In deze bijlage worden aanvullende gegevens opgenomen die betrekking hebben op de betaling van subsidies aan ProRail en de besteding ervan door ProRail. Deze spoorbijlage is onderdeel van de kabinetsreactie op het rapport van de Tijdelijke Commissie Onderhoud en Innovatie Spoor (Kamerstukken II, 2011/12, 32 707, nr. 16) waarin een pakket maatregelen is genoemd om de informatievoorziening naar de Tweede Kamer beter en transparanter te maken. Specifiek voor de verantwoording voor artikel 13 Spoorwegen gaat het om de volgende aanvullende gegevens:
-
A. Een overzichtstabel waarin per begrotingsnota de mutaties tussen ontwerpbegroting en de realisatie worden gespecificeerd en toegelicht (kabinetsreactie op aanbeveling 15, laatste bullet).
-
B. Aansluiting tussen de uitgaven op artikel 13 van het Infrastructuurfonds (de betalingen door IenM aan ProRail) en de totale ontvangsten en bestedingen van ProRail (kabinetsreactie op aanbeveling 14, zevende bullet).
-
C. Een specificatie van de financiële gegevens inzake de bestedingen door ProRail (kabinetsreactie op aanbeveling 14, zesde bullet).
-
D. Daarnaast wordt onderdeel D, apparaat ProRail, toegevoegd ter invulling van het monitoren van de apparaattaakstelling uit het Regeerakkoord.
| Beheer, onderhoud en vervanging | Aanlegprojecten | Geïntegreerde contractvormen | Rente en aflossing | Investeringsruimte | Ontvangsten | Spoorwegen | |
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Totaaloverzicht begrotingsmutaties 2016 | IF 13.02 | IF 13.03 | IF 13.04 | IF 13.07 | IF 13.08 | IF 13.09 | IF 13 |
| Ontwerpbegroting 2016 | 1.291.436 | 963.385 | 157.384 | 17.020 | 18.037 | – 299.796 | 2.147.466 |
| Desalderingen en overboekingen binnen het artikel | 79.831 | 100.829 | – 121 | 0 | 11.243 | – 191.782 | 0 |
| Kasschuiven en saldoboekingen | – 160.533 | – 348.176 | – 22.503 | 0 | – 24.856 | 143.446 | – 412.622 |
| Overboekingen van/naar andere artikelen IF en HXII | 3.375 | – 7.923 | 0 | 0 | – 4.424 | 0 | – 8.972 |
| Totaal begrotingsmutaties | – 77.327 | – 255.270 | – 22.624 | 0 | – 18.037 | – 48.336 | – 421.594 |
| Realisatie 2016 | 1.214.109 | 708.115 | 134.760 | 17.020 | 0 | – 348.132 | 1.725.872 |
In 2016 is er op artikel 13 per saldo € 422 miljoen minder uitgegeven dan oorspronkelijk was begroot. Hiervan heeft € 413 miljoen betrekking op doorgeschoven uitgaven en € 9 miljoen op overboekingen van en naar andere begrotingsartikelen.
Van de doorgeschoven uitgaven heeft € 161 miljoen betrekking op BOV (effect van de onderbesteding ProRail 2015 op de aanvraag voor 2016), € 23 miljoen op PPS (als gevolg van de lage rentestand) en per saldo € 9 miljoen op de investeringsruimte en ontvangsten (diverse oorzaken). De overige € 221 miljoen hangt samen met aanlegprojecten en bijbehorende ontvangsten, waarvan de toelichtingen zijn opgenomen in de betreffende projectoverzichten.
De overboekingen van en naar andere begrotingsartikelen hebben betrekking op overheveling uit budget regionaal/lokaal (€ 26 miljoen, RSP-projecten), overheveling uit budget HSL-Zuid (€ 1 miljoen, onderzoek beton), toevoeging prijsbijstelling (€ 5 miljoen), overheveling naar begroting VenJ (€ 2 miljoen) en overheveling naar Provinciefonds en BDU (€ 39 miljoen, met name beter benutten).
| Beheer, onderhoud en vervanging | Aanlegprojecten | Geïntegreerde contractvormen | Rente en aflossing | Investeringsruimte | Ontvangsten | Spoorwegen | |
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Mutaties per begrotingsnota 2016 | IF 13.02 | IF 13.03 | IF 13.04 | IF 13.07 | IF 13.08 | IF 13.09 | IF 13 Totaal |
| Desalderingen en overboekingen binnen het artikel | 2.566 | 7.004 | – 121 | 0 | 6.104 | – 15.553 | 0 |
| Kasschuiven en saldoboekingen | 3.263 | 172.899 | 35.838 | 31.766 | 54.034 | – 5 | 297.795 |
| Overboekingen van/naar andere artikelen IF en HXII | 1.815 | 9.092 | 0 | 0 | – 6.420 | 0 | 4.487 |
| Mutaties Voorjaarsnota 2016 | 7.644 | 188.995 | 35.717 | 31.766 | 53.718 | – 15.558 | 302.282 |
| Desalderingen en overboekingen binnen het artikel | 80.842 | 32.899 | 0 | 0 | 1.873 | – 115.614 | 0 |
| Kasschuiven en saldoboekingen | – 160.400 | – 341.210 | – 23.589 | – 31.765 | – 65.621 | 129.428 | – 493.157 |
| Overboekingen van/naar andere artikelen IF en HXII | 1.560 | – 740 | 0 | 0 | 1.996 | 0 | 2.816 |
| Mutaties Miljoenennota 2017 | – 77.998 | – 309.051 | – 23.589 | – 31.765 | – 61.752 | 13.814 | – 490.341 |
| Desalderingen en overboekingen binnen het artikel | – 3.577 | 1.433 | 0 | 0 | 3.266 | – 1.122 | 0 |
| Kasschuiven en saldoboekingen | 1.260 | – 169.966 | – 9.335 | – 1 | – 13.269 | 13.961 | – 177.350 |
| Overboekingen van/naar andere artikelen IF en HXII | 0 | – 16.275 | 0 | 0 | 0 | 0 | – 16.275 |
| Mutaties Najaarsnota 2016 | – 2.317 | – 184.808 | – 9.335 | – 1 | – 10.003 | 12.839 | – 193.625 |
| Desalderingen en overboekingen binnen het artikel | 0 | 59.493 | 0 | 0 | 0 | – 59.493 | 0 |
| Kasschuiven en saldoboekingen | – 4.656 | – 9.899 | – 25.417 | 0 | 0 | 62 | – 39.910 |
| Overboekingen van/naar andere artikelen IF en HXII | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 |
| Mutaties Slotwet 2016 | – 4.656 | 49.594 | – 25.417 | 0 | 0 | – 59.431 | – 39.910 |
Onderdeel B – aansluiting tussen Infrastructuurfonds en ProRail
De liquide middelen van ProRail zijn met € 180 miljoen afgenomen t.o.v. vorig jaar. Dit wordt met name veroorzaakt door de terugbetaling van de onderbesteding 2015 aan IenM (€ 94 miljoen BOV en € 50 miljoen MIRT) en de overbesteding op BOV in 2016 (€ 27 miljoen).
Onderdeel C – specificatie bestedingen ProRail
Onderstaand zijn de specificaties opgenomen van de bestedingen door ProRail zoals opgenomen in het overzicht bij onderdeel A. Deze gegevens zijn ontleend aan de voorlopige jaarcijfers ten behoeve van de concept jaarrekening 2016 van ProRail. De concept jaarrekening is nog niet vastgesteld door de aandeelhouder. De vastgestelde jaarrekening van ProRail wordt nagezonden aan de Tweede Kamer.
| Bestedingen ProRail (excl. BTW) | Realisatie 2016 | Realisatie 2015 |
|---|---|---|
| Uitbesteed werk nieuwbouwprojecten | 635 | 694 |
| Uitbesteed werk beheer, onderhoud en vervangingen | 1.050 | 893 |
| Apparaatskosten | 426 | 399 |
| Financiële baten en lasten | 13 | 12 |
| Bestedingen door ProRail | 2.124 | 1.998 |
| Verrekende en te verrekenen bedragen | – 180 | 76 |
| Ontvangen door ProRail | 1.944 | 2.074 |
| Uitbesteed werk nieuwbouwprojecten | Realisatie 2016 | Realisatie 2015 |
|---|---|---|
| MIRT-projecten | 454 | 482 |
| Omgevingswerken en FENS | 278 | 304 |
| Doorbelaste apparaatskosten | – 97 | – 92 |
| Totaal | 635 | 694 |
| Uitbesteed werk beheer, onderhoud en vervangingen | Realisatie 2016 | Realisatie 2015 |
|---|---|---|
| Grootschalig onderhoud | 124 | 137 |
| Kleinschalig onderhoud | 320 | 284 |
| Onderhoud transfer | 73 | 69 |
| Beheer en calamiteiten | 181 | 152 |
| Verkenning en innovatie | 3 | 9 |
| Beheer en onderhoud | 701 | 651 |
| Bovenbouwvernieuwingen | 102 | 112 |
| Vervanging overige systemen (incl. aankoop panden) | 281 | 165 |
| Doorbelaste apparaatskosten | – 34 | – 35 |
| Vervangingen | 349 | 242 |
| Totaal | 1.050 | 893 |
| Apparaatskosten | Realisatie 2016 | Realisatie 2015 |
|---|---|---|
| Lonen, sociale lasten en overige personeelskosten | 327 | 304 |
| Externe dienstverlening (incl. inhuur) | 45 | 43 |
| Huisvestingskosten | 54 | 52 |
| Totaal | 426 | 399 |
| Financiële baten en lasten | Realisatie 2016 | Realisatie 2015 |
|---|---|---|
| Rentebaten- en lasten | 13 | 12 |
| Aflossing leningen | 0 | 0 |
| Totaal | 13 | 12 |
| Nog te besteden, te verrekenen en te egaliseren | Realisatie 2016 | Realisatie 2015 |
|---|---|---|
| Nog af te rekenen bijdragen rijksoverheid | – 55 | 144 |
| Vooruitontvangen bijdragen rijksoverheid | 37 | 54 |
| Vooruitontvangen bijdragen omgevingswerken | 173 | 176 |
| Nog te egaliseren bedragen | 228 | 213 |
| Voorzieningen en reserves | 23 | 27 |
| Werkkapitaal (saldo schulden/vorderingen) | 103 | 75 |
| Liquide middelen | 509 | 689 |
Onderdeel D – apparaat ProRail
In het Regeerakkoord (Rutte I en II) is een taakstelling op de apparaatskosten afgesproken. Voor ProRail gaat het om € 57,975 miljoen (incl. BTW) structureel vanaf 2018. ProRail vult deze taakstelling in door te besparen op externe dienstverlening, huisvestingskosten en een FTE-reductie van ca. 500 FTE in de periode 2013–2018.
| FTE's per ultimo jaar ProRail | 2014 | 2015 | 2016 | 2017 | 2018 |
|---|---|---|---|---|---|
| FTE's ProRail per ultimo 2011 | 4.421 | 4.421 | 4.421 | 4.421 | 4.421 |
| Overdracht reisinformatie NS | – 236 | – 236 | – 236 | – 236 | – 236 |
| Insourcing en uitbreiding | 93 | 219 | 326 | 357 | 434 |
| ERTMS | 54 | 84 | 84 | 84 | |
| Baseline-formatie | 4.278 | 4.458 | 4.595 | 4.626 | 4.703 |
| Invulling taakstelling | – 225 | – 339 | – 395 | – 465 | – 473 |
| Doelstelling formatie | 4.053 | 4.119 | 4.200 | 4.161 | 4.230 |
| Bezetting | 3.983 | 4.025 | 4.311 | ||
| Vacatures | 52 | 134 | 44 | ||
| Formatie | 4.035 | 4.159 | 4.355 | ||
| Afwijking van doelstelling | – 18 | 40 | 155 |
De afwijking van de doelstelling op FTE’s wordt onder andere veroorzaakt door extra inzet voor realisatie bovenbouwvernieuwingen, PGO-contracten, Beter & Meer, LEAN, extra IT-beheerlast, eisen rondom risk & compliancy en cursisten ten behoeve van een robuuste bezetting verkeersleiding. Een aantal oorspronkelijke maatregelen voor de invulling taakstelling is vervallen maar wordt gecompenseerd door verlaging van de «out of pocket»-kosten.
De aan ProRail opgelegde apparaattaakstelling is een financiële taakstelling. Uit onderstaande tabel blijkt dat deze taakstelling per 2018 structureel is ingevuld. Vanaf het Jaarverslag 2017 zal hierover niet meer afzonderlijk worden gerapporteerd.
| Financiële invulling apparaatstaakstelling (bedragen x € mln) | 2014 | 2015 | 2016 | 2017 | 2018 |
|---|---|---|---|---|---|
| Apparaatstaakstelling Rutte I, incl. BTW, pp 2012 | 23 | 32 | 34 | 35 | 38 |
| Apparaatstaakstelling Rutte II, incl. BTW, pp 2012 | 0 | 0 | 7 | 14 | 20 |
| Apparaatstaakstelling totaal, incl. BTW, pp 2012 | 23 | 32 | 41 | 49 | 58 |
| Apparaatstaakstelling totaal, excl. BTW, pp 2012 | 19 | 26 | 33 | 41 | 48 |
| Bron: begroting Infrastructuurfonds | |||||
| Lonen, salarissen en overige personeelskosten 2012 | 300 | 300 | 300 | 300 | 300 |
| Gemiddelde bezetting 2012 in FTE's | 4.121 | 4.121 | 4.121 | 4.121 | 4.121 |
| Gemiddelde personeelskosten per FTE | 0,073 | 0,073 | 0,073 | 0,073 | 0,073 |
| FTE-reductie | 225 | 339 | 395 | 465 | 473 |
| Besparing op FTE's | 16 | 25 | 29 | 34 | 34 |
| Bron: jaarverslag 2012 ProRail en Infrastructuurfonds | |||||
| Overige apparaatskosten 2013–2018 | 111 | 95 | 99 | 99 | 99 |
| Overige apparaatskosten 2013–2018 pp 2012 | 108 | 92 | 96 | 96 | 96 |
| Overige apparaatskosten 2012 | 115 | 115 | 115 | 115 | 115 |
| Besparing op overige apparaatskosten | 7 | 23 | 19 | 19 | 19 |
| Exclusief effect aankoop panden | 7 | 23 | 14 | 14 | 14 |
| Bron: jaarverslagen 2013–2016 ProRail en Infrastructuurfonds | |||||
| Totaal besparing op apparaatskosten, excl. BTW, pp 2012 | 23 | 48 | 43 | 48 | 48 |