Een veiligere samenleving door een doelmatige en effectieve rechtshandhaving en criminaliteitsbestrijding en door versterking van de bestuurlijke aanpak van criminaliteit door de decentrale overheden.

Opsporing en vervolging

De Minister is politiek verantwoordelijk voor het landelijke opsporings- en vervolgingsbeleid. Het Openbaar Ministerie (OM) is belast met de strafrechtelijke handhaving van de rechtsorde en voert het gezag over de opsporing door politie en bijzondere opsporingsdiensten, beslist over de vervolging van strafbare feiten en ziet erop toe dat de opgelegde straf naar behoren wordt uitgevoerd.

Veiligheid en lokaal bestuur

Op het gebied van veiligheid en lokaal bestuur heeft de Minister een kaderstellende en ondersteunende rol. Hij is belast met het ontwikkelen van visie, beleid, wet- en regelgeving en samenwerkingsvormen op het terrein van de bestuurlijke aanpak van onveiligheid, ondermijning en criminaliteit

Inspanningen zijn er op gericht het lokaal bestuur en het bedrijfsleven zo effectief en efficiënt mogelijk in staat te stellen de veiligheid te vergroten en weerbaar te maken tegen onveiligheid en criminaliteit. Door de (wettelijke) toerusting van de burgemeester ten aanzien van zijn openbare orde taak en het aanpakken van criminaliteit tegen en gefaciliteerd door het bedrijfsleven, onder andere door het bewaken van de bestuurlijke integriteit (Bibob) en de inzet van de Regionale Informatie- en Expertise Centra (RIEC’s). JenV faciliteert en ondersteunt de aanpak van de meest voorkomende vormen van overlast en openbare orde problemen, zoals overlast gerelateerd aan voetbal en evenementen. Dit wordt ingevuld samen met het lokale bestuur, onder andere via structureel overleg met de VNG en gemeenten. JenV is in staat in- en extern coalities te vormen die nodig zijn om lokaal bestuur en bedrijfsleven in staat te stellen onveiligheid en criminaliteit te bestrijden.

Vervolging en berechting van verdachten van het neerhalen van vlucht MH17

De Minister is verantwoordelijk voor het strafrechtelijke vervolgings- en berechtigingsmechanisme en financiert daarvoor onder andere het OM, de rechtspraak en de politie.

Er vindt nauwe samenwerking plaats met het Ministerie van Buitenlandse Zaken onder meer in het kader van de nog lopende internationale procedures. 

Met de onderstaande activiteiten is in 2024 is verder gewerkt aan een veiligere samenleving door een doelmatige en effectieve rechtshandhaving en criminaliteitsbestrijding en door versterking van de bestuurlijke aanpak van criminaliteit door de decentrale overheden.

Sekswerk

Op bepaalde onderwerpen zijn het afgelopen jaar concrete stappen gezet. Zo is de toegang tot een zakelijke bankrekening voor sekswerkers verbeterd, heeft de lesmodule Destigmatisering sekswerk een vaste plek in het onderwijs voor politieagenten in opleiding en is de handreiking voor stigmavrije overheidscommunicatie over sekswerk(beleid) uitgebracht.

In 2024 zijn voor de implementatie van het wetsvoorstel Regulering sekswerk (Wrs) en het wetsvoorstel Gemeentelijk toezicht seksbedrijven (Wgts) nog geen kosten gemaakt, omdat de behandeling in de Tweede Kamer vertraging heeft opgelopen. In het regeerprogramma is opgenomen dat het kabinet streeft naar een verhoging van de minimumleeftijd voor prostitutie naar 21 jaar. Om dit te realiseren, worden diverse scenario’s onderzocht qua juridische vormgeving.

Sekswerkers die de seksbranche willen verlaten kunnen ondersteuning krijgen van een uitstapprogramma. Het budget wordt middels de Decentralisatie Uitkering Uitstapprogramma’s voor Prostituees (DUUP) aan achttien centrumgemeenten uitgekeerd. In december 2023 is een evaluatie van de DUUP door het WODC gestart. Doel van de evaluatie is zicht te krijgen op het proces van stoppen met sekswerk en de geboden ondersteuning daarbij. Het onderzoek zal naar verwachting in de zomer van 2025 worden afgerond.

Experiment gesloten coffeeshopketen

In 2024 liep de aanloopfase in twee gemeenten en startte de overgangsfase op 17 juni in alle gemeenten. De Tweede Kamer heeft het wetsvoorstel om het experiment uit te breiden met een grote stad verworpen. Hierdoor zijn geen uitgaven gedaan aan een 11^de deelnemende gemeente. De overgangsfase loopt tot 7 april 2025, dan start de experimenteerfase.

In 2024 zijn middelen ingezet voor toezicht- en handhaving van de gesloten keten door de deelnemende gemeenten, de Inspectie van Justitie en Veiligheid en de Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit, maar ook de ontwikkeling van het track en trace-systeem, een preventieaanpak en wetenschappelijke onderzoeken naar de effecten van het experiment en de periodieke Bibob-onderzoeken naar de deelnemende telers.

Zeden

De inwerkingtreding van de Wet seksuele misdrijven (WSM) per 1 juli 2024 markeerde een belangrijk moment en het einde van het voorbereidende traject dat JenV heeft gecoördineerd. Tijdens dit traject is onder andere geïnvesteerd in het uitbreiden van capaciteit, het opleiden van personeel en het doorvoeren van de noodzakelijke aanpassingen aan IT-systemen. Voor de uitvoering van deze wet is een structureel bedrag van € 20 miljoen vanaf 2024 beschikbaar. Hoewel het, een half jaar na inwerkingtreding van de wet, nog te vroeg is om conclusies te trekken, zijn de eerste ervaringen positief. De taakorganisaties, waaronder de politie en het OM, waren op 1 juli klaar voor de uitvoering. De landelijke publiekscampagne in 2024 over de invoering van de wet heeft positieve resultaten opgeleverd. Met de campagne is een bijdrage geleverd aan het bevorderen van de bewustwording over en het verankeren van de maatschappelijke norm achter de wet.

Mensenhandel

In juni 2024 is het versterkt Actieplan Samen tegen mensenhandel naar de Tweede Kamer gestuurd. Om het Actieplan naar aanleiding van meerdere moties te versterken, is binnen de begroting van JenV financiële ruimte gecreëerd. Met ingang van dit jaar zal de komende vier jaar € 500.000 extra per jaar beschikbaar zijn bovenop de structurele € 2 miljoen per jaar. Het Actieplan is inhoudelijk versterkt door extra acties op de volgende onderwerpen: minderjarige slachtoffers, aanpak daders, aanpak klanten, opvang, regionale samenwerking en meldingsbereidheid slachtoffers arbeidsuitbuiting.

Samen met het Ministerie van SZW wordt artikel 273f Sr gemoderniseerd. Daarin staat de strafbaarstelling van mensenhandel. De modernisering is nodig om het wetsartikel te vereenvoudigen en te voorzien in een uitbreiding van de strafrechtelijke aansprakelijkheid, vooral ten aanzien van ernstige misstanden in de arbeidssfeer en het trekken van profijt uit mensenhandel. In 2024 is het wetsvoorstel aan de Tweede Kamer aangeboden, dat het begin 2025 plenair zal behandelen. Parallel hieraan zijn de betrokken ketenorganisaties reeds aan de slag om vorm te geven aan de implementatie van de wet. De beoogde inwerkingsdatum van de wet is 1 januari 2026.

Cybercrime

Om cybercrime te voorkomen hebben in 2024 bewustwordingscampagnes plaatsgevonden om veiliger gedrag van personen online te stimuleren. Het betreft een campagne over social engineering en een campagne over het gebruik van tweefactorauthenticatie. In de strategie van de politie en het OM is een datagedreven aanpak van cybercriminele fenomenen en dadergroepen, waaronder cybercriminele dienstverleners, een uitgangspunt. In 2024 steeg de kwantitatieve ambitie voor het aantal cybercrimeonderzoeken in de Veiligheidsagenda licht. Ook werd in 2024 een akkoord bereikt over cybercrime in het nieuwe VN-verdrag.

Verkeershandhaving

In 2024 is het aantal geautomatiseerde handhavingsmiddelen in uitgebreid. Er zijn inmiddels 75 flexflitsers beschikbaar die ongeveer 225 handhaaflocaties bedienen. In 2026 wordt dit aantal uitgebreid naar in totaal 125 flexflitsers (375 locaties). Daarnaast worden er dit jaar 40 focusflitsers in gebruik genomen, waarmee geautomatiseerd op handheld telefoongebruik achter het stuur wordt gehandhaafd. Deze focusflitser kan net als de flexflitser op wisselende locaties worden ingezet. In 2026 komen daar nog 10 focusflitsers bij. Tot slot rondt het Openbaar Ministerie dit jaar de vervanging van 520 oude vaste flitspalen af. Vervolgens zal het aantal vaste flitspalen stapsgewijs worden uitgebreid tot een totaal van 750 in 2029.

Indicatoren Unit Landelijke Interceptie

Zoals toegezegd bij brief van 13 november 2007 en daaropvolgend bij brief van 27 mei 2008 worden de jaarlijkse tapstatistieken opgenomen in het Jaarverslag van het Ministerie van JenV.17

Binnendringen in geautomatiseerd werk

Zoals is toegezegd in de Nadere Memorie van antwoord aan de Eerste Kamer bij de behandeling van de wijziging van het Wetboek van Strafrecht en het Wetboek van Strafvordering in verband met de verbetering en versterking van de opsporing en vervolging van computercriminaliteit (computercriminaliteit III), wordt jaarlijks gerapporteerd over hoe vaak van de bevoegdheid van het onderzoek in een geautomatiseerd werk gebruik is gemaakt en of bij deze inzet gebruik gemaakt is van commerciële binnendringsoftware. Bij het samenstellen van bovenstaande cijfers, zijn de volgende uitgangspunten gehanteerd:

• Er wordt gesproken over een inzet in een opsporingsonderzoek (zaak), als er ten minste één bevel door de officier is afgegeven in dat onderzoek. Ongeacht of daarna is aangevangen met binnendringen, het binnendringen niet (volledig) is gelukt of het niet is gelukt (alle) onderzoekshandelingen te verrichten. Ongeacht het aantal geautomatiseerde werken / verdachten in een opsporingsonderzoek

• Opsporingsonderzoeken tellen mee in het jaar waarin de aanvangsdatum van het eerste bevel valt. Een bevel dat wordt gegeven op 30/12/2023 en een ingangsperiode heeft voor de uitvoering van de bevoegdheid per 7/1/2024 telt mee voor 2024. Als een zaak in meer dan 1 jaar loopt, tellen we hem alleen mee in het eerste jaar. Een nieuw geautomatiseerd werk of een nieuwe verdachte in een zaak tellen we in beginsel niet als nieuwe inzet.

• Zaken waarin gewerkt is voor andere landen in het Koninkrijk tellen niet mee evenals zaken waarin sprake is geweest van een uitgaand rechtshulpverzoek en de uitvoering door een ander dan Digital Intrusion Team (DIGIT) is gedaan.

• Er wordt gesproken van gebruik van commerciële binnendringsoftware indien daarvan in een opsporingsonderzoek daadwerkelijke gebruik is gemaakt.

Verplichtingen

Het verschil tussen de realisatie op de aangegane verplichtingen en de gerealiseerde uitgaven bedraagt € 5,7 mln. Het verschil in de stand van de vastgestelde begroting bedraagt € 54 mln. Dit betreft de kasbudget 2024 van de meerjarig verplichting die in 2023 is aangegaan voor preventie en regionale versterkingprojecten.

33.1 Apparaatsuitgaven Openbaar Ministerie

Openbaar Ministerie (OM)

Het OM is de enige instantie in Nederland die een verdachte voor de strafrechter kan brengen, afgezien van de bijzondere procedure die geldt voor ambtsdelicten van Kamerleden en bewindspersonen. Samen met de Rechtspraak is het OM onderdeel van de rechterlijke macht. Het OM zorgt ervoor dat strafbare feiten worden opgespoord en vervolgd. Daarvoor wordt samengewerkt met politie en andere opsporingsdiensten. Het OM is een landelijke organisatie verdeeld over tien arrondissementen. Deze zijn gelijk aan de tien regionale eenheden van de politie. Daarnaast richt het Landelijk Parket zich op de bestrijding van (internationaal) georganiseerde misdaad, bestrijdt het Functioneel Parket criminaliteit op het gebied van milieu, economie en fraude en worden alle beroepen tegen verkeersboetes en eenvoudige misdrijfzaken door het Parket Centrale Verwerking OM (CVOM) behandeld. De zaken waarin hoger beroep wordt aangetekend komen bij een van de vier vestigingen van het ressortsparket. Dit budget is bestemd voor de financiering van de apparaatsuitgaven van het OM.

Er is sprake van een realisatie die per saldo € 105 mln. hoger is dan bij de begroting was geraamd.

Het OM heeft de hieronder genoemde productie gerealiseerd.

In het jaarbericht van het OM zal meer gedetailleerd worden ingegaan op de diverse ontwikkelingen binnen het OM in 2024.

33.2 Bestuur, Informatie en Technologie

Bijdragen medeoverheden

Regionale Informatie en Expertise Centra / Landelijk Informatie en Expertise Centrum (RIEC's/LIEC)

Voor een structurele, integrale en regionale aanpak van georganiseerde ondermijnende crimina­liteit zijn er 10 RIEC's en is er een LIEC opgericht. De RIEC’s ontwikkelen en ondersteunen regionaal bestuurlijke interventies en combineren die zo mogelijk met een fiscale en strafrechtelijke aanpak. Binnen de RIEC’s wordt samengewerkt tussen gemeenten, politie, Openbaar Ministerie, Belastingdienst en andere partners. In 2024 is een structurele algemene bijdrage aan de RIEC’s toegekend van in totaal € 31 mln. Hiermee zijn de RIEC’s in staat een belangrijke bijdrage te leveren aan de aanpak van georganiseerde ondermijnende criminaliteit. Dit doen de RIEC’s onder andere door het gezamenlijk oppakken van casuïstiek en het ontwikkelen, onderhouden en delen van integrale kennis en expertise met partners en het vergroten van de bewustwording en (bestuurlijke) weerbaarheid bij partners. Het LIEC is in de eerste plaats een shared service center voor de RIEC’s en verantwoordelijk voor het beheer van een RIEC-informatiesysteem en heeft tot doel het zoveel mogelijk stroomlijnen van de werkwijzen van de RIEC’s en het ondersteunen van de onderlinge afstemming. Daarnaast ondersteunt het LIEC de Landelijke Fenomeen Tafels.

Subsidies

Het Centrum voor Criminaliteitspreventie en Veiligheid (CCV)

Het CCV heeft een subsidie ontvangen en daarmee kennis en instrumenten ontwikkeld op het terrein van criminaliteitspreventie en veiligheid, gericht op integrale aanpak door samenwerking tussen zowel publieke als private organisaties. Via onder andere bijeenkomsten, publicaties, instrumenten en de website heeft het CCV professionals op het gebied van criminaliteitspre­ventie en veiligheid in 2024 ondersteund.

Overige subsidies

In 2024 is de uitvoering van het Actieprogramma Veilig Ondernemen 2023-2026 op stoom, waarin de aanpak van cybercriminaliteit, georganiseerde ondermijnende criminaliteit en gebiedsgerichte (vermogens)criminaliteit met onder andere brancheorganisaties centraal staat. Met behulp van de beschikbare middelen zijn verschillende aanpakken ter voorkoming van criminaliteit uitgevoerd, waarmee ondernemers als onderdeel van de integrale aanpak gestimuleerd worden preventieve maatregelen te treffen. De financiële middelen zijn onder andere benut voor onderzoek en monitoring, de ontwikkeling van producten (zoals barrièremodellen en webdossiers), campagnes, vertrouwenspersonen georganiseerde criminaliteit in diverse sectoren en de financiering van regionale aanpakken (zoals vakantieparken en bedrijventerreinen). In 2024 is er € 1,6 mln. meer subsidie uitgegeven dan vooraf geraamd werd. Van deze overschrijding wordt € 1,6 mln. gecompenseerd op bijdragen mede overheden. Daarnaast is het budget in de loop van 2024 verhoogd ten behoeve van platform veilig ondernemen, sekswerk, PPS geïntensiveerd, wapens en jongeren, mensenhandel, criminaliteit tegen bedrijfsleven en loon- en prijsbijstelling.

33.3 Opsporing en vervolging

Bijdragen agentschappen

Nederlands Forensisch Instituut (NFI)

Het NFI draagt bij aan het bestrijden van criminaliteit door een effectief en doelmatig instrumentarium van opsporing en vervolging door middel van het leveren van kwalitatief hoogstaand forensisch onderzoek aan de partners in de strafrechtketen. De drie kernproducten daarbij zijn het uitvoeren van onderzoek op overwegend technisch, medisch-biologisch, digitaal en natuurwetenschappelijk terrein, het doen van onderzoek naar nieuwe methoden en technieken en het overdragen van kennis op het gebied van forensisch en wetenschappelijk onderzoek. Ten opzichte van de begroting 2024 is een bedrag van € 19,5 mln. toegevoegd. Een bedrag van € 7,0 mln. daarvan is bestemd voor de aanpak ondermijning met als einddoel een duurzaam, robuust, hybride forensisch stelsel voor een breed spectrum aan forensisch onderzoek. Daarmee wordt een belangrijke bijdrage geleverd aan de versterking van de bestrijding van georganiseerde ondermijnende criminaliteit door uitbreiding van en door nieuwe specifieke capaciteit in producten en diensten. Daarnaast is voor het traject Justicelink een bedrag van € 3,8 mln. toegevoegd. De laatste grote post betreft de jaarlijkse loon- en prijsbijstelling, die een toevoeging van € 6,9 mln. betekende. Het resterende bedrag (€ 1,4 mln.) bestaat uit een aantal kleinere posten die voor het merendeel te maken hebben met IV-uitgaven.

De Justitiële Informatiedienst (Justid)

Justid opereert als agentschap binnen JenV. De dienst beheert onder meer informatie over vingerafdrukken, de gezinssituatie, een strafverleden of de geldigheid van een verblijfsvergunning, detentie-informatie voor slachtoffers en burge­meesters wanneer een dader weer vrijkomt.

Er zijn extra middelen in 2024 aan het budget van Justid toegevoegd voor loon- en prijsbijstelling en gelden voor een breed scala aan projecten voor Justid in 2024, waaronder € 2 mln voor het Programma Modernisering Identiteitsvaststelling.

Dienst Justis

Screeningsautoriteit Justis screent om inzicht te krijgen in de betrouwbaarheid van personen en organisaties. Justis doet dit in het belang van het functioneren van de rechtsstaat en de veiligheid in en van de samenleving. De uitvoeringskosten en de ontvangen leges van de producten van Justis worden op het begrotingsartikel van de betreffende opdrachtgever verantwoord. Voor de uitvoeringskosten ontvangt Justis een kostendekkende bijdrage van de opdrachtgever. Een uitgebreidere toelichting is te vinden in de agentschapsparagraaf van de Dienst Justis.

Bijdragen aan medeoverheden

BES Caribisch deel van het Koninkrijk

De periode na de staatkundige hervorming heeft zich gekenmerkt door het steeds verder vormgeven aan de inrichting van de BES-eilanden. Een goede inrichting van de Rechtspraak en het Openbaar Ministerie blijft onverminderd van belang om de huidige inrichting te behouden en te blijven ontwikkelen. Vanuit Europees Nederland wordt gestimuleerd dat het aantal rechters zowel kwantitatief als kwalitatief op goed niveau blijft. Ook zal er zorg voor worden gedragen dat de staande magistratuur van het OM BES op sterkte blijft. De Raad voor de Rechtshandhaving wordt zodanig geëquipeerd dat er een goede bijdrage is gedaan voor het doen van voldoende en gekwalificeerde onderzoeken. Ten aanzien van de kosteloze rechtsbijstand voor onvermogenden zijn op de BES-eilanden laagdrempelige voorzieningen voor juridische bijstand gecreëerd in de vorm van Juridische Loketten.

Financial Intelligence Unit Nederland (FIU-Nederland)

In het kader van het voorkomen en opsporen van witwassen, de onderliggende basisdelicten en terrorismefinanciering ontvangt de FIU-Nederland op grond van de Wet ter voorkoming van witwassen en financieren van terrorisme (Wwft) meldingen over ongebruikelijke transacties van meldingsplichtige instellingen zoals banken, geldtransactiekantoren en notarissen. FIU-Nederland analyseert de ongebruikelijke transacties en kan besluiten deze verdacht te verklaren en alsdan te verstrekken aan diverse (bijzondere) opsporingsdiensten en inlichtingen- en veiligheidsdiensten.

Jaarlijks wordt het beschikbare budget gedurende het jaar overgeboekt naar de politie, waar de uitgaven plaatsvinden. Hierdoor is het verschil tussen het budget en de realisatie € 7 mln.

Aanpak ondermijning

Voor de aanpak van georganiseerde, ondermijnende criminaliteit was in 2024 € 830 mln. beschikbaar. Dit bedrag is beschikbaar gesteld in meerdere tranches op basis van besluitvorming in de periode 2017 tot 2022. De opbouw van het bedrag is nader toegelicht in de Rapportage aanpak ondermijnende criminaliteit, juni 2024.

Het bedrag van € 830 mln. is verdeeld naar de hoofdlijnen in de aanpak van georganiseerde ondermijnende criminaliteit. In 2024 is € 85 mln. niet besteed, deze middelen zijn geretourneerd in de tweede suppletoire begroting. De onderbesteding wordt voor een belangrijk deel veroorzaakt door de arbeidsmarktproblematiek, maar ook vertraagde wetgeving speelt een rol. Tevens is bij de eerste suppletoire begroting een kasschuif van € 26 mln. geboekt voor het programma Preventie met gezag en het Beslag Informatiesysteem.

De totale begroting (van € 830 mln.) en realisatie is niet zichtbaar in tabel Budgettaire gevolgen van beleid artikel 33, omdat deze middelen eerder voor een groot deel budgettair beschikbaar zijn gesteld aan partners. Deze partners, waaronder de politie, het Openbaar Ministerie, de Rechtspraak, het gevangeniswezen, Defensie, de KMar, de Belastingdienst/FIOD en de douane, verantwoorden zich hierover via de reguliere rapportagelijnen, waardoor deze realisatie zichtbaar is bij de partners.

De realisatie van DG Ondermijning van € 110 mln. betreft met name middelen die via een bijdrage zijn verstrekt aan gemeenten en Regionale Informatie en Expertise Centra (RIEC’s). Voor preventie is € 51 mln. aan gemeenten en betrokken organisaties verstrekt. Voor de logistieke knooppunten is € 16 mln. beschikbaar gesteld aan gemeenten en RIEC’s en tenslotte is € 33 mln. aan de 10 RIEC’s verstrekt voor de regionale versterkingsprojecten. De resterende € 10 mln. is besteed aan projecten als het Verwijzingsportaal bankgegevens, het UBO register en uitgaven voor het Financial Intelligence Center en de publiekscampagne 'Houd misdaad uit je buurt'.

Overige opsporing en vervolgingDit betreft onder andere bijdragen voor de bestrijding van online fraude, cybercrime, online content, digitale opsporing, aanpak zeden(zaken) en internationale- en Europese arrestatiebevelen.

Opdrachten

Schadeloosstellingen

Het betreft de budgetten voor schadeloosstellingen buiten de strafrechtelijke keten, zoals vergoedingen vanwege onrechtmatige vreemdelingenbewaring en in het geval van bijzondere opnemingen in psychiatrische ziekenhuizen (BOPZ). Daarnaast kunnen ook vergoedingen worden verstrekt voor bijvoorbeeld juridische bijstand of schadevergoedingen voor gemaakte proceskosten. De uitgaven voor schadeloosstellingen in de loop van een jaar zijn niet voorspelbaar. Het gaat onder meer om toewijzingen door de rechter aan burgers wanneer zij door overheidshandelen schade hebben geleden. Dat zijn posten van zeer uiteenlopende omvang. Het aantal noch de omvang van de posten heeft een vast patroon.

Keten Informatie Voorziening (KIV)

Keteninformatievoorziening heeft als doel de ondersteuning van de informatie-uitwisseling in de strafrechtketen. In dit kader worden bijv. keten­ voorzieningen in opdracht van DGRR beheerd en (door)ontwikkeld bij de Justitiele Informatiedienst en wordt een bijdrage geleverd aan de totstand­ koming van de architectuur voor de IV in de strafrechtketen. Daarnaast wordt er ook beleidsmatig gekeken naar de kaders voor informatie-uitwis­seling en de uitvoerbaarheid daarvan.

Onrechtmatige Detentie

Ten laste van dit budget worden de vergoedingen verantwoord aan ex-justitiabelen waarvan is vastgesteld dat recht is ontstaan op een vergoeding. Over het algemeen worden deze vergoedingen vastgesteld door de rechter.

Gerechtskosten OM

Ten laste van dit budget worden de uitgaven gebracht die betrekking hebben op deskundigen en tolken en vertalers, die een bijdrage leveren aan het strafproces en worden bekostigd in overeenstemming met het Besluit tarieven in strafzaken.

Verkeershandhaving Openbaar Ministerie

Het OM voert het programma verkeershandhaving uit. Uit dit budget worden de uitgaven voor dit programma gedaan, niet zijnde bijdragen aan ZBO of agentschap, bijvoorbeeld trajectcontrolesystemen en digitale flitspalen. De uitgaven zijn circa € 3 mln. lager uitgevallen dan oorspronkelijk was geraamd. Dit is grotendeels door een herschikking van de beschikbare middelen over de jaren heen (kasschuif).

Afpakken

Het afpakken van crimineel vermogen is een prioriteit van het kabinet en het stuurt met het ketenprogramma afpakken dan ook op ambitieuze doelstellingen. Het Openbaar Ministerie zet in het kader van de strafrechtelijke vervolging onder meer in op ontnemingsvorderingen van wederrechtelijk verkregen voordeel, verbeurdverklaringen en ontnemingen als onderdeel van een transactie. De beschikbare gestelde middelen in de oorspronkelijke begroting zijn in de loop van het jaar via budgetoverheveling uitgezet naar organisaties die actief zijn op het terrein van afpakken zoals het FIOD en het Openbaar Ministerie.

Bewaring, verkoop en vernietiging in beslag genomen goederen

De Minister van Financiën is volgens de Comptabiliteitswet verantwoordelijk voor het beheer van het overtollige materieel bij het Rijk. Domeinen Roerende Zaken (DRZ) is belast met de bewaring, verkoop en vernietiging van strafrechtelijk in beslag genomen voorwerpen en bekommert zich daarnaast over overtollige rijksgoederen. Deze kosten vielen in 2024 hoger uit (€ 2,8 mln.) dan begroot. Dit heeft deels te maken met prijsstijgingen bij de DRZ en deels met de opslag en vernietiging van in beslag genomen vuurwerk.

Overige opdrachten

Deze middelen betreffen voornamelijk de middelen voor de vernieuwing van het Wetboek van Strafvordering. In 2024 is een kasschuif uitgevoerd van € 33,8 miljoen naar opvolgende jaren vanwege een veranderd tijdsbeeld van de implementatie. Daarnaast is € 9,5 miljoen overgeboekt naar andere onderdelen van MinJenV (Politie, OM en Hoge Raad) voor de implementatie van de vernieuwing van het Wetboek van Strafvordering.

Garanties

Faillissementscuratoren

De garantstellingsregeling curatoren (GSR) voorziet erin dat curatoren in faillissementen bij ontoereikendheid van de boedel de Minister een garantiestelling kunnen vragen. Met de GSR krijgen curatoren toegang voor een afgesproken bedrag tot een rekening-courant ter dekking van de kosten van een rechtsvordering tegen (malafide) bestuurders van de rechtspersoon in geval van vermoedelijk «kennelijk onbehoorlijk bestuur», zoals aansprakelijkstelling. De garantstelling stelt curatoren in faillissementen ook in staat om een procedure te beginnen om activa weer terug te halen voor de boedel om de benadeling van de crediteuren zoveel mogelijk te beperken. Met de behaalde  boedelopbrengsten worden door de curator de gemaakte kosten terugbetaald.  

De garantstellingsregeling curatoren (GSR) voorziet erin dat curatoren in faillissementen bij ontoereikendheid van de boedel de Minister een garantiestelling kunnen vragen ter dekking van de kosten om een rechtsvordering in te kunnen stellen tegen bestuurders van de rechtspersoon in geval van vermoedelijk «kennelijk onbehoorlijk bestuur» Dit stelt curatoren in faillissementen in staat om een procedure te beginnen teneinde de ver vreemde activa weer terug te laten vloeien in de boedel om benadeling van de crediteuren zoveel mogelijk te beperken.

33.4 Vervolging en berechting MH17-verdachten

In juni 2019 hebben de landen wiens opsporingsautoriteiten samenwerken in het Joint Investigation Team (JIT) – Australië, België, Maleisië, Oekraïne en Nederland – meegedeeld dat het Nederlands OM vier verdachten gaat vervolgen voor hun rol in het neerhalen van vlucht MH17. Het strafproces tegen deze vier verdachten ging op 9 maart 2020 van start en op 17 november 2022 heeft de rechtbank uitspraak gedaan: drie verdachten zijn veroordeeld, een verdachte is vrijgesproken. De door de rechter toegekende schadevergoeding is in de tweede helft van 2023 uitgekeerd aan nabestaanden van de slachtoffers van vlucht MH17, zowel in binnen- als in buitenland.Op 8 februari 2023 publiceerde het OM de resultaten van het JIT-onderzoek naar de bemanningsleden van de Buk-TELAR en naar verantwoordelijken in de bevelslijn en is het onderzoek stilgelegd. Wel maakt het OM nog kosten voor de huur van een bijzondere zittingslocatie op Justitieel Complex Schiphol, omdat rekening gehouden werd met een mogelijk hoger beroep. Nieuwe informatie of gewijzigde omstandigheden kunnen reden geven om het onderzoek te heropenen.

Ontvangsten

Boeten en Transacties (B&T)

De realisatie van de boeteraming ligt hoger dan geraamd. Dit heeft verschillende redenen: minder grote impact vervanging trajectcontroles dan geraamd en dat er relatief meer boetes worden uitgedeeld waarvoor een hoger boetebedrag geldt. Ook zijn de transacties niet goed meegenomen in de boeteraming van 2024, waardoor de raming lager is uitgevallen.De mee- en tegenvallers bij de Boeten en Transacties vloeien naar de algemene middelen van de Rijksbegroting.

Afpakken

In 2024 is in totaal een afpakbedrag ontvangen van circa € 112 mln. Ten opzichte van de ontwerpbegroting is de realisatie circa € 272 mln. lager uitgevallen, vanwege het uitblijven van een grote afpakopbrengst/schikking.