Toelichting coronasteunmaatregelen

Mentale steun ondernemers

Het kabinet heeft in 2021 € 5 mln beschikbaar gesteld voor mentale ondersteuning van mkb-ondernemers. Dit budget wordt verdeeld over KvK, Stichting Ondernemersklankbord (OKB) en VNO-NCW/MKB-NL. Van het budget is in 2022 aan OKB en VNO-NCW/MKB-NL € 2,1 mln verleend. Het programma eindigt op 30 juni 2022.

Noodloket (TOGS)

Voor ondernemingen in sectoren die het zwaarst getroffen waren door de gezondheidsmaatregelen in verband met het coronavirus was een eenmalige tegemoetkoming van € 4.000 beschikbaar. De regeling is grotendeels in 2020 en 2021 uitgevoerd. In 2022 is nog aan 1 onderneming uitbetaald. In 2022 is € 186.000 terugontvangen, met name in verband met terugvorderingen en gecorrigeerde overboekingen.

Tegemoetkoming Vaste Lasten (TVL)

Ter ondersteuning van ondernemingen die zijn getroffen door de coronacrisis is subsidie verleend, waarbij de hoogte afhankelijk was van het omzetverlies en het percentage vaste lasten in de betreffende sector. De laatste opstelling van de TVL was in het eerste kwartaal van 2022, met een minimum percentage omzetverlies van 30%. In totaal is zijn er voor de TVL in 2022 € 3,5 mld aan betalingen verricht. Dit bedrag is inclusief € 228.000 voor de TVL Caribisch Nederland. De in 2022 verleende subsidies in het kader van de TVL worden in 2023 definitief vastgesteld.

Tegemoetkoming Vaste Lasten Starters

Naast de TVL was er een separate regeling voor bedrijven die gedurende de coronacrisis zijn gestart, zo veel mogelijk gebaseerd op de uitgangspunten van de TVL. De regeling gold voor bedrijven gestart in de periode 15 maart 2020 tot en met 30 september 2021. In 2022 is € 14,8 mln uitbetaald voor deze regeling.

Omscholing naar tekortsectoren

Vanwege de arbeidskrapte in sectoren als de techniek en de ICT heeft EZK in 2022 € 10 mln subsidie beschikbaar gesteld voor omscholingstrajecten. De subsidieregeling die hiervoor is opengesteld is vrijwel geheel onbenut gebleven. De verwachting is dat dit te maken had met de nog lopende Corona steunpakketten waardoor er weinig mobiliteit was op de arbeidsmarkt. Daarnaast is er in het algemeen grote krapte op de arbeidsmarkt, waardoor er weinig noodzaak is tot omscholing.

Herstructurering winkelgebieden en binnensteden

Bij Miljoenennota 2021 is € 100 mln op de Aanvullende Post (AP) geplaatst voor de herstructurering van winkelgebieden en bedrijventerreinen. Hiervoor is in 2021 een bestedingsplan ingediend bij het Ministerie van Financiën. De regeling is in 2022 gestart. Het verplichtingenbudget in 2022 van € 22 mln is nagenoeg uitgeput. Van het kasbudget van € 11 mln is € 4,8 mln niet uitgegeven in verband met een geactualiseerd bevoorschottingsritme.

Subsidieregeling R&D mobiliteitssectoren

Deze regeling is in januari 2021 aangekondigd als onderdeel van het coronasteunpakket (Kamerstuk 35 420, nr. 217). De regeling is in werking getreden in mei 2021, met een budget van € 150 mln (Stcrt. 2021, 24061). De regeling heeft als doel om een teruggang in investeringen in R&D in de Nederlandse automotive, luchtvaart- en maritieme industrie door de coronacrisis te mitigeren door het stimuleren van R&D-projecten. Consortia van bedrijven en kennisinstellingen konden voorstellen indienen van projecten die bijdragen aan verduurzaming en/of digitalisering van de mobiliteitssectoren. Er is subsidie verleend aan 8 projecten voor het totale budget van € 150 mln (Kamerstuk 35 420, nr. 460). In 2022 is voor deze regeling € 32,5 mln uitbetaald.

Tijdelijke regeling subsidie evenementen COVID-19 (TRSEC) en Subsidieregeling Evenementengarantie 2022 (SEG22)

De TRSEC was bedoeld voor organisatoren (en hun leveranciers) van evenementen die gepland stonden in de 2e helft van 2021. De regeling zorgt ervoor dat kosten worden vergoed indien het evenement door de Rijksoverheid vanwege de epidemiologische situatie wordt verboden. Met de regeling worden organisatoren gestimuleerd om, terwijl de epidemiologische situatie nog onzeker is, voorbereidingen te treffen voor het organiseren van evenementen. Hierdoor behouden organisatoren liquiditeit om op termijn opnieuw te investeren en inkomsten te genereren, zodat de sector na de coronacrisis zelfstandig verder kan. Voor evenementen die gepland staan in de periode 1 januari t/m 30 september 2022 is de regeling vervangen door de SEG22. Voor beide regelingen tezamen is in 2022 € 76,2 mln uitbetaald.

Aanvullende tegemoetkoming evenementen

De Aanvullende Tegemoetkoming Evenementen (ATE) bood steun aan organisatoren van evenementen die niet in aanmerking kwamen voor de garantieregeling evenementen (TRSEC), bijvoorbeeld omdat het evenement in 2021 voor het eerst werd georganiseerd of omdat er geen evenementenverzekering was afgesloten. De ATE vergoedde de gemaakte kosten van evenementen die tussen 10 juli en 31 december 2021 niet zijn doorgegaan, vanwege een evenementenverbod van de Rijksoverheid. Voor deze regeling is in 2022 € 19,9 mln verplicht en uitbetaald.

Omzetderving Limburg

Om tegemoet te komen aan de omzetderving van bedrijven ten gevolge van de wateroverlast in juli 2021 heeft EZK aan de provincie Limburg een specifieke uitkering (SPUK) verleend van € 23,6 mln. Gebruik makend van deze middelen heeft Provincie Limburg een subsidieregeling voor bedrijven opengesteld. De regeling wordt uitgevoerd door de Rijksdienst voor Ondernemend Nederland (RVO), waarvoor in 2022 € 0,3 mln aan kosten is gemaakt.

Voucherkredietfaciliteit en leningsfaciliteit reissector

In 2021 is aan Stichting Garantiefonds Reisgelden (SGR) een lening van € 390 mln verstrekt voor liquiditeitsleningen (voucherkredieten) van SGR aan reisorganisaties, die tijdelijk onvoldoende middelen hebben om vouchers terug te betalen aan consumenten. Daarnaast is in 2021 een leningsfaciliteit voor de reissector geopend waarmee de reisfondsen consumenten schadeloos kunnen blijven stellen bij faillissement van aangesloten reisorganisaties en kon het vouchersysteem voor pakketreizen na 1 juni 2020 in stand blijven. In 2022 is aan de Stichting Garantiefonds Gespecialiseerde Touroperators (GGTO) een lening verstrekt van € 1,5 mln.

BMKB-Corona

Na de uitbraak van de COVID-19 pandemie heeft het kabinet een coronaluik toegevoegd aan de BMKB. Hierbij staat de overheid voor per saldo 67,5% garant op krediet aan in de kern gezonde mkb-bedrijven. In 2022 is € 1,1 mln aan borgstellingen onder het coronaluik in de BMKB verstrekt. Er is € 1 mln aan schades uitbetaald in het kader van de BMKB-Corona in 2022. Het totaal aan ontvangsten is 0,3 mln. De regeling is medio 2022 gesloten.

Klein Krediet Corona (KKC)

Om getroffen ondernemers te helpen die geen kredietrelatie hebben met een bank of maar een kleine kredietbehoefte hebben, is de garantieregeling KKC gestart voor kredieten tot € 50.000, met een looptijd van 5 jaar, 95% garantie en een premie van 2%. In 2022 is € 0,2 mln aan garantieverplichtingen verstrekt en is € 1,4 mln aan schades uitbetaald in het kader van het KKC. De regeling is medio 2022 gesloten.

Begrotingsreserve Klein Krediet Corona (KKC)

De begrotingsreserve KKC kan in de toekomst ingezet worden om schades op KKC leningen te dekken. In 2022 is € 8,8 mln onttrokken aan deze begrotingsreserve vanwege een lagere inschatting van schades en schade uitbetalingen.

Garantie ondernemersfinanciering (GO-Corona)

Het kabinet steunt bedrijven die krediet nodig hebben als gevolg van de Coronacrisis met een staatsgarantie op bankleningen via de GO-Corona. Het betreft 80% garantie voor het grootbedrijf en 90% voor mkb-ondernemingen op leningen van maximaal € 150 mln. In 2022 zijn geen garanties verstrekt onder de GO-Corona en is € 9,1 mln aan provisie ontvangen voor GO-Corona aanvragen. De regeling is medio 2022 gesloten.

Begrotingsreserve GO-Corona

In 2022 is € 75,9 mln onttrokken aan de begrotingsreserve Garantie Ondernemingsfinanciering vanwege een lagere inschatting van schades en schade uitbetalingen.

Bijdrage RVO.nl

Betreft de uitvoeringskosten van RVO.nl voor de uitvoering van de coronamaatregelen.

Corona Overbruggingslening (COL) 

In 2022 is er voor € 32,8 mln ontvangen aan terugbetaalde Corona Overbruggingsleningen.

Dutch Future Fund

Het Dutch Future Fund (DFF), onderdeel van het steun- en herstelpakket van augustus 2020, met een omvang van € 300 mln wordt uitgevoerd door het EIF in samenwerking met Invest-NL. EZK heeft € 25 mln voor dit fonds beschikbaar gesteld. Het fonds investeert in andere risicokapitaalfondsen, zodat via die investeringsfondsen de beschikbare hoeveelheid kapitaal voor Nederlandse innovatieve groeibedrijven wordt vergroot. Uitbetalingen worden gedaan op uitvraag van Invest-NL. In 2022 is € 6,1 betaald aan Invest-NL.

Deep Tech Fund

Het Deep tech Fonds is een fonds dat investeringen in bedrijven met innovatieve complexe technologie mogelijk maakt. Voor innovatieve ondernemingen die zowel kennis- als kapitaalintensief zijn, is het vaak moeilijk om financiering te vinden. Het fonds wordt uitgewerkt als co-investeringsfonds en als separaat fonds ondergebracht bij Invest-NL. De omvang van het fonds bedraagt € 250 mln, waarvan € 175 mln door EZK wordt ingebracht en het resterende deel door Invest-NL. Beoogd wordt in 2023 voor het eerst een bijdrage te verstrekken.

Fonds Alternatieve Financiering (Dutch Alternative Credit Instrument)

Als onderdeel van het steun- en herstelpakket van augustus 2020 is samen met Invest-NL en het EIF een fonds opgericht voor de funding van alternatieve financiers. De fondsomvang bedraagt € 200 mln waarvan € 50 mln door EZK wordt ingebracht. Met het fonds wordt het aanbod van funding voor alternatieve financiers vergroot. Uitbetalingen worden gedaan op uitvraag van Invest-NL. In 2022 is de eerste uitbetaling gedaan van € 7,8 mln.