De verticale toelichting bevat een cijfermatig overzicht van de budgettaire veranderingen over 2021 sinds het opstellen van de ontwerpbegroting 2021.

• • Technisch: overhevelingen tussen financieringsbronnen/domeinen.

De afzonderlijke posten worden toegelicht als het hiermee gemoeide bedrag hoger is dan € 10 miljoen.

Tabel 6 laat vanaf de stand ontwerpbegroting 2021 de verticale ontwikkeling van de zorguitgaven en -ontvangsten van de Zvw zien. Onder de tabel is een toelichting op de verschillende posten opgenomen.

Toelichting

Autonoom

Actualisering Zvw-uitgaven

In tabel 6A is het onderdeel ‘Actualisering Zvw-uitgaven’ uit tabel 6 uitgesplitst. Op basis van voorlopige realisatiecijfers van Zorginstituut Nederland en de NZa over alle kwartalen van 2021 zijn de Zvw-uitgaven 2021 geactualiseerd.

Voor het jaar 2021 is in de ontwerpbegroting 2022 een neerwaartse bijstelling van € 124,4 miljoen gerapporteerd en in de 2e suppletoire begroting 2021 een opwaartse bijstelling van € 219,7 miljoen op basis van voorlopige gegevens over 2021. Ten opzichte daarvan vindt er in dit jaarverslag een opwaartse bijstelling van de Zvw-uitgaven plaats van € 113,6 miljoen. Deze bijstelling is toegelicht in paragraaf 2.2, tabel 1A.

Beschikbaarheidbijdrage medische vervolgopleidingen Zvw

De beschikbare opleidingscapaciteit wordt beter benut dan waarmee eerder in de raming rekening is gehouden. De vermoedelijke oorzaken van de stijging in de instroom zijn betere voorlichting over opleidingsaanvragen en vereenvoudiging van het aanvraagproces. De raming is daarom met € 50 miljoen structureel verhoogd.

Loon- en prijsontwikkeling

De raming van de loon- en prijsontwikkeling is aangepast op basis van actuele macro-economische inzichten van het Centraal Planbureau (CPB).

Verwerking MLT 2022-2025

Deze bijstelling betreft de technische verwerking van de middellange termijnverkenning (MLT) 2022–2025 van het CPB.

Overig autonoom

Deze post is het saldo van kleine autonome bijstellingen.

Beleidsmatig

Overheveling ggz naar Wlz: Nacalculatie Zvw-deel

Uit de CBS-monitor van de instroom van cliënten met een psychische stoornis in de Wlz blijkt dat er minder cliënten dan oorspronkelijk geraamd overgaan van de Zvw naar de Wlz (ruim 300 in plaats van 750). Op grond van die oorspronkelijke raming was een bedrag overgeheveld van € 78 miljoen structureel vanuit de Zvw naar de Wlz. Op basis van het principe geld-volgt-cliënt is hiervan in 2021 een bedrag van € 48 miljoen teruggeboekt naar de Zvw. Daarnaast is er rekening mee gehouden dat een deel van de Zvw-cliënten pas na 1 januari 2021 is overgegaan naar de Wlz (en dus in 2021 nog enige tijd een beroep heeft gedaan op de Zvw).

Meerkosten ambulancevervoer

Kostenonderzoek van de Nederlandse Zorgautoriteit (NZa) heeft geleid tot een herijking van de loonnormbedragen in de sector ambulancevervoer. Aangezien de daaruit volgende meerkosten niet volledig binnen het beschikbare budget konden worden ingepast, is de raming voor deze sector verhoogd.

Verlengen voorwaardelijke toelating paramedische herstelzorg i.v.m. corona

De regeling Voorwaardelijke toelating paramedische herstelzorg is in verband met corona verlengd (€ 25 miljoen in 2021).

Overig beleidsmatig

Deze post is het saldo van kleine beleidsmatige bijstellingen.

Technisch

Overig technisch

Deze post is het saldo van kleine technische bijstellingen.

Ontvangsten

Autonoom

Raming eigen risico

In samenhang met het uitvallen van reguliere zorg aan niet-coronapatiënten is er ook minder eigen risico betaald in 2021. Deze lagere inkomsten voor verzekeraars worden voor 85% gecompenseerd via de macronacalculatie in het kader van de risicoverevening. De actuele inschatting is dat het daarbij om € 149,4 miljoen gaat.

In tabel 7 worden de financiële bijstellingen in 2021 tussen de ontwerpbegroting 2021 en het jaarverslag 2021 per sector weergegeven. Het beeld voor 2021 is geactualiseerd bij de 1e suppletoire begroting 2021, de ontwerpbegroting 2022, de 2e suppletoire begroting 2021 en nu bij het jaarverslag 2021. Het gaat hier zowel om reguliere als corona gerelateerde zorgkosten. Deze cijfers bieden een actueel inzicht, maar zijn door de coronapandemie met meer onzekerheden omgeven dan normaal.

In aanvulling op de toelichting op hoofdlijnen in paragraaf 3.1.1 wordt de toelichting op de bijstellingen per sector in het verdiepingshoofdstuk als open data beschikbaar gesteld op: Overzicht Datasets | Ministerie van Financiën - Rijksoverheid (rijksfinancien.nl). Hierin worden de financiële bijstellingen per sector tussen de ontwerpbegroting 2021 en het jaarverslag 2021 gepresenteerd en toegelicht.

Figuur 3: Samenstelling van de bruto Zvw-uitgaven 2021 (in miljarden euro’s).

In 2018 zijn met betrokken partijen in de medisch-specialistische zorg (MSZ), de geneeskundige geestelijke gezondheidszorg (ggz), de huisartsen- en multidisciplinaire zorg (MDZ) en de wijkverpleging meerjarenafspraken gemaakt over een inhoudelijke agenda en het beschikbare financiële kader voor de periode 2019 t/m 2022. In financiële zin zorgen deze hoofdlijnenakkoorden (HLA's) voor een beheerste groei van de zorguitgaven.

In deze paragraaf wordt voor de betreffende sectoren nadere informatie gegeven over de voorlopige stand van de gerealiseerde uitgaven in het afgelopen jaar, afgezet tegen de daarvoor gemaakte afspraken in de bestuurlijke akkoorden. Deze voorlopige realisatiecijfers zijn als gevolg van corona met meer onzekerheden omgeven dan normaal. Afgesproken is dat meerkosten gerelateerd aan corona en continuïteitsbijdragen in de afrekening van bestuurlijke akkoorden niet meetellen; deze prestaties zijn uitgezonderd van de regelgeving omtrent het macrobeheersinstrument 

(Kamerstuk II 2019/2020, 25 295, nr. 247).

In de onderstaande tabel is de aansluiting gemaakt tussen de voorlopige realisatiecijfers 2021 voor de betreffende sectoren en de kaders die zijn afgesproken in de bestuurlijke akkoorden.

De beginstand in bovenstaande tabel is de stand van de financiële HLA-kaders ten tijde van de ontwerpbegroting 2021. Op de betreffende sectoren zijn sinds de ontwerpbegroting 2021 enkele (technische) bijstellingen doorgevoerd, zoals de loon- en prijsbijstelling voor 2021. Dit resulteert in de «Stand kaders bij jaarverslag 2021»; dit is de huidige stand van de kaders voor 2021. Vervolgens worden de actuele inzichten over de feitelijke uitgaven in 2021 daar tegenover gezet. Bij het daaruit resulterende verschil zijn – zoals hiervoor aangegeven – netto continuïteitsbijdragen en corona gerelateerde meerkosten – niet relevant voor de mbi-afrekening. Daarvoor gecorrigeerd resulteer het verschil relevant voor de realisatie van de bestuurlijke akkoorden.