Toelichting samenstelling saldibalans

Als een minister meer dan één begroting beheert, in dit geval Infrastructuur en Waterstaat (XII), het Mobiliteitsfonds en het Deltafonds, wordt per begroting een saldibalans opgesteld. Voor de begroting van Hoofdstuk XII, het Mobiliteitsfonds en het Deltafonds worden geen gescheiden administraties gevoerd waardoor posten die niet zonder meer toewijsbaar zijn aan een bepaalde begroting, zijn opgenomen in de saldibalans van het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat (XII).

Wat betreft de toelichtingen zijn de volgende uitgangspunten toegepast. Een post, welke in verhouding tot de totale omvang van de balansregel een grote omvang heeft of de grens van € 25 miljoen overschrijdt, is tekstueel toegelicht.

Alle bedragen in de Saldibalans zijn, conform de regelgeving, naar boven afgerond. Als gevolg hiervan kunnen kleine verschillen ontstaan met de overige tabellen waarbij de reguliere afrondingsregels zijn gebruikt.

4) Rekening-courantverhouding Rijkshoofdboekhouding

Deze balansregel geeft de financiële verhouding met de Rijksschatkist weer.

6) Vorderingen buiten begrotingsverband

Onder de vorderingen buiten begrotingsverband zijn posten opgenomen, die nog met derden moeten worden verrekend.

Toelichting

Verrekenposten personeel HRMDe openstaande verrekenposten personeel HRM betreffen verstrekte voorschotten in het kader van onderwijskosten, verhuiskosten en aanloopkosten. Daarnaast worden nog enkele bedragen ingehouden op salarissen van personeelsleden, omdat aan hen een voorschot op het salaris is verstrekt.

Belastingdienst te vorderen BTWDe te vorderen BTW bestaat voor een groot deel (€ 3,5 miljoen) uit de BTW aangifte voor de Zuidasdok over het vierde kwartaal van 2024.

OverigOnder overig vallen o.a. de vorderingen die de Inspectie Leefomgeving en Transport op derden voor de vergunningverleningen/leges heeft ingesteld.

7) Schulden buiten begrotingsverband

Onder de schulden buiten begrotingsverband zijn de posten opgenomen, die nog aan derden moeten worden betaald.

Toelichting

Mobiliteitsfonds

De niet uitgegeven middelen voor vrachtwagenheffing van IenW HXII zijn naar het mobiliteitsfonds overgeboekt waarna deze in 2025 weer terugvloeien naar HXII.

Gelden in depotDe Autoriteit Nucleaire Veiligheid en Stralingsbescherming (ANVS) en de Inspectie voor de Leefomgeving (ILT) in het kader van de EVOA hebben van derden respectievelijk € 0,4 miljoen en € 8,1 miljoen aan bedragen ontvangen als vorm van zekerheid. Deze gelden in depot worden teruggestort als de voorwaarden zijn komen te vervallen.

BijdragenDe bijdragen betreffen de rekening-courant verplichtingen van de Inspectieraad, Paris MOU en de SBR Wonen. De uitgaven worden rechtstreeks vanuit de bank naar de grootboekrekeningen geboekt. Deze raken de begroting niet. De uitgaven van de projecten worden ook hier geboekt. Tevens bevatten de bijdragen het toezicht op de woningcorporaties voor zover deze uit de heffing op de woningcorporaties is gefinancierd.

Vooruitontvangen bedragenDe vooruitontvangen bedragen hebben betrekking op de aan de afnemers van producten op het gebied van vergunningverlening vooraf in rekening gebrachte tarieven.

10 en 10a) Vorderingen en Tegenrekening vorderingen

De Extra-comptabele vorderingen zijn vorderingen die voortvloeien uit uitgaven ten laste van de begroting.

Toelichting

Artikel 14 Wegen en VerkeersveiligheidDe vorderingen betreffen voornamelijk afrekeningen van voorschotten specifieke uitkering N-wegen tweede Tranche. Op grond van de ingediende verantwoordingen en de verzoeken tot vaststelling van de uitkeringen, bleek een deel van de verstrekte voorschotten te moeten worden terugbetaald. Hierover zijn met de betreffende provincies afspraken gemaakt.

Artikel 16 Openbaar Vervoer en SpoorDe vorderingen betreffen voornamelijk afrekeningen van voorschotten die in het kader van de Regeling specifieke uitkering beschikbaarheidsver-goeding regionale OV-concessies 2022 aan vervoerregio's, gemeenten en provincies zijn verstrekt. Op grond van de ingediende verantwoordingen en de verzoeken tot vaststelling van de uitkeringen, bleek een deel van de verstrekte voorschotten te moeten worden terugbetaald. Hierover zijn afspraken gemaakt.

Artikel 17 Luchtvaart

Bij de verzelfstandiging van de Luchtverkeersleiding Nederland (LVNL) in 1993 is het verschil tussen de taxatiewaarde en de boekwaarde van gebouwen en terreinen als vordering op LVNL (€ 6,6 miljoen) opgenomen. Deze vordering is niet rentedragend, niet aflosbaar en direct opeisbaar bij een voorgenomen opheffing, overname of fusie van LVNL.

12 en 12a) Voorschotten en Tegenrekening voorschotten

Voorschotten zijn bedragen die aan derden zijn betaald vooruitlopend op later definitief vast te stellen of af te rekenen bedragen.

Toelichting

Artikel 11 Integraal waterbeleidIn het kader van integraal waterbeleid staan voorschotten open om de doeltreffendheid en doelmatigheid van de bestuurlijke organisatie en het instrumentarium van het waterbeleid te verbeteren.

Zo zijn aan onder andere de Rijksdienst voor Ondernemend Nederland (RVO) voor het programma Partners voor Water ca. € 9,0 miljoen, aan Waterschap Scheldestromen ten behoeve van het project Restopgave Vooroeverbestortingen van € 10,5 miljoen en aan het ministerie van BZ voor het programma Blue Deal dat door de Unie van Waterschappen wordt uitgevoerd € 11,9 miljoen aan voorschotten verstrekt. Aan diverse organisaties en mede-overheden zijn voorschotten van € 9,7 miljoen verstrekt in het kader van het Nationaal Groeifonds programma NL2120. Tenslotte zijn in het kader van de specifieke uitkering uitvoeringspilots Ruimtelijke Adaptatie 2e tranche zijn aan diverse gemeenten voorschotten verstrekt van ruim 2,2 miljoen.

Afrekening van deze voorschotten is verwacht in jaren 2025 tot en met 2030.

Artikel 13 Bodem en OndergrondAan Bosatex en Bodembeheer NL zijn ten behoeve van bodemsanering voor een bedrag van € 47,3 miljoen aan voorschotten verstrekt. In het kader van bodemsanering voormalig EMK-terrein zijn aan de uitvoerder in totaal € 22,4 miljoen aan voorschotten verstrekt.

Aan de BES eilanden zijn ten behoeve van diverse watervoorzieningen voorschotten van in totaal € 35,4 miljoen verstrekt. De afrekeningen van deze voorschotten worden in de jaren 2025 tot en met 2028 verwacht.

Verder is aan Rijksdienst voor Ondernemend Nederland (RVO) een voorschot verstrekt van € 70,2 miljoen voor de tijdelijke regeling uitkering bodem 2024-2030.

Tenslotte zijn in het kader van de specifieke uitkering Bodem 2021, 2022 en 2023 aan diverse gemeenten en provincies voorschotten verstrekt van circa. € 207,7 miljoen. Afrekening van deze voorschotten wordt verwacht in de jaren 2025 tot en met 2030.

Artikel 14 Wegen en VerkeersveiligheidAan maatschappelijke organisaties zoals Veilig Verkeer Nederland (VVN), Stichting Wetenschappelijk Onderzoek Verkeersveiligheid (SWOV), Fietsersbond en Team Alert ten behoeve van verkeersveiligheid zijn voorschotten van in totaal € 9,8 miljoen verstrekt. Aan Stichting Connekt zijn voor de werkzaamheden in het kader van de «ondersteuning programma Topsector Logistiek 2021-2023 verduurzaming logistiek» voorschotten van in totaal € 19,1 miljoen verstrekt. Aan de BES-eilanden zijn voorschotten in het kader van de bijzondere uitkering van circa € 57,0 miljoen verstrekt voor het beheer en onderhoud aan de infrastructuur en in het bijzonder de wegen. Verder zijn voorschotten van circa € 296,9 miljoen aan de RVO verstrekt voor de uitvoering van diverse programma’s.

Aan het CBR zijn voorschotten verstrekt van € 18,5 miljoen als bijdrage op het gebied van rijvaardigheid, aan het RDW zijn voorschotten verstrekt van € 29,1 miljoen als bijdrage voor veilig en geordend wegverkeer en aan de NEA zijn voorschotten verstrekt van circa € 10,2 miljoen als bijdrage voor Energie en Vervoer.

In het kader van de Tijdelijke subsidieregeling onderzoek Topsector Logistiek 2022–2026 zijn aan TNO en diverse universiteiten voorschotten verstrekt van circa € 5,1 miljoen.

Tenslotte zijn in het kader van specifieke uitkeringen voorschotten verstrekt aan diverse gemeenten en provincies voor o.a. de realisatie van slimme laadpleinen, laadinfra, snelfietsroutes, MAAS-pilots, veilig fietsen, MIRT, IVRI en veilig, doelmatig en duurzaam gebruik verkeersinfrastructuur van circa € 113,5 miljoen.

De afrekeningen van deze voorschotten worden in de jaren 2025 tot en met 2029 verwacht

Artikel 16 Openbaar Vervoer en SpoorAan ProRail zijn in het kader van Tijdelijke subsidieregeling opstellen en rangeren spoorgoederenvervoer 2023-2025 voorschotten van in totaal € 16,1 miljoen verstrekt.

Tevens zijn in het kader van de beschikbaarheidsvergoeding OV en transitievergoeding OV voorschotten verstrekt aan Metropool Rotterdam Den Haag, Vervoerregio Amsterdam en aan de provincies en gemeenten van circa € 72,8 miljoen. In het kader van incidentele specifieke uitkering/subsidie OV-gelden (motie Bikker/Krul) zijn aan Metropool Rotterdam Den Haag, Vervoerregio Amsterdam en NS voorschotten verstrekt van circa € 400,9 miljoen.

Verder zijn voorschotten verstrekt van in totaal € 29,4 miljoen aan diverse provincies m.b.t de specifieke uitkering Decentraal Spoor. Er zijn voorschotten verstrekt van in totaal € 65,7 miljoen aan gemeenten en provincies voor diverse incidentele specifieke uitkeringen. Aan de NS zijn voorschotten verstrekt van € 22,3 miljoen voor diverse incidentele subsidies.

De afrekeningen van de voorschotten worden in de jaren 2025 tot en met 2028 verwacht. 

Artikel 17 LuchtvaartVoorschotten zijn onder andere verstrekt aan de Stichting Bevordering Kwaliteit Leefomgeving Schipholregio voor een bedrag van € 10 miljoen in het kader van activiteiten - zijnde het beheren en (doen) bestemmen van de gelden, het beoordelen van aanvragen als ook het vaststellen en (doen) verstrekken van uitkeringen - voor gebiedsgerichte projecten ter bevordering van de kwaliteit van de woon-, werk- en leefomgeving in de Schipholregio.

Verder zijn er een voorschotten verstrekt aan de BES-eilanden van € 18,1 miljoen ten behoeve van bijzondere uitkeringen voor water-, haven- en luchtvaartinfrastructuur en aanpak erosie op het eiland St. Eustatius.

In het kader van het Nationaal Groei Fonds zijn aan diverse organisaties voorschotten verstrekt voor een bedrag van circa 75 miljoen. Aan de RVO zijn voorschotten verstrekt van circa 5,8 miljoen voor de uitvoering van de Tijdelijke Subsidieregeling Luchtvaart in Transitie.

De afrekeningen van de voorschotten worden in de periode 2025-2030 verwacht.

Artikel 18 Scheepvaart en HavensVoorschotten zijn aan onder andere de Nederlandse Organisatie voor Wetenschappelijk Onderzoek (NWO) verstrekt voor een bedrag van ruim € 14,6 miljoen ten behoeve van de onderzoeksactiviteiten betreffende toegepast/industrieel onderzoek en experimentele ontwikkeling.

Er zijn voorschotten verstrekt aan RVO voor een bedrag van € 88,8 miljoen voor uitvoering van de tijdelijke subsidieregelingen «Verduurzaming binnenvaartschepen» en 'Walstroom Zeevaart'.

In het kader van de Tijdelijke subsidieregeling onderzoek Topsector Logistiek 2022–2026 zijn aan TNO en diverse universiteiten voorschotten verstrekt van € 6,5 miljoen. In het kader van Topsektor Logistiek zijn aan Stichting Connekt voorschotten verstrekt van € 42,1 miljoen. Het betreft hier de kosten voor de door Stichting Connekt, namens het ministerie aangegane verplichtingen.

Er zijn voorschotten verstrekt aan de BES-eilanden in het kader van de bijzondere uitkeringen van circa € 47,1 miljoen ten behoeve van haveninfrastructuur. Aan Zero Emmisson Service BV zijn voorschotten verstrekt ten behoeve van toegekende subsidie Modular Energy Concept en subsidie laadstations en energycontainers van € 40,5 miljoen. Tenslotte is aan de gemeente Tilburg voor het project Wilhelminakade fase 1,5 een voorschot van circa € 4,7 miljoen.

De voorschotten worden in de jaren 2025 tot en met 2027 afgerekend.

Artikel 19 Internationaal BeleidVoorschotten zijn verstrekt aan de RVO voor de uitvoering van diverse regelingen voor circa € 4,0 miljoen. De afrekeningen van deze voorschotten worden in 2025 verwacht.De afrekeningen van de voorschotten worden in 2025 verwacht.

Artikel 20 Lucht en GeluidVoorschotten zijn verstrekt aan RVO van circa € 21,0 miljoen aan de regelingen specifieke uitkering Schone Lucht en aan het RIVM circa € 22,5 miljoen voor de uitvoering werkzaamheden luchtkwaliteit. In het kader van de sanering van geluidslawaai zijn aan het Bureau Sanering Verkeerslawaai voorschotten verstrekt van circa € 166,9 miljoen om de geluidsbelasting veroorzaakt door verkeer (waaronder ook luchtvaart) en bedrijvigheid te verminderen.

De genoemde organisaties verantwoorden hierover jaarlijks, waarna de voorschotten worden afgegerekend.

Artikel 21 Circulaire EconomieVoorschotten zijn verstrekt aan RVO van € 36,7 miljoen voor uitvoering van diverse programma's. Er zijn aan diverse gemeenten voorschotten verstrekt van in totaal € 1,8 miljoen in het kader van de regeling specifieke uitkering circulaire ambachtscentra.  Verder zijn er onder andere voorschotten aan de BES-eilanden verstrekt, ten behoeve van het milieubeheer op de eilanden, van circa € 18,2 miljoen. Voorschotten zijn verstrekt van € 3,0 miljoen aan de Stichting Koninklijk Normalisatie Instituut voor een publicatie gevaarlijke stoffen, de zogenaamde Publicatie Gevaarlijke Stoffen.

De afrekeningen van de voorschotten worden in de jaren 2025 ‒ 2026 verwacht.

Artikel 22 Omgevingsveiligheid en Milieurisico'sVoorschotten zijn verstrekt aan onder andere aan ZonMw ten behoeve van programma onderzoek naar elektromagnetische velden € 3,2 miljoen, aan Akzo-Nobel voor een bedrag van € 5,2 miljoen ten behoeve van het Convenant beëindiging chloortransporten, aan de Stichting Stimuleringsfonds Volkshuisvesting voor het particulierfonds sanering asbestdaken € 9,5 miljoen, aan Omgevingsdienst NL voor een bedrag van € 20,9 miljoen voor versterking omgevingsveiligheid en interbestuurlijk programma Verbetering VTH-stelsel en Versterking VTH-stelsel en aan diverse omgevingsdiensten een bedrag van € 14,6 miljoen voor de regeling specifieke uitkeringen Interbestuurlijk Programma VTH

Voor de uitvoering van diverse regelingen zijn aan RVO voor een bedrag van € 3,0 miljoen voorschotten verstrekt , aan RIVM voor een bedrag van € 27,3 miljoen voor werkzaamheden m.b.t. gevaarlijke stoffen, veiligheid en biotechnologie en tenslotte aan de Sociale Verzekeringsbank van € 7,4 miljoen ten behoeve van de uitvoering Regeling tegemoetkoming niet-loondienstgerelateerde slachtoffers van mesothelioom en asbestose.

De voorschotten worden in de jaren 2025 tot en met 2026 afgerekend.

Artikel 24 Inspectie Leefomgeving en TransportAan KIWA NV zijn ter compensatie van de lagere tarieven vergunningen/certificaten voorschotten verleend van € 5,1 miljoen. Deze worden na ontvangst van een accountantsverklaring afgewikkeld.

Artikel 25 Brede DoeluitkeringOp grond van de Wet Brede Doeluitkering Verkeer en Vervoer, die als doel heeft om op decentraal niveau maatwerk oplossingen mogelijk te maken voor verkeer- en vervoervraagstukken, staan voorschotten open van ruim € 1.828 miljoen. Dit heeft onder andere betrekking op de provincies (€ 67 miljoen), Metropoolregio Rotterdam-Den Haag (€ 1.022,9 miljoen) en de Vervoersregio Amsterdam (€ 738,2 miljoen). Het eindsaldo van deze voorschotten wordt jaarlijks na ontvangst en goedkeuring van SISA-verantwoordingen bijgesteld.

Artikel 97 Algemeen DepartementOp de Koninklijke Luchtvaart Maatschappij N.V. staan voorschotbetalingen voor de exploitatie kosten van het regeringsvliegtuig open van € 3,1 miljoen. Hiervoor is een 10-jarig contract afgesloten en jaarlijks worden de kosten verantwoord en afgerekend. Voor de uitvoering van het programma ANVS is aan het RIVM een voorschot van € 4 miljoen gegevens. Deze worden na ontvangst van een accountantsverklaring afgewikkeld,

Artikel 98 Apparaatsuitgaven KerndepartementVoor diverse wachtgelduitkeringen zijn aan het Uitvoeringsinstituut Werknemersverzekeringen (UWV) en aan het Algemeen Burgerlijk Pensioenfonds (ABP) voorschotten verstrekt. Hiervan staat ruim € 4,3 miljoen open. Afwikkeling van deze voorschotten vindt plaats, nadat de goedkeurende controleverklaringen zijn ontvangen.

Aan het ministerie van BZK/Uitvoeringsorganisatie Bedrijfsvoering Rijk (UBR) personeel zijn voor de budgetgefinancierde dienstverlening 2024 in totaal € 3,6 miljoen aan voorschotten verleend. Voor de facilitaire dienstverlening panden ILT zijn aan het ministerie van Financiën/SSO 2023-2024 voorschotten van in totaal € 6,1 miljoen verleend. Deze voorschotten worden in 2025 afgewikkeld.

Correctie eindstand:

De stand van de balansposten voorschotten en tegenrekening openstaande voorschotten per 31 december 2023 is voor € 295,5 miljoen gecorrigeerd. De vaststellingen van BVOV voorschotten zijn ten onrechte niet verwerkt in 2023. Dit had als gevolg dat de afgerekende voorschotten gepresenteerd in de jaarverantwoording 2023 € 295,5 miljoen te laag waren en de openstaande voorschotten op de saldibalans van 31 december 2023 te hoog. Om deze materiële fout te herstellen zijn de vergelijkende cijfers 2023 aangepast. Dit heeft geresulteerd in een verhoging van de balansposten openstaande voorschotten en tegenrekening voorschotten met € 295,5 miljoen.

13 en 13a) Garantieverplichtingen en Tegenrekening garantieverplichtingen

Dit zijn verplichtingen waarvan betaling op een later moment afhankelijk is van een bepaalde omstandigheid (een bepaald risico of een bepaalde onzekere gebeurtenis) bij de partij die de garantie ontvangt. Dit zijn dus voorwaardelijke financiële verplichtingen.

Toelichting

Afgelost in 2024Het Centraal Bureau voor de afgifte van Rijvaardigheidsbewijzen (CBR) heeft een lening van € 8,0 miljoen die in 2019 is verstrekt in 2024 volledig afgelost.

Afname risico 2024Een aantal jaren geleden is begonnen met de afbouw van de Regeling Borgstellingen MKB. In 2024 is het bedrag waarvoor IenW garant staat met € 34.200,-- afgenomen.

14 en 14a) Andere verplichtingen en Tegenrekening andere verplichtingen

De post Andere verplichtingen vormt een saldo van de verplichtingen per 1 januari van het begrotingsjaar, de aangegane verplichtingen, hierop verrichte betalingen en negatieve bijstellingen van in eerdere begrotingsjaren aangegane verplichtingen.

Negatieve bijstellingen

Niet uit de saldibalans blijkende bestuurlijke verplichtingen

Ten aanzien van bestuurlijke verplichtingen worden in het kader van infrastructurele werken op het terrein van regionale en lokale infrastructuur, maar ook op het terrein van het waterbeheer, het hoofdwegen- en spoorwegennet bestuurlijke afspraken gemaakt. Deze bestuurlijke afspraken zijn zeer divers in aard en omvang. Deze afspraken worden jaarlijks inzichtelijk gemaakt in hetMIRT overzicht, dat jaarlijks als bijlage bij de Ontwerpbegroting van het Mobiliteitsfonds wordt uitgebracht.

Niet uit de saldibalans blijkende financiële risico's voortkomend uit lopende juridische procedures

Ultimo 2024 lopen binnen IenW geen juridische procedures waar een financieel risico aanhangt groter dan € 25 miljoen.

15 en 15a) Deelnemingen en Tegenrekening deelnemingen

Deze balansregel geeft de deelnemingen in besloten en naamloze vennootschappen en internationale instellingen weer.

Toelichting

Het aandelenkapitaal van Winair NV St. Maarten bedraagt 560.000 US dollar en van Dutch Caribbean Air Navigation Service Provider (DC ANSP) 100 Antilliaanse guldens. Het deelnemingspercentage in beide ondernemingen bedraagt 7,95 en is «om niet» verkregen. In 2024 hebben er geen wijzigingen plaatsgevonden.