Het Ministerie van OCW heeft in 2022, in het kader van verbetering van de informatiehuishouding en het transparanter maken van de organisatie, naast de reeds lopende trajecten, nieuwe initiatieven in gang gezet. Dit mede naar aanleiding van het verschijnen van het rapport Ongekend Onrecht en de inwerkingtreding van de Wet open overheid (Stb. 2021, 499 en Stb. 2021, 500) op 1 mei 2022.
Binnen het ministerie zijn deze ontwikkelingen ondergebracht bij het programma OCW Open dat vier jaar lang werkt aan de opdrachten die voortkomen uit de kabinetsreacties op de rapporten Ongekend Onrecht, Werk aan Uitvoering en Klem tussen balie en beleid (Kamerstukken II 2020/21, 35510, nr. 2, 29362, nr. 290 en 35387, nr. 2). Er wordt binnen dit programma gewerkt met een aantal deelprogramma’s, waaronder Informatievoorziening en Informatiehuishouding.
Informatievoorziening
Vanuit het deelprogramma Informatievoorziening wordt meegewerkt aan een transparanter OCW. Door middel van het bieden en regelen van kaders, instructies en ondersteuning, wordt de organisatie in staat gesteld om voornemens, toezeggingen, afspraken en (wettelijke) verplichtingen op het gebied van informatieverstrekking waar te maken. Dit deelprogramma bestaat uit verschillende actielijnen.
Eén van die actielijnen is de implementatie van de interdepartementale beleidslijn om beslisnota’s bij Kamerstukken actief openbaar te maken (Kamerstukken II 2020/21, 28362, nr. 56). In een beslisnota zijn de overwegingen, alternatieven, relevante feiten en risico’s op een rij gezet voor de bewindspersoon. Door bij Kamerstukken deze beslisnota’s bij te voegen wordt het inzichtelijk en navolgbaar op welke manier beslissingen zijn gemaakt. Sinds 1 juli 2021 worden beslisnota’s bij Kamerstukken over wetgeving en beleidsvorming meegestuurd naar de Kamer. En sinds Prinsjesdag 2022 geldt dit voor alle Kamerstukken.
Een tweede actielijn binnen het deelprogramma informatievoorziening betreft de concernbrede implementatie van de Wet open overheid (Woo). Per 1 mei jl. is deze wet in werking getreden, met uitzondering van de actieve openbaarmakingsplicht voor specifiek in de wet genoemde documenten. Sinds die datum wordt uitvoering gegeven aan het inwerking getreden deel van de Woo. Informatieverzoeken worden afgedaan volgens de nieuwe procedure (over kwantitatieve informatie over 2022 wordt afzonderlijk gerapporteerd in de Jaarrapportage Bedrijfsvoering Rijk) en uitvoering gegeven aan de inspanningsverplichting om informatie actief openbaar te maken. Er is een contactpersoon aangesteld waar burgers, bedrijven en instellingen terecht kunnen voor vragen over de beschikbaarheid van overheidsinformatie. En de begrotings- en verantwoordingsstukken bevatten een openbaarheidsparagraaf. Het bestuursdepartement en de uitvoeringsdiensten zijn bezig met de voorbereiding voor de gefaseerde inwerkingtreding van de actieve openbaarmakingsverplichting, die afhankelijk is van de ontwikkeling van Platform Open Overheidsinformatie.
Informatiehuishouding
Vanuit het deelprogramma Informatiehuishouding wordt gewerkt aan de uitvoering van het generieke actieplan Open op Orde (Kamerstukken II 2020/21, 29362, nr. 291). Het gaat dan om meer om het verbeteren van informatiesystemen en werkprocessen. Dit gebeurt langs vier actielijnen. Er wordt allereerst geïnvesteerd in kennis en capaciteit van de informatieprofessionals die het informatiebeheer inrichten en uitvoeren. Hiertoe zal het kwaliteitsraamwerk IV-functie (KWIV) worden geïmplementeerd en gebruikt bij de werving van nieuwe informatieprofessionals. Daarnaast worden inzichtelijk gemaakt welke informatie het ministerie heeft, moet bewaren en moet vernietigen. Verschillende tooling en instrumenten zijn hiervoor onderzocht en (sommige ook) geïmplementeerd voor het zoeken en vinden van informatie, het veiligstellen en/of archiveren van e-mails, websites en chatberichten. Tevens wordt ingezet op een verbetering van de informatiesystemen. Vooral planvorming en afstemming van voorgestelde verbeteringen waarbij volgend jaar ingezet zal worden op de uitvoering. Tot slot wordt gewerkt aan instrumenten voor een heldere sturing op de informatiehuishouding opdat verantwoording kan worden afgelegd aan zowel de Inspectie Overheidsinformatie en Erfgoed als aan burgers, bedrijven, parlement en journalisten. Hierbij kan gedacht worden aan dashboarding, een kwaliteitsraamwerk en een bestandsoverzicht.