In de nota «beheer en toezicht» die in 1998 aan de Tweede Kamer werd voorgelegd, is toegezegd dat het parlement bij de jaarlijkse rekening van het Ministerie van Buitenlandse Zaken geïnformeerd zal worden over de bewezen gevallen van malversaties en de daarbij getroffen sancties respectievelijk de afweging die is gemaakt om geen sanctie te treffen. In de praktijk worden malversaties als bewezen beschouwd als er zodanig sterke aanwijzingen zijn, dat het bestaan van een malversatie logischerwijs niet ontkend kan worden. Het is dus niet zo dat bij alle gevallen door een uitspraak van de rechter een malversatie als bewezen wordt aangemerkt.
De Tweede Kamer heeft tijdens het wetgevingsoverleg van 13 juni 2013 de wens uitgesproken om in het geval van bewezen malversaties de informatie over het effect van sancties en het terugvorderen van geld te delen. Deze informatie is toegevoegd.
Malversaties
In het jaar 2015 zijn in totaal achttien vermoedens van malversaties gemeld. Vermoedens van malversaties worden altijd onderzocht. Eind 2015 zijn van deze vermoedens nog negen gevallen in onderzoek. Daarnaast zijn nog één geval uit 2012, waarbij de uitkomsten van het onderzoek uitgevoerd door lokale autoriteiten in Engeland lang op zich laten wachten, en acht gevallen uit 2014 in onderzoek. Om de Tweede Kamer meer inzicht te verschaffen in de lopende onderzoeken wordt jaarlijks in mei en oktober een vertrouwelijke brief met de stand van zaken aangeboden.
In deze bijlage wordt ingegaan op de gevallen waarbij het onderzoek is afgerond en die als bewezen malversaties zijn aangemerkt. Hieronder worden de in het jaar 2015 bewezen gevallen van malversaties (6 uit 2015 en 2 uit 2014) beschreven:
| 2015 | |
| Rwanda | |
| Organisatie: | Lokale organisatie |
| Context: | Bijdrage aan filmfestival. |
| Ontdekt: | Niet alle uitgaven konden worden verantwoord. |
| Omvang: | EUR 2.000 |
| Actie: | Invordering ingesteld, bedrag is terugbetaald. |
| Madagascar en Nicaragua | |
| Organisaties: | Lokale organisatie |
| Context: | Vakbondsmedefinancieringsprogramma (VMP) met lokale partnerorganisaties van CNV International. |
| Ontdekt: | Gebrekkige financiële verantwoording, vervalste bonnen en uitgaven buiten de doelstellingen van het project. |
| Omvang: | EUR 6.895 (Madagascar) en EUR 2.000 (Nicaragua) |
| Acties: | Opschorting respectievelijk beëindiging samenwerking. |
| CNV Internationaal neemt schade voor eigen rekening en scherpt controle richting lokale organisaties aan. | |
| Oeganda | |
| Organisatie: | Lokale organisatie |
| Context: | Safe Abortion Action Fund (SAAF). |
| Ontdekt: | Valsheid in geschrifte door de directeur van de lokale organisatie en aanschaf projectauto voor privégebruik. |
| Omvang: | EUR 60.000 waarvan EUR 15.580 uit Nederlandse middelen. |
| Acties: | Van de zaak is lokaal aangifte gedaan. |
| Duitsland | |
| Organisatie: | Internationale organisatie |
| Context: | Programma in het kader van transparantie en integriteit in de watersector. |
| Ontdekt: | Diefstal door medewerker. |
| Omvang: | EUR 5.000 |
| Actie: | Betrokken medewerker is ontslagen. Het bedrag is teruggevorderd en er is aangifte gedaan. De interne procedures van de organisatie zijn aangepast. |
| Mozambique | |
| Organisatie: | Internationale organisatie |
| Context: | Programma met betrekking tot Social Marketing of Public Health Facilities. |
| Ontdekt: | Fraude met brandstofpassen door verantwoordelijk manager. |
| Omvang: | Ca. EUR 13.000 |
| Actie: | Betrokken medewerker is ontslagen en veroordeeld voor het vergrijp. De organisatie accepteert de schade voor eigen rekening. De organisatie heeft maatregelen genomen om dit type fraude te voorkomen. |
| Indonesië | |
| Organisatie: | Lokale organisatie |
| Context: | Project Bridging the Gaps via Nederlandse stichting. |
| Ontdekt: | Betalen van steekpenningen aan Indonesische overheidsambtenaren. |
| Omvang: | EUR 18.504 |
| Actie: | Stichting heeft de samenwerking met lokale organisatie beëindigd en meldt deze zaak bij de Nationale ombudsman van Indonesië. |
| Bangladesh | |
| Organisatie: | Lokale onderneming |
| Context: | Partnerschapprogramma op het gebied van water. |
| Ontdekt: | Contacten van programmamedewerkers met aanbieders binnen een tenderproces. |
| Omvang: | Geen financiële schade, tender is tijdig ongeldig verklaard. |
| Actie: | Het arbeidscontract met de medewerkers is beëindigd. Het tenderproces zal opnieuw worden opgestart. |
| 2014 | |
| Oeganda | |
| Organisatie: | Nederlandse NGO |
| Context: | Door Nederland gefinancierd democratiseringsprogramma in Oeganda. |
| Ontdekt: | Fraude bij de financiële afwikkeling van voorschotten op een dienstreis. |
| Omvang: | EUR 3.832 |
| Actie: | Betrokken lokale medewerker binnen het programma is ontslagen. Nederlandse NGO heeft het fraudebedrag uit eigen reserves aangevuld en heeft de interne werkprocessen binnen het Oeganda kantoor verder geprofessionaliseerd. |
| Benin | |
| Organisatie: | Lokale overheidsorganisatie |
| Context: | Waterprogramma PPEA-II van de overheid van Benin. |
| Ontdekt: | Samenzwering en afsluiten van schijncontracten. |
| Omvang: | EUR 4.285.852 |
| Actie: | Het waterprogramma is stopgezet. De samenwerking met de overheid van Benin is onder voorwaarden hervat. Op basis van het accountantsonderzoek is de fraude vastgesteld op FCFA 2.811.157.947 (= EUR 4.285.852). In de Kamerbrief van 6 mei 2015 was een bedrag van EUR 4 miljoen opgenomen (Kamerbrief 34 000 XVII, nr. 43). Een vorderingsbrief aan de Minister van Financiën van Benin is verzonden. |
Overzicht van de resultaten van het sanctiebeleid
In onderstaande tabel wordt informatie verstrekt over de nog lopende sanctiemaatregelen op bewezen malversaties uit eerdere jaren.
| Jemen | |
| Organisatie: | Lokale overheidsorganisatie |
| Vordering: | EUR 1.473.431 |
| Stand van zaken: | Ondanks dat twee schriftelijke herinneringen zijn verstuurd heeft de organisatie nog niet betaald. |
| Aanvullende maatregelen: | De ambassade blijft vanuit Nederland aandringen op betaling. In verband met de oorlogssituatie in Jemen wordt snelle betaling van de vordering niet verwacht. |
| Oeganda – India | |
| Organisatie: | Indiase onderneming |
| Vordering: | EUR 1.200.000 |
| Stand van zaken: | Tegen de faillissementsincassoprocedure in India is verweer ingesteld. De datum voor de behandeling van dit verweer is nog niet vastgesteld door de lokale autoriteiten. |
| Bangladesh | |
| Organisatie: | Internationale organisatie |
| Vordering: | USD 1.596.854 |
| Stand van zaken: | Een deel van de vordering is alsnog met bewijsstukken verantwoord, waarna het overige deel is afgewikkeld. |
| Tanzania | |
| Organisatie: | Local Governance Reform Programme (LGRP-II) |
| Vordering: | Ongeveer EUR 25.000 |
| Stand van zaken: | De accountant van PWC heeft de accountantsrapporten ter goedkeuring aangeboden aan de National Audit Office of Tanzania (NAOT). NAOT heeft op het totaal van de onverantwoorde uitgaven een aantal wijzigingen in de rapporten aangebracht waarmee de donoren niet volledig hebben ingestemd. |
| Aanvullende maatregelen: | De donoren zullen in overleg over deze door NAOT aangebrachte wijzigingen een beslissing nemen, op grond waarvan PWC NAOT zal verzoeken de accountantsrapporten definitief goed te keuren. |
| Bangladesh | |
| Organisatie: | Lokale organisatie |
| Vordering: | EUR 398.000 |
| Stand van zaken: | Op de door Nederland en Zweden ondertekende en aan Steps verstuurde invorderingsbrief is niet gereageerd. |
| Aanvullende maatregelen: | Ambassade Dhaka zal samen met Zweden gaan overleggen welke vervolgstappen ondernomen kunnen worden. |
| Oeganda | |
| Organisatie: | Lokale organisatie |
| Vordering: | EUR 67.000 |
| Stand van zaken: | Er is grote vertraging in de rechtszaak opgetreden bij het Criminal Investigations and Intelligence Directorate (CIID). |
| Aanvullende maatregelen: | Als penvoerder van de donoren heeft de Deense ambassade in Oeganda een klachtenbrief verstuurd naar de Inspector General of Police. In deze brief wordt aangedrongen op snelle behandeling van deze zaak. |
| Oeganda | |
| Organisatie: | Lokale organisatie |
| Vordering: | EUR 33.635 |
| Stand van zaken: | Er is grote vertraging in de rechtszaak opgetreden bij het Criminal Investigations and Intelligence Directorate (CIID). |
| Aanvullende maatregelen: | Als penvoerder van de donoren heeft de Deense ambassade in Oeganda een klachtenbrief verstuurd naar de Inspector General of Police. In deze brief wordt aangedrongen op snelle behandeling van deze zaak. |
| Rwanda | |
| Organisatie: | Lokale organisatie |
| Vordering: | EUR 58.000 |
| Stand van zaken: | De nieuwe programmamanager heeft de vordering op het beveiligingsbedrijf in een gespreksverslag nog een keer onder de aandacht gebracht van de Managing Director van de lokale organisatie. De Managing Director van lokale organisatie heeft toegezegd de vordering op het beveiligingsbedrijf te bespreken in het bestuur van de lokale organisatie. |
| Somalië | |
| Organisatie: | Een achttal organisaties in het kader van een door een internationale organisatie beheerd fonds. |
| Vordering: | Een bedrag van ca. EUR 4 miljoen. |
| Stand van zaken: | De internationale organisatie werkt aan het terugvorderen van het geld bij de NGO's waar fraude is gepleegd via juridische procedures. Nederland volgt deze invorderingsprocedure. |
| Kenia | |
| Organisatie: | Lokale organisatie |
| Vordering: | EUR 60.000 |
| Stand van zaken: | De rechtszaak om het schadebedrag terug te krijgen is van start gegaan. |
| Nigeria | |
| Organisatie: | Internationale organisatie |
| Vordering: | USD 68.000 |
| Stand van zaken: | Het totaalbedrag van de malversatie van USD 2,2 miljoen is terugbetaald. Het Nederlandse aandeel van de vordering is daarmee afgewikkeld. |
| Nicaragua | |
| Organisatie: | Lokale organisatie |
| Vordering: | EUR 51.350 |
| Stand van zaken: | Een rechtszaak tegen lokale organisatie loopt. |
| Nederland | |
| Organisatie: | Nederlandse NGO |
| Vordering: | EUR 150.000 |
| Stand van zaken: | Schade is verhaald op de verdachte. |
| Aanvullende maatregelen: | De verdachte is voorgeleid. De uitspraak van de rechtbank is nog niet bekend. |