A: Algemene doelstelling

Vrede en veiligheid voor ontwikkeling door het verlenen van humanitaire hulp; het voorkomen en terugdringen van conflictsituaties; en het bevorderen van rechtstaatontwikkeling, wederopbouw, vredesopbouw, versterkte legitimiteit van democratische structuren en het tegengaan van corruptie.

B: Rol en verantwoordelijkheid

De minister is verantwoordelijk voor:

Financieren

• • De aanwending van middelen uit het budget internationale veiligheid, in overeenstemming met de Ministers van Defensie en van Buitenlandse zaken. Besluitvorming wordt interdepartementaal voorbereid en uitgevoerd. Hiermee is het geïntegreerde karakter van de inzet van diplomatieke, civiele en/of militaire activiteiten uit het BIV geborgd.

• • Bepaling van de indicatieve planning voor ongeoormerkte bijdragen aan internationale, bij humanitaire hulp betrokken organisaties per chronische crisis.

• • Bepaling van bijdragen aan acute crises op basis van de ontstane noden.

• • Financiering van stabiliteit- en rechtsstaatsontwikkelingprogramma’s en partners.

Stimuleren

• • Het ondersteunen van programma’s die stabiliteit en rechtsorde bevorderen in de tien partnerlanden op het gebied van Veiligheid & Rechtsorde en het Grote Merengebied en de Hoorn van Afrika.

Regisseren

• • Effectieve samenwerking met actoren zoals de VN, de EU en NGO’s ter verbetering van de noodhulpketen.

• • Binnen de VN wordt ingezet op betere samenwerking tussen het Bureau of Crisis Prevention and Recovery (BCPR) van UNDP (rechtsstaatsontwikkeling) en het Department for Peacekeeping Operations (DPKO) (veiligheidssector).

• • Via NGO’s wordt vroegtijdig herstel na crises en post-conflict wederopbouw ondersteund als overheden (nog) niet in staat zijn deze taken zelf uit te voeren. Ook ligt er een belangrijke rol voor het maatschappelijk middenveld bij lokale conflictpreventie en bevorderen van participatie van burgers.

C: Beleidswijzigingen

• • In 2014 worden blokallocaties voor de regio’s Hoorn van Afrika en Grote Meren vastgesteld, zodat NGO’s meer duidelijkheid en transparantie hebben over de mogelijkheden voor subsidieverlening.

• • Er wordt invulling gegeven aan het nieuwe budget voor internationale veiligheid (BIV), conform de brief «Budget Internationale Veiligheid» 15 van 12 juli 2013.

• • Er komt meer focus op brede ketenbenadering, inclusief veiligheids- en strafrechtketen, en toegang tot rechtssysteem.

• • Er wordt ingezet op nieuwe netwerken en strategische relaties met NGO’s werkzaam op crises, conflict en vredesopbouw, o.a. via strategische partnerschappen en kennisplatform Veiligheid en Rechtsorde.

D1: Budgettaire gevolgen van beleid

Beleidsartikel 4 Vrede en veiligheid voor ontwikkeling

D2: Budgetflexibiliteit

Het budget voor humanitaire hulp kent een deel dat nog niet juridisch verplicht is. De uitgaven voor dit onderdeel zijn afhankelijk van de actualiteit en de behoefte bij de inzet in noodsituaties. De bijdrage aan internationale organisaties is al wel juridisch vastgelegd (ongeoormerkt). Ruim de helft van de uitgaven voor het budget voor internationale veiligheid, voorkomen en terugdringen van conflictsituaties is al juridisch vastgelegd. Het betreft hier voor het grootste deel de uitgaven voor crisisbeheersingsoperaties en beveiliging civielen in fragiele staten. Ook de programma’s voor rechtstaatontwikkeling, wederopbouw, vredesopbouw, versterkte legitimiteit van democratische structuren en tegengaan van corruptie zijn nagenoeg allemaal juridisch vastgelegd. Het betreft programma’s die in 2013 of eerder zijn gestart.

E: Toelichting op de financiële instrumenten

4.1 Humanitaire Hulp

• • Niet-geoormerkte bijdragen aan het wereldwijde VN-noodhulpfonds Central Emergency Response Fund (CERF), UN-OCHA en het Internationale Comité van het Rode Kruis (ICRC) ten behoeve van de snelle beschikbaarheid en flexibiliteit van de humanitaire hulp.

• • Ongeoormerkte bijdragen aan UNHCR, UNRWA en WFP, eveneens ten behoeve van snelle beschikbaarheid en flexibiliteit. Bijdragen aan de International Strategy for Disaster Risk Reduction (ISDR) van de VN en de Global Facility for Disaster Risk Reduction (GFDRR) van de Wereldbank; deze organisaties houden zich bezig met vermindering van (effecten van) rampen.

• • Verlichting van noden bij de grote humanitaire crises. Besluitvorming met betrekking tot bijdragen wordt gebaseerd op de inventarisatie van noden door de VN, het zgn. Consolidated Appeals Process (CAP). De bijdragen kunnen worden ingezet via VN-organisaties, gemeenschappelijke landenfondsen (Common Humanitarian Funds), (Internationale) Rode Kruis of NGO’s.

4.2 Budget Internationale Veiligheid; voorkomen en terugdringen van conflictsituaties

• • Financiering van bestaande activiteiten van Defensie, Buitenlandse Handel en Ontwikkelingssamenwerking, Veiligheid en Justitie en Buitenlandse Zaken.

• • Activiteiten die gericht zijn op de vier categorieën van Responsibility to Protect (voorkomen van genocide, oorlogsmisdaden, misdaden tegen de menselijkheid en etnische zuiveringen).

• • Monitoren van vredesakkoorden, opleidingen en trainingen, herstellen van de orde, hervorming van de veiligheidssector, grensbewaking, het beschermen van goederenstromen, rechtstaatontwikkeling en capaciteitsopbouw.

• • Financiering van activiteiten die de inzet in bijvoorbeeld vredesmissies of fragiele staten ondersteunen (waaronder inzet van transportvliegtuigen of beveiliging van diplomaten en ambassades in gebieden waar dit noodzakelijk is).

• • Zoals ook gemeld in de Kamerbrief over het BIV van 5 juli 2013 16, wordt besluitvorming over de aanwending van de middelen uit het BIV interdepartementaal voorbereid en uitgevoerd.

4.3 Rechtstaatontwikkeling, wederopbouw, vredesopbouw, versterkte legitimiteit van democratische structuren en tegengaan van corruptie

• • Middelen voor de landenprogramma’s goed bestuur zoals opgenomen in de MJSP’s.

• • Middelen voor landenprogramma’s wederopbouwprogramma’s zoals opgenomen in de MJSP’s.

• • Activiteiten voor het Midden Amerika programma.

• • Bijdrage aan het UNDP Bureau of Crisis Prevention and Recovery.

• • Onderwijsprogramma’s in fragiele staten via Peacebuilding and Education programma.

• • Politieke partijen programma is bedoeld voor programma’s van zelfstandige Nederlandse of internationale maatschappelijke organisaties, die werken aan de versterking van het functioneren van het democratische bestel, via samenwerking met politieke partijen en bewegingen in DAC-landen, om zo een bijdrage te leveren aan structurele armoedebestrijding.

Een deel van de bezuinigingen wordt ingevuld op veiligheid, rechtsorde en goed bestuur (EUR 140 miljoen, waarvan EUR 125 miljoen taakstelling en EUR 15 miljoen als gevolg van een lager BNP). Dit betekent o.a. dat de landenprogramma’s op goed bestuur en wederopbouw (met name in de overgangsrelatielanden) alsmede het centrale budget voor wederopbouw worden gekort.