Staatsschuld

De Staatsschuld IXA was aan het eind van 2012 € 356 mld. Dit is € 16 mld. hoger dan in de begroting geraamd. De reden hiervoor is het hogere kastekort. Het kastekort is hoger geworden dan begroot, vanwege de tegenvallende economische ontwikkeling in 2012.

In de ontwerpbegroting voor 2012 werd gerekend op een economische groei van 1% terwijl de economie in 2012 is gekrompen. Hierdoor zijn minder belasting- en premie-inkomsten binnen gekomen en zijn de uitgaven aan werkloosheidsuitkeringen hoger geworden dan geraamd. Ook is de terugbetaling van de kapitaalsteun door ING lager dan begroot. Er is € 1,1 mld. afgelost terwijl € 4,5 mld. begroot was.

Een van de maatregelen die getroffen zijn in het kader van de kredietcrisis is de overname van diverse onderdelen van het Fortis consortium (tegenwoordig onderdeel van ABN AMRO). Bij de overname zijn ook leningen overgenomen. Hierdoor is een schuldverhouding met ABN AMRO ontstaan. Deze vordering van de Nederlandse Staat bedraagt per ultimo 2012 € 3,8 mld.

Doordat publieke instellingen deelnemen aan schatkistbankieren is er sprake van een schuldverhouding tussen de Staat en de deelnemende instellingen. Deze interne schuldverhouding is ruim € 21 mld. negatief per ultimo 2012. Dit houdt in dat de Staat per saldo een vordering heeft op de deelnemers. Het grootste deel van deze vordering bestaat uit de roodstand bij de sociale fondsen. De rekening-courant saldi van de sociale fondsen zijn ultimo 2012 € 15,3 mld. negatief. Daarnaast bestaat de interne schuldverhouding uit de leningen aan deelnemers van schatkistbankieren (€ 13,5 mld. negatief) en de rekeningen-courant saldi en deposito’s van deelnemers aan schatkistbankieren (€ 7,6 mld. positief).

De rentekosten staatsschuld (artikel 1) bedragen € 10,3 mld. Dit is € 0,7 mld. lager dan geraamd. De belangrijkste oorzaak hiervoor is dat de Staat op de uitgegeven leningen lagere tarieven heeft betaald dan waarmee in de begroting rekening was gehouden.

De rentekosten interne schuldverhouding (artikel 2) zijn – € 0,5 mld. Ook deze zijn iets lager (meer negatief) uitgevallen dan geraamd. Dit komt doordat de Staat minder rente heeft betaald dan begroot. Dit komt op zijn beurt doordat de saldi op rekeningen courant en deposito’s lager zijn uitgevallen dan begroot. Er hoeft dus over een minder groot bedrag rente te worden vergoed.

Opbouw en dekking financieringsbehoefte

De financieringsbehoefte bedroeg in 2012 € 109,9 mld. Naast aflossingen van staatsleningen en de herfinanciering van de geldmarkt zijn zogenaamde floating rates notes afgelost. Deze leningen zijn uitgegeven in het najaar van 2008 en waren onderdeel van de overname van het toenmalige Fortis door de Staat. De financieringsbehoefte is gedekt door uitgifte van langlopende leningen, leningen op de geldmarkt en cash collateral. Cash collateral is onderpand in de vorm van kasgeld dat banken bij de Staat plaatsen in verband met swapcontracten. De omvang van het onderpand is afhankelijk van de marktwaarde van de swaps. Door de toegenomen marktwaarde van de swaps voor de Staat is het gestorte onderpand toegenomen.