Introductie

Het Koninklijk Nederlands Meteorologisch Instituut (KNMI) adviseert en waarschuwt de samenleving om risico’s met een atmosferische of seismische oorsprong terug te dringen. Het KNMI ontwikkelt daartoe hoogwaardige kennis, verricht waarnemingen, en zet die om in producten en diensten die de veiligheidsrisico’s verminderen, bijdragen aan een duurzame samenleving en economische mogelijkheden bevorderen.

Per 1 januari 2016 is de Wet taken meteorologie en seismologie (wtms) in werking getreden. De hieruit afgeleide regeling taken meteorologie en seismologie (rtms) is per 1 oktober 2021 in werking getreden.

Producten en diensten

De samenleving wordt steeds gevoeliger voor extreem weer, klimaatverandering, luchtkwaliteit, vulkaanuitbarstingen en aardbevingen. Om deze toegenomen risico’s zoveel mogelijk te helpen beperken past het KNMI het concept van de risico-reductie-cyclus toe.

We bewaken en waarschuwen, maar we geven ook adviezen en handelingsperspectieven voor zowel acute als toekomstige gevaren. Daarbij trekken we actief lessen uit gebeurtenissen om toekomstige adviezen nog beter te maken en zo tot risicoreductie te komen. Dit doen we samen met onze omgeving: het algemene publiek, overheden en (weer)bedrijven. We innoveren permanent onze dienstverlening en creëren daarbij (duurzame) economische kansen voor het bedrijfsleven terwijl we bijdragen aan een veilig, bereikbaar en leefbaar Nederland.

Het KNMI heeft zijn producten en diensten ingedeeld in de productgroepen Meteorologie en Seismologie. Daarnaast wordt EUTMETSAT/Aardobservatie als product onderscheiden. Meetbare gegevens voor deze productgroepen zijn opgenomen in beleidsartikel 23.

Toelichting

Baten

Baten als tegenprestatie voor levering van input

Bijdrage aan basisfinanciering

De fluctuatie in de basisfinanciering wordt met name veroorzaakt door fluctuatie in de bijdrage in het kader van EUMETSAT (aardobservatie). Dit betreft alleen de geaccordeerde programma’s. Naast de fluctuaties als gevolg van de aardobservatie, zijn er schommelingen door Masterplan de Bilt, Werken aan uitvoering (WAU 3) en informatiehuishouding (IHH).

Bijdrage aan maatwerk en subsidieprojecten

Deze beide categorieën zijn stabiel. Enerzijds doordat maatwerk grotendeels uit Luchtvaart bestaat en daar contracten voor meerdere jaren zijn afgesloten. Anderzijds wordt subsidie bewust stabiel gehouden vanwege een beperkte dekking van de overheadkosten.

Baten vanuit moederdepartement

De baten vanuit moederdepartement betreffen een vergoeding voor de producten op het gebied van meteorologie, seismologie en aardobservatie. Het betreft zowel een vergoeding voor wettelijke taken als maatwerkopdrachten.

De fluctuatie in de baten vanuit moederdepartement wordt met name veroorzaakt door fluctuatie in de bijdrage in het kader van EUMETSAT (aardobservatie). Dit betreft alleen de geaccordeerde programma’s.

Naast de fluctuaties als gevolg van de aardobservatie, zijn er schommelingen door Masterplan de Bilt, WAU 3 en IHH. Masterplan baten beginnen vanaf 2026, omdat daarvoor de baten rechtstreeks in het eigen vermogen geboekt moeten worden, en neemt toe t/m 2030. WAU 3 neemt geleidelijk af vanaf 2026 (van € 4,3 miljoen in 2025 naar € 1,6 miljoen in 2030). Bij IHH ligt de piek van de werkzaamheden in 2025.

Er is rekening mee gehouden dat de terugval van € 3,5 miljoen OCW in 2030 een vervolg krijgt. Hierover zal vanuit KNMI tijdig een gesprek gevoerd moeten worden met OCW/FEZ.

De nog uit te voeren werkzaamheden per 31-12-24 bestonden uit gelden van met name Aardobservatie, Masterplan de Bilt en IHH. Deze zijn niet uitgegeven in 2024 of eerdere jaren en daarom ook niet in de omzet verantwoord. Deze uitgaven zijn (deels) verschoven naar 2025. In 2025 en met name 2029 en 2030 is de overige omzet IenW fors hoger. Dit is omdat in die jaren meer wordt uitgegeven dan er aan gelden binnenkomt. In 2025 betreft dit voornamelijk aardobservatie. In de jaren 2025 en 2026 ontvangt KNMI gelden voor investeringen bij Faciliteiten Toegepast Onderzoek (FTO) en Uitbreiding Seismologisch Netwerk. Omzet kan echter pas genomen worden als de afschrijvingen starten (verwachting 2029).

Bij aardobservatie nemen de baten af vanaf 2028 doordat vanaf dat jaar nog niet alle programma’s zijn goedgekeurd.

Baten vanuit overige departementen

De baten vanuit overige departementen hebben betrekking op van andere ministeries ontvangen vergoedingen voor de inzet van KNMI-capaciteit voor het door hen verzochte maatwerk.

Baten vanuit partijen anders dan departementen

De extern gefinancierde subsidieprojecten bestaan met name uit projecten die het KNMI uitvoert in EU- en internationaal verband. De bijdragen die het KNMI hiervoor ontvangt, zijn lager dan de daadwerkelijke kosten. De cofinanciering die dat vergt is stabiel begroot.

De overige opbrengsten nemen toe vanaf 2025. Naar verwachting zullen er nieuwe opdrachten worden afgesloten, bijvoorbeeld met de veiligheidsregio's.

Lasten

Apparaatskosten

Personele kosten

Het aantal fte’s neemt in 2026 naar 508. Daarna blijft het aantal fte’s stabiel. De toename vindt deels plaats in 2025 en loopt door tot in 2026. De stijging is meer dan verwacht als gevolg van extra voorziene projecten op gebied van Research and Development.

De verwachting is dat de fte’s die nu op aflopende projecten werken (o.a. EWC en GEOWEB) in de toekomst op andere projecten kunnen worden ingezet (o.a. IV en klimaatontwikkeling gerelateerde onderwerpen).

Gezien de arbeidsmarktontwikkelingen en afloop van enkele grote projecten zal de externe inhuur vanaf 2026 verder afnemen.

De personeelskosten zijn niet geïndexeerd er vanuit gaande dat de CAO onderhandelingen deze zomer geen loonstijging als resultaat geven.

Materiële kosten

Apparaat ICT

Uitgangspunt is dat de kosten voor apparaat ICT stabiel blijven de komende jaren. Hier zit wel een onzekerheid vanwege de tariefstijging (o.a. AI/ML en migratie naar de cloud) enerzijds en anderzijds de besparingen die we denken te behalen (efficiency).

Bijdrage aan SSO’s

Voor het KNMI gaat het om kosten voor de huur RVB en inhuur van de Uitvoeringsorganisatie Bedrijfsvoering Rijk (UBR). De betrekking van het nieuwe pand staat na 2030 gepland.

Overige materiële kosten

Deze kosten zijn in de jaren 2025-2026 hoger door uitgaven aan bijzondere programma’s zoals Masterplan de Bilt (o.a. archivering), Seismologisch Netwerk en IHH. Daarna dalen de kosten, wat met name afhangt van de voortgang op het Masterplan de Bilt. In 2029 en 2030 stijgen de kosten naar verwachting echter weer door Masterplan de Bilt (o.a. verhuiskosten en tijdelijke huisvesting).

Rentelasten

Dit betreft de kosten van rentedragende leningen die bij het Ministerie van Financiën zijn afgesloten.

Afschrijvingskosten

De afschrijvingskosten betreffen voornamelijk de afschrijvingskosten voor waarneemapparatuur (regenradars, wolkenradars en een veelheid aan sensoren). Naar verwachting zijn er vanaf 2029 extra afschrijvingen als gevolg van investeringen in FTO Cabauw en Uitbreiding Seismologisch Netwerk.

Resultaat

Het resultaat in 2025 is negatief. Een deel van het negatieve resultaat in 2025 wordt veroorzaakt doordat de jaarlijkse dotatie aan de verlofreservering als gevolg van de invoering van het IKB-spaarverlof niet volledig gedekt is (€ 1,9 miljoen in 2025). Vanaf 2026 zijn deze ongedekte structurele lasten nog niet meegenomen. Dit vraagstuk wordt betrokken bij de volgende Voorjaarsbesluitvorming, waarbij ook naar de tarieven wordt gekeken voor dekking. Anderzijds is ook sprake van verlies doordat voor sommige kosten, Masterplan de Bilt en WaU-3, geen baten genomen mogen worden vanwege rechtstreekse mutaties aan het eigen vermogen in 2024 conform de Regeling Agentschappen.

De taakstelling van 2025 is al verwerkt in de ontwerpbegroting 2025. De aanvullende apparaatstaakstelling vanaf 2026 is beperkt in omvang waarvoor geen specifieke maatregelen nodig zijn.

Kasstroomoverzicht

Toelichting

Operationele kasstroom

De operationele kasstroom bestaat uit het geraamde saldo van baten en lasten gecorrigeerd voor afschrijvingen, mutaties in de voorzieningen en vooruit ontvangen bedragen. De uitgaven in 2025 zijn het gevolg van het uitgeven van in het verleden ontvangen gelden. De toename van de uitgaven operationele kasstroom vanaf 2029 wordt vooral veroorzaakt door nog uit te voeren werkzaamheden. Dit betreffen met name extra uitgaven met betrekking tot de projecten Masterplan de Bilt, FTO en Uitbreiding Seismologisch Netwerk. We verwachten dat de nog te vereffenen rekeningen met de Luchtvaart bedrijven in 5 jaar wordt ingelopen (€ 12 miljoen).

Investeringskasstroom

Investeringen vinden vooral plaats in waarneemapparatuur en waarneeminfrastructuur (MWI, diverse soorten sensoren en naar verwachting vanaf 2026 FTO Cabauw en Uitbreiding Seismologisch Netwerk).

Financieringskasstroom

Het beroep op de leenfaciliteit van het Ministerie van Financiën betreft investeringen met een afschrijvingstermijn van 3 jaar of langer. Voor 2025 en latere jaren betreft het vooral investeringen in waarneemapparatuur. De aflossingen betreffen de reguliere aflossingen op de reeds afgesloten leningen en de aflossingen op nog af te sluiten leningen.

Toelichting

• – Het aantal fte’s overhead/indirect blijft stabiel ten opzichte van het totaal aantal fte’s.

• – De tarieven per uur stijgen zijn in 2025 gestegen door de cao verhogingen. Daarna is de verwachting dat de tarieven per uur stabiel blijven vanwege de gestelde nullijn vanuit het Rijk.

• – De omzet voor de productgroep Meteorologie schommelt door Masterplan de Bilt, EWC en IHH. Bij aardobservatie zijn alleen de geaccordeerde programma’s opgenomen. Zie ook de toelichting bij de omzet moederdepartement.

• – Het saldo van de baten en lasten is in 2025 negatief vanwege de jaarlijkse dotatie aan de verlofreservering. In 2025 is bovendien ook sprake van verlies doordat voor sommige kosten, Masterplan de Bilt en WAU 3, geen baten genomen mogen worden vanwege rechtstreekse mutaties aan het eigen vermogen in 2024 conform de agentschapsregeling.