4.1. Ontwikkeling van de zorguitgaven en -ontvangsten 2010–2020
Realisatiecijfers in de zorg ijlen nog enige jaren na. Daardoor vinden er ook na het verschijnen van VWS-jaarverslagen aanpassingen in de cijfers voor het betreffende jaar plaats. In tabel 9 worden de actuele zorguitgaven en -ontvangsten voor de jaren 2010–2020 weergegeven. De cijfers voor de jaren 2010–2015 zijn definitief.
| 20101 | 2011 | 2012 | 2013 | 2014 | 20152 | 2016 | 2017 | 2018 | 20193 | 20203 | |
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Zorguitgaven en -ontvangsten actuele VWS-stand | |||||||||||
| Zorgverzekeringswet (Zvw) | |||||||||||
| Bruto-uitgaven | 35.474 | 35.983 | 36.672 | 39.210 | 39.220 | 41.842 | 43.779 | 45.115 | 46.613 | 49.255 | 51.044 |
| Ontvangsten | 1.481 | 1.499 | 1.932 | 2.666 | 3.125 | 3.218 | 3.195 | 3.187 | 3.208 | 3.115 | 3.190 |
| Netto-uitgaven | 33.993 | 34.484 | 34.739 | 36.544 | 36.095 | 38.624 | 40.585 | 41.928 | 43.405 | 46.140 | 47.855 |
| Wet langdurige zorg (Wlz) | |||||||||||
| Bruto-uitgaven | 24.135 | 25.222 | 27.865 | 27.452 | 27.800 | 19.545 | 19.930 | 20.401 | 21.401 | 23.591 | 25.070 |
| Ontvangsten | 1.478 | 1.620 | 1.697 | 1.915 | 1.971 | 1.892 | 1.892 | 1.852 | 1.813 | 1.843 | 1.931 |
| Netto-uitgaven | 22.657 | 23.603 | 26.169 | 25.537 | 25.829 | 17.653 | 18.038 | 18.549 | 19.588 | 21.748 | 23.139 |
| Begrotingsgefinancierde zorguitgaven | |||||||||||
| Bruto Wmo (gemeentefonds) | 1.541 | 1.456 | 1.511 | 1.561 | 1.714 | 4.943 | 4.945 | 4.899 | 5.111 | 1.809 | 1.874 |
| Bruto Jeugdwet (gemeentefonds) | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 2.034 | 1.920 | 1.878 | 1.971 | 0 | 0 |
| Bruto overig begrotingsgefinancierd (VWS-begroting en aanvullende post Financiën) | 1.327 | 1.820 | 1.893 | 594 | 577 | 491 | 434 | 500 | 513 | 483 | 576 |
| Bruto begrotingsgefinancierde zorguitgaven | 2.868 | 3.276 | 3.405 | 2.155 | 2.291 | 7.468 | 7.299 | 7.277 | 7.595 | 2.292 | 2.450 |
| Ontvangsten | 73 | 51 | 21 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 |
| Netto begrotingsgefinancierde zorguitgaven | 2.794 | 3.226 | 3.384 | 2.155 | 2.291 | 7.468 | 7.299 | 7.277 | 7.595 | 2.292 | 2.450 |
| Bruto zorguitgaven | 62.476 | 64.481 | 67.942 | 68.818 | 69.311 | 68.855 | 71.008 | 72.792 | 75.609 | 75.138 | 78.564 |
| Ontvangsten | 3.032 | 3.170 | 3.650 | 4.581 | 5.096 | 5.110 | 5.087 | 5.039 | 5.021 | 4.958 | 5.121 |
| Netto zorguitgaven | 59.444 | 61.312 | 64.292 | 64.237 | 64.215 | 63.745 | 65.922 | 67.753 | 70.589 | 70.180 | 73.443 |
Bron: VWS.
Exclusief de eenmalige stimuleringsimpuls voor de bouw uit het aanvullend coalitieakkoord Balkenende IV (€ 320 miljoen) die niet aan het Uitgavenplafond is toegerekend.
Figuur 4 Bijstellingen van de netto zorguitgaven Zvw en AWBZ/Wlz na het verschijnen van de VWS-jaarverslagen 2010–2018
In figuur 4 zijn de bijstellingen van de netto zorguitgaven van de Zvw en de AWBZ/Wlz na het verschijnen van de VWS-jaarverslagen grafisch weergegeven voor de jaren 2010–2018. Uit de grafiek blijkt dat er zowel jaren zijn waarin de zorguitgaven hoger uitkomen als jaren waarin de zorguitgaven neerwaarts zijn bijgesteld. De omvang van de bijstelling blijft in de meeste jaren binnen een bandbreedte van 1%, met een maximale uitschieter van –2,4% in 2015. De forse neerwaartse bijstellingen voor eerdere jaren hangen voor een belangrijk deel samen met de latere verwerking van de realisatiecijfers van de MSZ en ggz. Vanaf 2016 zijn de voorlopige realisatiecijfers van de MSZ en ggz in het jaarverslag van het betreffende jaar verwerkt. De nog komende bijstellingen voor 2017 en 2018 zullen hierdoor naar verwachting kleiner zijn. De bijstellingen voor 2018 die na het jaarverslag 2018 hebben plaatsgevonden, zijn in deze begroting in de verdiepingsbijlage nader toegelicht.
4.2. Horizontale ontwikkeling van de zorguitgaven 2018-2021
In deze paragraaf wordt de horizontale ontwikkeling van de zorguitgaven grafisch weergegeven en toegelicht voor de kabinetsperiode 2018–2021. De horizontale ontwikkeling geeft de jaar op jaar ontwikkeling van de netto zorguitgaven weer.
Hierbij wordt een tweetal ontwikkelingen onderscheiden:
-
• Nominale ontwikkeling: de groei van de zorguitgaven inclusief de loon- en prijsontwikkeling.
-
• Reële groeiontwikkeling: de ontwikkeling van de zorguitgaven gecorrigeerd voor de prijsontwikkeling van het bbp.
Totale netto-zorguitgaven
In onderstaande figuur is de horizontale ontwikkeling van de netto-zorguitgaven, gecorrigeerd voor overhevelingen van de Wmo en Jeugdwet naar de algemene uitkering van het gemeentefonds zoals opgenomen in de Startnota (zie nota van wijziging begroting 2018), grafisch weergegeven voor de jaren 2018–2021 (met het jaar 2017 als basisjaar). De geraamde reële groei voor de huidige kabinetsperiode (2018–2021) is 3,3%.
Figuur 5 Horizontale ontwikkeling van de totale zorguitgaven 2018–2021
Bron: VWS-cijfers, CPB MEV 2020
Netto Zvw-uitgaven
In figuur 6 is de horizontale ontwikkeling van de netto Zvw-uitgaven grafisch weergegeven voor de jaren 2018–2021. De geraamde reële groei voor de huidige kabinetsperiode (2018–2021) is 2,3%.
Figuur 6 Horizontale ontwikkeling netto Zvw-uitgaven 2018–2021
Bron: VWS-cijfers, CPB MEV 2020
Netto Wlz-uitgaven
In figuur 7 is de horizontale groei van netto Wlz-uitgaven, gecorrigeerd voor overhevelingen Wmo en jeugd, grafisch weergegeven voor de jaren 2018–2021. De geraamde reële groei voor de huidige kabinetsperiode (2018–2021) is 5,4%.
Figuur 7 Horizontale groei netto Wlz-uitgaven 2018–2021
Bron: VWS-cijfers, CPB MEV 2020