegeven voor de uitvoering van de gemaakte afspraken. In 2025 is hiervoor € 5 mln. beschikbaar, in 2026 € 6,5 mln., en in 2027 € 7,5 mln.
Inkomensoverdrachten
Toeslagen op pensioenen NA
Conform de regeling vaste verrekenkoers pensioeninkomen voormalig Nederlands-Antilliaanse en Arubaanse pensioengerechtigden worden nadelige koersverschillen als gevolg van wisselkoersfluctuatie tussen de Antilliaanse gulden (ANG) en Arubaanse florin (AWG) enerzijds en de Euro (€) anderzijds gecompenseerd uit de begroting van Koninkrijksrelaties.
Bijdrage medeoverheden
Tijdelijke Werkorganisatie (TWO)
Na ondertekening van de Onderlinge Regeling ‘Samenwerking bij Hervormingen’ op 4 april 2023 zijn verplichtingen en bijbehorende uitgaven in het kader van de Landspakketten die direct aan Aruba, Curaçao en Sint Maarten worden gedaan verantwoord onder het instrument subsidies. De uitgaven die op dit instrument worden verantwoord betreffen daarom hoofdzakelijk uitbetalingen van verplichtingen die zijn aangegaan voor het inwerkingtreden van de Onderlinge Regeling en bijdragen aan ICTU en het CBS. In de jaren 2024 tot en met 2027 is hiervoor jaarlijks € 2,0 mln. beschikbaar.
Bijdrage aan (inter-)nationale organisaties
Diverse bijdragen
Dit betreft het Kleine Projecten Fonds waarmee de vertegenwoordiging van Nederland op Aruba, Curaçao en Sint Maarten kleine projecten financiert.
4.2 Caribisch Nederland
Bijdrage aan medeoverheden
Sociaal economische initiatieven
Met het oog op de connectiviteit en het vergroten van de economische zelfstandigheid van Saba wordt in 2026 € 10 mln. beschikbaar gesteld voor de haven van Saba, in aanvulling op de € 30 mln. uit 2025.
Verder is het na de explosieve groei van Bonaire van belang te investeren in de kwaliteit van het wegennetwerk om op die manier de toekomstbestendigheid voor zowel het personen- als vrachtvervoer te kunnen garanderen. Daartoe wordt in de periode 2025 tot en met 2028 € 16 mln. beschikbaar gesteld.
Overzicht bijzondere uitkeringen
Conform artikel 94 Wet financiën openbare lichamen Bonaire, Sint Eustatius en Saba wordt jaarlijks uiterlijk op de derde woensdag van mei een overzicht van alle bijzondere uitkeringen gepubliceerd, met de daarvoor in de lopende begroting beschikbare bedragen.
4.3 Stimuleringsregelingen
Subsidies
Vergroten voedselzekerheid
Ten behoeve van de economische ontwikkeling alsook de voedselzekerheid op de zes Caribische eilanden wordt een meerjarige bijdrage gedaan aan projecten die de voedselproductie vergroten (€ 24 mln. in de periode 2025 tot en met 2028).