Bijlage 3: Sanctiebeleid en malversaties

Uitvoering

Voorjaarsnota
1e suppletoire
Prinsjesdag suppletoire

Uitgaven, JV, 2022

In deze bijlage wordt informatie gegeven over meldingen van malversatie ten aanzien van activiteiten gefinancierd vanuit begrotingshoofdstuk XVII Buitenlandse Handel en Ontwikkelingssamenwerking (hierna: BHOS-activiteiten).Meer informatie ten aanzien van meldingen van malversatie rond activiteiten g

Ministerie van Financiën

Meer informatie ten aanzien van meldingen van malversatie rond activiteiten gefinancierd vanuit begrotingshoofdstuk V Buitenlandse Zaken (hierna: BZ-activiteiten) staat in bijlage 5 van het jaarverslag van begrotingshoofdstuk V.

Meldingen van malversatie 2022

In 2022 zijn 121 vermoedens van malversatie gemeld bij het Expertisecentrum Malversaties (ECM) van het ministerie, waarvan 114 met betrekking tot BHOS-activiteiten en 7 met betrekking tot BZ-activiteiten. In 2021 waren er 111 meldingen t.a.v. BHOS-activiteiten.

Tabel 35 Status meldingen van malversatie BHOS- en BZ-activiteiten
Jaar	Gegrond verklaard	Ongegrond verklaard	In onderzoek	Totaal
2022	41	24	56	121
2021	53	37	25	115
2020	40	22	12	74
2019	48	22	4	74
2018	40	27	1	68
2017	14	12	0	26

Tabel 36 Omvang gegrond verklaarde malversaties
Jaar	Financiële omvang gegrond verklaarde malversaties*	Official Development Assistance (ODA) budget BHOS en BZ	% omvang gegrond verklaarde malversaties t.o.v. ODA budget BHOS en BZ
2022	€ 0,50 mln	€ 4,99 mld	0,01%
2021	€ 0,85 mln	€ 3,70 mld	0,02%
2020	€ 1,88 mln	€ 3,68 mld	0,05%
2019	€ 4,85 mln	€ 3,55 mld	0,14%
2018	€ 15,70 mln	€ 3,57 mld	0,44%
2017	€ 2,15 mln	€ 3,33 mld	0,06%
Gemiddelde over 2017-2020**:			0,17%
* De financiële omvang is berekend op basis van het Nederlands aandeel van een gegrond verklaarde malversatie, waarbij dit aandeel is toegekend aan het jaar waarin de melding is geregistreerd door het ministerie. (Toekomstige) succesvolle terugvorderingen en verrekeningen zijn niet meegenomen in de berekening.
** Aangezien een significant aantal meldingen uit 2021 en 2022 nog in onderzoek is, zijn deze jaren niet meegenomen in de berekening van het gemiddelde.

Proces en preventie

Meer informatie ten aanzien van het proces omtrent meldingen van malversatie en de preventie van malversaties is opgenomen in bijlage 5 sanctiebeleid en malversaties van het jaarverslag van begrotingshoofdstuk V Buitenlandse Zaken.

Gegrond verklaarde malversaties BHOS-activiteiten 2022

Hieronder volgt een overzicht van in 2022 gegrond verklaarde malversaties die betrekking hebben op door het ministerie gefinancierde BHOS-activiteiten. Omwille van de relevantie en beperking van de beheerslast zijn in dit overzicht alleen de 23 gegrond verklaarde malversaties opgenomen waarvan het Nederlands (i.e. ten laste van het ministerie) aandeel EUR 10.000 of meer is. Het totale Nederlands aandeel van deze 23 malversaties tezamen bedroeg EUR 1.714.186.

In 2022 zijn 31 malversaties gegrond verklaard waarvan de omvang van het Nederlands aandeel lager dan EUR 10.000 was. Het totale Nederlands aandeel van deze 31 malversaties tezamen bedroeg EUR 66.038.

Een overzicht van malversaties die in 2022 gegrond zijn verklaard met betrekking tot BZ-activiteiten, is opgenomen in het jaarverslag van begrotingshoofdstuk V Buitenlandse Zaken.

Tabel 37 Gegronde malversaties BHOS-activiteiten 2022
Gegrond verklaarde malversaties BHOS-activiteiten
REF:	19-24
Land	Democratische Republiek Congo
Organisatie	Internationale organisatie
Ontdekt	De contractpartner heeft onregelmatigheden vastgesteld bij drie uitvoeringspartners, waaronder ten aanzien van deelnemers- en distributielijsten en niet-subsidiabele kosten.
Omvang	EUR 180.911
Nederlands aandeel	EUR 10.176
Actie	De contractpartner heeft de betreffende onrechtmatige bedragen teruggevorderd bij de uitvoeringspartners.
REF:	20-05
Land	Somalië
Organisatie	Internationale organisatie
Ontdekt	De contractpartner heeft een forensisch accountantsonderzoek laten uitvoeren bij een uitvoeringspartner. Het onderzoek heeft verscheidene onregelmatigheden vastgesteld, waaronder vervalsing van projectdocumentatie en verhoogde- en dubbele declaraties.
Omvang	EUR 227.840
Nederlands aandeel	EUR 26.250
Actie	De contractpartner spant zich in om het bedrag terug te vorderen en dekt de financiële schade uit diens eigen middelen. De uitvoeringspartner komt niet meer in aanmerking voor financiering.
REF:	20-18
Land	Kenia
Organisatie	Internationale organisatie
Ontdekt	Naar aanleiding van een melding is een accountantsonderzoek ingesteld bij een lokale uitvoeringspartner. Het onderzoek toonde onregelmatigheden aan waarbij niet-subsidiabele bedragen waren opgevoerd.
Omvang	EUR 26.609
Nederlands aandeel	EUR 26.609
Actie	De contractpartner heeft direct actie ondernomen door terugvordering van de niet-subsidiabele kosten. Ook is de uitvoeringspartner uitgesloten van toekomstige financiering, totdat verbeteringen in de interne controles zijn doorgevoerd.
REF:	20-54
Land	Kenia
Organisatie	Lokale organisatie
Ontdekt	Na vermoedens van malversatie heeft het ministerie een forensisch accountantsonderzoek laten uitvoeren naar een lokale contractpartner. Hierbij zijn verschillende onregelmatigheden ontdekt, waaronder in rekening gebrachte niet-subsidiabele kosten.
Omvang	EUR 1.803.367
Nederlands aandeel	EUR 889.821
Actie	Het ministerie onderzoekt juridische vervolgmogelijkheden om de onrechtmatig besteedde fondsen terug te vorderen. Daarnaast worden geleerde lessen ten aanzien van de monitoring genomen.
REF:	20-67
Land	Somalië
Organisatie	Internationale organisatie
Ontdekt	Naar aanleiding van een melding en een reguliere controle zijn onregelmatigheden ontdekt bij een lokale uitvoeringspartner. De uitvoeringspartner had niet-subsidiabele kosten in rekening gebracht.
Omvang	EUR 13.064
Nederlands aandeel	EUR 13.064
Actie	De contractpartner heeft de niet-subsidiabele kosten geschrapt en acties genomen om de kans op herhaling bij de uitvoeringspartner te minimaliseren.
REF:	20-69
Land	Nigeria
Organisatie	Internationale organisatie
Ontdekt	Accountantsonderzoek bij een uitvoeringspartner heeft aangetoond dat een deel van de fondsen niet is gebruikt voor de uitvoer van de activiteit.
Omvang	EUR 33.202
Nederlands aandeel	EUR 33.202
Actie	De contractpartner heeft diens controlemechanismen aangescherpt en geeft ondersteuning op het gebied van financieel management aan de uitvoeringspartner.
REF:	21-02
Land	Italië
Organisatie	Internationale organisatie
Ontdekt	Bij een reguliere controle werd ontdekt dat een uitvoeringspartner producten leverde van een inferieure, goedkopere kwaliteit voor eigen financieel gewin.
Omvang	EUR 5.915.000
Nederlands aandeel	EUR 41.701
Actie	De contractpartner heeft de samenwerking met de uitvoeringspartner beëindigd en is een financiële schikking overeengekomen. De uitvoeringspartner is uitgesloten van toekomstige financiering.
REF:	21-07
Land	Ethiopië
Organisatie	Internationale organisatie
Ontdekt	Bij een forensisch accountantsonderzoek bij een uitvoeringspartner zijn verschillende onregelmatigheden ontdekt, waaronder in het aanbestedingsproces en de facturering van kosten.
Omvang	EUR 13.072
Nederlands aandeel	EUR 13.072
Actie	De contractpartner heeft de samenwerking met de uitvoeringspartner beëindigd en dekt de financiële schade uit diens eigen middelen.
REF:	21-53
Land	Jemen
Organisatie	Internationale organisatie
Ontdekt	Op basis van de interne controlemechanismen van een lokale uitvoeringspartner ontstond een vermoeden van malversatie en diefstal door één van diens medewerkers. Hierop volgend onderzoek bevestigde dit.
Omvang	EUR 97.215
Nederlands aandeel	EUR 97.215
Actie	De betreffende medewerker is ontslagen. De financiële schade is vanuit de eigen middelen van de uitvoeringspartner gedekt.
REF:	21-80
Land	Verenigd Koninkrijk
Organisatie	Internationale organisatie
Ontdekt	Bij een contractpartner is de salarisbetaling van een personeelslid naar een frauduleuze bankrekening overgemaakt als gevolg van phishing.
Omvang	EUR 24.548
Nederlands aandeel	EUR 10.961
Actie	De contractpartner heeft aanspraak gemaakt op een verzekering voor het bedrag dat verloren is gegaan.
REF:	21-83
Land	Afghanistan, Benin, Ghana, Liberia, Madagaskar, Oeganda, Somalië, Tsjaad, Zambia
Organisatie	Internationale organisatie
Ontdekt	Deze melding betreft een clustermelding vanuit een contractpartner, die tien gegrond verklaarde meldingen omvat bij tien verschillende uitvoeringspartners. Er zijn verschillende onregelmatigheden aangetroffen waaronder machtsmisbruik, belangenverstrengeling, onrechtmatige uitgaven en aanbestedingsfraude.
Omvang	EUR 632.659
Nederlands aandeel	EUR 64.784
Actie	De organisatie spant zich in om het volledige bedrag terug te vorderen. De informatievoorziening van de organisatie naar het ministerie is inmiddels verbeterd.
REF:	21-84
Land	Syrië
Organisatie	Internationale organisatie
Ontdekt	De contractpartner heeft een accountantsonderzoek laten uitvoeren bij een lokale uitvoeringspartner, hierop zijn verscheidene onregelmatigheden ontdekt, waaronder onterechte inhoudingen op salarissen en het in rekening brengen van te hoge huurkosten.
Omvang	EUR 118.690
Nederlands aandeel	EUR 43.251
Actie	De contractpartner heeft de samenwerking met de uitvoeringspartner beëindigd en vordert het schadebedrag terug.
REF:	21-97
Land	Zuid-Soedan
Organisatie	Internationale organisatie
Ontdekt	Een accountantsonderzoek bij een lokale uitvoeringspartner heeft verschillende onregelmatigheden aangetoond, waaronder ten aanzien van kosten die de uitvoeringspartner bij de contractpartner in rekening had gebracht.
Omvang	EUR 40.909
Nederlands aandeel	EUR 40.909
Actie	De contractpartner heeft de samenwerking met de uitvoeringspartner beëindigd en heeft dienst monitorings- en controlemechanismen ten aanzien van uitvoeringspartners aangescherpt.
REF:	22-08
Land	Zuid-Soedan
Organisatie	Internationale organisatie
Ontdekt	Naar aanleiding van een melding heeft de contractpartner een accountantsonderzoek laten uitvoeren. Hieruit is gebleken dat medewerkers van het landenkantoor van de contractpartner via een geldwisselkantoor (dat was opgezet in het kader van de activiteiten) wisselkoerswinsten maakten.
Omvang	EUR 30.101
Nederlands aandeel	EUR 30.101
Actie	De verantwoordelijke medewerkers zijn niet langer werkzaam voor de contractpartner en maatregelen zijn genomen om de kans op herhaling te minimaliseren.
REF:	22-14
Land	Syrië
Organisatie	Internationale organisatie
Ontdekt	Een accountantsonderzoek bij een lokale uitvoeringspartner heeft verschillende onregelmatigheden aangetoond, waaronder vervalste facturen rond de salarisbetalingen van personeel.
Omvang	EUR 149.919
Nederlands aandeel	EUR 24.437
Actie	De contractpartner heeft de samenwerking met de uitvoeringspartner beëindigd en deze uitgesloten van toekomstige financiering.
REF:	22-15
Land	Democratische Republiek Congo
Organisatie	Internationale organisatie
Ontdekt	Naar aanleiding van een melding heeft de contractpartner een accountantsonderzoek laten uitvoeren bij een lokale uitvoeringspartner. Hierbij zijn onregelmatigheden ontdekt.
Omvang	EUR 20.650
Nederlands aandeel	EUR 16.656
Actie	De contractpartner heeft diens controlemechanismen aangescherpt om de kans op herhaling te minimaliseren. Daarnaast is de samenwerking met de uitvoeringspartner beëindigd.
REF:	22-23
Land	Oeganda
Organisatie	Internationale organisatie
Ontdekt	De contractpartner heeft bij een reguliere controle van een uitvoeringspartner factuurfraude ontdekt.
Omvang	EUR 30.775
Nederlands aandeel	EUR 30.775
Actie	De contractpartner heeft diens controle- en monitoringsmechanismen aangescherpt. De uitvoeringspartner moet vanaf heden diens uitgaven maandelijks verantwoorden en betalingen aan de uitvoeringspartner worden voortaan per kwartaal, in plaats van per half jaar, gedaan.
REF:	22-28
Land	Zuid-Soedan
Organisatie	Internationale organisatie
Ontdekt	Op basis van een reguliere controle ten aanzien van een veldkantoor van een internationale uitvoeringspartner zijn vermoedens van onregelmatigheden ontstaan. Een hierop volgend accountantsonderzoek bevestigde dit.
Omvang	EUR 121.387
Nederlands aandeel	EUR 121.387
Actie	De uitvoeringspartner heeft de verantwoordelijke medewerker ontslagen. Daarnaast zijn de interne controle- en monitoringsmechanismen aangescherpt om de kans op herhaling te minimaliseren.
REF:	22-33
Land	Democratische Republiek Congo
Organisatie	Internationale organisatie
Ontdekt	Naar aanleiding van een melding heeft een uitvoeringspartner een accountantsonderzoek laten uitvoeren. Dit onderzoek bevestigde verschillende onregelmatigheden bij de uitvoeringspartner en twee van diens sub-partners, waaronder vervalsingen in deelnemerslijsten. Zie ook REF 22-66.
Omvang	EUR 16.114
Nederlands aandeel	EUR 16.114
Actie	De uitvoeringspartner heeft de verantwoordelijke medewerkers ontslagen, dan wel disciplinaire maatregelen tegen hen getroffen. Daarnaast heeft de uitvoeringspartner diens monitorings- en controlemechanismen aangescherpt en worden activiteiten ondernomen ter bevordering van de (financieel) administratieve capaciteit van de uitvoeringspartner en de twee sub-partners.
REF:	22-65
Land	Zuid-Soedan
Organisatie	Internationale organisatie
Ontdekt	Bij een regulier accountantsonderzoek werd ontdekt dat bepaalde financiële transacties van de uitvoeringspartner niet verantwoord konden worden. Ook werkte de organisatie gebrekkig mee aan het onderzoek.
Omvang	EUR 26.508
Nederlands aandeel	EUR 26.508
Actie	De internationale contractpartner heeft een terugvordering ingesteld en overweegt juridische vervolgstappen. Daarnaast is de uitvoeringspartner uitgesloten van toekomstige financiering.
REF:	22-66
Land	Democratische Republiek Congo
Organisatie	Internationale organisatie
Ontdekt	Naar aanleiding van een melding heeft een uitvoeringspartner een accountantsonderzoek laten uitvoeren. Dit onderzoek bevestigde verschillende onregelmatigheden bij de uitvoeringspartner en twee van diens sub-partners, waaronder vervalsingen in deelnemerslijsten. Zie ook REF 22-66.
Omvang	EUR 176.577
Nederlands aandeel	EUR 109.591
Actie	De uitvoeringspartner heeft de verantwoordelijke medewerkers ontslagen, dan wel disciplinaire maatregelen tegen hen getroffen. Daarnaast heeft de uitvoeringspartner diens monitorings- en controlemechanismen aangescherpt en worden activiteiten ondernomen ter bevordering van de (financieel) administratieve capaciteit van de uitvoeringspartner en de twee sub-partners.
REF:	22-113
Land	Niger
Organisatie	Internationale organisatie
Ontdekt	Een internationale uitvoeringspartner is het slachtoffer geweest van een gewelddadige overval, waarbij een deel van diens humanitaire hulpvoorraden ontvreemd is.
Omvang	EUR 243.390
Nederlands aandeel	EUR 27.602
Actie	De uitvoeringspartner heeft maatregelen genomen om de kans op herhaling te minimaliseren, waaronder aanvullende training van diens personeel. Daarnaast is de zaak gemeld bij de lokale autoriteiten. De uitvoeringspartner heeft een deel van de humanitaire hulpvoorraden kunnen terugkrijgen.

Sancties

Het onderstaande overzicht biedt informatie over lopende sanctiemaatregelen omtrent gegrond verklaarde malversaties aangaande BHOS-activiteiten.

Het sanctiebeleid is erop gericht gemalverseerde bedragen terug te vorderen en, wanneer dit niet mogelijk blijkt, andere passende maatregelen te treffen. Meer informatie hieromtrent is opgenomen in begrotingshoofdstuk V Buitenlandse Zaken.

Tabel 38 Lopende sanctiemaatregelen BHOS-activiteiten
Lopende sancties BHOS-activiteiten
REF: 17-13
Land	Mali
Organisatie	Lokale organisatie
Vordering	EUR 962.154
Stand van zaken	De betrokkenen zijn veroordeeld tot een gevangenisstraf en terugbetaling van het gemalverseerde bedrag. Het ministerie blijft zich inspannen om het bedrag middels een beslaglegging terug te vorderen.
REF: 20-44
Land	Nederland
Organisatie	Internationale organisatie
Vordering	EUR 85.077
Stand van zaken	De organisatie is failliet verklaard. Verdere financiële afhandeling loopt via de curator, waarbij het ministerie zich inzet om het betreffende bedrag terug te vorderen.