Justitie staat voor een rechtvaardige en veilige samenleving. Een samenleving waarin respect de norm is, waarin mensen goed en tijdig hun recht kunnen halen als dat nodig is en waarin criminaliteit en overlast worden teruggedrongen door gericht te voorkomen, door persoonsgericht aan te pakken en door straf en zorg effectief met elkaar te combineren.
Werken aan een rechtvaardige en veilige samenleving doet Justitie niet alleen. Alleen samen met burgers, maatschappelijke organisaties, de politie, lokale en provinciale overheden en andere ministeries kan Nederland veiliger en rechtvaardiger worden. Justitie schept voorwaarden, stimuleert, regisseert en corrigeert waar nodig. Dat de burger moet kunnen rekenen op een goede en tijdige afhandeling van zaken, staat voor Justitie voorop. Dat daarbij burgers en bedrijfsleven in toenemende mate gestimuleerd en in staat gesteld worden om ook zelf problemen op te lossen, maakt deel uit van die gezamenlijke aanpak. Preventie wordt vanuit die gezamenlijke verantwoordelijkheid ook niet langer vrijblijvend geacht. Van burgers en bedrijfsleven wordt gevraagd al die mogelijkheden om preventief te handelen ook daadwerkelijk te benutten.
Justitie draagt zorg voor de infrastructuur van de rechtsstaat. Dat doet het met wet- en regelgeving, maar meer nog met die duizenden medewerkers die verspreid over het hele land werken in het hart van onze samenleving, in de eerste lijn van onze rechtsstaat. Bij de Rechtspraak, het Openbaar Ministerie, de Dienst Justitiële Inrichtingen, de Immigratie- en Naturalisatiedienst, de Raad voor de Kinderbescherming en een groot aantal in omvang wat kleinere organisaties doen zij werk dat voor de burgers van ons land vaak onmiddellijk zichtbaar en voelbaar is. Met hun inzet is in de afgelopen jaren al veel gerealiseerd. Nederland is veiliger geworden. Dat neemt niet weg dat er nog het nodige te doen is.
De economische en financiële crisis heeft consequenties voor onze samenleving en daarmee ook voor Justitie. In de voor de justitiebegroting relevante ramingen is een stevige toename zichtbaar van het aantal zaken bij de rechterlijke macht en de rechtsbijstand. Deze en andere effecten van de huidige economische en financiële situatie zijn zoveel als mogelijk meegenomen bij de voorbereiding van deze begroting. Al met al geldt dat het op de verschillende punten budgettair behoorlijk knelt. Vaak zitten achter deze budgettaire vraagstukken moeilijk door Justitie te beïnvloeden omstandigheden. Justitie zal alle zeilen moeten bijzetten om de zaken ook budgettair op orde te houden.