In onderstaande factsheet wordt de opbouw van de zorguitgaven en -ontvangsten op deelsectorniveau (uitgesplitst naar Zvw, Wlz en begrotingsgefinancierde zorguitgaven) weergegeven voor de jaren 2020 t/m 2025.
2020 | 2021 | 2022 | 2023 | 2024 | 2025 | |
|---|---|---|---|---|---|---|
Zvw-uitgaven per sector | ||||||
Eerstelijnszorg | 6.426 | 6.598 | 6.697 | 6.670 | 6.670 | 6.670 |
Huisartsenzorg | 3.295 | 3.426 | 3.521 | 3.494 | 3.494 | 3.494 |
Multidisciplinaire zorgverlening | 678 | 703 | 724 | 724 | 724 | 724 |
Tandheelkundige zorg | 805 | 826 | 826 | 826 | 826 | 826 |
Paramedische zorg | 860 | 858 | 842 | 842 | 842 | 842 |
Verloskunde | 260 | 259 | 259 | 259 | 259 | 259 |
Kraamzorg | 349 | 347 | 347 | 347 | 347 | 347 |
Zorg voor zintuiglijk gehandicapten | 178 | 179 | 179 | 179 | 179 | 179 |
Tweedelijnszorg | 26.887 | 27.159 | 27.153 | 27.008 | 27.016 | 27.019 |
Medisch-specialistische zorg | 24.318 | 24.435 | 24.435 | 24.293 | 24.300 | 24.303 |
Geriatrische revalidatiezorg en eerstelijnsverblijf | 1.076 | 1.251 | 1.248 | 1.248 | 1.249 | 1.249 |
Beschikbaarheidbijdrage academische zorg | 813 | 822 | 823 | 823 | 823 | 823 |
Beschikbaarheidbijdragen overig medisch-specialistische zorg | 109 | 112 | 112 | 112 | 112 | 112 |
Overig curatieve zorg | 570 | 540 | 535 | 533 | 533 | 533 |
Geneeskundige geestelijke gezondheidszorg | 4.164 | 2.794 | 4.071 | 4.071 | 4.071 | 4.071 |
Apotheekzorg en hulpmiddelen | 6.690 | 6.593 | 6.383 | 6.365 | 6.362 | 6.359 |
Apotheekzorg | 4.978 | 4.853 | 4.671 | 4.656 | 4.654 | 4.652 |
Hulpmiddelen | 1.712 | 1.740 | 1.712 | 1.709 | 1.708 | 1.707 |
Wijkverpleging | 3.599 | 3.918 | 4.020 | 4.075 | 4.064 | 4.053 |
Ziekenvervoer | 799 | 818 | 816 | 816 | 816 | 816 |
Ambulancevervoer | 676 | 687 | 685 | 685 | 685 | 685 |
Overig ziekenvervoer | 123 | 131 | 131 | 131 | 131 | 131 |
Opleidingen | 1.303 | 1.326 | 1.350 | 1.391 | 1.421 | 1.421 |
Grensoverschrijdende zorg | 662 | 696 | 696 | 696 | 696 | 696 |
Nominaal en onverdeeld | 24 | 994 | 2.130 | 3.925 | 5.859 | 7.981 |
Bruto Zvw-uitgaven ontwerpbegroting 2021 | 50.554 | 50.896 | 53.315 | 55.017 | 56.975 | 59.086 |
Eigen betalingen Zvw | 3.190 | 3.227 | 3.269 | 3.373 | 3.481 | 3.625 |
Netto Zvw-uitgaven ontwerpbegroting 2021 | 47.364 | 47.668 | 50.046 | 51.644 | 53.495 | 55.460 |
2020 | 2021 | 2022 | 2023 | 2024 | 2025 | |
Wlz-uitgaven per sector | ||||||
Zorg in natura binnen contracteerruimte | 22.455 | 23.948 | 24.246 | 24.163 | 24.098 | 24.030 |
Ouderenzorg | 12.831 | 13.548 | 13.841 | 13.766 | 13.695 | 13.622 |
Gehandicaptenzorg | 7.499 | 7.656 | 7.650 | 7.642 | 7.642 | 7.640 |
Langdurige ggz | 622 | 1.206 | 1.213 | 1.220 | 1.227 | 1.233 |
Volledig pakket thuis | 527 | 540 | 540 | 540 | 540 | 540 |
Extramurale zorg | 668 | 677 | 671 | 665 | 664 | 664 |
Overig binnen contracteerruimte | 308 | 320 | 331 | 331 | 331 | 331 |
Persoonsgebonden budgetten | 2.260 | 2.341 | 2.343 | 2.344 | 2.345 | 2.346 |
Buiten contracteerruimte | 902 | 1.328 | 2.512 | 3.927 | 5.294 | 6.833 |
Beheerskosten | 252 | 267 | 244 | 243 | 243 | 251 |
Overig buiten contracteerruimte 1 | 553 | 500 | 488 | 489 | 495 | 500 |
Nominaal en onverdeeld | 97 | 561 | 1.780 | 3.195 | 4.556 | 6.081 |
Bruto Wlz-uitgaven ontwerpbegroting 2021 | 25.616 | 27.617 | 29.102 | 30.434 | 31.737 | 33.209 |
Eigen bijdragen Wlz | 1.931 | 2.055 | 2.088 | 2.125 | 2.165 | 2.211 |
Netto Wlz-uitgaven ontwerpbegroting 2021 | 23.685 | 25.562 | 27.014 | 28.310 | 29.573 | 30.998 |
2020 | 2021 | 2022 | 2023 | 2024 | 2025 | |
Begrotingsgefinancierde zorguitgaven | ||||||
Wmo beschermd wonen (gemeentefonds) | 1.933 | 1.501 | 1.514 | 1.514 | 1.514 | 1.514 |
Overig begrotingsgefinancierd (VWS-begroting en aanvullende post Financiën) | 550 | 593 | 591 | 480 | 477 | 491 |
Bruto begrotingsgefinancierde zorguitgaven ontwerpbegroting 2021 | 2.483 | 2.094 | 2.104 | 1.994 | 1.991 | 2.004 |
Totaal zorguitgaven ontwerpbegroting 2021 | 2020 | 2021 | 2021 | 2022 | 2023 | 2024 |
Bruto zorguitgaven | 78.653 | 80.606 | 84.521 | 87.445 | 90.704 | 94.300 |
Ontvangsten | 5.121 | 5.282 | 5.357 | 5.498 | 5.645 | 5.837 |
Netto zorguitgaven | 73.532 | 75.324 | 79.164 | 81.947 | 85.058 | 88.463 |
1 Bij de Wlz zijn onder de post «overige buiten contracteerruimte» opgenomen de deelsectoren: bovenbudgettaire vergoedingen, tandheelkunde Wlz, instellingen voor medisch-specialistische zorg Wlz, overig curatieve zorg Wlz, ADL, extramurale behandeling, zorginfrastructuur, eerstelijns verblijf, orthocommunicatieve behandeling, innovatie en beschikbaarheidbijdrage opleidingen Wlz. | ||||||
Bron: VWS, gegevens Zorginstituut Nederland over (voorlopige) financieringslasten Zvw en Wlz en NZa-gegevens over de productieafspraken en (voorlopige) realisatiegegevens. | ||||||
Realisatiecijfers in de zorg ijlen nog enige jaren na. Daardoor vinden er ook na het verschijnen van VWS-jaarverslagen aanpassingen in de cijfers voor het betreffende jaar plaats. In tabel 12 worden de actuele zorguitgaven en –ontvangsten voor de jaren 2011-2021 weergegeven. De cijfers voor de jaren 2011 ‒ 2016 zijn definitief.
2011 | 2012 | 2013 | 2014 | 2015 1 | 2016 | 2017 | 2018 | 2019 2 | 2020 2 | 2021 2 | |
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Zorguitgaven en -ontvangsten actuele VWS-stand | |||||||||||
Zorgverzekeringswet (Zvw) | |||||||||||
Bruto-uitgaven | 35.983 | 36.672 | 39.210 | 39.220 | 41.842 | 43.779 | 45.133 | 46.765 | 48.689 | 50.554 | 50.896 |
Ontvangsten | 1.499 | 1.932 | 2.666 | 3.125 | 3.218 | 3.195 | 3.187 | 3.208 | 3.115 | 3.190 | 3.227 |
Netto-uitgaven | 34.484 | 34.739 | 36.544 | 36.095 | 38.624 | 40.585 | 41.946 | 43.558 | 45.574 | 47.364 | 47.668 |
Wet langdurige zorg (Wlz) | |||||||||||
Bruto-uitgaven | 25.222 | 27.865 | 27.452 | 27.800 | 19.545 | 19.930 | 20.401 | 21.634 | 23.775 | 25.616 | 27.617 |
Ontvangsten | 1.620 | 1.697 | 1.915 | 1.971 | 1.892 | 1.892 | 1.852 | 1.771 | 1.846 | 1.931 | 2.055 |
Netto-uitgaven | 23.603 | 26.169 | 25.537 | 25.829 | 17.653 | 18.038 | 18.549 | 19.863 | 21.930 | 23.685 | 25.562 |
Begrotingsgefinancierde zorguitgaven | |||||||||||
Bruto Wmo (gemeentefonds) | 1.456 | 1.511 | 1.561 | 1.714 | 4.943 | 4.945 | 4.899 | 5.111 | |||
Bruto Jeugdwet (gemeentefonds) | 2.034 | 1.920 | 1.878 | 1.971 | |||||||
Bruto beschermd wonen (gemeentefonds) | 1.809 | 1.933 | 1.501 | ||||||||
Bruto overig begrotingsgefinancierd (VWS-begroting en aanvullende post Financiën) | 1.820 | 1.893 | 594 | 577 | 491 | 434 | 500 | 513 | 461 | 550 | 593 |
Bruto begrotingsgefinancierde zorguitgaven | 3.276 | 3.405 | 2.155 | 2.291 | 7.468 | 7.299 | 7.277 | 7.595 | 2.271 | 2.483 | 2.094 |
Ontvangsten | 51 | 21 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 |
Netto begrotingsgefinancierde zorguitgaven | 3.226 | 3.384 | 2.155 | 2.291 | 7.468 | 7.299 | 7.277 | 7.595 | 2.271 | 2.483 | 2.094 |
Bruto zorguitgaven | 64.481 | 67.942 | 68.818 | 69.311 | 68.855 | 71.008 | 72.811 | 75.995 | 74.735 | 78.653 | 80.606 |
Ontvangsten | 3.170 | 3.650 | 4.581 | 5.096 | 5.110 | 5.087 | 5.039 | 4.978 | 4.960 | 5.121 | 5.282 |
Netto zorguitgaven | 61.312 | 64.292 | 64.237 | 64.215 | 63.745 | 65.922 | 67.772 | 71.017 | 69.774 | 73.532 | 75.324 |
Bron: VWS. | |||||||||||
1 Op 1 januari 2015 zijn de Wet langdurige zorg en de Wet maatschappelijke ondersteuning 2015 en Jeugdwet in werking getreden. | |||||||||||
2 De middelen voor Wmo- en jeugdzorg die per 2019 onderdeel uitmaken van de algemene uitkering van het gemeentefonds tellen vanaf dat moment niet meer mee als voor het Financieel Beeld Zorg relevante zorguitgaven. | |||||||||||
Figuur 6 Bijstellingen van de netto zorguitgaven Zvw en AWBZ/Wlz na het verschijnen van de VWS-jaarverslagen 2011-2019
Bron: Financieel Beeld Zorg uit de jaarverslagen VWS, diverse jaren en de actuele VWS stand
In figuur 6 zijn de bijstellingen van de netto zorguitgaven van de Zvw en de AWBZ/Wlz na het verschijnen van de VWS-jaarverslagen grafisch weergegeven voor de jaren 2011-2019. Uit de grafiek blijkt dat de bijstellingen zowel hoger als lager zijn uitgekomen. De omvang van de bijstelling blijft in de meeste jaren binnen een bandbreedte van 1%, met een maximale uitschieter van ‒ 2,4% in 2015. De forse bijstellingen voor eerdere jaren (vóór 2016) hangen voor een belangrijk deel samen met de latere verwerking van de realisatiecijfers van de MSZ en ggz. Vanaf 2016 zijn de voorlopige realisatiecijfers van de MSZ en ggz in het jaarverslag van het betreffende jaar verwerkt. De bijstellingen voor 2016, 2017, 2018 en 2019 zijn daardoor kleiner.
In deze paragraaf wordt de horizontale ontwikkeling van de zorguitgaven grafisch weergegeven en toegelicht over de afgelopen drie jaren. De horizontale ontwikkeling geeft de jaar op jaar ontwikkeling van de netto zorguitgaven weer. Hierbij worden een tweetal groeiontwikkelingen onderscheiden:
• Nominale ontwikkeling: de groei van de zorguitgaven inclusief de loon- en prijsontwikkeling.
• Reële groeiontwikkeling: de ontwikkeling van de zorguitgaven gecorrigeerd voor de prijsontwikkeling van het bbp.
6.4.3.1 Horizontale ontwikkeling van de totale netto zorguitgaven
In de onderstaande figuur is de horizontale ontwikkeling van de netto zorguitgaven, gecorrigeerd voor overhevelingen van de Wmo en Jeugdwet naar de algemene uitkering van het gemeentefonds zoals opgenomen in de Startnota (zie Nota van Wijziging begroting 2018), grafisch weergegeven voor de jaren 2017-2021 (met het jaar 2017 als basisjaar). De reële groei van de netto zorguitgaven in 2021 is 0,9 %.
Figuur 7 Horizontale ontwikkeling van de netto zorguitgaven 2017-2021 (bedragen x € 1 miljard).
1Dit betreft de netto zorguitgaven exclusief de rijksbijdrage Wmo (met uitzondering van beschermd wonen) en jeugd in 2017 en 2018. Omdat deze vanaf 2019 geen onderdeel meer uitmaken van de netto zorguitgaven is deze correctie nodig om vergelijkbare cijfers te presenteren.
Bron: VWS-cijfers, CPB MEV 2021
6.4.3.2 Horizontale ontwikkeling van de netto Zvw-uitgaven
In figuur 8 is de horizontale ontwikkeling van de netto Zvw-uitgaven grafisch weergegeven voor de jaren 2017-2021. De reële groei van de netto Zvw-uitgaven in 2021 is ‒ 0,8 %. De negatieve groeiontwikkeling in 2021 heeft vooral te maken met de incidentele correctie van de uitgaven voor de geestelijke gezondheidszorg met een bedrag van ‒ € 1,2 miljard als gevolg van de technische verwerking van de schadelastdip ggz (zie toelichting in paragraaf 6.3.1.3) .
Figuur 8 Horizontale ontwikkeling netto Zvw-uitgaven 2017-2021 (bedragen x € 1 miljard)
Bron: VWS-cijfers, CPB MEV 2021
6.4.3.3 Horizontale ontwikkeling van de netto Wlz-uitgaven
In figuur 9 is de horizontale ontwikkeling van netto Wlz-uitgaven, gecorrigeerd voor overhevelingen Wmo en Jeugd, grafisch weergegeven voor de jaren 2017-2021. De reële groei van de netto Wlz-uitgaven in 2021 is 6,2 %.
Figuur 9 Horizontale ontwikkeling netto Wlz-uitgaven 2017-2021 (bedragen x € 1 miljard)
1Dit betreft de netto zorguitgaven exclusief de rijksbijdrage Wmo (met uitzondering van beschermd wonen) en jeugd in 2017 en 2018. Omdat deze vanaf 2019 geen onderdeel meer uitmaken van de netto zorguitgaven is deze correctie nodig om vergelijkbare cijfers te presenteren.
Bron: VWS-cijfers, CPB MEV 2021