Algemene doelstelling

Het Commando landstrijdkrachten (CLAS) levert operationeel gerede grondgebonden expeditionaire capaciteit voor nationale en internationale operaties.

Doelbereiking

Het CLAS heeft een bijdrage geleverd aan de drie hoofdtaken van de krijgsmacht en daarmee aan het halen van het Nederlandse ambitieniveau. Het CLAS heeft in 2011 met diverse onderdelen deelgenomen aan grote en kleine internationale operaties. Daarnaast is zowel gegarandeerde als niet-gegarandeerde capaciteit ter beschikking gesteld voor de uitvoering van structurele nationale taken en bijstand en steunverlening, zowel in Nederland als in het Caribisch deel van het Koninkrijk.

Externe factoren

Het behalen van de algemene doelstelling hangt af van de beschikbaarheid van voldoende opgeleid, geoefend en gemotiveerd personeel, voldoende materieel dat voldoet aan alle operationele vereisten en de mogelijkheden hier realistisch mee op te leiden en te oefenen. De knelpunten die zich hebben voorgedaan in de personele vulling zijn mede veroorzaakt door het beperkte aanbod van technisch en medisch geschoold personeel. Het tekort aan technisch geschoold personeel had ook gevolgen voor de materiële gereedheid. Die materiële gereedheid is daarnaast negatief beïnvloed door lange levertijden van bepaalde reserveonderdelen en het niet kunnen aangaan van verplichtingen tijdens de verplichtingenstop. De voortgang met betrekking tot de instroom en de verwerving van gewenst materieel voor het CLAS is opgenomen bij de tabellen «projecten in realisatie» en de toelichtingen daarop bij beleidsartikel 25 – DMO.

Budgettaire gevolgen van beleid

Onderstaande tabel bevat de geraamde en gerealiseerde begroting voor 2011.

Toelichting bij de verschillen groter dan € 5,0 miljoen.

Verplichtingen

De realisatie van de verplichtingen is € 34,3 miljoen lager dan begroot. Dit betreft € 26 miljoen aan lagere personeelsgebonden uitgaven. Het overige deel van € 8,3 miljoen betreft het minder aangaan van verplichtingen voor huisvesting, onderhoud infrastructuur en overige exploitatie.

Uitgaven

Programma-uitgaven

De realisatie van de programma-uitgaven zijn per saldo € 10,7 miljoen hoger dan begroot. Als gevolg van interne herschikkingen € 24,1 miljoen meer gerealiseerd voor opleidingen, ten laste van de apparaatsuitgaven.

Verder is € 4,6 miljoen meer uitgegeven aan personele uitgaven als gevolg van gewijzigde premies voor zorg en pensioenen. Dit is gecompenseerd via de loonbijstelling.

In 2011 zijn de facilitaire activiteiten van Defensie geconcentreerd binnen het FBD van de bedrijfsgroep Facility Services van het CDC. Daardoor is voor € 11,4 miljoen minder gerealiseerd op de programma-uitgaven voor facilitaire activiteiten bij het CLAS. Ten slotte is € 6,5 miljoen minder gerealiseerd vanwege terughoudendheid bij de uitvoering van activiteiten, vooruitlopend op de besluitvorming over en als gevolg van de maatregelen in de beleidsbrief Defensie na de kredietcrisis.

Apparaatsuitgaven

De lagere realisatie van apparaatsuitgaven is hoofdzakelijk het gevolg van een interne herschikking van € 24,1 miljoen van de apparaatsuitgaven naar de programma-uitgaven voor opleidingen.

Ontvangsten

De meerontvangsten van € 5,6 miljoen betreffen vooral extra geneeskundige ontvangsten en ontvangsten voor geleverde brandstof.

Verdeling realisatie operationele doelstellingen

In onderstaande tabel zijn de voor de operationele eenheden gerealiseerde uitgaven verdeeld naar de operationele doelstellingen.

Operationele doelstellingen:

Operationele doelstelling 1: Beschikken over expeditionaire eenheden voor geplande internationale en nationale inzet.

Operationeel gereedgestelde eenheden worden ingezet voor internationale en nationale operaties om zo bij te dragen aan de uitvoering van de drie hoofdtaken van Defensie.

Operationele doelstelling 2: Beschikken over (specifiek) operationeel gerede expeditionaire eenheden.

Om met eenheden direct te kunnen bijdragen aan de drie hoofdtaken van Defensie is een gedeelte van de eenheden (specifiek) operationeel gereed. Deze eenheden zijn personeelsgereed, materieelgereed en geoefend voor de organieke taak of een deel daarvan.

Operationele doelstelling 3: Beschikken over voortzettingsvermogen voor gereedstelling eenheden.

Om een aantal eenheden gereed te hebben gedurende een langere periode en in aflossing te kunnen voorzien, is een groter aantal eenheden noodzakelijk. Hierdoor is het mogelijk om eenheden te laten recupereren, reorganisaties door te voeren, onderhoud uit te voeren, nieuw materieel in te voeren en het personeel opleidingen te laten volgen. Eenheden doorlopen daarna een opwerkprogramma tot het niveau «operationeel gereed» is bereikt.

Beleidsmatige informatie (realisatie operationele doelstellingen)

De operationele doelstellingen waaraan het CLAS moest voldoen zijn gekwantificeerd en gekwalificeerd naar aantallen operationeel gerede eenheden. Uit de onderstaande matrix blijkt hoeveel eenheden voor de operationele doelstellingen beschikbaar moesten zijn en hoeveel daarvoor in werkelijkheid beschikbaar waren. De planning gaat uit van de begroting 2011 inclusief de aanpassingen hierop in de 1e suppletoire begroting en de beleidsbrief.

Toelichting

Algemeen

Gedurende het jaar is door eenheden van het CLAS deelgenomen aan diverse reeds lopende crisisbeheersingsoperaties. Deze operaties worden vermeld onder beleidsartikel 20 – Uitvoeren crisisbeheersingsoperaties. De realisatie van de geplande inzetopdrachten komt door uiteenlopende oorzaken niet volledig overeen met de inzet die was voorzien in de begroting 2011. Het CLAS heeft echter aan alle inzetopdrachten voldaan.

Internationale inzet

Algemeen

Gedurende het hele jaar zijn bijdragen geleverd aan missies in de vorm van individueel uitgezonden stafofficieren en -onderofficieren naar de diverse internationale hoofdkwartieren.

Korps Commandotroepen (KCT)

Het KCT heeft een bijdrage geleverd aan de Dienst Speciale Interventies (DSI) en heeft deelgenomen aan diverse discrete operaties.

13 en 43 Gemechaniseerde Brigade

Anders dan voorzien in de begroting zijn delen van de brigadestaf van de 43 Gemechaniseerde Brigade ingezet voor de Geïntegreerde Politietrainingsmissie (GPM). Het betreft respectievelijk 1 (NLD) Police Training Group en 2 (NLD) Police Training Group in Kunduz.

44 Pantserinfanteriebataljon

Delen van het 44 Pantserinfanteriebataljon zijn ingezet voor de GPM. Deze inzet was niet voorzien en is in 2011 toegevoegd aan het takenpakket van deze eenheid. De B-compagnie is ingezet voor de eerste (NLD) Police Training Group. Sinds december 2011 is de A-compagnie van het 44 pantserinfanteriebataljon ingezet voor de tweede (NLD) Police Training Group.

Operationeel ondersteuningscommando Land (OOCL)

Gedurende 2011 hebben de kernstaf Geniebrigade en de kernstaf Logistieke brigade van het OOCL diverse samengestelde eenheden ingezet voor de GPM. Er is een deployment element geleverd voor komst van 1 (NLD) Police Training Group.

JISTARC26

Het JISTARC heeft een module ingezet voor de GPM. Het ISTAR-bataljon vormt sinds 19 oktober 2011 samen met het Tactical Air Reconnaissance Center (TARC) van het CLSK en delen van het CSZK en het CKmar het Joint ISTAR Commando (JISTARC).

100 en 200 Bevoorradings- en Transportbataljon

Beide bataljons hebben met transport- en clustercompagnieën bijgedragen aan de ondersteuning van de GPM.

400 Geneeskundig bataljon

Het bataljon beschikt over zeven samengestelde geneeskundige clusters. Het bataljon heeft een bijdrage geleverd aan het role 3 hospitaal op Kandahar Airfield (KAF) en personele bijdragen aan de GPM en aan regionale ISAF-commando’s.

Explosieven Opruimingsdienst Defensie (EODD)

Door de EODD zijn voor de GPM voortdurend twee ploegen ingezet.

Nationale inzet

Algemeen

Eenheden van het CLAS hebben gedurende het hele jaar militaire bijstand verleend. De voornaamste inzetten worden hier benoemd. Tevens is steun verleend aan evenementen, zoals veteranendag en Prinsjesdag in Den Haag, de Vierdaagse in Nijmegen en de Nationale Taptoe in Rotterdam.

11, 13 en 43 Gemechaniseerde Brigade

Diverse eenheden hebben militaire bijstand geleverd aan de bestrijding van branden. Onder leiding van Regionaal Militair Commando (RMC-)West (11 Air Manoeuvre Brigade) zijn 560 landmachtmilitairen ingezet voor bluswerkzaamheden bij de duinbranden in de omgeving van Bergen en Schoorl. RMC-Noord (43 Gemechaniseerde Brigade) heeft bijstand verleend aan de brandbestrijding in het natuurgebied Aamsveen bij Enschede en RMC-Zuid (13 Gemechaniseerde Brigade) verleende bijstand aan de bestrijding van de brand op de Kalmthoutse Heide in de omgeving van Woensdrecht. Als gevolg van de brand bij Chemiepack in Moerdijk is drie weken onafgebroken ondersteuning voor commandovoering geleverd aan civiele autoriteiten. Tot slot heeft een Advanced Search Team van het 41 pantsergeniebataljon de FIOD geassisteerd in Venlo, Oosterhout, Tilburg en Breda bij de opsporing van crimineel geld.

11 Geniecompagnie

De 11 geniecompagnie heeft in de regio Doetinchem een Engineer Advanced Reconnaissance Search actie uitgevoerd in de vorm van het opsporen van een wapen na een misdrijf.

NATRES

De NATRES-bataljons hebben in het kader van Host Nation Support veelvuldig Amerikaanse munitie- en wapentransporten begeleid en hiervoor bewakings- en beveiligingssteun geleverd. Tevens zijn bij Ittersum en Borgharen tijdens de wateroverlast in januari 2011 ook militairen van de nationale reserve ingezet.

Operationeel Ondersteuningscommando Land (OOCL)

Het JISTARC heeft met een All Source Information Center (ASIC)-analyseteam in het kader van militaire bijstand de politie meerdere malen ondersteund met kennis, expertise en middelen in verschillende politieonderzoeken. Tevens heeft het JISTARC, in het kader van de openbare orde en veiligheid, meerdere malen op verschillende plaatsen in het land luchtsurveillance uitgevoerd met het Raven-systeem, een onbemand observatievliegtuig. Daarnaast heeft JISTARC in 2011 onbemande observatievliegtuigen ingezet ter ondersteuning van de politie in Noord-Brabant, Culemborg en Arnhem. Ook zijn deze observatievliegtuigen ingezet om dijken te inspecteren.

Bevoorradings- en Transportbataljons

De 100 en 200 Bevoorradings- en Transportbataljons hebben in samenwerking met het 30 NATRES- bataljon transportsteun geleverd tijdens de wateroverlast in Limburg.

103 Constructiecompagnie

De 103 constructiecompagnie is in het westen van Nederland ingezet voor het zoeken naar bewijsmateriaal voor een moordonderzoek.

Berging & Identificatiedienst

De Berging & Identificatiedienst heeft op diverse plaatsen steun geleverd aan de civiele autoriteiten bij de berging van slachtoffers uit de Tweede Wereldoorlog.

Explosieven Opruimingsdienst Defensie (EODD)

In 2011 heeft de EODD 142 keer een melding van verdachte pakketjes ontvangen en heeft tijdens die inzet 200 van dergelijke pakketjes geruimd. Daarnaast heeft de EODD 1 879 meldingen van conventionele explosieven ontvangen en heeft tijdens die inzet 1 762 conventionele ruimingen uitgevoerd.

Operationele gereedheid

Het grootste deel van de eenheden heeft de gereedheidsdoelstellingen volledig gerealiseerd. Dit wordt daarom niet verder toegelicht. Hieronder worden die eenheden toegelicht waarvoor geldt dat deze voor het grootste deel wel operationeel gereed zijn geweest, maar waarbij de doelstelling niet volledig is gerealiseerd.

High Readiness Force Headquarters

De staf van de High Readiness Force HQ, inclusief het Staff Support Battalion en het CIS-bataljon, kampte met beperkingen in de personele en materiële gereedheid.

Air Manœuvre Brigade (AMB)

Het is voor de Brigadestaf en stafcompagnie 11 AMB lange tijd niet mogelijk geweest organiek en geïntegreerd te oefenen. Ook waren er beperkingen in de materiële gereedheid. Wel is in de tweede helft van het jaar succesvol de oefening Falcon Autumn geleid en heeft de staf van de 11 AMB deelgenomen aan de oefening Odyssee Sword. De gevechtssteuneenheden kenden beperkingen in de personele gereedheid en beperkingen in de materiële gereedheid, onder andere door een tekort aan nachtzichtapparatuur. Tevens waren zij beperkt geoefend. De NATRES-bataljons van 11 Air Manoeuvre Brigade kampten met verouderde verbindingsmiddelen en beperkte inzetbaarheid van helderheidsversterkers, waardoor ook deze eenheden niet gereed waren voor alle organieke taken.

Gemechaniseerde brigades

De pantserinfanteriebataljons kenden beperkingen in de personele gereedheid als gevolg van een toename van de irreguliere personele uitstroom. De beschikbaarheid van voldoende CV-90’s is bij deze eenheden van groot belang, terwijl juist de inzetbaarheid hiervan beperkt was. Dit had een negatieve invloed op de geoefendheid. De Verkenningseskadrons van de brigades waren het merendeel van dit jaar specifiek operationeel gereed vanwege beperkingen in de personele gereedheid en het ontbreken van certificering. Deze eenheden zijn inmiddels gevuld en beter getraind. De afdelingen veldartillerie zijn in 2011 begonnen met een reorganisatie als gevolg van de beleidsbrief Defensie na de kredietcrisis. Zij hadden te maken met een tekort aan opgeleid personeel en tevens was de gereedheid van onder andere de pantserhouwitsers en de Fenneks beperkt. De pantsergeniebataljons zijn eveneens in 2011 begonnen met reorganisaties. Een aantal oefeningen is hierdoor vervallen. De geoefendheid werd beperkt door een gebrek aan munitie en lopen van .50 mitrailleurs. Tevens waren er tekorten aan reservedelen en was er een teruglopende inzetbaarheid van voertuigen zoals de YPR en de Fennek, en van verbindingsmiddelen. Een aantal logistieke eenheden was vanwege reorganisaties en door tekorten aan specialistisch personeel specifiek operationeel gereed. Een beperkte inzetbaarheid van de geneeskundige shelters door gebrek aan reservedelen leverde beperkingen op in de gereedheid van de geneeskundige compagnieën.

Operationeel Ondersteuningscommando Land (OOCL)

Bij het Commando luchtdoelartillerie zijn (sub-)eenheden stilgezet en is de gereedstellingsopdracht overgegaan van het 11 naar 13 Luchtverdedigingsbataljon. Tevens waren de Fennek-platforms voor de Stinger-raketten beperkt inzetbaar wat ertoe bijdroeg dat het Commando luchtdoelartillerie specifiek in plaats van organiek gereed was. Het CIS-bataljon kende beperkingen in de personele en in de materiële gereedheid. Tevens was er een tekort aan rijopleidingen. Het geneeskundig bataljon kampte met personele wisselingen, een gebrek aan functieopleidingen en kende een ondervulling van de functies van Algemeen Militair Verpleegkundige. Daarnaast was de inzetbaarheid van ziekenauto’s beperkt en was er een tekort aan FM9000-radio's. In combinatie met de beperkte geoefendheid als gevolg van een tekort aan rijopleidingen en uitstroom van ervaren kaderleden en/of manschappen, was de eenheid specifiek operationeel gereed.

Explosieven Opruimingsdienst Defensie

Door een gebrek aan ploegcommandanten, specifiek EODD-materieel en intensief gebruik van het materiaal en de hoge uitval waren slechts achttien ploegen specifiek operationeel gereed om de nationale kerntaken te kunnen uitvoeren.