Een groot deel van de uitgaven in het SZA-kader loopt via de sociale fondsen. In tabel B5.4 en tabel B5.5 zijn de exploitatiesaldi van de sociale fondsen weergegeven. Het exploitatiesaldo is het verschil tussen de ontvangsten en de uitgaven van een fonds. Naast de premieontvangsten behoren ook de rijksbijdragen en renteontvangsten tot de inkomsten van een fonds. De uitgaven bestaan naast de uitkeringen voornamelijk uit uitvoeringskosten. Daarnaast vinden tussen de fondsen onderlinge betalingen plaats. Het saldo tussen ontvangen en betaalde onderlinge betalingen is voor de sociale fondsen negatief, omdat er uit deze fondsen ook premies worden betaald voor de zorgverzekering van uitkeringsgerechtigden. Tegenover de negatieve saldi bij de sociale fondsen staan dus positieve saldi bij de zorgfondsen.
Het exploitatiesaldo van het Ouderdomsfonds is nagenoeg gelijk aan het bedrag van de begroting. De rijksbijdrage AOW, die op basis van de CEP-raming van het CPB wordt vastgesteld, vult de ontvangsten van het fonds aan tot het benodigde exploitatiesaldo is bereikt. De rijksbijdrage AOW is fors lager vastgesteld dan bij de begroting 2013. Dit wordt voornamelijk veroorzaakt door een vermogensoverschot van € 1. 8 miljard in 2012 (zie jaarverslag 2012 SVB). Vermogensoverschotten in jaar t-1 worden namelijk verrekend met de rijksbijdrage in jaar t. Het vermogenstekort uit 2013 zal dan ook worden verrekend met de rijksbijdrage AOW 2014. Het exploitatiesaldo van de Anw is ongeveer € 0,1 miljard hoger dan geraamd. Dit wordt voornamelijk veroorzaakt door hogere premieontvangsten. De Anw-uitkeringen omvatten ook de tegemoetkoming Anw.
| AOW | Anw | |||
|---|---|---|---|---|
| Begroting | Realisatie | Begroting | Realisatie | |
| Premies | 23.277 | 24.043 | 766 | 869 |
| Bijdragen van het rijk | 10.235 | 7.669 | 14 | 0 |
| Overheveling vermogensoverschot t-1 | 0 | 1.778 | ||
| Ontvangen onderlinge betalingen | 0 | 0 | 0 | 0 |
| Saldo Interest | 5 | 2 | 45 | 29 |
| Totaal Ontvangsten | 33.516 | 33.492 | 825 | 898 |
| Uitkeringen/ Verstrekkingen | 32.953 | 32.719 | 736 | 725 |
| Uitvoeringskosten | 123 | 115 | 16 | 16 |
| Betaalde onderlinge betalingen | 671 | 672 | 55 | 51 |
| Totaal Uitgaven | 33.747 | 33.506 | 807 | 792 |
| Exploitatiesaldo | – 231 | – 14 | 18 | 107 |
De (geïntegreerde) arbeidsongeschiktheidsfondsen laten een groter exploitatietekort zien in 2013 dan bij de begroting geraamd. De gerealiseerde premieontvangsten zijn € 0,9 miljard lager en de gerealiseerde uitgaven zijn € 0,4 miljard lager. De daling van de uitgaven wordt voornamelijk verklaard door het buiten beschouwing laten van de eigen risicodragers in de realisatiecijfers (€ 0,3 miljard in 2013). De eigenrisicodragers zijn namelijk geen premie verschuldigd.
Het exploitatietekort van de geïntegreerde werkloosheidsfondsen, bestaande uit het Algemeen Werkloosheidsfonds (AWf), de sectorfondsen (Sfn) en het Uitvoeringsfonds voor de Overheid (Ufo) is € 0,6 miljard hoger dan bij begroting 2013 geraamd. Dit wordt voornamelijk verklaard door hogere WW-uitgaven.
| WAO/WIA | WW | |||
|---|---|---|---|---|
| Begroting | Realisatie | Begroting | Realisatie | |
| Premies | 8.755 | 7.870 | 7.579 | 7.533 |
| Bijdragen van het rijk | 47 | 47 | 334 | 163 |
| Ontvangen onderlinge betalingen | 789 | 790 | 635 | 895 |
| Saldo Interest | 67 | 29 | – 277 | – 127 |
| Totaal Ontvangsten | 9.658 | 8.736 | 8.270 | 8.464 |
| Uitkeringen/ Verstrekkingen | 8.689 | 8.251 | 9.569 | 10.092 |
| Uitvoeringskosten | 380 | 457 | 1.031 | 966 |
| Betaalde onderlinge betalingen | 1.227 | 1.179 | 1.556 | 1.883 |
| Totaal Uitgaven | 10.296 | 9.887 | 12.156 | 12.941 |
| Exploitatiesaldo | – 638 | – 1.151 | – 3.886 | – 4.477 |
Vermogensposities
In tabel B5.6 worden de vermogensposities van de vier sociale fondsen vermeld. Hierbij zijn wederom de arbeidsongeschiktheidsfondsen en de werkloosheidsfondsen geïntegreerd weergegeven. Het aanwezige vermogen neemt jaarlijks toe of af met het exploitatiesaldo (zie tabellen B5.4 en B5.5).
De sociale fondsen hebben ultimo 2013 een gezamenlijk vermogen van – € 3,1 miljard, dit is € 0,7 miljard lager dan geraamd ten tijde van de begroting. Dit wordt voornamelijk veroorzaakt doordat het (totale) gerealiseerde exploitatietekort groter is dan het verwachte tekort (zie tabellen B5.4 en B5.5). Het vermogenstekort bij de WW-fondsen zorgt niet voor risico’s met betrekking tot de uitbetaling van de uitkeringen. De fondsen maken onderdeel uit van de totale Rijksbegroting en zijn in feite niets anders dan een rekening van het UWV bij het Ministerie van Financiën. In het geval er een negatief vermogen ontstaat, betaalt het UWV hiervoor een rente aan het Ministerie van Financiën. Het Ministerie van Financiën garandeert hiermee dat het UWV altijd over voldoende middelen kan beschikken. Het zogenoemde «leeglopen van de fondsen» vormt derhalve geen enkel risico voor de uitbetaling van werkloosheidsuitkeringen. Wel maken de exploitatietekorten die de leegloop veroorzaken onderdeel uit van het EMU-saldo in de desbetreffende jaren.
| Regeling | Feitelijk vermogen ultimo 2012 | Exploitatiesaldo 2013 | Feitelijk vermogen ultimo 2013 | |
|---|---|---|---|---|
| Realisatie | Begroting | |||
| AOW | 1.177 | – 14 | 1.163 | 1.151 |
| Anw | 2.265 | 107 | 2.371 | 2.237 |
| WAO/WIA | 3.781 | – 1.151 | 2.630 | 3.472 |
| WW | – 4.827 | – 4.477 | – 9.303 | – 9.271 |
| Totaal sociale fondsen | 2.396 | – 5.535 | – 3.139 | – 2.411 |
UWV en SVB leggen in hun jaarverslag verantwoording af over de vermogenspositie van de sociale fondsen. De informatie in deze bijlage dient als achtergrondinformatie. De cijfers in deze bijlage zijn gebaseerd op informatie van het CPB (CEP 2014) en sluiten niet precies aan op de jaarverslagen van UWV en SVB. De reden hiervoor is dat SZW een ander boekhoudstelsel (kas-verplichtingenstelsel) voert dan UWV en SVB (baten-lastenstelsel).