Het ministerie van Financiën heeft diverse maatregelen getroffen wegens de oorlog in Oekraïne. Hieronder is een overzicht opgenomen van de budgettaire effecten.
Art. | Artikelnaam | Maatregel | Verplichtingen 2024 | Uitgaven 2024 | Ontvangsten 2024 | Relevante Kamerstukken |
|---|---|---|---|---|---|---|
4 | Internationale financiële betrekkingen | Garantie Wereldbank voor Oekraïne | 0,0 | 0,0 | 0,0 | Kamerstukken II 2021-2022, 36 048, nr. 3 |
4 | Internationale financiële betrekkingen | Lening aan Oekraïne via het Internationaal Monetair Fonds | 0,0 | 0,0 | 0,0 | Kamerstukken II 2021-2022, 36 182, nr. 6 |
4 | Internationale financiële betrekkingen | EBRD kapitaalinjectie | 100,0 | 100,0 | 0,0 | Kamerstukken II 2023–2024 36 550-IX, nr. 10 |
4 | Internationale financiële betrekkingen | EIB EU For Ukraine Trust Fund | 0,0 | 0,0 | 0,0 | Kamerstukken II 2022-2023, 36 045, nr. 165 |
4 | Internationale financiële betrekkingen | Bijdrage aan EU rentecompensatie Oekraïne | 0,0 | 33,7 | 0,0 | Kamerstukken II 2022-2023, 22 112, nr. 3557 |
4 | Internationale financiële betrekkingen | EU Bilaterale Garantie Macro-Financiële Bijstand aan Oekraïne | 0,0 | 0,0 | 0,0 | Kamerstukken II 2022-2023, 36 045, nr. 113 |
4 | Internationale financiële betrekkingen | EU Headroomgarantie Macro-Financiële Bijstand aan Oekraïne | 27,2 | 0,0 | 0,0 | Kamerstukken II 2022-2023, 21 501-07, nr. 1916Kamerstukken II 2022-2023, 22 112, nr. 3557 |
4 | Internationale financiële betrekkingen | Oekraïnefaciliteit | 1.999,3 | 0,0 | 0,0 | Kamerstukken II 2023-2024, 36 499, nr. 2 |
4 | Internationale financiële betrekkingen | MFB Headroomgarantie | 3.416,0 | 0,0 | 0,0 | Kamerstukken II 2024-2025, 36 613 IX, nr. 4 |
5 | Exportkredietverzekeringen, -garanties en investeringsverzekeringen | Bijdrage voor wederopbouw Oekraïne | 0,0 | 0,0 | 0,0 | Kamerstukken II 2023-2024, 36 045, nr. 169 |
Toelichting
Garantie Wereldbank voor Oekraïne
De Staat verstrekte in 2022 een garantie aan de Wereldbank als cofinanciering van de begrotingssteun aan Oekraïne via een Development Policy Loan (DPL). Met de Nederlandse garantie van € 100 mln. wordt de Wereldbank in staat gesteld additionele financiering te verlenen. In 2024 heeft er geen wijziging op deze garantie plaatsgevonden.
Lening aan Oekraïne via het Internationaal Monetair Fonds
Gezien de noodsituatie in Oekraïne en de urgente behoefte aan middelen besloot het kabinet in 2022 een aanvullende bilaterale lening van € 200 mln. aan Oekraïne te verstrekken via een speciale kredietlijn van het Internationaal Monetair Fonds (IMF). Deze begrotingssteun heeft als doel een bijdrage te leveren aan Oekraïense inspanningen om de dagelijkse uitgaven te financieren en de economie draaiende te houden. In 2024 heeft er geen wijziging op deze lening plaatsgevonden.
EBRD kapitaalinjectie
In 2024 heeft een kapitaalinjectie van €100 mln plaatsgevonden om EBRD in staat te stellen te blijven bijdragen aan het steunen van Oekraïne.
EIB EU For Ukraine Trust Fund
Met het EU4U initiatief van de EIB wordt beoogd de wederopbouw en het herstel van de kritieke infrastructuur en huisvesting van Oekraïne vanuit de EIB voort te kunnen zetten. De EU4U is bedoeld als een overbrugging totdat financiering wordt gevonden binnen de EU-begroting. Nederland droeg € 52 mln. aan dit EIB-initiatief bij. In 2024 heeft er geen wijziging op deze bijdrage plaatsgevonden.
Bijdrage aan EU rentecompensatie Oekraïne
In december 2022 is in de Ecofin gesproken over een bijdrage van de EU-lidstaten om de rente op de Oekraïne lening van € 18 mld. in 2024 te compenseren. In 2024 is de raming bijgesteld op basis van de definitieve vastgestelde bijdrage door de Europese Commissie. De Nederlandse bijdrage in 2024 betrof € 33,7 mln.
EU Bilaterale Garantie Macro-Financiële Bijstand aan Oekraïne
In 2023 is een bilaterale garantie afgegeven van € 215,4 mln. aan de Europese begroting. Gezamenlijk staan de EU-lidstaten garant voor € 3,66 mld. waarmee voor € 6 mld. aan macro-financiële bijstand (MFB) is verleend door de Europese Unie aan Oekraïne. Middels deze garantie levert Nederland in EU-verband een bijdrage aan de Oekraïense inspanningen om de dagelijkse uitgaven te financieren en daarmee de economie draaiende te houden. In 2024 heeft er geen wijziging op deze garantie plaatsgevonden.
EU Headroomgarantie Macro-Financiële Bijstand aan Oekraïne
In december 2022 heeft de Raad ingestemd met het wetgevingspakket voor macro-financiële bijstand aan Oekraïne in 2024 van € 18 mld. in concessionele leningen. Nederland heeft hiervoor een garantie afgegeven (circa € 1,1 mld.) ter hoogte van het Nederlandse bni-aandeel in de EU. In 2024 is de garantie opgehoogd met € 27,2 mln. als gevolg van verbeteringen in het ramingsmodel ten aanzien van het bni-aandeel.
Oekraïne Faciliteit
De Europese Raad heeft op 1 februari 2024 ingestemd met de Oekraïne faciliteit, die onder andere bestaat uit € 33 mld. aan leningen aan Oekraïne. Nederland heeft hiervoor een garantie op de begroting ter hoogte van ons bni-aandeel in het EU-bni. Dit betekent dat de garantie in 2024 € 1,999 mld. betreft.
MFB Headroomgarantie
Op 20 september 2024 heeft de Europese Commissie een voorstel gedaan om Oekraïne via de macro financiële bijstand (MFB) maximaal € 35 mld. aan steun te verlenen. Het Nederlandse aandeel in deze garantie is gelijk aan het Nederlandse bni-aandeel in het EU-bni. Dit leidt tot een garantieverplichting van maximaal € 3,4 mld.
Bijdrage voor wederopbouw Oekraïne
Via het derde steunpakket aan Oekraïne is in 2023 € 60 mln. gereserveerd voor het mogelijk maken van een exportkredietverzekeringsfaciliteit (ekv) om financiële risico’s af te dekken voor Nederlandse bedrijven die willen bijdragen aan de wederopbouw van Oekraïne middels de ekv. Er is in 2024 één polis afgegeven voor een kortlopende levering van groente en fruit ter waarde van circa € 1,6 mln.