Realisatie begrotingsuitgaven Veiligheid en Justitie € 12.383 miljoen Art. 33 veiligheid en criminaliteitsbestrijding 6,3%

Een veiliger samenleving door een doelmatige en effectieve rechtshandhaving en criminaliteitsbestrijding, en door versterking van de bestuurlijke aanpak van criminaliteit door de decentrale overheden.

Veiligheid en lokaal bestuur

Op het gebied van veiligheid en lokaal bestuur heeft de Minister van Veiligheid en Justitie een stimulerende rol. Hij is belast met het ontwikkelen van visie, beleid en samenwerkingsvormen op het terrein van de bestuurlijke aanpak van onveiligheid en criminaliteit. Inspanningen zijn er op gericht het lokaal bestuur zo effectief en efficiënt als mogelijk in staat te stellen de lokale veiligheid te vergroten, onder andere door het bewaken van de bestuurlijke integriteit (Bibob) en de inzet van de Regionale Informatie- en Expertise Centra (RIEC’s). Daarnaast wordt er gewerkt aan de aanpak van de meest voorkomende vormen van overlast, zoals overlast gerelateerd aan jeugdgroepen, alcohol, uitgaan, voetbal en evenementen. Dit wordt ingevuld samen met het lokale bestuur, onder andere via structureel overleg met de G4, de G32 en de VNG.

Opsporing en vervolging

De Minister van Veiligheid en Justitie heeft een regisserende rol. Hij is beleidsverantwoordelijk voor het landelijke opsporings- en vervolgingsbeleid en financiert daartoe onder andere het OM en het NFI. Het OM is belast met de strafrechtelijke handhaving van de rechtsorde (Wet op de rechtelijke organisatie). Het voert het gezag over de opsporing door politie en bijzondere opsporingsdiensten, beslist over de vervolging van strafbare feiten en ziet erop toe dat de opgelegde straf naar behoren wordt uitgevoerd. Het OM draagt daarbij zorg voor:

• – een evenwichtige inzet van het strafrecht zowel op nationaal, bovenregionaal als lokaal niveau;

• – een adequate afdoening van strafzaken;

• – toezicht op de rechtmatige opsporing van strafbare feiten;

• – de verantwoording bij de rechter inzake de vervolgingsbeslissing in individuele strafzaken;

• – de verantwoording jegens de Minister van Veiligheid en Justitie over de uitvoering van landelijke prioriteiten in de opsporing en vervolging.

Zoals toegezegd bij brief van 13 november 200734en daaropvolgend bij brief van 27 mei 200835 worden de jaarlijkse tapstatistieken opgenomen in het Jaarverslag van Veiligheid en Justitie. De toename van het aantal IP-taps sinds 2012 is onder andere toe te schrijven aan de toename van het gebruik van de Smartphone. Voor het tappen van een Smartphone is zowel een telefonietap als een IP-tap noodzakelijk.

Coffeeshopbeleid

De beleidsmaatregelen als aangekondigd in de begroting 2013 zijn, op basis van het regeerakkoord «bruggen slaan», per 1 januari 2013 gewijzigd. De daadkrachtige aanpak van overlast en (georganiseerde) criminaliteit rondom coffeeshops is gecontinueerd. De uitvoering van het aangescherpte coffeeshopbeleid is vereenvoudigd.

Prostitutie

De behandeling van het wetsvoorstel Wet regulering prostitutie en bestrijding misstanden seksbranche heeft op 28 mei en 8 juli plaatsgevonden. Op 9 juli 201338 is door de Eerste Kamer de motie-Strik c.s. aangenomen. Deze motie roept de regering op de bepalingen over de registratieplicht voor prostituees en de vergewisplicht van de klant uit het wetsvoorstel te schappen middels een novelle. Wat overblijft is het uniform vergunningstelsel voor alle seksbedrijven en de leeftijdsverhoging van 18 naar 21 jaar voor prostituees. De novelle is in de zomer van 2013 opgesteld en ter consultatie rondgestuurd naar o.m. de Raad voor de rechtspraak, het Openbaar Ministerie, de Nationaal Rapporteur Mensenhandel en Seksueel Geweld tegen Kinderen en de G4 gemeenten. Hierna is de novelle voor advies naar de Raad van State gestuurd. Dit advies is op 5 december 2013 ontvangen. Mede op basis van dit advies volgt indiening van de novelle bij de Tweede Kamer.

Bibob

De Evaluatie- en uitbreidingswet Bibob met de bijbehorende algemene maatregel van bestuur en ministeriële regeling is op 1 juli 2013 in werking getreden. Vanuit het Ministerie, de Riec’s en het Landelijk Bureau Bibob zijn de bestuursorganen op deze wijzigingen voorbereid.

Financieel-economische criminaliteit

Op de aanpak van financieel-economische criminaliteit wordt uitvoerig ingegaan in hoofdstuk 3 Beleidsprioriteiten, onder de kopjes «daders meer financieel treffen» en «fraude».

Pv-vergoedingen bestuurlijke strafbeschikking

De vergoedingsregeling behorende bij de bestuurlijke strafbeschikking is per 1 januari 2014 gewijzigd en door de Minister vastgesteld. Op 23 oktober 2013 is deze gepubliceerd in de Staatscourant (nr. 29612).

De belangrijkste wijziging in de regeling is het financiële plafond van € 14,5 mln. dat is ingesteld. Ook zijn er maximumbedragen bepaald voor de vergoeding namelijk maximaal € 40,00 voor een overlastfeit en maximaal € 25,00 vergoeding voor een parkeerfeit. Gemeenten gaan deze wijzigingen als eerste merken in het in 2015 te nemen besluit over de bestuurlijke strafbeschikkingen over 2014.

Digitalisering strafrechtsketen

In 2013 is het project digitaal procesdossier omgevormd naar een programma dat zich richt op Digitaal Werken in Strafrechtketen. De reden is dat dit onderdeel belangrijke voorwaarden schept voor de doelen van VPS. In de loop van het jaar is een programmaplan op hoofdlijnen ontwikkeld en formeel vastgesteld in de stuurgroep VPS. De tweede helft van het jaar is gebruikt om een programmaorganisatie in te richten en een nadere uitwerking van het programma te maken. Parallel is in samenspraak met materiedeskundigen een concept wetsvoorstel ontwikkeld dat digitaal werken mogelijk maakt. Het concept is aan belanghebbenden voorgelegd ter consultatie. Ook is een gemeenschappelijke voorziening gerealiseerd voor het waarmerken, ondertekenen en valideren van documenten in digitale vorm. Daarnaast is binnen de rechtspraak en het OM het nodige werk verzet om digitaal beschikbaar stellen van documenten in een later stadium mogelijk te maken. Zo is er een portaal gebouwd waarmee advocaten toegang krijgen tot strafdossiers; de implementatie volgt in de loop van 2014.

33.1 Apparaatsuitgaven

Openbaar Ministerie

Toelichting

De productie van rechtbankzaken (misdrijven) is ongeveer 5% hoger dan begroot, met name door een hoger niveau van sepots. Dit mede als gevolg dat het OM nadrukkelijker betrokken is bij beslissingen om de verdachte niet te vervolgen. Bij kantonzaken (overtredingen) is sprake van een daling van de instroom en productie als gevolg van de implementatie van de Wet OM-Afdoening, waardoor meer zaken in eerste instantie door het CJIB worden afgedaan. Het aantal Mulderberoepen is enorm gestegen en komt ver uit boven de begrootte aantallen. Dit is een gevolg van zowel intensivering van de trajectcontroles als van het wegwerken van de voorraad Mulderberoepen.

33.2 Bestuur, Informatie en Technologie

Bijdrage medeoverheden

Regionale Informatie en Expertise Centra / Landelijk Informatie en Expertise Centrum (RIEC's/LIEC)

De aanpak van georganiseerde misdaad vraagt om een georganiseerde overheid. Daarom zijn er 10 RIEC’s en een LIEC in Nederland. De RIEC’s zijn regionale informatie en expertisecentra op het gebied van de bestuurlijke en geïntegreerde aanpak van georganiseerde criminaliteit. De bij het RIEC-samenwerkingsverband aangesloten partijen ontwikkelen en ondersteunen regionaal bestuurlijke interventies en combineren die eventueel met de fiscale en strafrechtelijke aanpak. Doelstelling is een structurele gezamenlijke aanpak van de georganiseerde misdaad. Binnen de RIEC’s is sprake van samenwerking met de gehele keten. Het LIEC vervult deze rol op landelijk niveau waarbij er geen hiërarchische relatie bestaat met de RIEC’s. Het LIEC is daarnaast een shared service center voor de RIEC’s. Ook is het doel de werkwijzen van de RIEC’s zoveel mogelijk te stroomlijnen en de onderlinge afstemming te ondersteunen. Van de 408 gemeenten zijn er 403 gemeenten (98,8%) bij een RIEC aangesloten. In 2013 zijn in drie RIEC’s Bestuurlijke criminaliteitsbeeldanalyses opgesteld.

Subsidies

Het Centrum voor Criminaliteitspreventie en Veiligheid (CCV)

Het CCV heeft in 2013 subsidie ontvangen om publieke en private organisaties te ondersteunen door middel van het stimuleren van een effectieve aanpak van onveiligheid en preventie van criminaliteit en het verhogen van het veiligheidsbewustzijn. In 2013 heeft het CCV hiervoor kennis en instrumenten ontwikkeld op het terrein van criminaliteitspreventie en veiligheid. Het CCV is ook in 2013 belast geweest met de uitvoering van een groot aantal activiteiten ter ondersteuning en realisatie van het VenJ beleid waaronder de vermindering met 10% van de ervaren overlast en onveiligheidsgevoelens. De realisatie in 2013 bedraagt 0 omdat bij voorjaarsnota 2013 het budget op beleidsartikel 33.2 (CCV) is overgeheveld naar beleidsartikel 34.2 (CCV).

Keurmerk Veilig Ondernemen

Bedrijventerreinen en winkelgebieden komen voor KVO-certificatie in aanmerking als zij een aantal structurele maatregelen op het gebied van veiligheid treffen. Samenwerking tussen verschillende organisaties staat hierbij centraal. Met maatregelen zoals inbraak-, overval- en brandbeveiliging zorgt het KVO voor een veiliger werkomgeving. Doelstelling is het doen afnemen van bedrijfsschade. Op deze wijze draagt het KVO bij aan de aanpak van criminaliteit voor de politie en brandveiligheid voor de brandweer. De uitvoering van het KVO-winkelgebieden is overgegaan van het Hoofdbedrijfschap Detailhandel naar het Centrum voor Criminaliteitspreventie en Veiligheid.

33.3 Opsporing en vervolging

Bijdragen agentschappen

Nederlands Forensisch Instituut (NFI)

Het NFI levert forensische diensten met behulp van state-of-the-art technologie en wetenschap. Het NFI verleent diensten binnen de strafrechtketen, onder andere aan het OM en de politie. Ook kan een advocaat in een strafzaak de stafofficier of de rechter-commissaris verzoeken om het NFI een onderzoek te laten uitvoeren. Het NFI levert daarnaast diensten aan andere personen of instanties, zoals de Immigratie- en Naturalisatiedienst, buitenlandse politie of justitie of aan bijzondere opsporingsdiensten. Meer informatie over NFI is te vinden in de baten-lastenparagraaf van het NFI.

Dienst Justitiële uitvoeringsdienst Toetsing, Integriteit en Screening (Justis)

Domeinen Roerende Zaken (DRZ)

Domeinen Roerende Zaken (DRZ) is een agentschap van het Ministerie van Financiën en is de specialist op het gebied van de afstoting van roerende zaken rijksbreed. DRZ vernietigt, bewaart of verkoopt goederen die door Veiligheid en Justitie of door andere officiële opsporingsinstanties in beslag zijn genomen.

Bijdragen ZBO/RWT

Nederlands Register Gerechtelijk Deskundigen (NRGD)

Het NRGD waarborgt en bevordert de kwaliteit van de inbreng van deskundigen in de rechtsgang. Indien een deskundige, zoals een psycholoog, toxicoloog of orthopedagoog, zich als gerechtelijk deskundige wil laten registreren, dient de aanmelding getoetst te worden door het NRGD. Het NRGD heeft een wettelijke basis (Wet deskundigen in strafzaken) en is onafhankelijk.

Bijdrage mede-overheden

Pv-vergoedingen bestuurlijke strafbeschikking

Bij de inwerkingtreding van de bestuurlijke strafbeschikking overlast in 2009 is tussen het Ministerie van Veiligheid en Justitie en de VNG afgesproken dat gemeenten een vergoeding krijgen voor de kosten die zij maken voor het uitschrijven van processen-verbaal (pv’s) in het kader van de bestuurlijke strafbeschikking overlast. De afrekening van deze vergoeding heeft (achteraf) plaatsgevonden op basis van de werkelijk ingediende processen verbaal in 2012.

De vergoedingsregeling behorende bij de bestuurlijke strafbeschikking is per 1 januari 2014 gewijzigd en door de Minister vastgesteld. Op 23 oktober 2013 is deze gepubliceerd in de Staatscourant (nr. 29612).

Het verschil tussen wat is begroot en daadwerkelijk is uitgegeven, is een autonome ontwikkeling. Het betreffen immers processen verbaal die worden uitgeschreven door opsporingsambtenaren die werkzaam zijn in de gemeenten die de bestuurlijke strafbeschikking als instrument gebruiken in het kader van hun handhavingsactiviteiten.

Staatkundige hervorming Nederlandse Antillen (shna)

Het Ministerie van Veiligheid en Justitie levert een financiële bijdrage aan:

• – het Gemeenschappelijk Hof van Justitie van Aruba, Curaçao, Sint Maarten en van Bonaire, Sint Eustatius en Saba (de BES-eilanden). In deze bijdrage is ook de financiering van de Beheerraad opgenomen;

• – het Parket van het Openbaar Ministerie op de BES-eilanden;

• – de Raad voor de rechtshandhaving (samen met de landen Curaçao en Sint Maarten);

• – het Parket van de Procureur-Generaal;

• – de rechtsbijstand.

FIU-NL

De Financial Intelligence Unit – Nederland (FIU-NL) is een overheidsinstantie waaraan ongebruikelijke transacties of zaken te maken met witwassen van geld of financiering van terrorisme gemeld dienen te worden. In alle landen die zich aan de regels van de Financial Action Taskforce (FATF) houden bestaat een soortgelijk FIU. Het doel van de FIU-NL is om nationaal en internationaal een bijdrage te leveren aan de versterking van de kwaliteit van opsporing en vervolging en het voorkomen en bestrijden van misdaad en in het bijzonder misdaden omtrent witwassen en de financiering van terrorisme. Op basis van de Wet ter voorkoming van witwassen en de financiering van terrorisme (Wwft) zijn diverse instellingen bij wet verplicht om ongebruikelijke transacties te melden bij de FIU-NL. Het FIU-NET levert een bijdrage aan de integriteit van het financiële stelsel door het ter beschikking stellen van verzamelde, geregistreerde, bewerkte en geanalyseerde «transactie» informatie (de ongebruikelijke transacties) en expertise aan opsporings-, inlichtingen- en veiligheidsdiensten in binnen- en buitenland.

Toelichting

Subsidies

Vereniging tegen discriminatie

Bij voorjaarsnota 2013 is de subsidie voor de Vereniging tegen discriminatie gestopt.

Opdrachten

Schadeloosstellingen

Schadeloosstellingen zijn ook mogelijk buiten de strafrechtelijke keten, zoals vergoedingen vanwege onrechtmatige vreemdelingenbewaring en in het geval van Bijzondere opnemingen in psychiatrische ziekenhuizen (BOPZ). Daarnaast kunnen ook vergoedingen worden verstrekt voor bijvoorbeeld kosten voor juridische bijstand.

Vanwege het open einde karakter van dit budget valt het moeilijk te prognosticeren.

Keten Informatie Management (KIM)

Onrechtmatige Detentie

Ten laste van dit budget worden de vergoedingen aan ex-justitiabelen verantwoord, waarvan is vastgesteld, op basis van het verloop van strafproces en het eventuele vervolg met betrekking tot de ten uitvoerlegging van een opgelegde sanctie, dat recht is ontstaan op een vergoeding. Over het algemeen worden deze vergoedingen vastgesteld door de rechter. Van een vergoeding kan bijvoorbeeld sprake zijn, wanneer een verdachte wordt vrijgesproken van een ten laste gelegd feit en in de periode voor de vrijspraak in voorlopige hechtenis heeft gezeten. Deze uitgaven hebben een open-eindekarakter.

Programma Herontwerp Keten Strafrechtelijke Handhaving (HKS)

In 2013 is het aantal aangesloten regio’s uitgebreid naar acht en zijn naast het OM, de zittende magistratuur en de Reclassering in de meeste regio’s ook het NIFP, de Raad voor de Kinderbescherming en de politie aangesloten. Het totaal aantal in de methodiek Lean Six Sigma opgeleide projectleiders- en ondersteuners bij deze organisaties is toegenomen tot 390. In alle regio’s tezamen zijn ca. 60 projecten gestart gericht op verbetering en versnelling van werkprocessen. Een aantal projecten is met succes afgerond wat heeft geleid tot een aanzienlijke reductie in doorlooptijd en daarmee samenhangende besparingen. Voorbeelden zijn:

• – versnelde afdoening van drugszaken met bolletjesslikkers op Schiphol: van gemiddeld 81 dagen naar gemiddeld 11 dagen via afdoening op een snelrechtzitting;

• – versnelde oplevering van NIFP-rapportages in Rotterdam: van 137 dagen naar 66 dagen (-48%). Dat levert de rechtbank een potentiele besparing op van 150 aangehouden MK-zaken per jaar;

• – verkorten van de gemiddelde doorlooptijd van datum scannen vonnis tot en met vrijgeven voor executie bij het CVOM van 8 dagen naar 0,8 dagen: een daling van ruim 91%;

• – de rechtbank Den Haag heeft in het project Verkorten Mulder Beroep de gemiddelde doorlooptijd van team kanton teruggebracht van 78 naar 2 dagen. De gemiddelde doorlooptijd van het CVOM in dit traject is teruggebracht van 125 naar 78 dagen.

Gerechtskosten

Innovatieagenda

Ontvangsten

Boeten en Transacties

De meevaller bij Boeten en Transacties wordt voornamelijk verklaard doordat de instroom op WAHV-zaken hoger is geweest dan verwacht was bij het opstellen van de Ontwerpbegroting 2013.

Afpakken / Pluk Ze

In één zaak is een schikking van ruim € 30 mln. getroffen. Dergelijke hoge schikkingen zorgen voor pieken in het resultaat. Ook buiten deze schikking is het beoogde resultaat voor 2013 bereikt.